Szczyt NATO w Madrycie: szanse i wyzwania

W dniach 28-30 czerwca 2022 roku w Madrycie (Hiszpania) odbędzie się szczyt Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO/ OTAN ), któremu przewodniczyć będzie Sekretarz Generalny organizacji Jens Stoltenberg. Szczyt ten ma duże znaczenie dla ponownego zdefiniowania architektury bezpieczeństwa w świetle trwającego konfliktu na wschodnich granicach Europy, ponieważ NATO przyjmie nową „Koncepcję Strategiczną”, która będzie motorem strategicznej adaptacji NATO i wytyczy kierunek jego przyszłego rozwoju politycznego i wojskowego. Wzmocni ona także transatlantycki sojusz bezpieczeństwa w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę.

Zagrożenia nazywajmy po imieniu...

Szczyt NATO w Madrycie, przyjmując zaktualizowaną „Koncepcję Strategiczną” Paktu, na nowo określi priorytety transatlantyckiego sojuszu bezpieczeństwa na następne 10 lat. Sekretarz Generalny NATO, były premier Norwegii zauważył, że te strategiczne priorytety obejmują przeciwdziałanie globalnym ambicjom Chin i wzrostowi znaczenia państw antydemokratycznych, zmianom klimatycznym i niestabilności w Afryce oraz oczywiście jako bezpośredni priorytet NATO - działania przeciwko trwającej rosyjskiej agresji na Ukrainie. Według „Przeglądu NATO”: „Wojna na Ukrainie - i trwające debaty o tym, jak Sojusz może pomóc Ukrainie, wzmacniając jednocześnie odstraszanie w Europie Wschodniej - stały się ważnymi tematami w dyskusjach nad „Koncepcją Strategiczną”. W pewnym sensie obecna wojna potwierdza pogląd, że rzeczywiście żyjemy w coraz bardziej konkurencyjnym świecie, a zagrożenia rywalizacji międzypaństwowej powracają. Z drugiej strony, jawny i bezpośredni charakter inwazji Rosji podważa niektóre z powszechnych założeń dotyczących tego, że przyszły konflikt będzie się prawdopodobnie rozwijał w sposób pośredni i hybrydowy”.

Świat spogląda na Chiny

Konieczne jest, aby 30 państw członkowskich NATO mówiło jednym głosem. NATO potrzebuje świeżego i jednolitego spojrzenia na Rosję. Jak powiedziała ambasador Julianne Smith, stały przedstawiciel USA przy Pakcie Północnoatlantyckim: „Jeszcze przed 24 lutego w całym Sojuszu panowało głębokie przekonanie, że język dotyczący Rosji z 2010 roku był mocno przestarzały i wymagał znacznego uaktualnienia oraz odzwierciedlenia obecnego środowiska”.

Jeśli chodzi o przeciwdziałanie rosnącemu wpływowi Chin, NATO zdaje sobie sprawę z potrzeby większego zaangażowania się we współpracę z państwami Indo-Pacyfiku i ustanowienia większej koordynacji politycznej i wojskowej ze swoimi kluczowymi partnerami w regionie Azji i Pacyfiku, a mianowicie Japonią, Australią, Republiką Korei i Nową Zelandią".  7 kwietnia 2022 roku sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg powiedział na konferencji prasowej, że Sojusz podjął decyzję o zacieśnieniu współpracy z partnerami w regionie Azji i Pacyfiku, ponieważ implikacje konfliktu na Ukrainie są "globalne" i będą "długotrwałe". „NATO i nasi partnerzy z regionu Azji i Pacyfiku zgodzili się teraz zacieśnić naszą praktyczną i polityczną współpracę w kilku obszarach, w tym w cyberprzestrzeni, nowych technologiach i przeciwdziałaniu dezinformacji” - powiedział. NATO zdaje sobie sprawę z tego, że jego partnerzy z Azji i Pacyfiku mają wspólne zdanie na temat Chin i Rosji, dlatego tak ważne jest, że ministrowie spraw zagranicznych Australii, Nowej Zelandii, Japonii i Korei Południowej dołączą do przywódców NATO w Madrycie.

Czy NATO jest gotowe? I na co ?

Zbliżający się szczyt Paktu NATO w Madrycie ma w praktyce tym większe znaczenie, ponieważ NATO dąży do rozszerzenia swojego członkostwa, a Finlandia i Szwecja dają jasne sygnały, że chcą być częścią transatlantyckiego sojuszu bezpieczeństwa. Konieczne jest, aby państwa członkowskie NATO okazały jednoznaczne poparcie dla akcesji Finlandii i Szwecji.

Oprócz tego należy stworzyć synergię między NATO a wymiarem bezpieczeństwa Unii Europejskiej.

Czas jest krytyczny, ponieważ Pakt Północnoatlantycki musi dostosować się do nowych realiów strategicznych współczesności i zwiększyć skuteczność sojuszu transatlantyckiego. Szczyt w Madrycie jest ku temu najlepszą z możliwych okazji. Nie pierwszą i zapewne nie ostatnią ,ale znakomitą. I koniecznie trzeba ją wykorzystać.

*Jest to polska wersja artykułu autorstwa b. wiceprzewodniczącego Parlamentu Europejskiego, który ukazał się właśnie w „New Delhi Times” pt. NATO Madrid Summit: Opportunities and Challenges

*tekst ukazał się w „Gazecie Polskiej Codziennie” (20.06.2022)