W Katowicach rozpoczęło się w poniedziałek 11. Światowe Forum Miejskie (WUF11) - organizowana co dwa lata pod egidą ONZ najważniejsza i największa na świecie konferencja poświęcona tworzeniu i realizacji polityk miejskich.

W swoim wystąpieniu Morawiecki podkreślał, że żyjemy w czasach przełomu. "Dwa lata pandemii pokazały, że musimy na nowo zdefiniować życie w wielkich skupiskach miejskich, życie w wielu państwach" - mówił.

"Miasta były u zarania naszych dziejów, naszej cywilizacji, głównym impulsem rozwoju" - wskazał premier. Zauważył jednocześnie, że w miastach po raz pierwszy pojawiły się w minionych wiekach wielkie epidemie. "To pokazuje, że - mimo zmieniających się czasów - mamy dziś do czynienia z wyzwaniami, których ślady dostrzegamy w przeszłości" - podkreślił Morawiecki.

Jak zaznaczył, rosyjska "barbarzyńska" napaść na Ukrainę, a co za tym idzie także zniszczone doszczętnie miasta, pokazują, że te wyzwania muszą być dzisiaj przedmiotem naszej refleksji, jeśli chcemy autentycznie odpowiadać na potrzeby i wyzwania dzisiejszych czasów.

Szef rządu przypomniał, że Polska nie miała możliwości rozwijać w dobie rewolucji przemysłowej swoich miast w sposób niezależny, gdyż "byliśmy w niewoli". "W takich okolicznościach polskie miasta nie pokazały swojego potencjału" - zaznaczył.

Morawiecki nawiązał do wielkich zniszczeń polskich miast, w tym Warszawy, która "była obrócona w gruzy". "Przypominała może Lizbonę z wielkiego trzęsienia ziemi i tsunami z 1755 roku, albo spalony Londyn z połowy XVII w." - zauważył premier. Jak dodał, odbudowana po wojnie Warszawa, dziś "tętni życiem, jest świadectwem dynamicznego rozwoju Polski".

Premier mówił też o Katowicach, które - jak przypomniał - było miastem zbudowanym w oparciu o założenia 1. i 2. rewolucji przemysłowej i było "eksploatowane do granic możliwości". Teraz - według niego - "odbudowywane jest i tworzone są tutaj możliwości rozwoju, jakich wcześniej nie było, z poszanowaniem środowiska naturalnego, aspiracji młodych ludzi". To miasto kultury, nowych technologii - zaznaczył. "Tak chcemy właśnie transformować polskie miasta" - zadeklarował szef rządu.

Morawiecki podkreślił, że na całym świecie jest ogromna liczba wielkich aglomeracji, w samej Afryce jest kilka miast, które mają ponad 5 milionów mieszkańców, a wśród nich Kair z ok. 20 milionami mieszkańców. Dlatego - jak zaznaczył - "na całym świecie musimy znajdować odpowiedź na wyzwania współczesności".

Według premiera, oznacza to, że ludzie nadal migrują do miast za pracą i "mamy do czynienia z gigantycznymi nierównościami". "To jest jedno z podstawowych założeń (tworzenia) pracy również w Polsce, aby te nierówności zmniejszać, minimalizować ich wpływ na rzeczywistość" - oświadczył. Jak dodał, "w jednych krajach tworzone są śmiałe plany lotów na Marsa, a w innych mamy ogromny niedostatek, biedę".

"Jeśli z tym sobie nie poradzimy, nie możemy mówić o zrównoważonym rozwoju. Rozwój, środowisko naturalne, ale także miejsca pracy, mieszkania, tworzenie równych szans dla wszystkich mieszkańców wielkich aglomeracji i tych mniejszych ośrodków miejskich, jest podstawowym wyzwaniem i będzie też źródłem sukcesu" - zaznaczył Morawiecki.

Premier odniósł się także do postępującej robotyzacji, automatyzacji i cyfryzacji, uznając to za wielką szansę, ale też wielkie wyzwanie. "Dziś miasta - te większe, największe i te mniejsze - można postrzegać, jako skupiska neuronów, jako miejsce, gdzie stykają się relacje, interakcje między ludźmi, i to za nimi często podążają talenty, podążają miliony ludzi" - zauważył.

Morawiecki wyraził przekonanie, że 11. Światowe Forum Miejskie w Katowicach "wypracuje bardzo wiele rozwiązań, (...) które zaowocują lepszym życiem w miastach". Jego uczestnikom złożył życzenia, aby z owocnych obradach wynikały wnioski, "które będziemy mogli wdrożyć we wszystkich naszych państwach". "Oby wszystkie nasze państwa, także Ukraina, mogły rozwijać się w pokoju, bezpieczeństwie i w dobrobycie" - oświadczył.

Organizatorami 11. edycji Światowego Forum Miejskiego są UN-Habitat (agenda ONZ), Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Miasto Katowice. Forum potrwa do 30 czerwca.

Polska na WUF11 będzie m.in. prezentowała Krajową Politykę Miejską, którą w czerwcu br. przyjął rząd. W pawilonie polskim na Urban EXPO eksponowany ma być m.in. dorobek polskiej transformacji czy społeczno-gospodarcza transformacja polskich miast. Poruszane mają być też kwestie młodzieży poza większymi miastami, zagospodarowania pustostanów, emisyjności transportu, dziedzictwa miast, ich wyludnienia czy wojny w Ukrainie.

W trakcie WUF11 ogłoszony zostanie i podpisany "Plan Działań dla Miast". Ma to być katalog dobrych praktyk, instrukcja wdrażania lokalnych projektów dotyczących zrównoważonego rozwoju. Będzie to następstwo wyników poprzedniego WUF z Abu Zabi w 2020 r., gdzie po raz pierwszy padły deklaracje działań. Teraz na ich podstawie ma powstać skoordynowany plan.

Efektem wydarzenia ma być też dokument "Katowice Declared Actions", czyli zobowiązanie różnych podmiotów (jak samorządy, biznes, instytucje rządowe) do podjęcia konkretnych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju miast. Dokument ma zostać odczytany podczas ceremonii zamknięcia WUF11 w czwartek.

UN-Habitat w czwartek ma też ogłosić na WUF11 raport nt. stanu miast na świecie. Obejmuje on takie aspekty, jak: ubóstwo, nierówności, odporność, kwestie ekologiczne czy innowacyjność technologiczną. (PAP)