Szymon Woźniak dla "TS": Polska znów wchodzi do gry
Można rzec, że na nowożytność, czas, kiedy Kartezjusz stworzył podwaliny współczesnej nauki i rozpoczęto budowę nowej gospodarki opartej na ograniczonych dobrach – nie załapaliśmy się. Ale to półprawda. W istocie zlikwidowanie Rzeczypospolitej było jednym z mitów założycielskich nowego świata.
/ Fotolia
Szymon Woźniak
Wraz z epoką wielkich odkryć geograficznych zmieniło się oblicze światowej gospodarki, a na znaczeniu zyskiwać zaczęły ekspansywne mocarstwa. Rzeczpospolita, swoją strefę wpływów poszerzająca raczej atrakcyjną kulturą niźli podbojem, nigdy do takich nie należała; podobnie zresztą jak Chiny, które również ucierpiały na nowym układzie sił. Dla obu krajów XIX w. był bodaj najgorszym w historii. Polska zupełnie wówczas zniknęła z mapy, zaś Państwo Środka odczuło jarzmo europejskiego kolonializmu. Te dwa zdarzenia, tak odległe i zdawałoby się ze sobą niezwiązane, miały podobne przyczyny – swoisty izolacjonizm, zupełnie nieskuteczny w czasach, w których albo kolonizujesz, albo jesteś skolonizowany.
Bilet na cudzy spektakl
Zlikwidowanie republikańskiej Rzeczypospolitej, z jej powolną, ziemiańską gospodarką, dało paliwa do rozwoju kontynentalnych, autorytarnych potęg; ale także mocarstwom morskim, o dwojakim systemie politycznym – innym dla własnych obywateli (Commonwealth był mocno inspirowany Rzeczpospolitą), innym dla podbijanych ludów. Tak powstała nowożytność. To wtedy Kartezjusz stworzył podwaliny współczesnej nauki i także wtedy rozpoczęto budowę nowej gospodarki opartej na ograniczonych dobrach, którymi można do woli spekulować.
#REKLAMA_POZIOMA#
Wraz z epoką wielkich odkryć geograficznych zmieniło się oblicze światowej gospodarki, a na znaczeniu zyskiwać zaczęły ekspansywne mocarstwa. Rzeczpospolita, swoją strefę wpływów poszerzająca raczej atrakcyjną kulturą niźli podbojem, nigdy do takich nie należała; podobnie zresztą jak Chiny, które również ucierpiały na nowym układzie sił. Dla obu krajów XIX w. był bodaj najgorszym w historii. Polska zupełnie wówczas zniknęła z mapy, zaś Państwo Środka odczuło jarzmo europejskiego kolonializmu. Te dwa zdarzenia, tak odległe i zdawałoby się ze sobą niezwiązane, miały podobne przyczyny – swoisty izolacjonizm, zupełnie nieskuteczny w czasach, w których albo kolonizujesz, albo jesteś skolonizowany.
Bilet na cudzy spektakl
Zlikwidowanie republikańskiej Rzeczypospolitej, z jej powolną, ziemiańską gospodarką, dało paliwa do rozwoju kontynentalnych, autorytarnych potęg; ale także mocarstwom morskim, o dwojakim systemie politycznym – innym dla własnych obywateli (Commonwealth był mocno inspirowany Rzeczpospolitą), innym dla podbijanych ludów. Tak powstała nowożytność. To wtedy Kartezjusz stworzył podwaliny współczesnej nauki i także wtedy rozpoczęto budowę nowej gospodarki opartej na ograniczonych dobrach, którymi można do woli spekulować.
#REKLAMA_POZIOMA#
Wczytuję ocenę...
![[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Sienkiewicz i plan Pabsta](https://www.tysol.pl/imgcache/60x42/c/uploads/news/121256/1714942439bfe1027191df33350b5c1c.png){kind=small}
