Przyszły norweski rząd przeciwny przystąpieniu do Unii Europejskiej?

Polityka zagraniczna Norwegii od zakończenia II wojny światowej opiera się na założeniu, że jej stosunki z USA i członkostwo w NATO zagwarantują jej bezpieczeństwo. Norwegowie zagłosowali przeciwko członkostwu w dwóch referendach, w 1972 i 1994 roku.
Flaga Norwegii Przyszły norweski rząd przeciwny przystąpieniu do Unii Europejskiej?
Flaga Norwegii / pixabay.com

Jednak przykład sąsiadującej z Norwegią Danii – zarówno członka NATO, jak i UE – sprawia, że Norwegowie muszą brać pod uwagę, że bliskie stosunki z USA mogą nie gwarantować zaangażowania USA na rzecz bezpieczeństwa któregokolwiek z państw europejskich.

Drugim filarem bezpieczeństwa Norwegii jest Europa. Do tej pory jednak Norwegia nie ma miejsca przy stole Unii Europejskiej, przy którym podejmowane są tak ważne decyzje dla Norwegii jak np. układ, który w styczniu 2025 r. doprowadził do upadku norweskiego rządu w związku z przyjęciem unijnych przepisów energetycznych. W związku z tym coraz więcej ekspertów i analityków politycznych podnosi argument proeuropejski, ze Norwegia powinna wejść do UE, aby moc współdecydować o swoim losie. W związku z tym poparcie dla członkostwa w UE w Norwegii znacznie wzrosło w ostatnich miesiącach, osiągając 41 procent w sondażach. W 2023 roku było to tylko 27 proc.

 

Ekonomicznie bez sensu

O ile o kwestiach bezpieczeństwa i przewidywalności administracji Donalda Trumpa w stosunku do swoich sojuszników można rzeczywiście dyskutować, to zimne gospodarcze dane wskazują na to ze Norwegia mogłaby w tym wymiarze wiele stracić. Obfite zasoby naturalne pozwalają Norwegii na gigantyczne wręcz nadwyżki eksportowe. Norwegia jest najważniejszym dostawcą gazu do Europy i osiągnęła ogromne nieoczekiwane zyski, dzięki czemu norweski państwowy fundusz majątkowy osiągnął rekordową wartość 20 bilionów norweskich koron NOK w 2024 r. (1,8 bln USD).

Z drugiej strony Norwegia, chociaż nie jest jej członkiem EU, mamy ścisłe powiązania i umowy handlowe z UE, które dają jej dostęp do rynku wewnętrznego UE. Kraj należy do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Jest to porozumienie między UE a trzema krajami EFTA: Norwegią, Islandią i Liechtensteinem. Dzięki umowie kraje te uzyskują dostęp do rynku wewnętrznego UE, który zapewnia swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i osób. Umowa oznacza również, że Norwegia musi przestrzegać wielu zasad UE, mimo że nie mamy prawa głosu w organach decyzyjnych UE.

 

Wewnętrzna układanka partyjna

Partia Liberalna i Partia Zielonych (MDG) są partiami najbardziej naciskającymi na przystąpienie Norwegii do EU. Partia Konserwatywna i Partia Pracy (AP) są umiarkowanie otwarte na członkostwo w UE. Partia Centrum, Partia Postępu, Partia Czerwona, Socjalistyczna Partia Lewicy  (SV) i Partia Chrześcijańsko-Demokratyczna są zdecydowanymi przeciwnikami członkostwa w UE.

Od 30 stycznia 2025 roku w Norwegii samodzielnie rządzi socjaldemokratyczna Arbeiderpartiet (AP) premiera Jonasa Gahra Støre'a jako rząd mniejszościowy, po tym jak Partia Centrum (SP) opuściła koalicję z powodu sporów o regulacje unijnego rynku energii. Kolejne wybory odbędą się we wrześniu 2025 r., a norweska konstytucja nie przewiduje przedterminowych wyborów. Do tego czasu AP będzie nadal rządzić jako rząd mniejszościowy i będzie zależna od innych partii w kwestii większości w parlamencie (Storting). Jeśli Socjaliści będą chcieli stworzyć rząd większościowy będzie to prawdopodobnie rząd z udziałem partii przeciwnych wstąpieniu Norwegii do EU.

[Aleksandra Fedorska jest dziennikarką polskich i niemieckich mediów]


 

POLECANE
Żaglowiec uderzył w Most Brookliński. Są ofiary i ranni Wiadomości
Żaglowiec uderzył w Most Brookliński. Są ofiary i ranni

W sobotę na nowojorskiej Wschodniej Rzece doszło do poważnego wypadku z udziałem meksykańskiego żaglowca szkoleniowego Cuauhtémoc. Trójmasztowiec, na pokładzie którego znajdowało się 277 osób, uderzył w dolną część Mostu Brooklińskiego - jednego z najsłynniejszych obiektów Nowego Jorku. W wyniku zdarzenia zginęły dwie osoby, a 19 zostało rannych.

81. rocznica zwycięstwa w bitwie o Monte Cassino Wiadomości
81. rocznica zwycięstwa w bitwie o Monte Cassino

18 maja 1944 r. żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli ruiny klasztoru na Monte Cassino. Walczyli nawet po wyczerpaniu amunicji - rzucali w Niemców kamieniami, śpiewając dla dodania sobie ducha "Mazurka Dąbrowskiego".

Niepewna rola Polaków w meczu z Villarrealem. Flick szykuje niespodzianki Wiadomości
Niepewna rola Polaków w meczu z Villarrealem. Flick szykuje niespodzianki

Po hucznej celebracji tytułu mistrza Hiszpanii na ulicach Barcelony, drużyna Hansiego Flicka wraca dziś do sportowej codzienności. Teraz przed „Dumą Katalonii” domowe starcie z Villarrealem, ale ze względu na zdobycie mistrzostwa, niemiecki trener planuje spore zmiany w składzie.

Tragedia w lokalu wyborczym w Szczecinie. Nie udało się uratować kobiety z ostatniej chwili
Tragedia w lokalu wyborczym w Szczecinie. Nie udało się uratować kobiety

W lokalu wyborczym przy ul. Komuny Paryskiej w Szczecinie wydarzyła się tragedia. Przed godz. 9 policja otrzymała zgłoszenie o śmierci kobiety.

Zakończyło się głosowanie na prezydenta Polski w USA. Zobacz, gdzie oddano najwięcej głosów Wiadomości
Zakończyło się głosowanie na prezydenta Polski w USA. Zobacz, gdzie oddano najwięcej głosów

W 57 obwodach w Stanach Zjednoczonych zakończyło się głosowanie w I turze wyborów prezydenckich. Do udziału w głosowaniu zgłosiło się ponad 43 tys. osób, ale w większości lokali nie było kolejek do oddania głosu, tak jak to było we wcześniejszych wyborach. Najwięcej głosów oddano w Chicago i Nowym Jorku.

Justyna Steczkowska ze 156 punktami w Eurowizji. Od tych państw dostała najwyższą notę Wiadomości
Justyna Steczkowska ze 156 punktami w Eurowizji. Od tych państw dostała najwyższą notę

69. Konkurs Piosenki Eurowizji wygrał Johannes "JJ" Pietsch z Austrii. Justyna Steczkowska otrzymała 17 punktów od międzynarodowego jury, a od widzów z całej Europy aż 139. Ostatecznie zajęła 14. miejsce. Które kraje głosowały na polską wokalistkę?

Złamanie ciszy wyborczej przez wiceministra sprawiedliwości. Jest reakcja PKW z ostatniej chwili
Złamanie ciszy wyborczej przez wiceministra sprawiedliwości. Jest reakcja PKW

Od początku ciszy wyborczej odnotowano 72 przypadki jej naruszenia, w tym dwa przestępstwa - przekazała w sobotę wieczorem podkomisarz Iwona Kijowska z Komendy Głównej Policji. Według KGP były to głównie działania w internecie. Wśród naruszeń ciszy wyborczej znalazły się również wpisy w mediach społecznościowych wiceministra sprawiedliwości Arkadiusza Myrchy oraz posła KO Piotra Głowskiego. Przewodniczący PKW, Sylwester Marciniak odniósł się do czynu wiceministra: - Takie zachowanie jest niedopuszczalne

Wybieramy Prezydenta RP. Najważniejsze informacje dla głosujących Wiadomości
Wybieramy Prezydenta RP. Najważniejsze informacje dla głosujących

O godz. 7.00 w niedzielę rozpoczęło się głosowanie w wyborach prezydenckich. Startuje w nich 13 kandydatów. Do zakończenia głosowania trwa cisza wyborcza. Głosowanie ma potrwać do 21.00.

Od lat 90' wokół Auschwitz dzieją się dziwne rzeczy gorące
Od lat 90' wokół Auschwitz dzieją się dziwne rzeczy

Już za miesiąc 14 czerwca mamy 85 rocznicę I-go Transportu Polaków do tworzonego właśnie KL Auschwitz w polskim, ale włączonym w 1939 r. do III Rzeszy Oświęcimiu.

Odkryto potężne złoża gazu na Morzu Czarnym z ostatniej chwili
Odkryto potężne złoża gazu na Morzu Czarnym

Odkryliśmy na Morzu Czarnym złoża gazu wynoszące 75 mld metrów sześciennych - poinformował w sobotę w Stambule prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan.

REKLAMA

Przyszły norweski rząd przeciwny przystąpieniu do Unii Europejskiej?

Polityka zagraniczna Norwegii od zakończenia II wojny światowej opiera się na założeniu, że jej stosunki z USA i członkostwo w NATO zagwarantują jej bezpieczeństwo. Norwegowie zagłosowali przeciwko członkostwu w dwóch referendach, w 1972 i 1994 roku.
Flaga Norwegii Przyszły norweski rząd przeciwny przystąpieniu do Unii Europejskiej?
Flaga Norwegii / pixabay.com

Jednak przykład sąsiadującej z Norwegią Danii – zarówno członka NATO, jak i UE – sprawia, że Norwegowie muszą brać pod uwagę, że bliskie stosunki z USA mogą nie gwarantować zaangażowania USA na rzecz bezpieczeństwa któregokolwiek z państw europejskich.

Drugim filarem bezpieczeństwa Norwegii jest Europa. Do tej pory jednak Norwegia nie ma miejsca przy stole Unii Europejskiej, przy którym podejmowane są tak ważne decyzje dla Norwegii jak np. układ, który w styczniu 2025 r. doprowadził do upadku norweskiego rządu w związku z przyjęciem unijnych przepisów energetycznych. W związku z tym coraz więcej ekspertów i analityków politycznych podnosi argument proeuropejski, ze Norwegia powinna wejść do UE, aby moc współdecydować o swoim losie. W związku z tym poparcie dla członkostwa w UE w Norwegii znacznie wzrosło w ostatnich miesiącach, osiągając 41 procent w sondażach. W 2023 roku było to tylko 27 proc.

 

Ekonomicznie bez sensu

O ile o kwestiach bezpieczeństwa i przewidywalności administracji Donalda Trumpa w stosunku do swoich sojuszników można rzeczywiście dyskutować, to zimne gospodarcze dane wskazują na to ze Norwegia mogłaby w tym wymiarze wiele stracić. Obfite zasoby naturalne pozwalają Norwegii na gigantyczne wręcz nadwyżki eksportowe. Norwegia jest najważniejszym dostawcą gazu do Europy i osiągnęła ogromne nieoczekiwane zyski, dzięki czemu norweski państwowy fundusz majątkowy osiągnął rekordową wartość 20 bilionów norweskich koron NOK w 2024 r. (1,8 bln USD).

Z drugiej strony Norwegia, chociaż nie jest jej członkiem EU, mamy ścisłe powiązania i umowy handlowe z UE, które dają jej dostęp do rynku wewnętrznego UE. Kraj należy do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Jest to porozumienie między UE a trzema krajami EFTA: Norwegią, Islandią i Liechtensteinem. Dzięki umowie kraje te uzyskują dostęp do rynku wewnętrznego UE, który zapewnia swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i osób. Umowa oznacza również, że Norwegia musi przestrzegać wielu zasad UE, mimo że nie mamy prawa głosu w organach decyzyjnych UE.

 

Wewnętrzna układanka partyjna

Partia Liberalna i Partia Zielonych (MDG) są partiami najbardziej naciskającymi na przystąpienie Norwegii do EU. Partia Konserwatywna i Partia Pracy (AP) są umiarkowanie otwarte na członkostwo w UE. Partia Centrum, Partia Postępu, Partia Czerwona, Socjalistyczna Partia Lewicy  (SV) i Partia Chrześcijańsko-Demokratyczna są zdecydowanymi przeciwnikami członkostwa w UE.

Od 30 stycznia 2025 roku w Norwegii samodzielnie rządzi socjaldemokratyczna Arbeiderpartiet (AP) premiera Jonasa Gahra Støre'a jako rząd mniejszościowy, po tym jak Partia Centrum (SP) opuściła koalicję z powodu sporów o regulacje unijnego rynku energii. Kolejne wybory odbędą się we wrześniu 2025 r., a norweska konstytucja nie przewiduje przedterminowych wyborów. Do tego czasu AP będzie nadal rządzić jako rząd mniejszościowy i będzie zależna od innych partii w kwestii większości w parlamencie (Storting). Jeśli Socjaliści będą chcieli stworzyć rząd większościowy będzie to prawdopodobnie rząd z udziałem partii przeciwnych wstąpieniu Norwegii do EU.

[Aleksandra Fedorska jest dziennikarką polskich i niemieckich mediów]



 

Polecane
Emerytury
Stażowe