Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka

Pod płaszczykiem tzw. "przywracania praworządności obecna władza, narusza fundamentalne prawa człowieka. Z informacji portalu wPolityce wynika, że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego nie otrzymali wynagrodzenia za miesiąc luty br.
Trybunał Konstytucyjny Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka
Trybunał Konstytucyjny / Wikipedia CC BY-SA 3,0 Adrian Grycuk

Powyższe stanowi konsekwencję ustawy budżetowej w której nie zaplanowano środków na wynagrodzenia dla sędziów Trybunału Konstytucyjny.

 

Praca podlega ochronie

Wskazać należy, że praca podlega ochronie konstytucyjnej. Przepis art. 24 Konstytucji RP wyraźnie stanowi, że Rzeczypospolita Polska chroni pracę. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W literaturze wskazuje się, że komentowany przepis jest przede wszystkim podstawą uzasadniającą byt ustawodawstwa pracy, którego celem jest wsparcie strony z reguły ekonomicznie słabszej, jaką jest pracownik.
Z tego powodu, TK w jednym z orzeczeń wymienia jako przykład realizacji ochrony pracy w stosunkach zatrudnienia stosowanie gwarancyjnych norm minimalnych oraz zasadę uprzywilejowania (zob. wyrok TK z 4.10.2005 r., K 36/03). Ponadto wskazuje się, że komentowany artykuł stanowi o obowiązku państwa do kreowania ustawodawstwa pracy, przede wszystkim w kontekście rozwoju praw człowieka (Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, C.H.Beck 2016, Wydanie 1, Legalis).

Praca stanowi szczególne dobro publiczne (wartość) i jest jedną z głównych podstaw funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju. Z punktu widzenia jednostki ludzkiej praca stanowi źródło godności człowieka oraz najbardziej typową podstawę utrzymania dla większości obywateli.

Reguła wyartykułowana w art. 80 zdanie pierwsze k.p. jest podstawą uzasadniającą odrzucenie poglądów zmierzających do uwarunkowania wynagrodzenia od innych czynników niż wykonanie pracy – tak słusznie profesor Krzysztof Baran – komentarz do kodeksu pracy (lex). Nie inaczej w tej kwestii wypowiada się profesor Małgorzata Gersdorf – komentarz do kodeksu pracy (lex) : wynagrodzenie za pracę odwzajemnia pracę i jest wobec niej ekwiwalentne, a zatem przysługuje za pracę wykonaną. Wynika to z art. 80 zdanie pierwsze. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia decydujący jest więc fakt jego „wypracowania” przez pracownika. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia istotne jest to, czy pracownik „wypracował” je w okresie, za który ono przysługuje, a nie fakt pozostawania w stosunku pracy w terminie jego wypłaty, tak SN w wyroku z 14.06.2018 r., II PK 130/17.

 

Prawo do wynagrodzenia za pracę prawem człowieka

W postanowieniu z dnia 9 września 2021 r. (II PSK 111/21) Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 80 k.p. jest klarowny. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną.  Z treści art. 80 k.p. wynika reguła, która sprowadza się do stwierdzenia, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a jedyną miarą powstania prawa do zapłaty jest wykonanie pracy.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w swoich orzeczeniach wielokrotnie zajmował się kwestią prawa do wynagrodzenia za pracę, zwłaszcza w kontekście ochrony praw pracowniczych i praw człowieka. W szczególności w odniesieniu do wynagrodzenia za pracę, Trybunał bazował na przepisach Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, zwłaszcza w kontekście artykułu 4 (zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej) oraz artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona prawa do własności). Niezapłacenie wynagrodzenia pracownikowi stanowi naruszenie prawa do własności w rozumieniu artykułu 1 Protokołu nr 1 do Konwencji. Trybunał podkreślił, że wynagrodzenie za pracę stanowi część prawa jednostki do posiadania własności, w tym dochodów uzyskanych w wyniku pracy. Pracodawcy mają obowiązek wypłacać wynagrodzenie za pracę w sposób terminowy i sprawiedliwy. W tych wyrokach ETPCz wskazuje, że wynagrodzenie za pracę jest nie tylko kwestią ekonomiczną, ale także fundamentalnym prawem pracowników, które państwa mają obowiązek chronić. W razie naruszeń tego prawa przez państwo lub pracodawcę, pracownicy mogą dochodzić swoich praw przed sądami krajowymi oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. W tym zakresie można przywołać wyrok ETPCz z dnia 3 maja 2005 r. (19872/02) Zarzuty skarżącego sformułowane na podstawie art. 4 ust. 1 Konwencji wynikają stąd, iż nie uzyskał on wynagrodzenia za pracę, którą wykonał.

Za pracę zgodnie z art.13 kp należy się godziwe wynagrodzenie. Zauważyć należy również, że wynagrodzenie sędziego jest chronione normą konstytucyjną art.178 ust.2 Konstytucji.

Konsekwencje takich bezprawnych działań władzy odczują wszyscy podatnicy, chociażby z uwagi na konieczność wypłaty odsetek od zaległego wynagrodzenia.

[Autorka - Kamila Borszowska-Moszowska, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wykładowca KSSiP i Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa]


 

POLECANE
Komunikat dla mieszkańców Olsztyna z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Olsztyna

Olsztyński ratusz poinformował, że od poniedziałku rozpocznie się remont sieci kanalizacji deszczowej na ul. Wyzwolenia. Remont potrwa rok i spowoduje zmiany w organizacji ruchu na małych uliczkach w centrum Olsztyna.

Merz, Macron, Meloni, Stubb, Rutte, von der Leyen. Zełenski poleci do Waszyngtonu z potężną obstawą z ostatniej chwili
Merz, Macron, Meloni, Stubb, Rutte, von der Leyen. Zełenski poleci do Waszyngtonu z potężną "obstawą"

Z komunikatów wydawanych w niedzielę przez biura prasowe europejskich przywódców wynika, że prezydent Ukrainy Wołodymir Zełenski przybędzie w poniedziałek do Waszyngtonu na rozmowę z Donaldem Trumpem wraz z najważniejszymi politykami Starego Kontynentu. 

80 lat temu zmarł legendarny polski aktor, reżyser i publicysta Stefan Jaracz tylko u nas
80 lat temu zmarł legendarny polski aktor, reżyser i publicysta Stefan Jaracz

W dniu 11 sierpnia 1945 r. zmarł w Otwocku Stefan Jaracz, jeden z najwybitniejszych polskich aktorów filmowych i teatralnych, pisarz, publicysta, reżyser, twórca warszawskiego teatru Ateneum. Jego imię nosi jedna z ulic w Oświęcimiu.

New York Times uderza w PiS z ostatniej chwili
New York Times uderza w PiS

"Czy można mieć pretensje do izraelskich kiboli skoro hagadę o polskiej odpowiedzialności za holokaust powtarza "The New York Times"?" - pyta na platformie X dziennikarz i publicysta Tomasz Sommer.

Poseł Polski 2050 skarży się na niskie zarobki ministrów. To jest absurd z ostatniej chwili
Poseł Polski 2050 skarży się na "niskie" zarobki ministrów. "To jest absurd"

Nie milkną echa afery ze środkami z Krajowego Planu Odbudowy. Tymczasem poseł Polski 2050 Sławomir Ćwik skarży się na "niskie" zarobki ministrów.

Uwaga na oszustów! Ministerstwo Finansów wydało pilny komunikat z ostatniej chwili
Uwaga na oszustów! Ministerstwo Finansów wydało pilny komunikat

Uwaga na fałszywe e-maile podszywające się pod Krajową Administrację Skarbową. Do wiadomości dołączany jest plik html. Jego otwarcie grozi utratą danych i pieniędzy z konta! – informuje

Tragiczny bilans dwóch dni długiego weekendu. 26 ofiar z ostatniej chwili
Tragiczny bilans dwóch dni długiego weekendu. 26 ofiar

Piątek przyniósł 21, a sobota kolejnych pięć ofiar śmiertelnych wypadków na drogach – wynika z danych opublikowanych przez Komendę Główną Policji.

Wszyscy jesteśmy niemieckimi agentami gorące
Wszyscy jesteśmy niemieckimi agentami

Jesteśmy niemieckimi agentami – i nie potrzebujemy żadnych tajnych werbunków, by nimi zostać. Wystarczy spojrzeć na własne portfele i codzienne wybory. To one, krok po kroku, przekazują miliardy złotych niemieckiemu kapitałowi i budują przewagę Berlina nad Warszawą.

Politico: Europa wyśle do Waszyngtonu z Zełenskim ważnych polityków by zapobiec awanturze z ostatniej chwili
Politico: Europa wyśle do Waszyngtonu z Zełenskim ważnych polityków by zapobiec awanturze

Europa wysyła do Waszyngtonu ważnych polityków wraz z prezydentem Ukrainy – informuje serwis "Politico" w niedzielnej publikacji. Najpewniej będą to prezydent Finlandii Aleksander Stubb i szef NATO Mark Rutte.

Ważny komunikat dla mieszkańców i turystów w Gdańsku z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców i turystów w Gdańsku

To ostatnia okazja, by odwiedzić Jarmark św. Dominika w Gdańsku. Po trzech tygodniach pełnych zakupów, koncertów i wydarzeń kulturalnych nadszedł dzień finału. Niedziela, 17 sierpnia, obfituje w atrakcje, które zamkną tegoroczną edycję.

REKLAMA

Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka

Pod płaszczykiem tzw. "przywracania praworządności obecna władza, narusza fundamentalne prawa człowieka. Z informacji portalu wPolityce wynika, że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego nie otrzymali wynagrodzenia za miesiąc luty br.
Trybunał Konstytucyjny Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka
Trybunał Konstytucyjny / Wikipedia CC BY-SA 3,0 Adrian Grycuk

Powyższe stanowi konsekwencję ustawy budżetowej w której nie zaplanowano środków na wynagrodzenia dla sędziów Trybunału Konstytucyjny.

 

Praca podlega ochronie

Wskazać należy, że praca podlega ochronie konstytucyjnej. Przepis art. 24 Konstytucji RP wyraźnie stanowi, że Rzeczypospolita Polska chroni pracę. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W literaturze wskazuje się, że komentowany przepis jest przede wszystkim podstawą uzasadniającą byt ustawodawstwa pracy, którego celem jest wsparcie strony z reguły ekonomicznie słabszej, jaką jest pracownik.
Z tego powodu, TK w jednym z orzeczeń wymienia jako przykład realizacji ochrony pracy w stosunkach zatrudnienia stosowanie gwarancyjnych norm minimalnych oraz zasadę uprzywilejowania (zob. wyrok TK z 4.10.2005 r., K 36/03). Ponadto wskazuje się, że komentowany artykuł stanowi o obowiązku państwa do kreowania ustawodawstwa pracy, przede wszystkim w kontekście rozwoju praw człowieka (Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, C.H.Beck 2016, Wydanie 1, Legalis).

Praca stanowi szczególne dobro publiczne (wartość) i jest jedną z głównych podstaw funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju. Z punktu widzenia jednostki ludzkiej praca stanowi źródło godności człowieka oraz najbardziej typową podstawę utrzymania dla większości obywateli.

Reguła wyartykułowana w art. 80 zdanie pierwsze k.p. jest podstawą uzasadniającą odrzucenie poglądów zmierzających do uwarunkowania wynagrodzenia od innych czynników niż wykonanie pracy – tak słusznie profesor Krzysztof Baran – komentarz do kodeksu pracy (lex). Nie inaczej w tej kwestii wypowiada się profesor Małgorzata Gersdorf – komentarz do kodeksu pracy (lex) : wynagrodzenie za pracę odwzajemnia pracę i jest wobec niej ekwiwalentne, a zatem przysługuje za pracę wykonaną. Wynika to z art. 80 zdanie pierwsze. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia decydujący jest więc fakt jego „wypracowania” przez pracownika. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia istotne jest to, czy pracownik „wypracował” je w okresie, za który ono przysługuje, a nie fakt pozostawania w stosunku pracy w terminie jego wypłaty, tak SN w wyroku z 14.06.2018 r., II PK 130/17.

 

Prawo do wynagrodzenia za pracę prawem człowieka

W postanowieniu z dnia 9 września 2021 r. (II PSK 111/21) Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 80 k.p. jest klarowny. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną.  Z treści art. 80 k.p. wynika reguła, która sprowadza się do stwierdzenia, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a jedyną miarą powstania prawa do zapłaty jest wykonanie pracy.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w swoich orzeczeniach wielokrotnie zajmował się kwestią prawa do wynagrodzenia za pracę, zwłaszcza w kontekście ochrony praw pracowniczych i praw człowieka. W szczególności w odniesieniu do wynagrodzenia za pracę, Trybunał bazował na przepisach Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, zwłaszcza w kontekście artykułu 4 (zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej) oraz artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona prawa do własności). Niezapłacenie wynagrodzenia pracownikowi stanowi naruszenie prawa do własności w rozumieniu artykułu 1 Protokołu nr 1 do Konwencji. Trybunał podkreślił, że wynagrodzenie za pracę stanowi część prawa jednostki do posiadania własności, w tym dochodów uzyskanych w wyniku pracy. Pracodawcy mają obowiązek wypłacać wynagrodzenie za pracę w sposób terminowy i sprawiedliwy. W tych wyrokach ETPCz wskazuje, że wynagrodzenie za pracę jest nie tylko kwestią ekonomiczną, ale także fundamentalnym prawem pracowników, które państwa mają obowiązek chronić. W razie naruszeń tego prawa przez państwo lub pracodawcę, pracownicy mogą dochodzić swoich praw przed sądami krajowymi oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. W tym zakresie można przywołać wyrok ETPCz z dnia 3 maja 2005 r. (19872/02) Zarzuty skarżącego sformułowane na podstawie art. 4 ust. 1 Konwencji wynikają stąd, iż nie uzyskał on wynagrodzenia za pracę, którą wykonał.

Za pracę zgodnie z art.13 kp należy się godziwe wynagrodzenie. Zauważyć należy również, że wynagrodzenie sędziego jest chronione normą konstytucyjną art.178 ust.2 Konstytucji.

Konsekwencje takich bezprawnych działań władzy odczują wszyscy podatnicy, chociażby z uwagi na konieczność wypłaty odsetek od zaległego wynagrodzenia.

[Autorka - Kamila Borszowska-Moszowska, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wykładowca KSSiP i Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa]



 

Polecane
Emerytury
Stażowe