Od obcego do bliskiego, czyli puste miejsce przy wigilijnym stole

Tradycja pozostawiania pustego miejsca przy wigilijnym stole, dobrze znana w polskiej kulturze, ma bogatą historię i głębokie znaczenie. Jak wyjaśnia prof. Henryk Duda, językoznawca z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, pierwotnie miejsce to symbolizowało gotowość do przyjęcia nieznajomego, przybysza lub tułacza – osoby potrzebującej wsparcia i gościnności.
Stół wigilijny
Stół wigilijny / Mirek Krajewski / Family News Service

Od obcego do oczekiwanego gościa

W średniowieczu wyraz „gość” oznaczał kogoś obcego lub wędrowca. Z czasem słowo to ewoluowało, nabierając pozytywnych konotacji i stając się określeniem osoby oczekiwanej i bliskiej. Przykład tego zjawiska znajdujemy w XVI-wiecznym przekładzie Biblii autorstwa księdza Jakuba Wujka, gdzie Chrystus mówi: „Byłem gościem, a przyjęliście mnie” (Mt 25, 35). Współczesne tłumaczenia mówią o przybyszu, co lepiej oddaje sens oryginalnego greckiego słowa „ksénos”, oznaczającego cudzoziemca lub obcego.

„Gość” w polszczyźnie ma odległe, indoeuropejskie korzenie i odpowiedniki w wielu językach, takich jak angielskie „guest” czy niemieckie „Gast”. Co ciekawe, łacińskie „hostis” pierwotnie oznaczało obcego, a z czasem zaczęło oznaczać wroga. Jak zauważa prof. Duda, ta różnica wynika z odmiennego podejścia do obcych w kulturach starożytnych. Słowianie traktowali ich jako osoby godne przyjęcia, co znajduje odzwierciedlenie w przysłowiu: „Gość w dom, Bóg w dom”.

Czytaj także: Narodził się nam Zbawiciel! Serdeczne życzenia błogosławionych Świąt

Ewolucja znaczenia i jego współczesny sens

Historia słowa „gość” jest przykładem enantiosemii – zjawiska, w którym jeden wyraz nabiera przeciwstawnych znaczeń. Tak jak „czerstwy” może oznaczać zarówno „nieświeży”, jak i „zdrowy i krzepki”, tak „gość” pierwotnie był obcym, a dziś jest kimś oczekiwanym.

Tradycja pustego miejsca przy wigilijnym stole przypomina o dawnym znaczeniu tego słowa. To gest otwartości i gotowości na przyjęcie kogoś w potrzebie. W kontekście współczesnych wyzwań, takich jak migracja czy wzrost ksenofobii, ten symbol nabiera szczególnego znaczenia. Jak podkreśla prof. Duda, pusty talerz przy stole to przypomnienie, by przezwyciężać uprzedzenia i okazywać solidarność z tymi, którzy szukają schronienia i wsparcia.

Czytaj także: Życzenia Przewodniczącego KEP: By nadzieja i pokój stały się udziałem wątpiących i odczuwających lęk

Uniwersalny wymiar polskiej tradycji

Dla Polonii za granicą puste miejsce może mieć szczególny wymiar. To nie tylko gest nawiązania do polskiej tradycji, ale także wyraz gotowości do budowania mostów międzykulturowych. Przypomina, że idea gościnności, głęboko zakorzeniona w polskiej kulturze, może stać się uniwersalnym przesłaniem otwartości i współczucia dla każdego człowieka.

Family News Service


 

POLECANE
Fatalne wieści dla Tuska. Tak Polacy ocenili pomysł premiera ws. odszkodowań dla ofiar wojny [SONDAŻ] z ostatniej chwili
Fatalne wieści dla Tuska. Tak Polacy ocenili pomysł premiera ws. odszkodowań dla ofiar wojny [SONDAŻ]

W nowym badaniu SW Research dla Onetu zapytano Polaków, co sądzą o ostatniej sugestii Donalda Tuska, że Polska – w przypadku dalszej bierności Niemiec – może sama wypłacić zadośćuczynienia żyjącym ofiarom wojny.

Rubio: Polska dołączy do nas na G20, by zająć należne jej miejsce z ostatniej chwili
Rubio: Polska dołączy do nas na G20, by zająć należne jej miejsce

Polska dołączy do nas na G20, by zająć należne jej miejsce - oświadczył w środę Marco Rubio, sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych, które w poniedziałek przejęły przewodnictwo w tej grupie. Szczyt przywódców G20 odbędzie się w grudniu przyszłego roku w Miami.

Jarosław Kaczyński ukarany. Jest decyzja komisji z ostatniej chwili
Jarosław Kaczyński ukarany. Jest decyzja komisji

Komisja etyki poselskiej ukarała posła PiS Jarosława Kaczyńskiego naganą za jego słowa podczas obchodów miesięcznicy smoleńskiej w sierpniu. Sejmowa komisja ukarała także szefa PiS za jego słowa pod adresem dziennikarza TVN24.

Sprawa Marii Kurowskiej, czy sprawa Kamila z Onetu? tylko u nas
Sprawa Marii Kurowskiej, czy sprawa "Kamila z Onetu"?

Sprawa Marii Kurowskiej pokazuje, jak w „uśmiechniętej Polsce” granica między normalnym działaniem posła, a „aferą” zależy wyłącznie od tego, kto akurat rządzi. Kurowską atakuje się za coś, co jest absolutnym fundamentem demokracji: zabieganie o środki dla własnego regionu i pilnowanie, by nie trafiały donikąd.

Komunikat dla mieszkańców woj. podkarpackiego z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców woj. podkarpackiego

Na Podkarpaciu potwierdzono 26 przypadków odry powiązanych z jednym ogniskiem epidemicznym i jedno podejrzenie choroby. Sanepid prowadzi dochodzenie i przypomina o szczepieniach oraz zaleca maseczki i unikanie dużych skupisk.

Wraca sprawa śmierci Matthew Perry’ego. Sąd wydał wyrok z ostatniej chwili
Wraca sprawa śmierci Matthew Perry’ego. Sąd wydał wyrok

Salvador Plasencia, jeden z lekarzy odpowiedzialnych za śmierć aktora Przyjaciele Matthew Perry’ego, został skazany na 30 miesięcy więzienia w związku z przedawkowaniem ketaminy, które doprowadziło do śmierci 54-letniego gwiazdora. Wyrok zapadł w środę przed sądem federalnym w Los Angeles.

Przełom w SN: Uchwała wyznacza granicę między polską Konstytucją a prawem UE tylko u nas
Przełom w SN: Uchwała wyznacza granicę między polską Konstytucją a prawem UE

Historyczna decyzja Sądu Najwyższego wywołała polityczne i prawne trzęsienie ziemi. Uchwała z 3 grudnia po raz pierwszy tak jednoznacznie wyznacza granicę między polską Konstytucją a prawem UE, stwierdzając, że TSUE działał poza swoimi kompetencjami. To ruch, który może na nowo ułożyć relacje Polska–Unia i zmienić sposób funkcjonowania całego wymiaru sprawiedliwości.

Polacy żegnają Niemcy. Dane nie pozostawiają złudzeń z ostatniej chwili
Polacy żegnają Niemcy. Dane nie pozostawiają złudzeń

Coraz więcej Polaków wraca z Niemiec do ojczyzny. Jak opisuje niemiecki dziennik BILD, przyciągają ich wyższy wzrost gospodarczy w Polsce, niższe bezrobocie i ulgi podatkowe dla powracających.

Komunikat Straży Granicznej. Pilne doniesienia z granicy Wiadomości
Komunikat Straży Granicznej. Pilne doniesienia z granicy

Dziesięciu obywateli Gruzji zostało przymusowo odesłanych z Polski na pokładzie samolotu czarterowego, który 2 grudnia wystartował z Łodzi do Tbilisi. Operację przeprowadziła Straż Graniczna we współpracy ze stroną niemiecką oraz Agencją Frontex, w ramach regularnych działań związanych z egzekwowaniem prawa migracyjnego.

Rosyjski kosmonauta wyrzucony z misji SpaceX. Media: podejrzenia o szpiegostwo  z ostatniej chwili
Rosyjski kosmonauta wyrzucony z misji SpaceX. Media: podejrzenia o szpiegostwo 

Oleg Artiemjew – doświadczony rosyjski kosmonauta i radny moskiewskiej Dumy – został usunięty z przyszłorocznej misji SpaceX Crew-12 na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Roskosmos twierdzi, że powodem jest „przejście Artiemjewa do innej pracy”. Niezależne rosyjskie media podają jednak zupełnie inną wersję.

REKLAMA

Od obcego do bliskiego, czyli puste miejsce przy wigilijnym stole

Tradycja pozostawiania pustego miejsca przy wigilijnym stole, dobrze znana w polskiej kulturze, ma bogatą historię i głębokie znaczenie. Jak wyjaśnia prof. Henryk Duda, językoznawca z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, pierwotnie miejsce to symbolizowało gotowość do przyjęcia nieznajomego, przybysza lub tułacza – osoby potrzebującej wsparcia i gościnności.
Stół wigilijny
Stół wigilijny / Mirek Krajewski / Family News Service

Od obcego do oczekiwanego gościa

W średniowieczu wyraz „gość” oznaczał kogoś obcego lub wędrowca. Z czasem słowo to ewoluowało, nabierając pozytywnych konotacji i stając się określeniem osoby oczekiwanej i bliskiej. Przykład tego zjawiska znajdujemy w XVI-wiecznym przekładzie Biblii autorstwa księdza Jakuba Wujka, gdzie Chrystus mówi: „Byłem gościem, a przyjęliście mnie” (Mt 25, 35). Współczesne tłumaczenia mówią o przybyszu, co lepiej oddaje sens oryginalnego greckiego słowa „ksénos”, oznaczającego cudzoziemca lub obcego.

„Gość” w polszczyźnie ma odległe, indoeuropejskie korzenie i odpowiedniki w wielu językach, takich jak angielskie „guest” czy niemieckie „Gast”. Co ciekawe, łacińskie „hostis” pierwotnie oznaczało obcego, a z czasem zaczęło oznaczać wroga. Jak zauważa prof. Duda, ta różnica wynika z odmiennego podejścia do obcych w kulturach starożytnych. Słowianie traktowali ich jako osoby godne przyjęcia, co znajduje odzwierciedlenie w przysłowiu: „Gość w dom, Bóg w dom”.

Czytaj także: Narodził się nam Zbawiciel! Serdeczne życzenia błogosławionych Świąt

Ewolucja znaczenia i jego współczesny sens

Historia słowa „gość” jest przykładem enantiosemii – zjawiska, w którym jeden wyraz nabiera przeciwstawnych znaczeń. Tak jak „czerstwy” może oznaczać zarówno „nieświeży”, jak i „zdrowy i krzepki”, tak „gość” pierwotnie był obcym, a dziś jest kimś oczekiwanym.

Tradycja pustego miejsca przy wigilijnym stole przypomina o dawnym znaczeniu tego słowa. To gest otwartości i gotowości na przyjęcie kogoś w potrzebie. W kontekście współczesnych wyzwań, takich jak migracja czy wzrost ksenofobii, ten symbol nabiera szczególnego znaczenia. Jak podkreśla prof. Duda, pusty talerz przy stole to przypomnienie, by przezwyciężać uprzedzenia i okazywać solidarność z tymi, którzy szukają schronienia i wsparcia.

Czytaj także: Życzenia Przewodniczącego KEP: By nadzieja i pokój stały się udziałem wątpiących i odczuwających lęk

Uniwersalny wymiar polskiej tradycji

Dla Polonii za granicą puste miejsce może mieć szczególny wymiar. To nie tylko gest nawiązania do polskiej tradycji, ale także wyraz gotowości do budowania mostów międzykulturowych. Przypomina, że idea gościnności, głęboko zakorzeniona w polskiej kulturze, może stać się uniwersalnym przesłaniem otwartości i współczucia dla każdego człowieka.

Family News Service



 

Polecane