Dr Rafał Brzeski: Pierwsza światowa wojna o lit

„Demilitaryzację i defaszyzację”, które Władimir Putin wymienił jako szczytne cele ataku na Ukrainę, zdaniem jednych należą do pogranicza niespasowanych klepek, natomiast w opinii innych są kamuflażem rozkazu do rozpoczęcia pierwszej wojny światowej o lit i wstępem do imperialnej kontroli Rosji nad globalną transformacją energetyczną.
Zdjęcie ilustracyjne Dr Rafał Brzeski: Pierwsza światowa wojna o lit
Zdjęcie ilustracyjne / fot. Archiwum PAP/EPA/AARON UFUMELI

Lit to najlżejszy metal. Jest miękki, srebrnobiały, wysoce reaktywny i palny. Ma kluczowe znaczenie dla „zielonej” energetyki. Można bowiem postawić lasy wiatraków i pokryć dachy i łąki panelami fotowoltaicznymi, ale nadmiaru zużywanej „na bieżąco” energii elektrycznej nie sposób zmagazynować w kubełkach. Trzeba mieć w tym celu akumulatory, a przy obecnym stanie technologii najwygodniejsze i najskuteczniejsze są akumulatory litowo-jonowe. Stosowane są w 85 procentach urządzeń niezasilanych z sieci energetycznej. Od smartfonów, przez domowe wiertarki, po samochody. Są wszędzie. Zapotrzebowanie na lit w bieżącym roku szacuje się na 685 tysięcy ton. Cena litu wzrosła w ciągu 2021 roku o 600 procent. Przewiduje się, że do roku 2030 zapotrzebowanie na lit przekroczy 2 miliony ton. Gdzie go szukać? Lit występuje wprawdzie powszechnie w wielu skałach i solankach, lecz jego stężenie jest zazwyczaj bardzo niskie i niewiele jest znanych złóż, które pozwalają na wydobycie litu w większych ilościach. Najbogatsze zasoby posiada Boliwia, które US Geological Survey, agencja badająca globalną przyrodę, oceniała w 2021 roku na 21 milionów ton. Pod względem produkcji litu potentatami są Chiny, Demokratyczna Republika Konga i Australia, które łącznie kontrolują trzy czwarte globalnego wytwarzania litu, kobaltu oraz metali ziem rzadkich. Konkurentem „wielkiej trójki” planowała zostać Ukraina, która dysponuje wedle ostrożnych szacunków około 500 tysiącami ton litu wysokiej jakości.

CZYTAJ TAKŻE: Gazeta.pl nieoficjalnie: Kulisy spotkania na szczycie PiS. Znamienne słowa Jarosława Kaczyńskiego

„Rosji i Chinom robi się coraz ciaśniej”

W listopadzie 2021 roku polsko-ukraińska prywatna firma inwestycyjna Millstone & Co, australijska firma wydobywcza European Lithium Ltd oraz ukraińska firma Petro Consulting starająca się o koncesję na eksploatację złóż litu połączyły siły, żeby uruchomić 20-letni program produkcji litu ze złóż w miejscowościach Szewczenkiwskie i Dobra. Pierwsze leży w obwodzie donieckim, drugie w obwodzie Kirowograd w środkowej Ukrainie. Niemal równocześnie o koncesję na eksploatację tych samych złóż wystąpiła chińska firma Chengxin Lithium, która nie kryje, że chce być „największym na świecie wytwórcą materiałów do produkcji akumulatorów litowo-jonowych”. Rosyjska inwazja przerwała rozmowy, ale globalna rywalizacja o kontrolę nad złożami litu trwa nadal. Rosja pazurami broni i będzie bronić okupowanych ziem ukraińskich, gdyż tam znajduje się co najmniej jedna trzecia najbogatszych złóż litu i metali ziem rzadkich na świecie. Sięga też dalej. We wspomnianej Demokratycznej Republice Konga działała Grupa Wagnera i po likwidacji Jewgienija Prigożyna jej kontakty, wpływy i aktywa przejmuje Kreml. Podobny transfer ma miejsce w Mali, ale tam Moskwa trafiła na konkurencję Pekinu. Według ekspertów londyńskiej firmy konsultingowej Benchmark Mineral Intelligence oraz firmy Rystad Energy z Oslo chińskie przedsiębiorstwa wyłożyły ponad 4,5 miliarda dolarów na udziały w kopalniach litu w Afryce i w Ameryce Łacińskiej. „Wall Street Journal” informował, że Pekin zamierza przejąć do 2025 roku kontrolę nad jedną trzecią światowych zdolności produkcyjnych litu. Chińczycy prowadzą rozmowy i gotowi są ryzykować inwestycje nawet w tak niestabilnych krajach, jak Nigeria, Zimbabwe, Meksyk i Chile. „Obwąchują” też, na wyprzódki z Rosją, Boliwię, która ma wprawdzie największe rozpoznane złoża, ale również bogatą historię zawartych i zerwanych kontraktów. Chińczyków nie zraziła nawet niemiła porażka z 2019 roku, kiedy wstrzymano dopięty na przedostatni guzik kontrakt, bowiem stojący za nim prezydent Evo Morales został obalony. Nieco wcześniej Morales jednym dekretem zerwał kontrakt państwowego producenta litu Yacimientos de Litio Bolivianos (YLB) z niemiecką firmą ACI Systems. Boliwia ma wpisaną do konstytucji państwową własność surowców mineralnych, a więc zerwanie kontraktu nie przedstawia większych trudności dla kolejnych ekip rządzących krajem. Przy dobrych chęciach odpowiednia podstawa prawna zawsze się znajdzie. Uparci i cierpliwi Chińczycy nie rezygnują jednak i wciskają się w miejsce zwolnione przez Niemców. Największy w Chinach producent akumulatorów Contemporary Amperex Technology zamierza na spółkę z YLB wyprodukować do końca roku 25 tysięcy ton węglanu litu używanego w produkcji akumulatorów.

Rosji i Chinom robi się jednak coraz ciaśniej. Boliwia, Chile i Argentyna prowadzą z innymi posiadaczami bogatych złóż rozmowy, których celem jest utworzenie organizacji na wzór kartelu producentów ropy OPEC. Z drugiej strony w lutym 2022 roku, dosłownie w kilkadziesiąt godzin po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę, 17 amerykańskich ekspertów wojskowych skierowało list do sekretarza obrony Lloyda Austina, w którym zwrócili uwagę na konieczność zapewnienia Stanom Zjednoczonym trwałego i bezpiecznego dostępu do surowców strategicznych, w tym litu. Trzecie mocarstwo wkracza do gry.

CZYTAJ TAKŻE: Nieoficjalnie: Wiadomo, co ustalono na spotkaniu premiera z prezydentem

CZYTAJ TAKŻE: Wyborca opozycji po wyborach: Jestem pracownikiem handlu, jeśli zniesiecie wolne niedziele


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Za najpotężniejszą osobę w Europie POLITICO uznało... Donalda Tuska z ostatniej chwili
Za najpotężniejszą osobę w Europie POLITICO uznało... Donalda Tuska

Donald Tusk został ogłoszony przez europejską wersję POLITICO, której współwłaścicielem jest Axel Springer, "najpotężniejszą osobą w Europie".

Andrzej Duda: Jestem myślami i modlitwą z rodzinami i bliskimi ofiar z ostatniej chwili
Andrzej Duda: Jestem myślami i modlitwą z rodzinami i bliskimi ofiar

W tej trudnej chwili jestem myślami i modlitwą z rodzinami i bliskimi ofiar oraz z górniczą społecznością - napisał prezydent Andrzej Duda odnosząc się do wypadku w kopalni Sobieski w Jaworznie, w którym zginęły cztery osoby, a dwie zostały ranne.

Beata Szydło: Trwa szerokie przygotowywanie gruntu pod przyjęcie zmian z ostatniej chwili
Beata Szydło: Trwa szerokie przygotowywanie gruntu pod przyjęcie zmian

"Jeśli Komisja Europejska otrzyma nowe kompetencje, to następnie będzie mogła powoływać się na wyniki takich, czy innych „sondaży”, by uzasadnić wprowadzenie nowych podatków" - alarmuje w mediach społecznościowych europoseł PiS Beata Szydło, komentując opublikowany we wtorek sondaż Europejskiego Banku Inwestycyjnego ws. podatku dochodowego.

Gwiazdor Królowych życia nie żyje z ostatniej chwili
Gwiazdor "Królowych życia" nie żyje

Nie żyje gwiazdor "Królowych życia" TTV Gabriel Seweryn.

Gospodarcze trzęsienie ziemi w Niemczech: Fala bankructw niemieckich firm z ostatniej chwili
Gospodarcze trzęsienie ziemi w Niemczech: Fala bankructw niemieckich firm

Niemiecki serwis "Deutsche Welle" informuje o potężnych kłopotach gospodarczych Niemiec związanych ze słabą koniunkturą. Problemy mają odczuwać przede wszystkim niemieckie firmy, także te duże; eksperci mówią o fali bankructw.

Tauron Wydobycie: Potwierdzono zgon jednego górnika w Kopalni Sobieski; z trzema nie ma kontaktu z ostatniej chwili
Tauron Wydobycie: Potwierdzono zgon jednego górnika w Kopalni Sobieski; z trzema nie ma kontaktu

Po wtorkowym wypadku w Zakładzie Górniczym Sobieski w Jaworznie dotąd potwierdzono zgon jednej osoby; z trzema górnikami, którzy pozostają w miejscu zdarzenia nie ma kontaktu - przekazała wieczorem spółka Tauron Wydobycie, do której należy kopalnia.

„Wygląda na to, że Tusk nic się nie zmienił, a polityka resetu z Rosją będzie kontynuowana” z ostatniej chwili
„Wygląda na to, że Tusk nic się nie zmienił, a polityka resetu z Rosją będzie kontynuowana”

Wygląda na to, że Donald Tusk nic, a nic się nie zmienił, a polityka resetu z Rosją będzie kontynuowana - ocenił rzecznik PiS Rafał Bochenek odnosząc się do wypowiedzi lidera PO o tym, że PiS nawet w takiej sprawie jak protest kierowców naraża na szwank fundamentalne interesy Polski z Ukrainą, Rosją i Europą.

Tragiczny wypadek w kopalni Sobieski w Jaworznie. Nie żyje czterech górników? [AKTUALIZACJA] z ostatniej chwili
Tragiczny wypadek w kopalni Sobieski w Jaworznie. Nie żyje czterech górników? [AKTUALIZACJA]

Cztery osoby zginęły wskutek wypadku, do którego doszło we wtorek po południu w kopalni Sobieski w Jaworznie (Śląskie) - poinformował PAP dyspozytor Wyższego Urzędy Górniczego w Katowicach. Wypadek nastąpił podczas płukania rurociągu podsadzkowego.

Koło na Rzecz Równości i Różnorodności UŚ nie życzy sobie wykładu Łukasza Sakowskiego, który został jako nastolatek nakłoniony do tranzycji przez dorosłego transseksualistę z ostatniej chwili
"Koło na Rzecz Równości i Różnorodności UŚ" nie życzy sobie wykładu Łukasza Sakowskiego, który został jako nastolatek nakłoniony do tranzycji przez dorosłego transseksualistę

"Stanowczo sprzeciwiamy się organizacji spotkania z mgr. Łukaszem Sakowskim na 7. Śląskim Festiwalu Nauki w Katowicach" – pisze w mediach społecznościowych "Koło Naukowe na rzecz Równości i Różnorodności UŚ".

Stoltenberg: Sojusznicy potwierdzili determinację we wspieraniu Ukrainy na jej drodze do NATO z ostatniej chwili
Stoltenberg: Sojusznicy potwierdzili determinację we wspieraniu Ukrainy na jej drodze do NATO

Na spotkaniu szefów MSZ sojusznicy potwierdzili determinację we wspieraniu Ukrainy na jej drodze do NATO oraz niezachwiane poparcie dla Kijowa - powiedział sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg we wtorek na konferencji kończącej pierwszy dzień spotkania szefów dyplomacji państw Sojuszu w Brukseli.

REKLAMA

Dr Rafał Brzeski: Pierwsza światowa wojna o lit

„Demilitaryzację i defaszyzację”, które Władimir Putin wymienił jako szczytne cele ataku na Ukrainę, zdaniem jednych należą do pogranicza niespasowanych klepek, natomiast w opinii innych są kamuflażem rozkazu do rozpoczęcia pierwszej wojny światowej o lit i wstępem do imperialnej kontroli Rosji nad globalną transformacją energetyczną.
Zdjęcie ilustracyjne Dr Rafał Brzeski: Pierwsza światowa wojna o lit
Zdjęcie ilustracyjne / fot. Archiwum PAP/EPA/AARON UFUMELI

Lit to najlżejszy metal. Jest miękki, srebrnobiały, wysoce reaktywny i palny. Ma kluczowe znaczenie dla „zielonej” energetyki. Można bowiem postawić lasy wiatraków i pokryć dachy i łąki panelami fotowoltaicznymi, ale nadmiaru zużywanej „na bieżąco” energii elektrycznej nie sposób zmagazynować w kubełkach. Trzeba mieć w tym celu akumulatory, a przy obecnym stanie technologii najwygodniejsze i najskuteczniejsze są akumulatory litowo-jonowe. Stosowane są w 85 procentach urządzeń niezasilanych z sieci energetycznej. Od smartfonów, przez domowe wiertarki, po samochody. Są wszędzie. Zapotrzebowanie na lit w bieżącym roku szacuje się na 685 tysięcy ton. Cena litu wzrosła w ciągu 2021 roku o 600 procent. Przewiduje się, że do roku 2030 zapotrzebowanie na lit przekroczy 2 miliony ton. Gdzie go szukać? Lit występuje wprawdzie powszechnie w wielu skałach i solankach, lecz jego stężenie jest zazwyczaj bardzo niskie i niewiele jest znanych złóż, które pozwalają na wydobycie litu w większych ilościach. Najbogatsze zasoby posiada Boliwia, które US Geological Survey, agencja badająca globalną przyrodę, oceniała w 2021 roku na 21 milionów ton. Pod względem produkcji litu potentatami są Chiny, Demokratyczna Republika Konga i Australia, które łącznie kontrolują trzy czwarte globalnego wytwarzania litu, kobaltu oraz metali ziem rzadkich. Konkurentem „wielkiej trójki” planowała zostać Ukraina, która dysponuje wedle ostrożnych szacunków około 500 tysiącami ton litu wysokiej jakości.

CZYTAJ TAKŻE: Gazeta.pl nieoficjalnie: Kulisy spotkania na szczycie PiS. Znamienne słowa Jarosława Kaczyńskiego

„Rosji i Chinom robi się coraz ciaśniej”

W listopadzie 2021 roku polsko-ukraińska prywatna firma inwestycyjna Millstone & Co, australijska firma wydobywcza European Lithium Ltd oraz ukraińska firma Petro Consulting starająca się o koncesję na eksploatację złóż litu połączyły siły, żeby uruchomić 20-letni program produkcji litu ze złóż w miejscowościach Szewczenkiwskie i Dobra. Pierwsze leży w obwodzie donieckim, drugie w obwodzie Kirowograd w środkowej Ukrainie. Niemal równocześnie o koncesję na eksploatację tych samych złóż wystąpiła chińska firma Chengxin Lithium, która nie kryje, że chce być „największym na świecie wytwórcą materiałów do produkcji akumulatorów litowo-jonowych”. Rosyjska inwazja przerwała rozmowy, ale globalna rywalizacja o kontrolę nad złożami litu trwa nadal. Rosja pazurami broni i będzie bronić okupowanych ziem ukraińskich, gdyż tam znajduje się co najmniej jedna trzecia najbogatszych złóż litu i metali ziem rzadkich na świecie. Sięga też dalej. We wspomnianej Demokratycznej Republice Konga działała Grupa Wagnera i po likwidacji Jewgienija Prigożyna jej kontakty, wpływy i aktywa przejmuje Kreml. Podobny transfer ma miejsce w Mali, ale tam Moskwa trafiła na konkurencję Pekinu. Według ekspertów londyńskiej firmy konsultingowej Benchmark Mineral Intelligence oraz firmy Rystad Energy z Oslo chińskie przedsiębiorstwa wyłożyły ponad 4,5 miliarda dolarów na udziały w kopalniach litu w Afryce i w Ameryce Łacińskiej. „Wall Street Journal” informował, że Pekin zamierza przejąć do 2025 roku kontrolę nad jedną trzecią światowych zdolności produkcyjnych litu. Chińczycy prowadzą rozmowy i gotowi są ryzykować inwestycje nawet w tak niestabilnych krajach, jak Nigeria, Zimbabwe, Meksyk i Chile. „Obwąchują” też, na wyprzódki z Rosją, Boliwię, która ma wprawdzie największe rozpoznane złoża, ale również bogatą historię zawartych i zerwanych kontraktów. Chińczyków nie zraziła nawet niemiła porażka z 2019 roku, kiedy wstrzymano dopięty na przedostatni guzik kontrakt, bowiem stojący za nim prezydent Evo Morales został obalony. Nieco wcześniej Morales jednym dekretem zerwał kontrakt państwowego producenta litu Yacimientos de Litio Bolivianos (YLB) z niemiecką firmą ACI Systems. Boliwia ma wpisaną do konstytucji państwową własność surowców mineralnych, a więc zerwanie kontraktu nie przedstawia większych trudności dla kolejnych ekip rządzących krajem. Przy dobrych chęciach odpowiednia podstawa prawna zawsze się znajdzie. Uparci i cierpliwi Chińczycy nie rezygnują jednak i wciskają się w miejsce zwolnione przez Niemców. Największy w Chinach producent akumulatorów Contemporary Amperex Technology zamierza na spółkę z YLB wyprodukować do końca roku 25 tysięcy ton węglanu litu używanego w produkcji akumulatorów.

Rosji i Chinom robi się jednak coraz ciaśniej. Boliwia, Chile i Argentyna prowadzą z innymi posiadaczami bogatych złóż rozmowy, których celem jest utworzenie organizacji na wzór kartelu producentów ropy OPEC. Z drugiej strony w lutym 2022 roku, dosłownie w kilkadziesiąt godzin po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę, 17 amerykańskich ekspertów wojskowych skierowało list do sekretarza obrony Lloyda Austina, w którym zwrócili uwagę na konieczność zapewnienia Stanom Zjednoczonym trwałego i bezpiecznego dostępu do surowców strategicznych, w tym litu. Trzecie mocarstwo wkracza do gry.

CZYTAJ TAKŻE: Nieoficjalnie: Wiadomo, co ustalono na spotkaniu premiera z prezydentem

CZYTAJ TAKŻE: Wyborca opozycji po wyborach: Jestem pracownikiem handlu, jeśli zniesiecie wolne niedziele



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe