Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Co znaczy to, że Maryja jest Theotokos?

Pierwszego dnia roku kalendarzowego, a zarazem ostatniego dnia okrawy Bożego Narodzenia Kościół obchodzi uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Występuje ona zawsze po Niedzieli Świętej Rodziny i podkreśla nie tylko macierzyński aspekt Maryi, ale przede wszystkim ów starożytny dogmat jest odpowiedzią na krążące wówczas herezje związane z naturą Chrystusa.
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca)
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca) / wikimedia commons/public_domain/Unknown artist, according to the template of Angelos Akotantos - This photograph was taken with an Olympus E-M1

Dzisiejsza kościelna uroczystość jest najstarszym świętem maryjnym, które w zasadzie najbardziej dotyczy samego Chrystusa, a konkretnie Jego bosko-ludzkiej natury.

Dogmaty - odpowiedzi na herezje

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa istniało wiele herezji powstałych na gruncie sporów dotyczących tego, kim naprawdę w swej istocie jest Chrystus. Doketyzm widział w nim np. osobę o ciele pozornym, nieposiadającą ludzkiej natury. Z kolei np. arianizm podważał część dotyczącą boskiej natury Chrystusa, a konkretnie Jego współistotności z Ojcem, uderzając tym samym w koncepcję Trójcy Świętej.

Theotokos

Ów pierwszy dogmat maryjny wskazujący Maryję jako Theotokos, czyli Bożą Rodzicielkę, został sformułowany na soborze w Efezie w 431 roku i związany był szczególnie ze pomiędzy monofizytami, widzącymi w Chrystusie jedną "pomieszaną" naturę bosko-ludzką, oraz nestorianami, którzy co prawda widzieli w Chrystusie naturę ludzką i boską, ale jako dwa odrębne od siebie zjawiska. 

Odpowiedź soboru efeskiego podważała obie ww. herezje i brzmiała: "Święta Dziewica jest Matką Boga (Theotokos), zrodziła bowiem według ciała Słowo Boże". Miało to skutek taki, że określało naturę Syna Bożego, jako w pełni Boga i w pełni człowieka - który zrodzony w ciele był jednocześnie Bogiem, Maryja zrodziła zatem nie człowieka, który przyjął potem naturę boską, nie była też matką jedynie ludzkiej natury, ale zrodziła osobę o współistniejących równolegle i od samego poczęcia dwóch pierwiastkach - Bożym i ludzkim. Maryja nie urodziła zatem tylko Chrystusa, w sensie pomazańca Bożego, ale zrodziła samego Boga.

Unia hipostatyczna

20 lat później, w roku 451, sobór w Chalcedonie pogłębił tę dogmatyczną naukę formułując orzeczenie dotyczące tzw. unii hipostatycznej, według którego Jezus Chrystus, jest jedną osobą posiadającą dwie natury - boską i ludzką, których zjednoczenie nie wpłynęło na zmianę którejkolwiek z natur, po Wcieleniu nie doprowadziło do ich pomieszania ani rozdzielenia, a także po Wniebowstąpieniu nie spowodowało ich rozłączenia. Zjednoczenie natur odbyło się w trakcie poczęcia Jezusa Chrystusa. Obecnie zaś, przebywając w Domu Ojca, Chrystus nadal jest zarówno Bogiem, jak i człowiekiem.

Historia święta

Dawniej dzisiejszą uroczystość obchodzona jako święto Obrzezania Pańskiego, pod obecną nazwą znane jest od 1931 roku. Początkowo święto Świętej Bożej Rodzicielki Maryi w kalendarzu liturgicznym miała miejsce 11 października, na 1 stycznia przeniesiona została przez papieża Pawła VI w roku 1969, wtedy też podniesiono święto do rangi uroczystości.


 

POLECANE
Delhi coraz bliżej Moskwy. Co na to Donald Trump? tylko u nas
Delhi coraz bliżej Moskwy. Co na to Donald Trump?

Wizyta Władimira Putina w Indiach pokazała, że Delhi coraz odważniej zbliża się do Moskwy – mimo presji USA i globalnych sankcji. Rosnące interesy energetyczne i militarne łączą oba kraje, a świat czeka na reakcję Donalda Trumpa, który musi zdecydować, jak odpowiedzieć na ten geopolityczny zwrot.

PKO BP wydał pilny komunikat dla swoich klientów Wiadomości
PKO BP wydał pilny komunikat dla swoich klientów

Przestępcy sięgają po narzędzia sztucznej inteligencji, aby tworzyć przekonujące fałszywe legitymacje bankowe. Dzięki nim podszywają się pod pracowników instytucji finansowych i próbują wyłudzić pieniądze od klientów. Bank ostrzega: żadnych legitymacji ani wizytówek nie wysyłamy SMS-em ani mailem.

Gizela Jagielska już poza szpitalem w Oleśnicy z ostatniej chwili
Gizela Jagielska już poza szpitalem w Oleśnicy

Gizela Jagielska – jedna z najbardziej rozpoznawalnych w Polsce aborcjonistek – poinformowała, że z końcem roku przestaje pracować w szpitalu w Oleśnicy. Jak podkreśliła w nagraniu opublikowanym w mediach społecznościowych, to nie była jej decyzja. 

Ceny gazu spadają. To świetna wiadomość dla Polski i fatalna dla Rosji  Wiadomości
Ceny gazu spadają. To świetna wiadomość dla Polski i fatalna dla Rosji 

Ceny gazu w Europie spadają do poziomów niewidzianych od 2024 roku, co poprawia sytuację polskich importerów i producentów nawozów, a jednocześnie ogranicza dochody Rosji z eksportu surowca. Niższe ceny kontraktów holenderskich dają ulgę sektorowi chemicznemu i przemysłowi nawozowemu, choć konsumenci w domach będą musieli poczekać na tańszy gaz do połowy 2026 roku.

Zamieszanie wokół decyzji Wilna. Litwa dementuje informacje o „stanie wyjątkowym” z ostatniej chwili
Zamieszanie wokół decyzji Wilna. Litwa dementuje informacje o „stanie wyjątkowym”

Na Litwie nie wprowadzono stanu wyjątkowego, tylko stan sytuacji ekstremalnej, to dwie różne formuły prawne, inne są też procedury ich wprowadzania – wyjaśniła we wtorek ambasada Litwy w Warszawie, gdy w mediach pojawiły się informacje o wprowadzeniu przez Wilno stanu wyjątkowego.

Nie żyje reżyser kultowych polskich bajek z ostatniej chwili
Nie żyje reżyser kultowych polskich bajek

Zofia Ołdak, wybitna reżyser i autorka kultowych serii animowanych „Plastuś” i „Piesek w kratkę”, zmarła w wieku 95 lat. Artystka pozostawiła po sobie dorobek kilkudziesięciu filmów krótkometrażowych, które na trwałe wpisały się w historię polskiej animacji.

Brigitte Macron nie przebierała w słowach o aktywistkach. Poleciały wulgarne wyzwiska Wiadomości
Brigitte Macron nie przebierała w słowach o aktywistkach. Poleciały wulgarne wyzwiska

Brigitte Macron znalazła się w centrum polityczno-medialnej burzy po tym, jak za kulisami paryskiego spektaklu użyła ostrych słów pod adresem feministek, które zakłóciły występ komika Ary’ego Abattana. Nagranie z rozmowy trafiło do francuskich mediów. Pierwsza dama nie przebierała w słowach.

Zabezpieczenie wielkiej pożyczki dla Ukrainy. Ujawniono kwotę, którą wyłoży Polska z ostatniej chwili
Zabezpieczenie wielkiej pożyczki dla Ukrainy. Ujawniono kwotę, którą wyłoży Polska

We wtorek portal Politico poinformował – powołując się na wgląd w dokumenty Komisji Europejskiej – jak kraje UE podzieliłyby zabezpieczenie pożyczek dla Ukrainy w ramach planu rosyjskich zamrożonych aktywów o wartości 210 mld euro.

Zapraszamy na spotkanie autorskie z Jackiem Piekarą. Poprowadzi Rafał Ziemkiewicz z ostatniej chwili
Zapraszamy na spotkanie autorskie z Jackiem Piekarą. Poprowadzi Rafał Ziemkiewicz

Już w środę 10 grudnia w Warszawie odbędzie się spotkanie z Jackiem Piekarą – znanym pisarzem i komentatorem życia społeczno-politycznego w Polsce. Autor zaprezentuje pierwszy tom swojej najnowszej książki „Świat zaginiony. Wyprawa do wnętrza PRL”, która zabiera czytelników w podróż do realiów życia codziennego w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wydarzenie poprowadzi Rafał Ziemkiewicz.

Gwałtowny wzrost przestępczości w Oslo. Policja nie nadąża z wezwaniami z ostatniej chwili
Gwałtowny wzrost przestępczości w Oslo. Policja nie nadąża z wezwaniami

Policja w Oslo na łamach wtorkowego wydania dziennika „VG” ostrzegła przed skutkami gwałtownego wzrostu zorganizowanej przestępczości w stolicy. Policjanci nie będą już w stanie dotrzeć na każde wezwanie. Za narastającą falę przemocy odpowiadać mają młodociane gangi i ich profesjonalizacja.

REKLAMA

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Co znaczy to, że Maryja jest Theotokos?

Pierwszego dnia roku kalendarzowego, a zarazem ostatniego dnia okrawy Bożego Narodzenia Kościół obchodzi uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Występuje ona zawsze po Niedzieli Świętej Rodziny i podkreśla nie tylko macierzyński aspekt Maryi, ale przede wszystkim ów starożytny dogmat jest odpowiedzią na krążące wówczas herezje związane z naturą Chrystusa.
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca)
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca) / wikimedia commons/public_domain/Unknown artist, according to the template of Angelos Akotantos - This photograph was taken with an Olympus E-M1

Dzisiejsza kościelna uroczystość jest najstarszym świętem maryjnym, które w zasadzie najbardziej dotyczy samego Chrystusa, a konkretnie Jego bosko-ludzkiej natury.

Dogmaty - odpowiedzi na herezje

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa istniało wiele herezji powstałych na gruncie sporów dotyczących tego, kim naprawdę w swej istocie jest Chrystus. Doketyzm widział w nim np. osobę o ciele pozornym, nieposiadającą ludzkiej natury. Z kolei np. arianizm podważał część dotyczącą boskiej natury Chrystusa, a konkretnie Jego współistotności z Ojcem, uderzając tym samym w koncepcję Trójcy Świętej.

Theotokos

Ów pierwszy dogmat maryjny wskazujący Maryję jako Theotokos, czyli Bożą Rodzicielkę, został sformułowany na soborze w Efezie w 431 roku i związany był szczególnie ze pomiędzy monofizytami, widzącymi w Chrystusie jedną "pomieszaną" naturę bosko-ludzką, oraz nestorianami, którzy co prawda widzieli w Chrystusie naturę ludzką i boską, ale jako dwa odrębne od siebie zjawiska. 

Odpowiedź soboru efeskiego podważała obie ww. herezje i brzmiała: "Święta Dziewica jest Matką Boga (Theotokos), zrodziła bowiem według ciała Słowo Boże". Miało to skutek taki, że określało naturę Syna Bożego, jako w pełni Boga i w pełni człowieka - który zrodzony w ciele był jednocześnie Bogiem, Maryja zrodziła zatem nie człowieka, który przyjął potem naturę boską, nie była też matką jedynie ludzkiej natury, ale zrodziła osobę o współistniejących równolegle i od samego poczęcia dwóch pierwiastkach - Bożym i ludzkim. Maryja nie urodziła zatem tylko Chrystusa, w sensie pomazańca Bożego, ale zrodziła samego Boga.

Unia hipostatyczna

20 lat później, w roku 451, sobór w Chalcedonie pogłębił tę dogmatyczną naukę formułując orzeczenie dotyczące tzw. unii hipostatycznej, według którego Jezus Chrystus, jest jedną osobą posiadającą dwie natury - boską i ludzką, których zjednoczenie nie wpłynęło na zmianę którejkolwiek z natur, po Wcieleniu nie doprowadziło do ich pomieszania ani rozdzielenia, a także po Wniebowstąpieniu nie spowodowało ich rozłączenia. Zjednoczenie natur odbyło się w trakcie poczęcia Jezusa Chrystusa. Obecnie zaś, przebywając w Domu Ojca, Chrystus nadal jest zarówno Bogiem, jak i człowiekiem.

Historia święta

Dawniej dzisiejszą uroczystość obchodzona jako święto Obrzezania Pańskiego, pod obecną nazwą znane jest od 1931 roku. Początkowo święto Świętej Bożej Rodzicielki Maryi w kalendarzu liturgicznym miała miejsce 11 października, na 1 stycznia przeniesiona została przez papieża Pawła VI w roku 1969, wtedy też podniesiono święto do rangi uroczystości.



 

Polecane