161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski

9 sierpnia 2025 roku mija 161 lat od narodzin Romana Dmowskiego - jednego z ojców polskiej niepodległości, wybitnego polityka, publicysty i ideologa ruchu narodowego. Urodzony w 1864 roku w Kamionku pod Warszawą, w ubogiej rodzinie drobnoszlacheckiej, Dmowski poświęcił życie walce o odrodzenie Polski.
Roman Dmowski 161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski
Roman Dmowski / fot. wikipedia.org/ Domena publiczna

Co musisz wiedzieć?

  • Roman Dmowski (1864–1939) to polski polityk, ideolog nacjonalizmu i współtwórca niepodległej Polski
  • Założyciel Narodowej Demokracji, lider Komitetu Narodowego Polski w Paryżu, sygnatariusz Traktatu Wersalskiego (1919)
  • Promował koncepcję państwa narodowego, opartego na polonizacji, w opozycji do federacyjnej wizji Piłsudskiego
  • Jako delegat na konferencji paryskiej przyczynił się do uznania Polski na arenie międzynarodowej

 

Młodość i narodziny idei

Studiował biologię na rosyjskim uniwersytecie w Warszawie, gdzie w 1891 roku zdobył stopień doktora nauk przyrodniczych. Jako współzałożyciel Narodowej Demokracji (endecji), stworzył podstawy ideowe polskiego nacjonalizmu, kładąc nacisk na polonizację i koncepcję państwa narodowego. W odróżnieniu od Józefa Piłsudskiego, który marzył o federacyjnej, wielonarodowej Polsce, Dmowski widział ojczyznę jako jednolite państwo polskie.

 

Architekt polskiej niepodległości

Jego działalność polityczna nabrała szczególnego znaczenia podczas I wojny światowej. W 1917 roku założył w Paryżu Komitet Narodowy Polski, uznany przez państwa Ententy za przedstawicielstwo polskich interesów. W 1919 roku, wraz z Ignacym Janem Paderewskim, reprezentował Polskę na konferencji paryskiej, gdzie podpisano Traktat Wersalski, formalnie potwierdzający odrodzenie Rzeczypospolitej. Dmowski osobiście złożył podpis pod tym historycznym dokumentem.

 

Rola w II Rzeczypospolitej

W II Rzeczypospolitej pełnił funkcję posła na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) oraz ministra spraw zagranicznych w rządzie Wincentego Witosa (1923). Po wycofaniu się z polityki osiadł w swoim majątku pod Poznaniem, lecz jego myśl polityczna inspirowała kolejne pokolenia.

Roman Dmowski zmarł po długiej chorobie 2 stycznia 1939 roku w Drozdowie koło Łomży. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Jego życie, naznaczone niezłomną walką o niepodległość i kształtowanie polskiej tożsamości, pozostaje symbolem patriotyzmu i politycznego realizmu.


 

POLECANE
Niecodzienny gest prezydenta, który kryje wzruszającą historię gorące
Niecodzienny gest prezydenta, który kryje wzruszającą historię

Prezydent Karol Nawrocki udzielił wywiadu Radiu Wnet, ale to nie jego słowa dotyczące polityki przyciągnęły uwagę prowadzącego. Zaskakujący element krył wzruszającą historię.

Alarm w Polsce. Stopień gotowości CHARLIE stał się faktem pilne
Alarm w Polsce. Stopień gotowości CHARLIE stał się faktem

W reakcji na akt dywersji terrorystycznej na trasie Warszawa–Lublin premier wprowadził w Polsce trzeci w czterostopniowej skali stopień alarmowy CHARLIE. To najwyższy stopień, jaki obowiązywał dotychczas w kraju na liniach kolejowych, mający chronić pasażerów i infrastrukturę krytyczną.

Apel o pilne spotkanie z Tuskiem ws. dramatycznej sytuacji w służbie zdrowia. Komunikat Naczelnej Izby Lekarskiej z ostatniej chwili
Apel o pilne spotkanie z Tuskiem ws. dramatycznej sytuacji w służbie zdrowia. Komunikat Naczelnej Izby Lekarskiej

W związku z fatalną sytuację w służbie zdrowia, prezes Naczelnej Izby Lekarskiej Łukasz Jankowski zaapelował o pilne spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem i prezydentem Karolem Nawrockim. W komunikacie podkreślono, że bezpieczeństwo zdrowotne Polaków jest poważnie zagrożone, a dialog z ministerstwem zdrowia „nie istnieje”.

Blokada w ukraińskim parlamencie. Żądanie dymisji rządu  z ostatniej chwili
Blokada w ukraińskim parlamencie. Żądanie dymisji rządu 

W Radzie Najwyższej Ukrainy doszło do ostrego konfliktu politycznego. Petro Poroszenko i deputowani Europejskiej Solidarności zablokowali mównicę, domagając się natychmiastowej dymisji ukraińskiego rządu. Napięcie wywołała głośna afera korupcyjna w państwowym Enerhoatomie.

#CoPoTusku: Pięć lekcji Bolesława Chrobrego tylko u nas
#CoPoTusku: Pięć lekcji Bolesława Chrobrego

Rocznica 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego to świetna okazja do refleksji na temat miejsca Polski w świecie oraz stanu naszego społeczeństwa. Jest o tyle istotna, że dziś po raz kolejny mamy do czynienia z abdykacją elit rządzących i ich niemocą w kreowaniu pozytywnych postaw obywatelskich i budowania wspólnoty narodowej.

Komunikat dla woj. małopolskiego z ostatniej chwili
Komunikat dla woj. małopolskiego

W Krzyszkowicach rusza jedna z najważniejszych inwestycji wzdłuż zakopianki. Podpisano umowę na budowę nowych dróg, które mają odciążyć ruch wokół powstającego węzła oraz znacząco poprawić bezpieczeństwo kierowców. To projekt wart 13,7 mln zł, realizowany przez prawie trzy lata – ale efekty odczuje każdy, kto korzysta z DK7.

Kolejny incydent na torach. Wagon z ukraińskim ładunkiem wykolejony z ostatniej chwili
Kolejny incydent na torach. Wagon z ukraińskim ładunkiem wykolejony

W nocy z 17 na 18 listopada na bocznicy kolejowej we wschodniej Polsce doszło do wykolejenia wagonu należącego do ukraińskich kolei UZ. Zdarzenie miało miejsce tuż przy strategicznej magistrali prowadzącej do granicy z Ukrainą. Sprawę bada policja, a śledczy nie wykluczają, że mógł to być akt sabotażu.

Tegoroczna Wigilia będzie dniem ustawowo wolnym od pracy gorące
Tegoroczna Wigilia będzie dniem ustawowo wolnym od pracy

To już pewne – od 2025 roku Polacy będą mieć dodatkowy dzień ustawowo wolny od pracy. Nowelizacja zmienia kalendarz świąt i daje pracownikom dodatkowy dzień wolny tuż przed Bożym Narodzeniem.

Makabryczne odkrycie w Niemczech. Policja szuka właścicielki odciętych dłoni Wiadomości
Makabryczne odkrycie w Niemczech. Policja szuka właścicielki odciętych dłoni

Niemieckie służby prowadzą intensywne śledztwo po odnalezieniu dwóch odciętych dłoni na poboczu autostrady A45. Sprawa budzi dodatkowe emocje, bo losy kobiety, do której należą kończyny pozostają nieznane.

Wstrząsający komunikat ze świata show-biznesu. Nie żyje słynny duet Wiadomości
Wstrząsający komunikat ze świata show-biznesu. Nie żyje słynny duet

Niemiecki świat rozrywki pogrążył się w żałobie. Słynne bliźniaczki, które przez dekady zachwycały publiczność elegancją, talentem i nierozerwalną więzią, odeszły w tym samym momencie. Jak ujawniono, ich ostatnia decyzja była jedną z najbardziej dramatycznych w historii niemieckiego show-biznesu.

REKLAMA

161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski

9 sierpnia 2025 roku mija 161 lat od narodzin Romana Dmowskiego - jednego z ojców polskiej niepodległości, wybitnego polityka, publicysty i ideologa ruchu narodowego. Urodzony w 1864 roku w Kamionku pod Warszawą, w ubogiej rodzinie drobnoszlacheckiej, Dmowski poświęcił życie walce o odrodzenie Polski.
Roman Dmowski 161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski
Roman Dmowski / fot. wikipedia.org/ Domena publiczna

Co musisz wiedzieć?

  • Roman Dmowski (1864–1939) to polski polityk, ideolog nacjonalizmu i współtwórca niepodległej Polski
  • Założyciel Narodowej Demokracji, lider Komitetu Narodowego Polski w Paryżu, sygnatariusz Traktatu Wersalskiego (1919)
  • Promował koncepcję państwa narodowego, opartego na polonizacji, w opozycji do federacyjnej wizji Piłsudskiego
  • Jako delegat na konferencji paryskiej przyczynił się do uznania Polski na arenie międzynarodowej

 

Młodość i narodziny idei

Studiował biologię na rosyjskim uniwersytecie w Warszawie, gdzie w 1891 roku zdobył stopień doktora nauk przyrodniczych. Jako współzałożyciel Narodowej Demokracji (endecji), stworzył podstawy ideowe polskiego nacjonalizmu, kładąc nacisk na polonizację i koncepcję państwa narodowego. W odróżnieniu od Józefa Piłsudskiego, który marzył o federacyjnej, wielonarodowej Polsce, Dmowski widział ojczyznę jako jednolite państwo polskie.

 

Architekt polskiej niepodległości

Jego działalność polityczna nabrała szczególnego znaczenia podczas I wojny światowej. W 1917 roku założył w Paryżu Komitet Narodowy Polski, uznany przez państwa Ententy za przedstawicielstwo polskich interesów. W 1919 roku, wraz z Ignacym Janem Paderewskim, reprezentował Polskę na konferencji paryskiej, gdzie podpisano Traktat Wersalski, formalnie potwierdzający odrodzenie Rzeczypospolitej. Dmowski osobiście złożył podpis pod tym historycznym dokumentem.

 

Rola w II Rzeczypospolitej

W II Rzeczypospolitej pełnił funkcję posła na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) oraz ministra spraw zagranicznych w rządzie Wincentego Witosa (1923). Po wycofaniu się z polityki osiadł w swoim majątku pod Poznaniem, lecz jego myśl polityczna inspirowała kolejne pokolenia.

Roman Dmowski zmarł po długiej chorobie 2 stycznia 1939 roku w Drozdowie koło Łomży. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Jego życie, naznaczone niezłomną walką o niepodległość i kształtowanie polskiej tożsamości, pozostaje symbolem patriotyzmu i politycznego realizmu.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe