Polska nie musi instytucjonalizować związków jednopłciowych. Analiza wyroku ETPC

Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że Polska ma obowiązek prawnego uznawania związków jednopłciowych. Wykonanie tego wyroku może wiązać się z instytucjonalizacją tego typu konkubinatów czy nawet ustanowieniem tzw. małżeństw osób tej samej płci. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę, z której wynika, że byłoby to niezgodne z art. 18 Konstytucji RP. Wbrew doniesieniom medialnym, wyrok ETPC nie oznacza bezwzględnego obowiązku wprowadzenia związków jednopłciowych. Możliwe jest wykonanie wyroku w mniej radykalny sposób.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Sprawa wiąże się ze skierowanymi do Trybunału w Strasburgu skargami na polskie prawo, które nie przewiduje możliwości formalizacji związków osób tej samej płci. Złożyło je pięć par jednopłciowych z Polski. Trybunał orzekł, że brak „prawnego uznania i ochrony” związków jednopłciowych przez Polskę narusza prawo skarżących do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka). Wyrok ETPC w tej sprawie wejdzie w życie 12 marca 2024 r., chyba że wcześniej rząd zdecyduje się na skorzystanie z prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy przez Wielką Izbę.

Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris przygotowało analizę wyroku, w przedstawiając jego potencjalne skutki i krytykując jego założenia. Po pierwsze, pełna instytucjonalizacja związków jednopłciowych (przez utworzenie tego rodzaju „małżeństw” lub rejestrowanych konkubinatów) byłaby niezgodna z art. 18 Konstytucji RP, który wyklucza możliwość tworzenia nowych instytucji prawa rodzinnego, alternatywnych wobec małżeństwa rozumianego jako związek kobiety i mężczyzny. Wynika to z ugruntowanej wykładni od dawna prezentowanej przez wielu wybitnych prawników (takich jak prof. Andrzej Mączyński, dr Bolesław Banaszkiewicz, sędzia Sądu Najwyższego Zbigniew Strus czy dr Witold Borysiak). W ten sposób wypowiadały się też Sąd Najwyższy (np. w opinii z 2012 r. nt. projektu ustawy o związkach partnerskich) i Trybunał Konstytucyjny (wyrok z 2004 r. w sprawie traktatu akcesyjnego do UE).

Ponadto, nawet z punktu widzenia samej Konwencji, wykonanie wyroku ETPC w tej sprawie nie musi oznaczać instytucjonalizacji w sensie ścisłym tzn. ustanowienia jednopłciowych „małżeństw” czy rejestrowanych związków. Trybunał nie mówi bowiem o obowiązku instytucjonalizacji, lecz o prawnym uznaniu i ochronie związków jednopłciowych, co jest pojęciem węższym. Możliwe jest tzw. uznanie „ex lege”, czyli wprowadzenie punktowych udogodnień dla par jednopłciowych w niektórych sprawach życia codziennego, w których, zdaniem ETPC, Polska nie zapewnia im należytej ochrony (np.  w zakresie informacji na temat zdrowia konkubenta bez konieczności wystawiania pełnomocnictwa, dziedziczenia po sobie bez konieczności spisywania testamentu czy możliwości wzięcia urlopu w celu opieki nad konkubentem).

Instytut Ordo Iuris wskazuje, że w tym kontekście nieścisłe i błędne są doniesienia niektórych mediów o obowiązku wprowadzenia związków partnerskich przez Polskę. W wyroku Trybunału ani razu nie pada takie zdanie, lecz konsekwentnie mówi się w nim o „prawnym uznaniu i ochronie”, które może, ale nie musi polegać na instytucjonalizacji związków jednopłciowych.


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Deutsche Quelle: Od 2 maja ekologiczne Niemcy konsumują surowce kosztem innych państw Wiadomości
Deutsche Quelle: Od 2 maja ekologiczne Niemcy konsumują surowce kosztem innych państw

W tym roku Niemcy już od 2 maja konsumują surowce naturalne na koszt innych państw – odnotowała lewicowa Tageszeitung, powołując się na dane organizacji Footprintnetwork monitorującej poziom zużycia surowców na świecie. Jak wynika z obliczeń Global Footprint Network, Niemcom zaledwie w cztery miesiące udało się wykorzystać wszystkie „przypisane im” na 2004 r surowce, a miniony czwartek stał się tym samym Dniem Przekroczenia Zasobów Ziemi. Podobno, gdyby wszystkie państwa świata zachowywały się jak Niemcy, nie starczyłoby nam trzech Ziem.

Tragiczny wypadek na warszawskim Wilanowie z ostatniej chwili
Tragiczny wypadek na warszawskim Wilanowie

Trzy osoby zginęły w wypadku w warszawskim Wilanowie. Kierowca BMW zjechał z drogi i uderzył w drzewo po czym samochód spłonął. Na miejscu trwa akcja służb - poinformowała PAP stołeczna policja.

Burza w Barcelonie. Wymowny komentarz ws. Lewandowskiego z ostatniej chwili
Burza w Barcelonie. Wymowny komentarz ws. Lewandowskiego

Robert Lewandowski przerwał złą passę i w ostatnim meczu Barcelony z Valencią (4:2) pokazał świetną formę. Dzięki temu znalazł się na świeczniku mediów i rozwiał krążące od miesięcy plotki dotyczące potencjalnego transferu do innego klubu.

Jasna deklaracja Lewicy. Chodzi o zasadę jednomyślności w UE z ostatniej chwili
Jasna deklaracja Lewicy. Chodzi o zasadę jednomyślności w UE

Lewica będzie walczyła o to, żeby w przyszłej kadencji Parlamentu Europejskiego znieść zasadę jednomyślności w UE - poinformowali na piątkowej konferencji współprzewodniczący Nowej Lewicy Robert Biedroń i ministra ds. równości Katarzyna Kotula. Według Biedronia prawo weta to narzędzie do "niszczenia UE od środka".

Uczestniczka Tańca z gwiazdami przerwała milczenie z ostatniej chwili
Uczestniczka "Tańca z gwiazdami" przerwała milczenie

Aktualna edycja "Tańca z gwiazdami" cieszy się dużym zainteresowaniem telewidzów. W walce o Kryształową Kulę już wkrótce zmierzą się trzy pary. Wraz z profesjonalnymi tancerzami będą to: Anita Sokołowska, Roksana Węgiel oraz Julia Kuczyńska.

Tragiczny wypadek w Gdańsku. Ucierpiała kobieta z dzieckiem  z ostatniej chwili
Tragiczny wypadek w Gdańsku. Ucierpiała kobieta z dzieckiem

Samochód osobowy wjechał w pieszych, a następnie uderzył w budynek przy ul. Lawendowe Wzgórze w Gdańsku. Ze wstępnych ustaleń wynika, że 50-letni mężczyzna zasłabł za kierownicą. Poszkodowani: kobieta z dzieckiem zostali przewiezieni do szpitala.

Prezydent na Święto Konstytucji 3 maja: Potrzebna jest silna armia i CPK z ostatniej chwili
Prezydent na Święto Konstytucji 3 maja: Potrzebna jest silna armia i CPK

O potrzebie obrony polskiej suwerenności i odradzającym się rosyjskim imperializmie mówił prezydent Andrzej Duda w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. Wśród wyzwań wymienił budowę silnej armii i wielkie inwestycje transportowe, w tym lotnisko, które byłoby "centrum logistyczno-transportowym".

Dramat gwiazdora Dzień dobry TVN z ostatniej chwili
Dramat gwiazdora "Dzień dobry TVN"

Marcin Prokop, który od lat jest prezenterem w "Dzień dobry TVN" podzielił się ze swoimi fanami przykrą opowieścią. Chodzi o jego pupila, który w ciężkim stanie trafił do weterynarza.

Toksyczna chmura nad Berlinem. Trwa akcja służb z ostatniej chwili
Toksyczna chmura nad Berlinem. Trwa akcja służb

W Berlinie, w dzielnicy Lichterfelde doszło do groźnego pożaru. Przed południem w płomieniach stanęła hala fabryczna, w której znajdowały się rozmaite substancje chemiczne m.in. cyjanek miedzi oraz kwas siarkowy. Wiadomo, że część budynku zawaliła się.

