Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka

Pod płaszczykiem tzw. "przywracania praworządności obecna władza, narusza fundamentalne prawa człowieka. Z informacji portalu wPolityce wynika, że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego nie otrzymali wynagrodzenia za miesiąc luty br.
Trybunał Konstytucyjny Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka
Trybunał Konstytucyjny / Wikipedia CC BY-SA 3,0 Adrian Grycuk

Powyższe stanowi konsekwencję ustawy budżetowej w której nie zaplanowano środków na wynagrodzenia dla sędziów Trybunału Konstytucyjny.

 

Praca podlega ochronie

Wskazać należy, że praca podlega ochronie konstytucyjnej. Przepis art. 24 Konstytucji RP wyraźnie stanowi, że Rzeczypospolita Polska chroni pracę. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W literaturze wskazuje się, że komentowany przepis jest przede wszystkim podstawą uzasadniającą byt ustawodawstwa pracy, którego celem jest wsparcie strony z reguły ekonomicznie słabszej, jaką jest pracownik.
Z tego powodu, TK w jednym z orzeczeń wymienia jako przykład realizacji ochrony pracy w stosunkach zatrudnienia stosowanie gwarancyjnych norm minimalnych oraz zasadę uprzywilejowania (zob. wyrok TK z 4.10.2005 r., K 36/03). Ponadto wskazuje się, że komentowany artykuł stanowi o obowiązku państwa do kreowania ustawodawstwa pracy, przede wszystkim w kontekście rozwoju praw człowieka (Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, C.H.Beck 2016, Wydanie 1, Legalis).

Praca stanowi szczególne dobro publiczne (wartość) i jest jedną z głównych podstaw funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju. Z punktu widzenia jednostki ludzkiej praca stanowi źródło godności człowieka oraz najbardziej typową podstawę utrzymania dla większości obywateli.

Reguła wyartykułowana w art. 80 zdanie pierwsze k.p. jest podstawą uzasadniającą odrzucenie poglądów zmierzających do uwarunkowania wynagrodzenia od innych czynników niż wykonanie pracy – tak słusznie profesor Krzysztof Baran – komentarz do kodeksu pracy (lex). Nie inaczej w tej kwestii wypowiada się profesor Małgorzata Gersdorf – komentarz do kodeksu pracy (lex) : wynagrodzenie za pracę odwzajemnia pracę i jest wobec niej ekwiwalentne, a zatem przysługuje za pracę wykonaną. Wynika to z art. 80 zdanie pierwsze. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia decydujący jest więc fakt jego „wypracowania” przez pracownika. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia istotne jest to, czy pracownik „wypracował” je w okresie, za który ono przysługuje, a nie fakt pozostawania w stosunku pracy w terminie jego wypłaty, tak SN w wyroku z 14.06.2018 r., II PK 130/17.

 

Prawo do wynagrodzenia za pracę prawem człowieka

W postanowieniu z dnia 9 września 2021 r. (II PSK 111/21) Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 80 k.p. jest klarowny. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną.  Z treści art. 80 k.p. wynika reguła, która sprowadza się do stwierdzenia, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a jedyną miarą powstania prawa do zapłaty jest wykonanie pracy.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w swoich orzeczeniach wielokrotnie zajmował się kwestią prawa do wynagrodzenia za pracę, zwłaszcza w kontekście ochrony praw pracowniczych i praw człowieka. W szczególności w odniesieniu do wynagrodzenia za pracę, Trybunał bazował na przepisach Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, zwłaszcza w kontekście artykułu 4 (zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej) oraz artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona prawa do własności). Niezapłacenie wynagrodzenia pracownikowi stanowi naruszenie prawa do własności w rozumieniu artykułu 1 Protokołu nr 1 do Konwencji. Trybunał podkreślił, że wynagrodzenie za pracę stanowi część prawa jednostki do posiadania własności, w tym dochodów uzyskanych w wyniku pracy. Pracodawcy mają obowiązek wypłacać wynagrodzenie za pracę w sposób terminowy i sprawiedliwy. W tych wyrokach ETPCz wskazuje, że wynagrodzenie za pracę jest nie tylko kwestią ekonomiczną, ale także fundamentalnym prawem pracowników, które państwa mają obowiązek chronić. W razie naruszeń tego prawa przez państwo lub pracodawcę, pracownicy mogą dochodzić swoich praw przed sądami krajowymi oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. W tym zakresie można przywołać wyrok ETPCz z dnia 3 maja 2005 r. (19872/02) Zarzuty skarżącego sformułowane na podstawie art. 4 ust. 1 Konwencji wynikają stąd, iż nie uzyskał on wynagrodzenia za pracę, którą wykonał.

Za pracę zgodnie z art.13 kp należy się godziwe wynagrodzenie. Zauważyć należy również, że wynagrodzenie sędziego jest chronione normą konstytucyjną art.178 ust.2 Konstytucji.

Konsekwencje takich bezprawnych działań władzy odczują wszyscy podatnicy, chociażby z uwagi na konieczność wypłaty odsetek od zaległego wynagrodzenia.

[Autorka - Kamila Borszowska-Moszowska, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wykładowca KSSiP i Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa]


 

POLECANE
Wiadomości
W Gdańsku dobre nastroje mimo przegranej na koniec sezonu. Lechia zostaje w Ekstraklasie

W sobotni wieczór na Polsat Plus Arenie w Gdańsku odbył się ostatni mecz sezonu Ekstraklasy, w którym Lechia Gdańsk podejmowała GKS Katowice. Choć gospodarze przegrali 2:3, nastroje w Gdańsku były wyraźnie pozytywne – Lechia utrzymała się w lidze, a stadion wypełnił się blisko 15 tysiącami kibiców, którzy nie szczędzili gardła.

Szwajcarski dostawca energii pozywa Niemcy. Chodzi o przedwczesne zamknięcie elektrowni węglowej z ostatniej chwili
Szwajcarski dostawca energii pozywa Niemcy. Chodzi o przedwczesne zamknięcie elektrowni węglowej

Szwajcarska spółka energetyczna Azienda Elettrica Ticinese (AET) domaga się od rządu Niemiec 85 milionów euro odszkodowania. Powód? Przedwczesne zamknięcie elektrowni węglowej Trianel w Lünen, w której AET miała 16% udziałów. Sprawa trafiła do Międzynarodowego Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID) w Waszyngtonie.

Trzaskowski u Mentzena za likwidacją TVP Info i przeciwko nowym podatkom z ostatniej chwili
Trzaskowski u Mentzena za likwidacją TVP Info i przeciwko nowym podatkom

Przeciwny nowym podatkom i ograniczeniom w obrocie gotówkowym, ale za likwidacją TVP Info - to niektóre z deklaracji, jakie złożył kandydat KO na prezydenta Rafał Trzaskowski podczas sobotniej rozmowy ze Sławomirem Mentzenem w jego mediach społecznościowych.

Europejski Zielony Ład jest konsekwentnie wdrażany. Anna Bryłka odpowiada Trzaskowskiemu z ostatniej chwili
"Europejski Zielony Ład jest konsekwentnie wdrażany". Anna Bryłka odpowiada Trzaskowskiemu

Kandydat KO na prezydenta Rafał Trzaskowski zapewniał w trakcie jednej z debat, że "już nie ma Europejskiego Zielonego Ładu, dlatego, że w tej chwili zmienił się świat". Do tych słów krótko odniosła się europoseł Konfederacji, Anna Bryłka. 

Ekstraklasa: Lech Poznań mistrzem Polski z ostatniej chwili
Ekstraklasa: Lech Poznań mistrzem Polski

Lech Poznań wygrywając w ostatniej kolejce ekstraklasy z Piastem Gliwice 1:0 został piłkarskim mistrzem Polski.

Komunikat dla mieszkańców Gdańska z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Gdańska

Ważna informacja dla mieszkańców Gdańska: już w najbliższy czwartek 29 maja rusza remont al. Rzeczypospolitej. Mieszkańcy muszą przygotować się na zmiany w organizacji ruchu i komunikacji miejskiej.

Niemcy przywrócą zasadniczą służbę wojskową? Boris Pistorius zabiera głos z ostatniej chwili
Niemcy przywrócą zasadniczą służbę wojskową? Boris Pistorius zabiera głos

Niemcy mogą przywrócić obowiązkową służbę wojskową, jeśli zmodernizowany system ochotniczy nie spełni celów rekrutacyjnych - powiedział minister obrony Boris Pistorius w sobotę w wywiadzie dla Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung.

Karol Nawrocki: Przy wsparciu Solidarności odrzucimy ekoterroryzm z ostatniej chwili
Karol Nawrocki: Przy wsparciu Solidarności odrzucimy ekoterroryzm

- Przy wsparciu Solidarności odrzucimy ekoterroryzm, ekoszaleństwo Zielonego Ładu i wrócimy do normalności - powiedział kandydat na prezydenta Karol Nawrocki na sobotnim wiecu w Rybniku.

Kazik Staszewski chory. To zdjęcie zaniepokoiło fanów Wiadomości
Kazik Staszewski chory. To zdjęcie zaniepokoiło fanów

Kazik Staszewski, lider zespołu Kult, przekazał niepokojącą informację o swoim stanie zdrowia. Na swoim Instagramie zamieścił zdjęcie ze szpitala. Okazuje się, że artysta nie jest w najlepszej kondycji.

Trzaskowski podda się testom na obecność narkotyków? Jest odpowiedź kandydata KO z ostatniej chwili
Trzaskowski podda się testom na obecność narkotyków? Jest odpowiedź kandydata KO

W sobotę Rafał Trzaskowski odniósł się do propozycji Karola Nawrockiego, aby obaj politycy poddali się testom na obecność substancji psychoaktywnych w organizmie.

REKLAMA

Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka

Pod płaszczykiem tzw. "przywracania praworządności obecna władza, narusza fundamentalne prawa człowieka. Z informacji portalu wPolityce wynika, że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego nie otrzymali wynagrodzenia za miesiąc luty br.
Trybunał Konstytucyjny Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka
Trybunał Konstytucyjny / Wikipedia CC BY-SA 3,0 Adrian Grycuk

Powyższe stanowi konsekwencję ustawy budżetowej w której nie zaplanowano środków na wynagrodzenia dla sędziów Trybunału Konstytucyjny.

 

Praca podlega ochronie

Wskazać należy, że praca podlega ochronie konstytucyjnej. Przepis art. 24 Konstytucji RP wyraźnie stanowi, że Rzeczypospolita Polska chroni pracę. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W literaturze wskazuje się, że komentowany przepis jest przede wszystkim podstawą uzasadniającą byt ustawodawstwa pracy, którego celem jest wsparcie strony z reguły ekonomicznie słabszej, jaką jest pracownik.
Z tego powodu, TK w jednym z orzeczeń wymienia jako przykład realizacji ochrony pracy w stosunkach zatrudnienia stosowanie gwarancyjnych norm minimalnych oraz zasadę uprzywilejowania (zob. wyrok TK z 4.10.2005 r., K 36/03). Ponadto wskazuje się, że komentowany artykuł stanowi o obowiązku państwa do kreowania ustawodawstwa pracy, przede wszystkim w kontekście rozwoju praw człowieka (Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, C.H.Beck 2016, Wydanie 1, Legalis).

Praca stanowi szczególne dobro publiczne (wartość) i jest jedną z głównych podstaw funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju. Z punktu widzenia jednostki ludzkiej praca stanowi źródło godności człowieka oraz najbardziej typową podstawę utrzymania dla większości obywateli.

Reguła wyartykułowana w art. 80 zdanie pierwsze k.p. jest podstawą uzasadniającą odrzucenie poglądów zmierzających do uwarunkowania wynagrodzenia od innych czynników niż wykonanie pracy – tak słusznie profesor Krzysztof Baran – komentarz do kodeksu pracy (lex). Nie inaczej w tej kwestii wypowiada się profesor Małgorzata Gersdorf – komentarz do kodeksu pracy (lex) : wynagrodzenie za pracę odwzajemnia pracę i jest wobec niej ekwiwalentne, a zatem przysługuje za pracę wykonaną. Wynika to z art. 80 zdanie pierwsze. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia decydujący jest więc fakt jego „wypracowania” przez pracownika. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia istotne jest to, czy pracownik „wypracował” je w okresie, za który ono przysługuje, a nie fakt pozostawania w stosunku pracy w terminie jego wypłaty, tak SN w wyroku z 14.06.2018 r., II PK 130/17.

 

Prawo do wynagrodzenia za pracę prawem człowieka

W postanowieniu z dnia 9 września 2021 r. (II PSK 111/21) Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 80 k.p. jest klarowny. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną.  Z treści art. 80 k.p. wynika reguła, która sprowadza się do stwierdzenia, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a jedyną miarą powstania prawa do zapłaty jest wykonanie pracy.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w swoich orzeczeniach wielokrotnie zajmował się kwestią prawa do wynagrodzenia za pracę, zwłaszcza w kontekście ochrony praw pracowniczych i praw człowieka. W szczególności w odniesieniu do wynagrodzenia za pracę, Trybunał bazował na przepisach Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, zwłaszcza w kontekście artykułu 4 (zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej) oraz artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona prawa do własności). Niezapłacenie wynagrodzenia pracownikowi stanowi naruszenie prawa do własności w rozumieniu artykułu 1 Protokołu nr 1 do Konwencji. Trybunał podkreślił, że wynagrodzenie za pracę stanowi część prawa jednostki do posiadania własności, w tym dochodów uzyskanych w wyniku pracy. Pracodawcy mają obowiązek wypłacać wynagrodzenie za pracę w sposób terminowy i sprawiedliwy. W tych wyrokach ETPCz wskazuje, że wynagrodzenie za pracę jest nie tylko kwestią ekonomiczną, ale także fundamentalnym prawem pracowników, które państwa mają obowiązek chronić. W razie naruszeń tego prawa przez państwo lub pracodawcę, pracownicy mogą dochodzić swoich praw przed sądami krajowymi oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. W tym zakresie można przywołać wyrok ETPCz z dnia 3 maja 2005 r. (19872/02) Zarzuty skarżącego sformułowane na podstawie art. 4 ust. 1 Konwencji wynikają stąd, iż nie uzyskał on wynagrodzenia za pracę, którą wykonał.

Za pracę zgodnie z art.13 kp należy się godziwe wynagrodzenie. Zauważyć należy również, że wynagrodzenie sędziego jest chronione normą konstytucyjną art.178 ust.2 Konstytucji.

Konsekwencje takich bezprawnych działań władzy odczują wszyscy podatnicy, chociażby z uwagi na konieczność wypłaty odsetek od zaległego wynagrodzenia.

[Autorka - Kamila Borszowska-Moszowska, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wykładowca KSSiP i Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa]



 

Polecane
Emerytury
Stażowe