[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Jedyna cichociemna

19 marca 1909 roku w Toruniu urodziła się Elżbieta Zawacka, późniejsza „Zelma”, „Sulica”, „Zo”. Kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej, jedyna kobieta wśród cichociemnych, czyli polskich oficerów do zadań specjalnych, po kursach w Wielkiej Brytanii zrzucanych do okupowanej przez Niemców Polski. W 2006 roku jako druga Polka w historii awansowana na stopień generała brygady. Dama Orderu Orła Białego.
 [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Jedyna cichociemna
/ Fundacja Łączka

Córka Władysława i Marianny z domu Nowak. Ukończyła żeńskie gimnazjum humanistyczne i matematykę na Uniwersytecie Poznańskim. Jeszcze na studiach wstąpiła do Przysposobienia Wojskowego Kobiet (PWK), będąc najpierw instruktorką, a później komendantką Regionu Śląskiego PWK w Katowicach. We wrześniu 1939 roku jako żołnierz Kobiecego Batalionu Pomocniczej Służby Kobiet uczestniczyła w obronie Lwowa. Współorganizowała struktury SZP-ZWZ na Górnym Śląsku, do końca okupacji w Armii Krajowej. Brała udział w tajnych kompletach. Pod koniec 1940 roku jako perfekcyjnie władająca językiem niemieckim została przydzielona do Wydziału Łączności Zagranicznej Komendy Głównej AK (kolejne kryptonimy: „Zenobia”, „Łza”, „Załoga”, „Zagroda”).

W lutym 1943 roku jako emisariusz Komendanta Głównego AK gen. Stefana „Grota” Roweckiego wyruszyła do sztabu Naczelnego Wodza, pokonując w ciągu trzech miesięcy trasę Warszawa – Niemcy – Francja – Hiszpania – Gibraltar – Londyn. W londyńskim sztabie zdała gen. Kazimierzowi Sosnkowskiemu relację z sytuacji w okupowanym kraju, prosiła o uregulowanie praw kobiet-żołnierzy w Wojsku Polskim oraz usprawnienie łączności kurierskiej między Warszawą a Londynem. Do Polski wróciła we wrześniu 1943 roku zrzucona na spadochronie w ramach akcji „Neon 4”, dzięki czemu jako jedyna kobieta znalazła się w elitarnym gronie 316 cichociemnych.

Zawacka szkoliła kurierów. Sama ponad 100 razy przekroczyła granicę Rzeszy, przenosząc meldunki i raporty. Do Warszawy powracała z pocztą i pieniędzmi. Wielokrotnie uniknęła aresztowania przez gestapo, które poszukiwało ją listami gończymi. W ramach Wojskowej Służby Kobiet brała udział w powstaniu warszawskim w Śródmieściu. Wyszła ze stolicy z ludnością cywilną. W Krakowie odbudowywała zerwaną łączność z Londynem. Działała w Delegaturze Rządu na Kraj oraz Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”, pracowała też jako urzędniczka i nauczycielka. 5 września 1951 roku została aresztowana przez UB i po ciężkim śledztwie skazana na 10 lat więzienia, na wolność wyszła 24 lutego 1955 roku. Wróciła do pracy w szkolnictwie i pracy naukowej. W 1976 roku wyjechała na kwerendę do Studium Polski Podziemnej w Londynie, a po powrocie była represjonowana przez komunistów. Przy Komisji Krajowej Solidarności założyła Koło Kombatantów AK. Gromadzone przez nią od lat 60. XX wieku materiały stały się podstawą utworzonej w 1990 roku Fundacji „Archiwum Pomorskie Armii Krajowej”. Zmarła 10 stycznia 2009 roku w Toruniu, a pochowana została na cmentarzu św. Jerzego.

 

 

 

 

 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Sensacyjne doniesienia z Pałacu Buckingham. Ta decyzja księcia Williama i Kate Middleton wstrząśnie światowymi mediami Wiadomości
Sensacyjne doniesienia z Pałacu Buckingham. Ta decyzja księcia Williama i Kate Middleton wstrząśnie światowymi mediami

Wielkimi krokami zbliża się koronacja króla Karola III. Brytyjskie media donoszą dziś o decyzji księcia Williama i Kate Middleton, która może wstrząsnąć światowymi mediami.