Niemieckie media: Polska chce wykorzystać słabość Niemiec z ostatniej chwili
Niemieckie media: Polska chce wykorzystać słabość Niemiec

Do tej pory Stany Zjednoczone przechowywały swoją broń jądrową w Niemczech. Polska stała się lepszą lokalizacją, a Warszawa wydaje ponad cztery procent swojej produkcji gospodarczej na zbrojenia - co czyni ją krajem numer jeden w sojuszu – pisze niemiecki Die Welt.

REKLAMA

Polska nie musi instytucjonalizować związków jednopłciowych. Analiza wyroku ETPC

Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że Polska ma obowiązek prawnego uznawania związków jednopłciowych. Wykonanie tego wyroku może wiązać się z instytucjonalizacją tego typu konkubinatów czy nawet ustanowieniem tzw. małżeństw osób tej samej płci. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę, z której wynika, że byłoby to niezgodne z art. 18 Konstytucji RP. Wbrew doniesieniom medialnym, wyrok ETPC nie oznacza bezwzględnego obowiązku wprowadzenia związków jednopłciowych. Możliwe jest wykonanie wyroku w mniej radykalny sposób.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Sprawa wiąże się ze skierowanymi do Trybunału w Strasburgu skargami na polskie prawo, które nie przewiduje możliwości formalizacji związków osób tej samej płci. Złożyło je pięć par jednopłciowych z Polski. Trybunał orzekł, że brak „prawnego uznania i ochrony” związków jednopłciowych przez Polskę narusza prawo skarżących do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka). Wyrok ETPC w tej sprawie wejdzie w życie 12 marca 2024 r., chyba że wcześniej rząd zdecyduje się na skorzystanie z prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy przez Wielką Izbę.

Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris przygotowało analizę wyroku, w przedstawiając jego potencjalne skutki i krytykując jego założenia. Po pierwsze, pełna instytucjonalizacja związków jednopłciowych (przez utworzenie tego rodzaju „małżeństw” lub rejestrowanych konkubinatów) byłaby niezgodna z art. 18 Konstytucji RP, który wyklucza możliwość tworzenia nowych instytucji prawa rodzinnego, alternatywnych wobec małżeństwa rozumianego jako związek kobiety i mężczyzny. Wynika to z ugruntowanej wykładni od dawna prezentowanej przez wielu wybitnych prawników (takich jak prof. Andrzej Mączyński, dr Bolesław Banaszkiewicz, sędzia Sądu Najwyższego Zbigniew Strus czy dr Witold Borysiak). W ten sposób wypowiadały się też Sąd Najwyższy (np. w opinii z 2012 r. nt. projektu ustawy o związkach partnerskich) i Trybunał Konstytucyjny (wyrok z 2004 r. w sprawie traktatu akcesyjnego do UE).

Ponadto, nawet z punktu widzenia samej Konwencji, wykonanie wyroku ETPC w tej sprawie nie musi oznaczać instytucjonalizacji w sensie ścisłym tzn. ustanowienia jednopłciowych „małżeństw” czy rejestrowanych związków. Trybunał nie mówi bowiem o obowiązku instytucjonalizacji, lecz o prawnym uznaniu i ochronie związków jednopłciowych, co jest pojęciem węższym. Możliwe jest tzw. uznanie „ex lege”, czyli wprowadzenie punktowych udogodnień dla par jednopłciowych w niektórych sprawach życia codziennego, w których, zdaniem ETPC, Polska nie zapewnia im należytej ochrony (np.  w zakresie informacji na temat zdrowia konkubenta bez konieczności wystawiania pełnomocnictwa, dziedziczenia po sobie bez konieczności spisywania testamentu czy możliwości wzięcia urlopu w celu opieki nad konkubentem).

Instytut Ordo Iuris wskazuje, że w tym kontekście nieścisłe i błędne są doniesienia niektórych mediów o obowiązku wprowadzenia związków partnerskich przez Polskę. W wyroku Trybunału ani razu nie pada takie zdanie, lecz konsekwentnie mówi się w nim o „prawnym uznaniu i ochronie”, które może, ale nie musi polegać na instytucjonalizacji związków jednopłciowych.



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe