Potrzebne pilne zmiany w regulacjach BHP dotyczących pracy z użyciem monitorów ekranowych!

Aktualnie obowiązujące regulacje dotyczące bhp pracy z użyciem urządzeń wyposażonych w monitor ekranowy sięgają lat 90-tych XX wieku i są określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Na poziomie UE zasady bhp w tym zakresie są zdefiniowane w dyrektywie Rady z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe (90/270/EWG).Przepisy te określają zasady organizacji i ergonomii pracy z monitorem ekranowym w czasach, kiedy praca z komputerem była świadczona w znacznie mniejszym stopniu niż ma to miejsce aktualnie.

– Postęp technologiczny, jaki dokonał się w ostatniej dekadzie w zakresie urządzeń teleinformatycznych, całkowicie zrewolucjonizował sposób świadczenia pracy w większości sektorów gospodarki, stwarzając nowe zagrożenia w środowisku pracy” – zauważa Paulina Barańska, Pełnomocnik ds. BHP KK NSZZ „Solidarność”.

– Coraz częściej pracujemy z wieloma monitorami jednocześnie, będącymi zarówno wyposażeniem komputerów stacjonarnych w pracy biurowej czy też produkcyjnej (interfejs człowiek-maszyna), jak również urządzeń mobilnych takich jak laptopy, tablety, smartfony.  Co istotne, brak regulacji dotyczących ergonomii wyposażenia nowoczesnego stanowiska pracy, ale także  warunków psychospołecznych takich jak podwyższone wymagania pracy, tempo pracy czy obciążenia poznawcze – dodaje ekspertka.

Praca z uzyciem monitorów ekranowych wiąże się z następującymi zagrożeniami w środowisku pracy:
-  zwiększone obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego;
-  zwiększone obciążenie narządu wzroku;
-  zwiększone obciążenie układu sercowo-naczyniowego;
-  bóle głowy;
-  technostres.

W 2017 r. Komisja Europejska przeprowadziła ewaluację przepisów dotyczących BHP (REFIT), w ramach której stwierdzono, że kilka dyrektyw w tym zakresie nie odzwierciedla ostatnich zmian społeczno-gospodarczych i technologicznych. W związku z tym KE rozpoczęła prace nad nowelizacją m.in. dyrektywy 90/270/EWG, które nabrały tempa w ostatnim czasie w związku z upowszechnieniem pracy zdalnej w obliczu pandemii COVID-19. Aktualnie prowadzone są konsultacje w ramach dialogu społecznego nad szczegółami nowelizacji dyrektywy. Jak informuje Barbara Surdykowska z Biura Eksperckiego KK NSZZ „Solidarność”: Związki zawodowe  zabiegają, aby znowelizowane przepisy w jak największym stopniu odzwierciedlały dzisiejsze i przyszłe środowisko pracy. W szczególności priorytetem powinny być takie aspekty jak:  

●    świadczenie pracy zdalnej i poza siedzibą pracodawcy;
●    zapisy precyzyjnie określające ‘ustalone stanowisko pracy’, które to stanowisko musi być odpowiednio wyposażone w sprzęt zapewniający ergonomię pracy;
●    objęcie przepisami pracowników zatrudnionych w oparciu o samozatrudnienie i nowe formy pracy;
●    ergonomia korzystania z kilku monitorów jednocześnie, urządzeń przenośnych - laptopów, tabletów, smartfonów (również w ruchu); oraz nowoczesnych urządzeń takich jak inteligentne okulary, ekrany dotykowe, interfejs człowiek-maszyna;
●    ocena ryzyka narażenia zawodowego, w tym zagrożeń psychospołecznych, która powinna obejmować wszystkie miejsca i sytuacje, w których pracownicy korzystają z monitorów ekranowych;
●    zapisy regulujące zakres monitorowania i kontroli pracy pracowników w przypadku pracy zdalnej, jak również prawo do nieużywania sprzętu poza godzinami (prawo do ‘odłączenia się’, inaczej ‘bycia offline’);
●    zapisy precyzujące przerwy na odpoczynek od monitoru ekranowego, pozwalające na poruszanie się;
●    ergonomia systemów komputerowych wykorzystywanych w codziennej pracy, we współpracy z programistami;
●    ulepszony program szkoleń i przykłady dobrych praktyk dla pracowników w zakresie bhp w pracy z monitorami ekranowymi;
●    zapewnienie udziału pracowników i ich przedstawicieli w wyborze mebli, sprzętu i innych aspektów związanych z pracą, które mogą mieć wpływ na zdrowie pracowników;
●    ułatwienie udziału pracowników i ich przedstawicieli we wszelkich działaniach prewencyjnych.

– NSZZ “Solidarność”  liczy, że nowelizacja dyrektywy da impuls do sprawnego przeprowadzenia procesu legislacyjnego, skutkującego korzystnymi zmianami w krajowym rozporządzeniu dotyczącym BHP na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe” – dodaje ekspertka.

pb