Prezydent Słowacji: Wsparcie dla Ukrainy wyczerpuje się moralnie i materialnie Wiadomości
Prezydent Słowacji: Wsparcie dla Ukrainy wyczerpuje się moralnie i materialnie

Prezydent Słowacji Zuzana Czaputova na konferencji poświęconej słowackiej polityce zagranicznej stwierdziła w poniedziałek, że wsparcie dla Ukrainy wyczerpuje się moralnie i materialnie. – Taką sytuację spotyka się częściej na Słowacji niż gdziekolwiek indziej – dodała.

Dokonała rzeczy obrzydliwej. Jacek Murański nie przebiera w słowach nt. pracownicy pogotowia ratunkowego Wiadomości
"Dokonała rzeczy obrzydliwej". Jacek Murański nie przebiera w słowach nt. pracownicy pogotowia ratunkowego

Śmierć Mateusza Murańskiego odbiła się głębokim echem w mediach na początku lutego. Teraz głos na ten temat zabrał ojciec zawodnika FAME MMA – Jacek Murański.

Niepokojące informacje z granicy. Jest komunikat Straży Granicznej Wiadomości
Niepokojące informacje z granicy. Jest komunikat Straży Granicznej

W niedzielę 68 cudzoziemców próbowało dostać się nielegalnie z Białorusi do Polski; największą grupę liczącą 35 osób zatrzymano w okolicach Dubicz Cerkiewnych (Podlaskie) - podała SG w raporcie z minionej doby.

„Pod osłoną nocy politycy Konfederacji wtargnęli do siedziby Mediów Narodowych” Wiadomości
„Pod osłoną nocy politycy Konfederacji wtargnęli do siedziby Mediów Narodowych”

Dziennikarz Mediów Narodowych Michał Jelonek poinformował na Twitterze, że w nocy politycy Ruchu Narodowego i Konfederacji „wtargnęli” do siedziby Telewizji Mediów Narodowych. Strona serwisu medianarodowe.

„Nie mogę kontynuować misji”. Błażej Kmieciak nie jest już przewodniczącym Państwowej Komisji ds. Pedofilii Wiadomości
„Nie mogę kontynuować misji”. Błażej Kmieciak nie jest już przewodniczącym Państwowej Komisji ds. Pedofilii

„Błażej Kmieciak złożył rezygnację z funkcji przewodniczącego Państwowej Komisji ds. Pedofilii” – przekazano w poniedziałek na stronie Komisji.

Nieoficjalnie: Platforma gotowa do koalicji z Konfederacją? Wiadomości
Nieoficjalnie: Platforma gotowa do koalicji z Konfederacją?

Platforma Obywatelska i Konfederacja w jednej koalicji? Partia Mentzena i Bosaka rośnie w sondażach. Dobry wynik konfederatów może skłonić pozostałe ugrupowania opozycyjne do szerszych rozmów z tą formacją?

Nie żyje znany „twitterowy” ksiądz Wiadomości
Nie żyje znany „twitterowy” ksiądz

Nie żyje popularny wśród użytkowników Twittera ks. Robert Jantczak.

„Były regularnie bite”. Szokujące wyznanie Georginy Rodriguez nt. dzieci Cristiano Ronaldo Wiadomości
„Były regularnie bite”. Szokujące wyznanie Georginy Rodriguez nt. dzieci Cristiano Ronaldo

Georgine Rodriguez – partnerka Christiano Ronaldo – w jednym z popularnych programów telewizyjnych wyznała, że dzieci piłkarza musiały wzmagać się z przemocą.

Dowódca ukraińskich wojsk lądowych: Trwa najintensywniejsza faza walk o Bachmut Wiadomości
Dowódca ukraińskich wojsk lądowych: Trwa najintensywniejsza faza walk o Bachmut

Trwa najintensywniejsza faza walk o Bachmut, sytuacja na froncie jest „stabilnie trudna” – poinformował w poniedziałek dowódca ukraińskich wojsk lądowych generał Ołeksandr Syrski, który odwiedził miejsca najostrzejszych walk na tym odcinku frontu.

Marsz
Godności
Emerytury
Stażowe