Co musisz wiedzieć?

• Wobec nowych wyzwań bezpieczeństwa Niemcy zmieniają swoją politykę obronną
• Niemcy potrzebują dużej liczby nowych żołnierzy
• Niemiecki MON zdecydował si na tzw. szwedzki model poboru

Na podstawie odpowiedzi udzielonych w ankiecie zostanie wybrana grupa kandydatów, którzy będą uprawnieni do dalszych badań. Testy te obejmują testy fizyczne, psychologiczne i intelektualne mające na celu ocenę przydatności do sił zbrojnych.

Problemy w Niemczech

Bundeswehra zmaga się z chronicznym niedoborem żołnierzy – obecnie w służbie jest trochę ponad 180 000 osób, a do 2030 roku liczba ta ma wzrosnąć do 203 000. W obliczu nowych wyzwań, takich jak wojna w Ukrainie czy napięcia w relacjach z Rosją, Niemcy poszukują skutecznych sposobów na zwiększenie gotowości obronnej. Obowiązkowy pobór, zniesiony w 2011 roku, nie jest obecnie politycznie akceptowalny, dlatego rozważane są alternatywy, które mogłyby przyciągnąć młodych ludzi do wojska.

Model szwedzki

Szwedzki model, wprowadzony w 2017 roku w Szwecji w życie, łączy elementy dobrowolności i selekcji. Model ten jest pozornie atrakcyjny, ponieważ opiera się na motywacji ochotników, a nie przymusie.

Zwolennicy szwedzkiego modelu wskazują na jego elastyczność i skuteczność w przyciąganiu zmotywowanych kandydatów. W Szwecji system ten zwiększył zainteresowanie służbą wojskową, szczególnie wśród kobiet, które stanowią znaczną część ochotników. Model promuje też równość płci i pozwala na selekcję najlepszych kandydatów, co podnosi jakość sił zbrojnych. Dodatkowo, dobrowolność minimalizuje opór społeczny, który byłby problemem w przypadku przywrócenia obowiązkowego poboru.

Wyzwania dotyczą przede wszystkim kosztów i logistyki. Wdrożenie systemu wymagałoby stworzenia nowej infrastruktury do przeprowadzania ankiet i testów, a także kampanii informacyjnych, aby zachęcić młodych ludzi do udziału. W Niemczech problemem może być też niski prestiż służby wojskowej w społeczeństwie, co wymagałoby zmiany wizerunku Bundeswehry. Ponadto, eksperci zwracają uwagę na konieczność zapewnienia odpowiednich benefitów dla ochotników, takich jak stypendia czy ulgi edukacyjne, aby zwiększyć atrakcyjność służby.

Potrzeby Bundeswehry, zachowawczość polityków

Propozycja BMVg spotkała się z mieszanymi reakcjami. Koalicja rządząca (SPD, Zieloni, FDP) jest podzielona – SPD i Zieloni są sceptyczni wobec jakichkolwiek form poboru, podczas gdy FDP popiera rozwiązania dobrowolne. Opozycyjna CDU/CSU opowiada się za przywróceniem obowiązkowej służby, ale w szerszym kontekście, obejmującym również służbę cywilną. Społeczeństwo niemieckie pozostaje podzielone – wielu młodych ludzi nie jest zainteresowanych służbą wojskową, ale rosnące poczucie zagrożenia może zmienić te nastroje.

Propozycja wprowadzenia dobrowolnego poboru na wzór szwedzki to próba pogodzenia potrzeb Bundeswehry z oczekiwaniami społeczeństwa. Model ten oferuje szansę na zwiększenie liczby żołnierzy bez powrotu do przymusowej służby, ale jego sukces zależy od skutecznej promocji i odpowiednich zachęt. Dyskusja nad tym rozwiązaniem jest dopiero na wstępnym etapie, a jej wynik może mieć kluczowe znaczenie dla przyszłości niemieckich sił zbrojnych w obliczu nowych wyzwań bezpieczeństwa.

[Aleksandra Fedorska jest dziennikarką Tysol.pl oraz licznych polskich i niemieckich mediów]