- Przede wszystkim chcę zacząć od słowa: dziękuję. Tym, którzy tak licznie zaangażowali się we wsparcie dla mnie, mojego zespołu, tego co robiliśmy i bardzo chcemy robić nadal.

IDEAS NCBR to projekt, w który zaangażowałem się aby budować AI w Polsce. Po to aby kluczowe dla rozwoju nauki rzeczy działy się tutaj, a nie za “wielką wodą” i przy udziale wszystkich osób, mogących realnie wspierać aspiracje Polski w tym zakresie. Założeniem IDEAS było i jest tworzenie wspólnej płaszczyzny dla tych, którzy chcieli tworzyć polskie rozwiązania w obszarze AI i uczenia maszynowego oraz wspierać badaczy w tym obszarze. IDEAS wspólne z uczelniami kształci młodych naukowców: w uczelniach robią oni doktoraty, jednocześnie w ramach IDEAS pracują w zespołach nad dodatkowymi projektami badawczymi umotywanymi zastosowaniami, co miało ich zachęcić do pozostania w Polsce. IDEAS zachęciło i zachęca czołowe polskie i zagraniczne nazwiska do prowadzenia i pracowania w tych zespołach w Polsce, tworząc wzorowany na najlepszych wzorcach model komercjalizacji, przez spółki spin-off, z aktywnym udziałem twórców. Z biznesem rozpoczęło wzorcową pracę nad projektami zmieniającymi całe branże. Założenia te były wynikiem szerokich konsultacji, zaś ich realizacja spotykała się z aprobatą naszych interesariuszy: nauki i biznesu w kraju i za granicą.

Zawsze o tym mówiłem, że bardzo bym chciał, aby naukowcy mieli szansę pracować w Polsce nad pionierskimi badaniami i także przyjeżdżali do Polski w tym celu. Ten cel nigdy nie był łatwy, a nasza organizacja od początku mierzyła się z wieloma wyzwaniami. Mimo to udawało nam się żeglować w taki sposób, aby ten nasz wspólny okręt nie dał się sztormom i szkwałom. Przede wszystkim dlatego, że wspólnie wierzyliśmy i realizowaliśmy idee IDEAS. To ogromna praca, wiele nieprzespanych nocy oraz niezliczona liczba rozmów, a przede wszystkim zapewnień partnerów, że organizacja, którą tworzymy jest stabilna. Bez tego nie byłaby w ogóle możliwa współpraca badawcza z wiodącymi firmami technologicznymi, takimi jak Amazon, Snowflake, xAI, ani konstruktywnej współpracy edukacyjnej z 11 polskimi ośrodkami naukowymi.

IDEAS to naprawdę nie był łatwy projekt, ale się udało i osiągnęliśmy bardzo wiele. Przede wszystkim nasza instytucja została trwale wpisana w międzynarodową tkankę badawczą skupiającą najlepsze instytucje na świecie i w Europie, np. ELLIS, ADRA, projekt ELIAS, a także liczne inne projekty badawcze, np. NCN, czy ERC i to wszystko w zaledwie trzy lata od początku tej instytucji. Spływające ze świata głosy wsparcia nie są przypadkowe i wyraźnie potwierdzają jakość wykonywanej przez nas pracy.

Właśnie dlatego tak doskonali naukowcy zajmujący się AI i uczeniem maszynowym jak Marcin Moskalewicz, Bartłomiej Twardowski, czy Przemysław Musialski wrócili po wieloletnich pobytach za granicą do Polski wierząc, że jest długofalowa szansa na budowanie swojej kariery naukowej właśnie tutaj. Dla mnie osobiście najsmutniejszym momentem jest ten, gdy usłyszałem od nich, że ponownie rozważają wyjazd z Polski. Ostatnie miesiące naszej działalności nie należały do najłatwiejszych, choćby uniemożliwianie nam podpisana okupionych wielomiesięczną pracą i wynegocjowanych umów z wybitnymi badaczami zagranicznymi, posiadaczami prestiżowych grantów Europejskiej Rady Naukowej (ERC), którzy byli gotowi przyjechać do Polski.

Dlaczego poprzez niezrozumiałe i nagłe odchodzenie od działających strategii tak efektywnie zniechęcamy najlepszych badaczy do pracy w naszym kraju, który w tym samym czasie odnosi tak ogromne sukcesy ekonomiczne? Czy naprawdę w momencie gdy staliśmy się krajem wysoko rozwiniętym, nie stać nas na zatrudnianie najlepszych naukowców na świecie aby prowadzili badania dla nas? Tylko dzięki globalnym innowacjom, właśnie takim jakie robiliśmy w IDEAS NCBR, polska gospodarka będzie się dalej szybko rozwijać.

Wszystko w IDEAS NCBR robiliśmy zgodnie z przepisami, cała nasza działalność jest od samego początku transparentna i przemyślana. Przedsięwzięcie zostało przygotowane w uzgodnieniu z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju przy aktywnym głosie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zostało zaplanowane w perspektywie wieloletniej, a strategia została pozytywnie zaopiniowana przez Radę Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, w której skład wchodzą przedstawiciele ministerstw i świata nauki. Realizacja i aktualizacja strategii oraz działania taktyczne były przygotowywane i realizowane pod nadzorem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju i członków wybitnej Rady Naukowej IDEAS. Realizowane przez nas prace były zgodne z tymi planami i ramami, co widać po wynikach audytu przeprowadzonego na początku roku w spółce, czy wynikach innych zewnętrznych corocznych kontroli, jak również z corocznie udzielanymi absolutoriami z naszej działalności. Dbaliśmy o najwyższe standardy komunikacji, współpracy międzynarodowej i promocji nauki poprzez organizację wysokiej jakości eventów takich jak chociażby spotkanie z Samem Altmanem. Wszystko to robiliśmy z troską o Polską naukę i potencjał pracujących tu naukowców. Staraliśmy się również współtworzyć i wspierać scenę startupową. I pomimo trudności, czasem nawet wpadek, działaliśmy i zmienialiśmy oblicze polskiej nauki. To wszystko działo się dzięki niezwykłemu zaangażowaniu wszystkich pracowników, elastyczności organizacji i naszej wierze w to, że można zbudować w Polsce instytucję naukową na światowym poziomie. Jedyne czego potrzebujemy, to móc ten projekt kontynuować.

- pisze prof. Piotr Sankowski.

Kontekst: Rezygnacja naukowców 

Sześciu ekspertów z dziedziny sztucznej inteligencji zrezygnowało z członkostwa w radzie naukowej IDEAS NCBR po budzącej kontrowersje decyzji rządu Tuska ws. wyboru nowego prezesa tej instytucji.

"Dziennik Gazeta Prawna" dowiedział, że się rezygnację złożyli już: prof. Marta Kwiatkowska z Uniwersytetu w Oxfordzie, prof. Aleksander Mądry z MIT, prof. Wojciech Samek zatrudniony w Fraunhofer Heinrich Hertz Institute, Zofia Dzik z Instytutu Humanites.

Oprócz nich odeszli także Marcin Żukowski, współtworzący takie spółki jak Vectorwise oraz Snowflake oraz Marek Barwiński.

Kontrowersje 

Decyzja o wyborze na nowego prezesa spółki dr. hab. Grzegorza Borowika wywołała ogromne kontrowersje. Zastąpił on na tym stanowisku  profesora Piotra Sankowskiego, który był twórcą tych intytucji. Po tym rozstrzygnięciu profesor Sankowski ogłosił swoją rezygnację, co wywołało zdecydowaną reakcję środowiska naukowego. 

Jestem zaskoczona tą decyzją i martwi mnie przyszłość AI w Polsce z nowym prezesem, który nie ma odpowiedniego profilu

- powiedziała profesor Marta Kwiatkowska, która także złożyła rezygnację w rozmowie z portalem Wyborcza.biz. 

Przede wszystkim chcę zacząć od słowa: dziękuję. Tym, którzy tak licznie zaangażowali się we wsparcie dla mnie, mojego zespołu, tego co robiliśmy i bardzo chcemy robić nadal.@IDEAS_NCBR to projekt, w który zaangażowałem się aby budować AI w Polsce. Po to aby kluczowe dla…

— Piotr Sankowski (@piotrsankowski) September 30, 2024