W Krakowie odsłonięto tablicę bojowców żydowskich organizacji podziemnych

22 grudnia 2022 r. przed budynkiem przy ul. Szpitalnej 38 w Krakowie odbyła się kameralna uroczystość odsłonięcia tablicy, upamiętniającej bojowców żydowskich organizacji podziemnych, którzy 80 lat temu dokonali udanego zamachu na niemiecką kawiarnię „Cyganeria”.
Odsłonięcie tablicy bojowców żydowskich przy ul. Szpitalnej 38.
Odsłonięcie tablicy bojowców żydowskich przy ul. Szpitalnej 38. / Fot. Janusz Ślęzak (IPN)

Uroczystość zorganizował Oddział IPN w Krakowie oraz Żydowskie Muzeum Galicja. IPN reprezentowali m.in. zastępca dyrektora Oddziału w Krakowie dr Michał Wenklar oraz dr Maciej Korkuć, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa; Muzeum Galicja – dyrektor Jakub Nowakowski.

Wicewojewoda małopolski Mateusz Małodziński odczytał list skierowany do zebranych przez wojewodę Łukasza Kmitę. Obecni byli także wicekonsul USA Erjon Kruja, konsul Niemiec Dagmar Hillebrand, dyrektor ds. dyplomacji publicznej ambasady Izraela Elena Lagutin, wieloletni przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Tadeusz Jakubowicz oraz Jacek Stawiski z Muzeum KL Plaschow, a także Doron Shach z Międzynarodowej Szkoły Edukacji o Holokauście Yad Vashem, który odmówił krótką modlitwę w intencji społeczności żydowskiej wymordowanej przez niemieckich okupantów.

Wieczorem grupy żydowskiej młodzieży z różnych struktur konspiracyjnych w krakowskim getcie – przede wszystkim ze środowisk syjonistycznych – przygotowały i przeprowadziły dwa zamachy na lokale gastronomiczne dla Niemców. Miały one polegać na wrzuceniu odbezpieczonych granatów przez okna kawiarni „Cyganeria” przy ul. Szpitalnej oraz restauracji Jana Bisanza w kamienicy na rogu ulic Karmelickiej i Dunajewskiego.

Akcja w „Cyganerii” zakończyła się powodzeniem. Od eksplozji zginął oficer Luftwaffe, a dwóch innych niemieckich żołnierzy i dwie osoby cywilne odniosły rany. Natomiast w kawiarni Bisanza niedoświadczeni bojowcy nie trafili granatem w otwór okienny. Materiał wybuchowy eksplodował na ulicy.

Ponadto tego samego dnia na moście Dębnickim i na ul. Batorego zawieszono polskie flagi narodowe, a na Rynku Głównym złożono wieniec na płycie upamiętniającej przysięgę Tadeusza Kościuszki. Według niektórych świadectw biało-czerwoną flagę wywieszono także na moście Piłsudskiego. W założeniu wykonawców liczył się przede wszystkim symboliczny i demonstracyjny charakter podjętych akcji, wymierzonych w żołnierzy niemieckiego okupanta. Ten cel został w pełni osiągnięty.

Po wojnie na budynku przy ul. Szpitalnej zamontowano tablicę z inskrypcją, w sposób absurdalny wykorzystującą to miejsce do promowania 10. rocznicy „utworzenia PPR”. W sprawie godnego i zgodnego z prawdą upamiętnienia wojennych wydarzeń, w 2013 r. zwróciły się do Urzędu Miasta Krakowa dwie instytucje – Towarzystwo Przyjaźni Izrael-Polska i Oddział IPN w Krakowie. Na przeszkodzie stanęły jednak kwestie własnościowe budynku. Dopiero w 2022 r., dzięki współpracy krakowskiego IPN z Żydowskim Muzeum Galicja, udało się doprowadzić do uzyskania wszelkich potrzebnych pozwoleń i zamontować tablicę przypominającą wydarzenia z 1942 r. Wykonanie i montaż tablicy sfinansował krakowski oddział IPN.


 

POLECANE
Jelenia Góra w szoku po znalezieniu martwej 12-latki. Jest zatrzymanie i nowe ustalenia w sprawie z ostatniej chwili
Jelenia Góra w szoku po znalezieniu martwej 12-latki. Jest zatrzymanie i nowe ustalenia w sprawie

Tragiczne wydarzenia wstrząsnęły Jelenią Górą. Przy ul. Wyspiańskiego znaleziono ciało 12-letniej dziewczynki. Policja potwierdziła, że do śmierci mogły przyczynić się osoby trzecie, a w toku śledztwa ustalono osobę nieletnią, która może mieć związek z tą sprawą.

Paweł Jędrzejewski: Czym jest Chanuka? tylko u nas
Paweł Jędrzejewski: Czym jest Chanuka?

Decyzja Prezydenta RP o niezapaleniu świateł chanukowych w Pałacu Prezydenckim wywołuje zadowolenie i satysfakcję wśród ludzi, którzy nie mają pojęcia, czym jest to święto. Niestety, wierzą w kłamstwa Grzegorza Brauna, że to jakiś "satanistyczny, rasistowski, triumfalistyczny, talmudyczny kult". I całą swoją niechęć do Żydów kierują przeciw temu świętu.

Trump: Jesteśmy bliżej niż kiedykolwiek wcześniej rozwiązania ws. Ukrainy z ostatniej chwili
Trump: Jesteśmy bliżej niż kiedykolwiek wcześniej rozwiązania ws. Ukrainy

Prezydent USA Donald Trump poinformował w poniedziałek, że przeprowadził długie i dobre rozmowy z przywódcami Ukrainy, krajów europejskich i NATO. – Jesteśmy bliżej rozwiązania w sprawie Ukrainy niż kiedykolwiek wcześniej – dodał.

Europa i USA uzgodniły gwarancje dla Ukrainy. W planach europejska misja wojskowa z ostatniej chwili
Europa i USA uzgodniły gwarancje dla Ukrainy. W planach europejska misja wojskowa

Europejscy przywódcy i Stany Zjednoczone uzgodnili w Berlinie pakiet gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy, który zakłada m.in. utworzenie europejskiej misji wojskowej działającej na jej terytorium. W deklaracji podkreślono, że decyzje dotyczące zmian granic może podejmować wyłącznie Ukraina, a wsparcie ma zapewnić jej zdolność utrzymania silnej armii w długiej perspektywie.

Konflikt z Morawieckim w PiS. Jarosław Kaczyński zabiera głos z ostatniej chwili
Konflikt z Morawieckim w PiS. Jarosław Kaczyński zabiera głos

– Ten spór w partii ma jednocześnie odbicie medialne znacznie większe, niż on sam jest – powiedział na antenie programu "Kanał TAK" prezes PiS Jarosław Kaczyński, komentując medialne doniesienia o rosnącym konflikcie pomiędzy byłym premierem Mateuszem Morawieckim a innymi czołowymi politykami PiS.

Prezydent reaguje po publikacji o Cenckiewiczu. „Nowa rzeczywistość, a metody wciąż te same” z ostatniej chwili
Prezydent reaguje po publikacji o Cenckiewiczu. „Nowa rzeczywistość, a metody wciąż te same”

Prezydent Karol Nawrocki krótko i dosadnie skomentował na platformie X poniedziałkową publikację „Gazety Wyborczej” ws. Sławomira Cenckiewicza. Dziennik ujawnił wrażliwe dane medyczne szefa BBN, a prokuratura wszczęła w tej sprawie śledztwo.

Cyberatak na ważne polskie instytucje. Minister cyfryzacji wydał pilny komunikat z ostatniej chwili
Cyberatak na ważne polskie instytucje. Minister cyfryzacji wydał pilny komunikat

Cyberatak sparaliżował część infrastruktury informatycznej Urzędu Zamówień Publicznych. Hakerzy uzyskali dostęp do służbowej poczty elektronicznej pracowników UZP oraz Krajowej Izby Odwoławczej — poinformował wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Sprawą zajmują się już służby odpowiedzialne za cyberbezpieczeństwo.

Tak Polacy oceniają działalność prezydenta Nawrockiego. Zobacz najnowszy sondaż z ostatniej chwili
Tak Polacy oceniają działalność prezydenta Nawrockiego. Zobacz najnowszy sondaż

Najnowszy sondaż CBOS przynosi dobre informacje dla prezydenta Karola Nawrockiego. Ponad połowa badanych Polaków pozytywnie ocenia jego działalność. Zupełnie inaczej ankietowani patrzą na pracę Sejmu – tu dominują wyraźnie krytyczne opinie.

Ukraińskie drony zaatakowały port w Noworosyjsku. Zniszczyli okręt podwodny „Warszawianka” Wiadomości
Ukraińskie drony zaatakowały port w Noworosyjsku. Zniszczyli okręt podwodny „Warszawianka”

Ukraińskie siły specjalne przeprowadziły ataki na strategiczne cele Rosji — uszkadzając okręt podwodny w porcie w Noworosyjsku oraz po raz kolejny paraliżując rosyjską platformę naftowo-gazową na Morzu Kaspijskim. Obie operacje miały na celu osłabienie zdolności militarnych i finansowych Kremla.

Biały Dom ostrzega Ukrainę. Gwarancje bezpieczeństwa nie będą wiecznie na stole z ostatniej chwili
Biały Dom ostrzega Ukrainę. "Gwarancje bezpieczeństwa nie będą wiecznie na stole"

– Pracujemy nad silnymi gwarancjami bezpieczeństwa dla Ukrainy, ale one nie będą na stole wiecznie, one są na stole teraz – oświadczył w poniedziałek wysoki rangą przedstawiciel administracji Donalda Trumpa po rozmowach pokojowych w Berlinie. Zaznaczył, że gwarancje będą wzorowane na artykule 5 NATO.

REKLAMA

W Krakowie odsłonięto tablicę bojowców żydowskich organizacji podziemnych

22 grudnia 2022 r. przed budynkiem przy ul. Szpitalnej 38 w Krakowie odbyła się kameralna uroczystość odsłonięcia tablicy, upamiętniającej bojowców żydowskich organizacji podziemnych, którzy 80 lat temu dokonali udanego zamachu na niemiecką kawiarnię „Cyganeria”.
Odsłonięcie tablicy bojowców żydowskich przy ul. Szpitalnej 38.
Odsłonięcie tablicy bojowców żydowskich przy ul. Szpitalnej 38. / Fot. Janusz Ślęzak (IPN)

Uroczystość zorganizował Oddział IPN w Krakowie oraz Żydowskie Muzeum Galicja. IPN reprezentowali m.in. zastępca dyrektora Oddziału w Krakowie dr Michał Wenklar oraz dr Maciej Korkuć, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa; Muzeum Galicja – dyrektor Jakub Nowakowski.

Wicewojewoda małopolski Mateusz Małodziński odczytał list skierowany do zebranych przez wojewodę Łukasza Kmitę. Obecni byli także wicekonsul USA Erjon Kruja, konsul Niemiec Dagmar Hillebrand, dyrektor ds. dyplomacji publicznej ambasady Izraela Elena Lagutin, wieloletni przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Tadeusz Jakubowicz oraz Jacek Stawiski z Muzeum KL Plaschow, a także Doron Shach z Międzynarodowej Szkoły Edukacji o Holokauście Yad Vashem, który odmówił krótką modlitwę w intencji społeczności żydowskiej wymordowanej przez niemieckich okupantów.

Wieczorem grupy żydowskiej młodzieży z różnych struktur konspiracyjnych w krakowskim getcie – przede wszystkim ze środowisk syjonistycznych – przygotowały i przeprowadziły dwa zamachy na lokale gastronomiczne dla Niemców. Miały one polegać na wrzuceniu odbezpieczonych granatów przez okna kawiarni „Cyganeria” przy ul. Szpitalnej oraz restauracji Jana Bisanza w kamienicy na rogu ulic Karmelickiej i Dunajewskiego.

Akcja w „Cyganerii” zakończyła się powodzeniem. Od eksplozji zginął oficer Luftwaffe, a dwóch innych niemieckich żołnierzy i dwie osoby cywilne odniosły rany. Natomiast w kawiarni Bisanza niedoświadczeni bojowcy nie trafili granatem w otwór okienny. Materiał wybuchowy eksplodował na ulicy.

Ponadto tego samego dnia na moście Dębnickim i na ul. Batorego zawieszono polskie flagi narodowe, a na Rynku Głównym złożono wieniec na płycie upamiętniającej przysięgę Tadeusza Kościuszki. Według niektórych świadectw biało-czerwoną flagę wywieszono także na moście Piłsudskiego. W założeniu wykonawców liczył się przede wszystkim symboliczny i demonstracyjny charakter podjętych akcji, wymierzonych w żołnierzy niemieckiego okupanta. Ten cel został w pełni osiągnięty.

Po wojnie na budynku przy ul. Szpitalnej zamontowano tablicę z inskrypcją, w sposób absurdalny wykorzystującą to miejsce do promowania 10. rocznicy „utworzenia PPR”. W sprawie godnego i zgodnego z prawdą upamiętnienia wojennych wydarzeń, w 2013 r. zwróciły się do Urzędu Miasta Krakowa dwie instytucje – Towarzystwo Przyjaźni Izrael-Polska i Oddział IPN w Krakowie. Na przeszkodzie stanęły jednak kwestie własnościowe budynku. Dopiero w 2022 r., dzięki współpracy krakowskiego IPN z Żydowskim Muzeum Galicja, udało się doprowadzić do uzyskania wszelkich potrzebnych pozwoleń i zamontować tablicę przypominającą wydarzenia z 1942 r. Wykonanie i montaż tablicy sfinansował krakowski oddział IPN.



 

Polecane