RPO uderza w sądy: Zbyt pochopnie i bezrefleksyjnie orzekają o pozbawieniu wolności
Podczas drugiego dnia posiedzenia Sejmu głos w punkcie „Informacja o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w roku 2022 wraz ze sprawozdaniem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka” zabrał Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Marcin Wiącek.
Jak podkreślił, do biura wpłynęło 75 tys. skarg od obywateli. W sprawach generalnych w 2022 r. RPO przedstawił właściwym instytucjom państwowym 254 wystąpienia, w większości dotyczących potrzebny zmian prawnych.
CZYTAJ TAKŻE: Niemiecki dziennik: W budżecie Niemiec na 2025 r. będzie brakować nawet 20 miliardów euro
Kryzys władzy sądowniczej
Zdaniem prof. Wiącka od kilku lat w Polsce mamy do czynienia z kryzysem władzy sądowniczej, co przejawia się m.in. tym, że Polska regularnie jest adresatem orzeczeń europejskich trybunałów.
– Orzeczeń, których wykonanie jest obowiązkiem RP, jako kraju będącego członkiem wspólnot międzynarodowych: UE i Rady Europy. Dopóki to nie nastąpi, kryzys będzie się pogłębiał i mamy w tej chwili do czynienia, nie waham się użyć tego słowa, z chaosem prawnym. Wynika on z fundamentalnych zastrzeżeń co do statusu i mocy prawnej orzeczeń najważniejszych organów władzy sądowniczej, w tym Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego. Jest to oczywiste zagrożenie dla ochrony wolności i praw człowieka w Polsce – stwierdził RPO.
CZYTAJ TAKŻE: Niemiecka rafineria zatruwa polskie powietrze
Wiącek: Należy zmienić zasady kreowania składu KRS
Rzecznik uważa, że konieczna jest zmiana zasad w kreowaniu składu Krajowej Rady Sądownictwa i „wyeliminowanie podstaw prawnych karania sędziów za treść wydawanych orzeczeń, poza sytuacjami rażącymi i oczywistymi. Konieczne jest uchylenie przepisów, przyznających ministrowi sprawiedliwości, będącemu jednocześnie zwierzchnikiem prokuratorów, kompetencji do wpływania na czynności jurysdykcyjne i status sędziego”.
– Należy ponadto stworzyć podstawy prawne umożliwiające uchylenie zastrzeżeń, co do sędziów powołanych od 2018 roku, a także trzech osób wchodzących w skład TK. Zmiany te są niezbędne, dla zapewnienia polskim obywatelom ochrony ich wolności i praw, a także dla wzmocnienia, zachwianej w ostatnim czasie, pozycji Polski jako kraju respektującego wartości łączące państwa tworzące wspólnotę europejską – dodał.
CZYTAJ TAKŻE: "Bodnar chce swoich ludzi na czele najważniejszego w kraju Sądu Apelacyjnego"
Mocne słowa na temat sądów
Prof. Wiącek w ostry sposób odniósł się także do stosowania środka tymczasowego aresztowania. Jego zdaniem w Polsce występuje jego nadużycie. – Czas stosowania tego środka, polegającego na pozbawieniu wolności osoby objętej domniemaniem niewinności, jest w Polsce o 50 proc. dłuższy niż w innych państwach UE – podkreślił.
Sądy zbyt pochopnie i bezrefleksyjnie orzekają o pozbawieniu człowieka wolności
– przyznał.