Św. Jacek Odrowąż – jedyny Polak w panteonie świętych na placu św. Piotra

17 sierpnia obchodzone jest w Kościele katolickim wspomnienie św. Jacka Odrowąża, pierwszego polskiego dominikanina, który habit dominikański przyjął z rąk św. Dominika Guzmana, założyciela zakonu. Życiorys św. Jacka obfitował w wydarzenia cudowne i heroiczne. Czy jednak we własnym kraju jest on powszechnie znany?
Grobowiec św. Jacka w kaplicy bazyliki Świętej Trójcy w Krakowie Św. Jacek Odrowąż – jedyny Polak w panteonie świętych na placu św. Piotra
Grobowiec św. Jacka w kaplicy bazyliki Świętej Trójcy w Krakowie / wikimedia.commons/CC BY-SA 4.0/Zygmunt Put

Rodowód

Urodził się w 1183 roku – a więc w okresie rozbicia dzielnicowego – w Kamieniu na Opolszczyźnie. Nazywany jest Apostołem Słowian, Apostołem Północy lub Lux ex Silesia [Światłem ze Śląska – tłum.]. Pochodził z możnej szlacheckiej rodziny Odrowążów, był krakowskim kanonikiem, uczniem Wincentego Kadłubka, bratankiem biskupa krakowskiego i kanclerza na dworze Leszka Białego Iwona Odrowąża. Wśród jego krewnych znaleźli się także bł. Czesław Odrowąż, bł. Bronisława oraz bp Jan Prandota.

Dominikanie

Kiedy wraz ze stryjem Iwonem udał się do Rzymu, spotkał św. Dominika Guzmana, założyciela zakonu dominikańskiego. Po zapoznaniu się z misją braci kaznodziejów odrzucił rysującą się w sposób świetlany karierę, przywdział habit i wraz z towarzyszami ruszył na północ.

Działalność 

Zmierzając ku Polsce, zakładał kolejne dominikańskie klasztory: we Friesach, w Znojmie, Igławie, Ołomuńcu, Pradze, Wrocławiu i Kamieniu. Miejscem, w którym spędził najwięcej czasu – tam też umarł – był klasztor w Krakowie, gdzie w 1221 roku stryj przekazał jemu i jego towarzyszom kościół św. Trójcy. Notabene krakowski klasztor dominikański, w którym znajduje się grób św. Jacka, niedawno obchodził 800. rocznicę swojego powstania. 

Na Pomorzu św. Jacek zajmował się ewangelizacją Prusów, założył także klasztor dominikański w Gdańsku. W ciągu swojego życia miał przemierzyć polskie ziemie kilkakrotnie wzdłuż i wszerz. Spędził także kilka lat na Rusi. Kanonizowano go w XVI wieku, był piątym Polakiem, którego oficjalnie uznano za świętego, oraz siódmym kanonizowanym dominikaninem. Jego atrybutami są monstrancja i figura Matki Bożej, które uratować miał przed najazdem Tatarów na Kijów w 1240 roku.

Cudotwórca

Na świecie znany jest jednak przede wszystkim jako cudotwórca. Miał chodzić po wodzie, uzdrawiać, a nawet wskrzeszać umarłych i czynić to miał zarówno za swego ziemskiego życia, jak i już po śmierci. Miał także mieć widzenia Matki Bożej.

Kult św. Jacka szczególnie żywy był we Francji oraz w Rzymie. Polski święty do dziś znany jest także w obu Amerykach. Nabożeństwo do św. Jacka miała m.in. św. mistyczka Małgorzata Maria Alacoque, apostołka kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa. Bazylika pw. św. Jacka stoi także w centrum Jackowa – polskiej dzielnicy Chicago.

Patron

Na osobistą prośbę Jana III Sobieskiego św. Jacka ogłoszono głównym patronem Królestwa Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dominikanin jest także „głównym patronem archidiecezji katowickiej, opolskiej, Śląska, polskiej prowincji Zakonu Kaznodziejskiego oraz Wołynia”.

Zmarł 15 sierpnia 1257 roku w Krakowie. Jego liturgiczne wspomnienie przypada 17 sierpnia.

Ikonografia 

W ikonografii Jacek Odrowąż występuje w dominikańskim habicie z monstrancją i figurą Matki Bożej. Przedstawiany był przez takich artystów, jak choćby: El Greco, Ventura Salimbeni czy Ludovico Carracci. Jego rzeźba stoi przed bazyliką w Lourdes, jest także jedynym polskim świętym przedstawionym przez Berniniego w kolumnadzie biegnącej wokół placu św. Piotra.


 

POLECANE
Policja zakończyła obławę. Tadeusz Duda nie żyje z ostatniej chwili
Policja zakończyła obławę. Tadeusz Duda nie żyje

Policja potwierdziła odnalezienie ciała 57-letniego Tadeusza Dudy, który od piątku był poszukiwany w związku ze strzelaniną w Starej Wsi koło Limanowej. Mężczyzna zastrzelił swoją córkę i zięcia, po czym uciekł.

Tak UE z Niemcami na czele finansuje armię Putina tylko u nas
Tak UE z Niemcami na czele finansuje armię Putina

UE przedłużyła o kolejne sześć miesięcy obowiązywanie 17 pakietów sankcyjnych nałożonych do tej pory na Rosję w związku z jej agresją przeciwko Ukrainie. Za głosowały nawet Węgry i Słowacja, które blokują przyjęcie 18. pakietu. Ale to nie tylko Fico i Orban starają się, by Rosja zbyt boleśnie nie odczuła sankcji europejskich.

Szokujące informacje nt. trybu odbierania przez polskich funkcjonariuszy imigrantów z Niemiec Wiadomości
Szokujące informacje nt. trybu odbierania przez polskich funkcjonariuszy imigrantów z Niemiec

Polscy żandarmi wojskowi pomagają Straży Granicznej odbierać od niemieckich służb nielegalnych migrantów. Przekazane dane tożsamości mają często opierać się wyłącznie na słowach zatrzymanych – alarmuje informator cytowany przez Dariusza Mateckiego.

Pierwsza rozmowa Macrona i Putina od 2022 roku. Nie zabrakło oskarżeń polityka
Pierwsza rozmowa Macrona i Putina od 2022 roku. Nie zabrakło oskarżeń

Prezydent Francji Emmanuel Macron rozmawiał telefonicznie z przywódcą Rosji Władimirem Putinem o irańskim programie nuklearnym i Ukrainie - poinformował we wtorek Pałac Elizejski. Kreml podał, że była to pierwsza rozmowa polityków od 2022 roku. W lutym 2022 roku Rosja rozpoczęła agresję na Ukrainę.

Roman Giertych wściekły po orzeczeniu Sądu Najwyższego ws. wyborów prezydenckich z ostatniej chwili
Roman Giertych wściekły po orzeczeniu Sądu Najwyższego ws. wyborów prezydenckich

Roman Giertych nie uznaje wyroku Sądu Najwyższego. Co więcej poseł KO w swoim wpisie w mediach społecznościowych obraził sędziów SN.

To pierwszy taki przypadek w historii teleskopu Webba. NASA wydała komunikat Wiadomości
To pierwszy taki przypadek w historii teleskopu Webba. NASA wydała komunikat

NASA ogłosiła wyjątkową informację. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) wykonał pierwsze w historii bezpośrednie zdjęcie egzoplanety. Chodzi o planetę znajdującą się poza naszym Układem Słonecznym. To ogromny krok naprzód w badaniach nad odległymi światami krążącymi wokół innych gwiazd.

Pewna wygrana Świątek na otwarcie Wimbledonu Wiadomości
Pewna wygrana Świątek na otwarcie Wimbledonu

Iga Świątek awansowała do drugiej rundy wielkoszlemowego Wimbledonu. Rozstawiona z numerem ósmym polska tenisistka wygrała we wtorek w Londynie z Rosjanką Poliną Kudiermietową 7:5, 6:1.

Nowa opłata turystyczna w Grecji. Tu trzeba będzie zapłacić więcej Wiadomości
Nowa opłata turystyczna w Grecji. Tu trzeba będzie zapłacić więcej

Od początku lipca Grecja wprowadza sezonową opłatę, która ma ograniczyć nadmierny napływ turystów na najpopularniejsze wyspy archipelagu Cyklady. Dodatkowe koszty poniosą pasażerowie rejsów wycieczkowych zmierzających m.in. na Mykonos i Santorini - poinformowało greckie ministerstwo finansów.

Nowy Sondaż: Polacy ocenili wybory prezydenckie. Jaśniej się nie da z ostatniej chwili
Nowy Sondaż: Polacy ocenili wybory prezydenckie. Jaśniej się nie da

Blisko 90 proc. ankietowanych nie zauważyło żadnych nieprawidłowości w przeprowadzaniu ostatnich wyborów prezydenckich - wynika z sondażu CBOS. Przekonanie, że wystąpiły jakieś nieprawidłowości wyraziło 5 proc. badanych. Również 5 proc, nie potrafiło zająć stanowiska w tej kwestii.

Groźny wypadek pod Mrągowem. Wśród rannych dzieci Wiadomości
Groźny wypadek pod Mrągowem. Wśród rannych dzieci

Do groźnego wypadku doszło we wtorek rano, około godziny 9:15, na drodze krajowej nr 16 w miejscowości Probark w gminie Mrągowo (woj. warmińsko-mazurskie). W zderzeniu dwóch samochodów ucierpiało siedem osób, w tym troje dzieci.

REKLAMA

Św. Jacek Odrowąż – jedyny Polak w panteonie świętych na placu św. Piotra

17 sierpnia obchodzone jest w Kościele katolickim wspomnienie św. Jacka Odrowąża, pierwszego polskiego dominikanina, który habit dominikański przyjął z rąk św. Dominika Guzmana, założyciela zakonu. Życiorys św. Jacka obfitował w wydarzenia cudowne i heroiczne. Czy jednak we własnym kraju jest on powszechnie znany?
Grobowiec św. Jacka w kaplicy bazyliki Świętej Trójcy w Krakowie Św. Jacek Odrowąż – jedyny Polak w panteonie świętych na placu św. Piotra
Grobowiec św. Jacka w kaplicy bazyliki Świętej Trójcy w Krakowie / wikimedia.commons/CC BY-SA 4.0/Zygmunt Put

Rodowód

Urodził się w 1183 roku – a więc w okresie rozbicia dzielnicowego – w Kamieniu na Opolszczyźnie. Nazywany jest Apostołem Słowian, Apostołem Północy lub Lux ex Silesia [Światłem ze Śląska – tłum.]. Pochodził z możnej szlacheckiej rodziny Odrowążów, był krakowskim kanonikiem, uczniem Wincentego Kadłubka, bratankiem biskupa krakowskiego i kanclerza na dworze Leszka Białego Iwona Odrowąża. Wśród jego krewnych znaleźli się także bł. Czesław Odrowąż, bł. Bronisława oraz bp Jan Prandota.

Dominikanie

Kiedy wraz ze stryjem Iwonem udał się do Rzymu, spotkał św. Dominika Guzmana, założyciela zakonu dominikańskiego. Po zapoznaniu się z misją braci kaznodziejów odrzucił rysującą się w sposób świetlany karierę, przywdział habit i wraz z towarzyszami ruszył na północ.

Działalność 

Zmierzając ku Polsce, zakładał kolejne dominikańskie klasztory: we Friesach, w Znojmie, Igławie, Ołomuńcu, Pradze, Wrocławiu i Kamieniu. Miejscem, w którym spędził najwięcej czasu – tam też umarł – był klasztor w Krakowie, gdzie w 1221 roku stryj przekazał jemu i jego towarzyszom kościół św. Trójcy. Notabene krakowski klasztor dominikański, w którym znajduje się grób św. Jacka, niedawno obchodził 800. rocznicę swojego powstania. 

Na Pomorzu św. Jacek zajmował się ewangelizacją Prusów, założył także klasztor dominikański w Gdańsku. W ciągu swojego życia miał przemierzyć polskie ziemie kilkakrotnie wzdłuż i wszerz. Spędził także kilka lat na Rusi. Kanonizowano go w XVI wieku, był piątym Polakiem, którego oficjalnie uznano za świętego, oraz siódmym kanonizowanym dominikaninem. Jego atrybutami są monstrancja i figura Matki Bożej, które uratować miał przed najazdem Tatarów na Kijów w 1240 roku.

Cudotwórca

Na świecie znany jest jednak przede wszystkim jako cudotwórca. Miał chodzić po wodzie, uzdrawiać, a nawet wskrzeszać umarłych i czynić to miał zarówno za swego ziemskiego życia, jak i już po śmierci. Miał także mieć widzenia Matki Bożej.

Kult św. Jacka szczególnie żywy był we Francji oraz w Rzymie. Polski święty do dziś znany jest także w obu Amerykach. Nabożeństwo do św. Jacka miała m.in. św. mistyczka Małgorzata Maria Alacoque, apostołka kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa. Bazylika pw. św. Jacka stoi także w centrum Jackowa – polskiej dzielnicy Chicago.

Patron

Na osobistą prośbę Jana III Sobieskiego św. Jacka ogłoszono głównym patronem Królestwa Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dominikanin jest także „głównym patronem archidiecezji katowickiej, opolskiej, Śląska, polskiej prowincji Zakonu Kaznodziejskiego oraz Wołynia”.

Zmarł 15 sierpnia 1257 roku w Krakowie. Jego liturgiczne wspomnienie przypada 17 sierpnia.

Ikonografia 

W ikonografii Jacek Odrowąż występuje w dominikańskim habicie z monstrancją i figurą Matki Bożej. Przedstawiany był przez takich artystów, jak choćby: El Greco, Ventura Salimbeni czy Ludovico Carracci. Jego rzeźba stoi przed bazyliką w Lourdes, jest także jedynym polskim świętym przedstawionym przez Berniniego w kolumnadzie biegnącej wokół placu św. Piotra.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe