Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Co znaczy to, że Maryja jest Theotokos?

Pierwszego dnia roku kalendarzowego, a zarazem ostatniego dnia okrawy Bożego Narodzenia Kościół obchodzi uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Występuje ona zawsze po Niedzieli Świętej Rodziny i podkreśla nie tylko macierzyński aspekt Maryi, ale przede wszystkim ów starożytny dogmat jest odpowiedzią na krążące wówczas herezje związane z naturą Chrystusa.
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca)
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca) / wikimedia commons/public_domain/Unknown artist, according to the template of Angelos Akotantos - This photograph was taken with an Olympus E-M1

Dzisiejsza kościelna uroczystość jest najstarszym świętem maryjnym, które w zasadzie najbardziej dotyczy samego Chrystusa, a konkretnie Jego bosko-ludzkiej natury.

Dogmaty - odpowiedzi na herezje

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa istniało wiele herezji powstałych na gruncie sporów dotyczących tego, kim naprawdę w swej istocie jest Chrystus. Doketyzm widział w nim np. osobę o ciele pozornym, nieposiadającą ludzkiej natury. Z kolei np. arianizm podważał część dotyczącą boskiej natury Chrystusa, a konkretnie Jego współistotności z Ojcem, uderzając tym samym w koncepcję Trójcy Świętej.

Theotokos

Ów pierwszy dogmat maryjny wskazujący Maryję jako Theotokos, czyli Bożą Rodzicielkę, został sformułowany na soborze w Efezie w 431 roku i związany był szczególnie ze pomiędzy monofizytami, widzącymi w Chrystusie jedną "pomieszaną" naturę bosko-ludzką, oraz nestorianami, którzy co prawda widzieli w Chrystusie naturę ludzką i boską, ale jako dwa odrębne od siebie zjawiska. 

Odpowiedź soboru efeskiego podważała obie ww. herezje i brzmiała: "Święta Dziewica jest Matką Boga (Theotokos), zrodziła bowiem według ciała Słowo Boże". Miało to skutek taki, że określało naturę Syna Bożego, jako w pełni Boga i w pełni człowieka - który zrodzony w ciele był jednocześnie Bogiem, Maryja zrodziła zatem nie człowieka, który przyjął potem naturę boską, nie była też matką jedynie ludzkiej natury, ale zrodziła osobę o współistniejących równolegle i od samego poczęcia dwóch pierwiastkach - Bożym i ludzkim. Maryja nie urodziła zatem tylko Chrystusa, w sensie pomazańca Bożego, ale zrodziła samego Boga.

Unia hipostatyczna

20 lat później, w roku 451, sobór w Chalcedonie pogłębił tę dogmatyczną naukę formułując orzeczenie dotyczące tzw. unii hipostatycznej, według którego Jezus Chrystus, jest jedną osobą posiadającą dwie natury - boską i ludzką, których zjednoczenie nie wpłynęło na zmianę którejkolwiek z natur, po Wcieleniu nie doprowadziło do ich pomieszania ani rozdzielenia, a także po Wniebowstąpieniu nie spowodowało ich rozłączenia. Zjednoczenie natur odbyło się w trakcie poczęcia Jezusa Chrystusa. Obecnie zaś, przebywając w Domu Ojca, Chrystus nadal jest zarówno Bogiem, jak i człowiekiem.

Historia święta

Dawniej dzisiejszą uroczystość obchodzona jako święto Obrzezania Pańskiego, pod obecną nazwą znane jest od 1931 roku. Początkowo święto Świętej Bożej Rodzicielki Maryi w kalendarzu liturgicznym miała miejsce 11 października, na 1 stycznia przeniesiona została przez papieża Pawła VI w roku 1969, wtedy też podniesiono święto do rangi uroczystości.


 

POLECANE
Niemieccy nauczyciele alarmują: Uczniowie nie potrafią nawet utrzymać ołówka Wiadomości
Niemieccy nauczyciele alarmują: Uczniowie nie potrafią nawet utrzymać ołówka

Prawie 1100 nauczycieli szkół podstawowych z Hesji w Niemczech podpisało dramatyczny list, w którym biją na alarm: uczniowie nie potrafią nawet najprostszych czynności, takich jak prawidłowe trzymanie ołówka, wycinanie, klejenie czy samodzielne korzystanie z toalety. Związek zawodowy nauczycieli GEW podkreśla, że takie deficyty stają się normą, a potrzeby dzieci szkolnych rosną z każdym rokiem.

Ocalała z Auschwitz: Nie wyobrażam sobie zgody na wypłacenie przez Polskę jakichkolwiek odszkodowań z ostatniej chwili
Ocalała z Auschwitz: Nie wyobrażam sobie zgody na wypłacenie przez Polskę jakichkolwiek odszkodowań

– Powiem w swoim imieniu: ja nie wyobrażam sobie zgodzić się na wypłacenie przez Polskę jakichkolwiek kwot odszkodowań. Przecież to nie Polacy mnie mordowali i trzymali w Oświęcimiu – mówi w rozmowie z Tysol.pl ocalała z wojny i obozu koncentracyjnego KL Auschwitz Barbara Wojnarowska-Gautier, komentując kontrowersyjne słowa premiera Donalda Tuska.

PE odrzuca sprawę azylu Marcina Romanowskiego. Joński zapowiada ponowne wnioski z ostatniej chwili
PE odrzuca sprawę azylu Marcina Romanowskiego. Joński zapowiada ponowne wnioski
Grudzień 2025 w astronomii: superksiężyc, Geminidy i inne wyjątkowe widowiska Wiadomości
Grudzień 2025 w astronomii: superksiężyc, Geminidy i inne wyjątkowe widowiska

Grudzień 2025 zapowiada się wyjątkowo dla miłośników astronomii. Czekają nas superksiężyc, jeden z najlepszych rojów meteorów w roku, rzadki przelot komety międzygwiezdnej, a także widowiskowe koniunkcje planet. Zjawiska zestawił National Geographic. Aby cieszyć się pełnią wrażeń, najlepiej obserwować nocne niebo z dala od świateł miejskich i przy bezchmurnym niebie.

W związku z dochodami z ceł Donald Trump zapowiada zniesienie podatku dochodowego z ostatniej chwili
W związku z dochodami z ceł Donald Trump zapowiada zniesienie podatku dochodowego

Prezydent USA Donald Trump zapowiedział, że Stany Zjednoczone mogą "niemal całkowicie" znieść podatek dochodowy w ciągu nadchodzących kilku lat z powodu rosnących wpływów z ceł.

Coraz więcej ataków nożem w Niemczech. Liczba poważnych ran rośnie o 50 proc. z ostatniej chwili
Coraz więcej ataków nożem w Niemczech. Liczba poważnych ran rośnie o 50 proc.

Przemoc z użyciem noży w Niemczech osiąga niepokojące rozmiary – od 2019 roku liczba poważnych urazów odnotowywanych na izbach przyjęć wzrosła o połowę. Lekarze alarmują o coraz bardziej brutalnych atakach, które zagrażają życiu, szczególnie w przypadku ran szyi i klatki piersiowej.

Turcja: Armator uszkodzonego tankowca rezygnuje z wożenia rosyjskiej ropy z ostatniej chwili
Turcja: Armator uszkodzonego tankowca rezygnuje z wożenia rosyjskiej ropy

Turecka firma Besiktas Shipping, której tankowiec Mersin został uszkodzony czterema wybuchami u wybrzeży Senegalu, poinformowała we wtorek, że wstrzymuje wszelkie interesy z Rosją. Armator oświadczył, że zagrożenie dla jego statków i załóg jest nie do wytrzymania.

PKP PLK wydał ważny komunikat z ostatniej chwili
PKP PLK wydał ważny komunikat

PKP Polskie Linie Kolejowe ogłosiły ważny komunikat dla wszystkich pasażerów. Od 14 grudnia 2025 r. wchodzi w życie nowy rozkład jazdy 2025/2026, który przyniesie krótsze czasy podróży, nowe połączenia, powroty pociągów na zamknięte dotąd trasy, a także nowy sposób sprawdzania rozkładów dzięki kodom QR. Jednocześnie w wielu regionach trzeba liczyć się z czasowymi utrudnieniami związanymi z dużymi inwestycjami modernizacyjnymi.

Putin: Nie chcemy wojny, ale Europa prowokuje w sprawie Ukrainy z ostatniej chwili
Putin: Nie chcemy wojny, ale Europa prowokuje w sprawie Ukrainy

Rosyjski przywódca Władimir Putin zadeklarował we wtorek, że nie chce wojny z Europą, ale jeśli Europa jej chce, to Rosja jest gotowa walczyć choćby zaraz. Putin powiedział o tym dziennikarzom w Moskwie.

Zełenski: Mamy największą szansę na zakończenie wojny od początku inwazji z ostatniej chwili
Zełenski: Mamy największą szansę na zakończenie wojny od początku inwazji

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski oświadczył we wtorek w Dublinie, podczas pierwszej oficjalnej wizyty w Irlandii, że obecnie szanse na zakończenie wojny są największe, niż kiedykolwiek wcześniej. Premier Irlandii Michael Martin zadeklarował poparcie Ukrainy w staraniach o przystąpienie do Unii Europejskiej.

REKLAMA

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Co znaczy to, że Maryja jest Theotokos?

Pierwszego dnia roku kalendarzowego, a zarazem ostatniego dnia okrawy Bożego Narodzenia Kościół obchodzi uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Występuje ona zawsze po Niedzieli Świętej Rodziny i podkreśla nie tylko macierzyński aspekt Maryi, ale przede wszystkim ów starożytny dogmat jest odpowiedzią na krążące wówczas herezje związane z naturą Chrystusa.
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca)
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca) / wikimedia commons/public_domain/Unknown artist, according to the template of Angelos Akotantos - This photograph was taken with an Olympus E-M1

Dzisiejsza kościelna uroczystość jest najstarszym świętem maryjnym, które w zasadzie najbardziej dotyczy samego Chrystusa, a konkretnie Jego bosko-ludzkiej natury.

Dogmaty - odpowiedzi na herezje

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa istniało wiele herezji powstałych na gruncie sporów dotyczących tego, kim naprawdę w swej istocie jest Chrystus. Doketyzm widział w nim np. osobę o ciele pozornym, nieposiadającą ludzkiej natury. Z kolei np. arianizm podważał część dotyczącą boskiej natury Chrystusa, a konkretnie Jego współistotności z Ojcem, uderzając tym samym w koncepcję Trójcy Świętej.

Theotokos

Ów pierwszy dogmat maryjny wskazujący Maryję jako Theotokos, czyli Bożą Rodzicielkę, został sformułowany na soborze w Efezie w 431 roku i związany był szczególnie ze pomiędzy monofizytami, widzącymi w Chrystusie jedną "pomieszaną" naturę bosko-ludzką, oraz nestorianami, którzy co prawda widzieli w Chrystusie naturę ludzką i boską, ale jako dwa odrębne od siebie zjawiska. 

Odpowiedź soboru efeskiego podważała obie ww. herezje i brzmiała: "Święta Dziewica jest Matką Boga (Theotokos), zrodziła bowiem według ciała Słowo Boże". Miało to skutek taki, że określało naturę Syna Bożego, jako w pełni Boga i w pełni człowieka - który zrodzony w ciele był jednocześnie Bogiem, Maryja zrodziła zatem nie człowieka, który przyjął potem naturę boską, nie była też matką jedynie ludzkiej natury, ale zrodziła osobę o współistniejących równolegle i od samego poczęcia dwóch pierwiastkach - Bożym i ludzkim. Maryja nie urodziła zatem tylko Chrystusa, w sensie pomazańca Bożego, ale zrodziła samego Boga.

Unia hipostatyczna

20 lat później, w roku 451, sobór w Chalcedonie pogłębił tę dogmatyczną naukę formułując orzeczenie dotyczące tzw. unii hipostatycznej, według którego Jezus Chrystus, jest jedną osobą posiadającą dwie natury - boską i ludzką, których zjednoczenie nie wpłynęło na zmianę którejkolwiek z natur, po Wcieleniu nie doprowadziło do ich pomieszania ani rozdzielenia, a także po Wniebowstąpieniu nie spowodowało ich rozłączenia. Zjednoczenie natur odbyło się w trakcie poczęcia Jezusa Chrystusa. Obecnie zaś, przebywając w Domu Ojca, Chrystus nadal jest zarówno Bogiem, jak i człowiekiem.

Historia święta

Dawniej dzisiejszą uroczystość obchodzona jako święto Obrzezania Pańskiego, pod obecną nazwą znane jest od 1931 roku. Początkowo święto Świętej Bożej Rodzicielki Maryi w kalendarzu liturgicznym miała miejsce 11 października, na 1 stycznia przeniesiona została przez papieża Pawła VI w roku 1969, wtedy też podniesiono święto do rangi uroczystości.



 

Polecane