Holandia: Hołd dla gen. Stanisława Maczka i żołnierzy 1. Dywizji Pancernej w Bredzie

Apelem poległych, salwą honorową, minutą ciszy i złożeniem kwiatów na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie - gdzie spoczywa gen. Stanisław Maczek i ponad 160 jego podkomendnych - oddano w niedzielę hołd 1. Dywizji Pancernej. W 1944 r. pancerniacy wyzwolili Bredę i inne holenderskie miasta.
gen. Stanisław Maczek podczas dowodzenia I Dywizją Pancerną Holandia: Hołd dla gen. Stanisława Maczka i żołnierzy 1. Dywizji Pancernej w Bredzie
gen. Stanisław Maczek podczas dowodzenia I Dywizją Pancerną / wikipedia/public domain/Centralne Archiwum Wojskowe

 

W niedzielę na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym przy Ettensebaan w Bredzie odbyły się uroczystości upamiętniające triumf sprzed 77 lat 1. Dywizji Pancernej dowodzonej przez gen. Stanisława Maczka.

Nad mogiłami polskich żołnierzy i ich dowódcy odczytano apel poległych. Złożono kwiaty przed pomnikiem "za waszą i naszą wolność", a także na grobie gen. Maczka, który mimo że zmarł w Wielkiej Brytanii, to zgodnie z jego ostatnią wolą został pochowany razem ze swoimi żołnierzami.

Salwę honorową dla uczczenia pamięci poległych polskich żołnierzy oddała kompania honorowa 10. Brygady Kawalerii Pancernej im. gen. broni Stanisława Maczka w Świętoszowie. Żołnierzy 1. Dywizji Pancernej oraz ich dowódcę uczczono także minutą ciszy.

W trakcie uroczystości ksiądz Sławomir Klim, Honorowy Kapelan Federacji Organizacji Polskich Pancerniaków, dokonał poświęcenia mogił polskich żołnierzy. Odegrano również hymny Polski i Królestwa Niderlandów.

Burmistrz Bredy Paul Depla zwrócił uwagę, że po raz pierwszy od wielu lat w uroczystościach nie uczestniczą kombatanci. Wspominał m.in. zmarłego w ubiegłym miesiącu Alfonsa Raicherta, wyzwoliciela Bredy.

"Od teraz będziemy ich upamiętniać bez ich obecności. Przez 75 lat byli najważniejszymi uczestnikami corocznych obchodów wyzwolenia. Ale obiecuję wam: to pokolenie, jak i kolejne, co roku będzie upamiętniać ludzi Maczka - dzielnych, młodych żołnierzy, którzy przywrócili nam wolność" - zadeklarował Depla.

Podkreślił, że ważne miejsce w Bredzie zajmuje Memoriał Generała Maczka. "To tutaj opowiadana jest historia Maczka, Raicherta i wszystkich innych, którym jesteśmy bardzo wdzięczni" - podkreślił.

List do uczestników uroczystości skierował wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński. Odczytał go ambasador RP w Królestwie Niderlandów Marcin Czepelak.

"Gdy na początku sierpnia 1944 roku oddziały polskiej 1. Dywizji Pancernej, pod dowództwem generała Stanisława Maczka, rozpoczęły lądowanie na normandzkich plażach nikt nie mógł przewidzieć, iż pod koniec października żołnierze Wojska Polskiego przez lornetki zobaczą Bredę. By stanąć u bram tego brabanckiego miasta 1. Dywizja Pancerna w ustawicznych bojach przebyła ponad 600 kilometrów, obficie zraszając szlak żołnierską krwią oraz pozostawiając za sobą liczne wojskowe mogiły" - przypomniał w liście Gliński.

Podkreślił, że "walki o Bredę zajmują szczególne miejsce w historii dywizji oraz obu naszych narodów". "Manewr oskrzydlający i działania oszczędzające zabudowę miasta, ale przede wszystkim życie mieszkańców, stały się zaczynem szczególnych relacji polsko-niderlandzkich. Wdzięczne miasto stało się dla polskich żołnierzy otwartym i serdecznym domem, w którym znaleźli chwile jakże potrzebnego wytchnienia w czasie zimowego postoju. Najlepiej oddają to słowa generała Stanisława Maczka: wielu żołnierzy dywizji znalazło tu najlepszych przyjaciół, wielu znajdzie wkrótce dom i rodziny" - napisał Gliński.

Wskazał, że "dziś głównym i najważniejszym świadectwem obecności Polaków w historii Bredy są cmentarze wojenne w Ginneken i przy Ettensebaan, gdzie gromadzimy się by oddać poległym żołnierzom Wojska Polskiego należny im hołd". "Czyniąc to pamiętajmy, że poza żołnierzami z 1. Dywizji Pancernej spoczywają tu także lotnicy z Polskich Sił Powietrznych, dla których obszar powietrzny nad Niderlandami był przez kilka lat areną śmiertelnych zmagań" - zwrócił uwagę szef MKDNiS.

Gliński podkreślił, że "szlak bojowy, który wiódł żołnierzy 1. Dywizji Pancernej przez Holandię w drodze do Ojczyzny, połączył nierozerwalnie losy naszych państw i narodów". "Wszak Niderlandy, w szczególności Breda, stały się schronieniem i drugim domem dla wielu polskich żołnierzy po tym, gdy stało się wiadome, iż nie mają dokąd wracać; gdy wskutek ustaleń jałtańskich Polska znalazła się w niewoli komunistycznego systemu – po drugiej stronie żelaznej kurtyny. Jak wspomniał po latach generał Stanisław Maczek, to właśnie w Bredzie +(...) przyszła do nas Jałta. Najpierw w szeptach, urywkach rozmów, pogłoskach, aż odsłoniła nam swoją groźną i tragiczną twarz+. Dla legendarnego dowódcy 1. Dywizji Pancernej twarz Jałty, to utrata na wiele lat polskiego obywatelstwa i brak możliwości powrotu do Ojczyzny" - przypomniał wicepremier Gliński.

Jak napisał, "dzisiaj, we wspólnym kręgu wielu pokoleń i wielu środowisk składamy należny hołd poległym żołnierzom Wojska Polskiego, dajemy świadectwo pamięci, jednocześnie czcząc ofiarę ich młodego życia, która stała się fundamentem wolnej i suwerennej Polski".

"Dlatego pragnę wyrazić słowa wdzięczności wszystkim, którzy na co dzień opiekują się polskimi grobami wojennymi w Niderlandach zarówno w sferze materialnej, jak i w sferze pamięci. Niech historia o wszystkich polskich żołnierzach, spoczywających w ziemi niderlandzkiej, poległych +za waszą i naszą wolność+, pozostanie wiecznie żywa. Cześć ich pamięci" - podkreślił Gliński.

List do uczestników uroczystości skierował także minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, odczytał go dyrektor Departamentu Strategii i Planowania Obronnego MON Piotr Zuzankiewicz.

Szef MON przyznał w liście, że "dla Wojska Polskiego to wielka satysfakcja, że postać gen. Maczka i jego żołnierzy jest doskonale znana na Zachodzie Europy". "Dziękujemy mieszkańcom Bredy i innych holenderskich miejscowości za wdzięczną pamięć o polskich żołnierzach, którzy walczyli na tej ziemi" - napisał.

W trakcie uroczystości m.in. "w uznaniu zasług położonych w popularyzację dziejów i tradycji Wojska Polskiego na arenie międzynarodowej" oraz "w uznaniu zasług położonych w rozwój potencjału obronnego Rzeczypospolitej Polskiej" wręczono srebrny Medal Wojska Polskiego oraz 10 brązowych Medali Wojska Polskiego, nadawanych przez ministra obrony narodowej, żołnierzom holenderskim oraz jednemu ochotnikowi.

Uroczystości na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie uświetniły występy - orkiestry "Fidelis" z Bredy oraz orkiestry wojskowej 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej z Żagania (będącej spadkobiercą tradycji dywizji gen. Maczka).

1 Dywizja Pancerna została powołana do życia 25 lutego 1942 r. na rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego. Po intensywnym szkoleniu, w składzie 1. Armii Kanadyjskiej, ruszyła ona na otwarty w czerwcu 1944 r. front zachodni. Odegrała znaczącą rolę w bitwie pod Falaise, zamykając okrążenie wokół niemieckich 7. Armii i 5. Armii Pancernej w tzw. kotle. Zwycięski marsz dywizji pod dowództwem gen. Maczka wiódł przez północną Francję, Belgię i Holandię.

Breda do dziś określana jest jako najbardziej polska miejscowość w Holandii. Podczas drugiej wojny światowej była ważnym węzłem komunikacyjnym, dlatego Niemcy - okupujący Holandię od maja 1940 r. - utworzyli w niej silny bastion obrony przed atakiem wojsk alianckich. Tymczasem przez Bredę wiodła najkrótsza droga do opanowania ujścia Mozy, co było jednym z zadań dywizji polskich pancerniaków. Polacy musieli związać walką aż trzy niemieckie dywizje piechoty. Po zaciętych walkach 29 października 1944 r. miasto zostało zdobyte przez "maczkowców".

Holandia po wojnie stała się nową ojczyzną dla kilkuset polskich żołnierzy. Wielu z nich otrzymało honorowe obywatelstwa miast, którym wcześniej przywrócili wolność. W uznaniu zasług 1 Dywizja Pancerna uhonorowana została Wojskowym Orderem Wilhelma, najstarszym i najwyższym odznaczeniem Królestwa Niderlandów. Jej legendarny dowódca gen. Stanisław Maczek na wniosek mieszkańców Bredy otrzymał natomiast honorowe obywatelstwo Holandii.

 

Z Bredy Katarzyna Krzykowska

 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Nie żyje aktor nagrodzony Oscarem z ostatniej chwili
Nie żyje aktor nagrodzony Oscarem

Nie żyje laureat Oscara za najlepszą drugoplanową rolę męską Louis Gossett Jr. Zmarł w Santa Monica w wieku 87 lat.

Biedroń uderza w Hołownię i Trzecią Drogę z ostatniej chwili
Biedroń uderza w Hołownię i Trzecią Drogę

Jako Lewica mamy wątpliwości co do marszałka Sejmu, jeśli chodzi o blokowanie od miesięcy projektów ustaw dotyczących aborcji. Mam nadzieję, że w tych wyborach Trzecia Droga dostanie za to co najmniej żółtą kartkę - powiedział w piątek w Studiu PAP współprzewodniczący Nowej Lewicy Robert Biedroń.

Nagły zwrot w sprawie Zbigniewa Ziobry. Nieoficjalne informacje z ostatniej chwili
Nagły zwrot w sprawie Zbigniewa Ziobry. Nieoficjalne informacje

Koalicja rządząca odroczyła przesłuchanie byłego ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry przez komisję śledczą ds. Pegasusa – informuje Wirtualna Polska.

Tomasz Siemoniak zapowiada działania ws. likwidacji CBA. Mamy komentarz Piotra Kalety z ostatniej chwili
Tomasz Siemoniak zapowiada działania ws. likwidacji CBA. Mamy komentarz Piotra Kalety

- To aż strach pomyśleć, jak wiele rzeczy będzie trzeba odtworzyć, kiedy już ta banda nieudaczników odda władzę. CBA będzie musiało być odtworzone dokładnie w takiej formule jak teraz, bo będzie miało bardzo dużo pracy  - stwierdził poseł Prawa i Sprawiedliwości Piotr Kaleta w rozmowie z Tysol.pl.

Jest projekt ustawy ws. nowego podatku. Ma dotyczyć jednej grupy z ostatniej chwili
Jest projekt ustawy ws. nowego podatku. Ma dotyczyć jednej grupy

Lewica złożyła w piątek projekt ustawy, która ma zniechęcić tzw. flipperów do spekulacji nieruchomościami. Zakłada on m.in. podniesienie stawki podatku od sprzedaży mieszkań w krótkim czasie od ich zakupu. – To rozwiązania, które nie mają żadnych kosztów dla państwa – podkreśliła poseł Dorota Olko.

Weto prezydenta Dudy ws. tabletki dzień po. Prezydent wsłuchał się w głosy rodziców z ostatniej chwili
Weto prezydenta Dudy ws. tabletki "dzień po". "Prezydent wsłuchał się w głosy rodziców"

Gdyby przepisy dot. tabletki "dzień po" wróciły do Sejmu w odniesieniu do kobiet powyżej 18. roku życia, to decyzja prezydenta będzie inna - powiedziała prezydencka minister Małgorzata Paprocka, komentując prezydenckie weto nowelizacji Prawa farmaceutycznego.

Problem w Pałacu Buckingham. Dramatyczne doniesienia w sprawie księcia Williama z ostatniej chwili
Problem w Pałacu Buckingham. Dramatyczne doniesienia w sprawie księcia Williama

Księżna Kate, żona brytyjskiego następcy tronu, księcia Williama, poinformowała w piątek, że jej styczniowy pobyt w szpitalu i przebyta operacja jamy brzusznej, była związana z wykrytym u niej rakiem. Tabloid „In Touch” przekazał niepokojące informacje w sprawie księcia Williama.

Wypadek w Szczecinie: Czworo dzieci trafiło do szpitala z ostatniej chwili
Wypadek w Szczecinie: Czworo dzieci trafiło do szpitala

Czworo dzieci trafiło do szpitala po tym, jak grupę przedszkolaków podczas spaceru w Puszczy Bukowej przygniótł ok. pięciometrowy konar leżący na wzniesieniu. Jeden z chłopców i przedszkolanka nie wymagali hospitalizacji.

Tabletka dzień po. Jest weto prezydenta Dudy z ostatniej chwili
Tabletka "dzień po". Jest weto prezydenta Dudy

Prezydent RP Andrzej Duda, na podstawie art. 122 ust. 5 Konstytucji RP, zdecydował o skierowaniu nowelizacji Prawa farmaceutycznego do Sejmu RP z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie ustawy (tzw. weto) - poinformowano na stronie internetowej Kancelarii Prezydenta RP.

Nie żyje znany polski dziennikarz. Miał 54 lata z ostatniej chwili
Nie żyje znany polski dziennikarz. Miał 54 lata

Nie żyje Marek Cender, który przez ponad 30 lat związany był z Polskim Radiem Kielce. Zajmował się sportem, a dokładnie piłką ręczną. Miał 54 lata.

REKLAMA

Holandia: Hołd dla gen. Stanisława Maczka i żołnierzy 1. Dywizji Pancernej w Bredzie

Apelem poległych, salwą honorową, minutą ciszy i złożeniem kwiatów na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie - gdzie spoczywa gen. Stanisław Maczek i ponad 160 jego podkomendnych - oddano w niedzielę hołd 1. Dywizji Pancernej. W 1944 r. pancerniacy wyzwolili Bredę i inne holenderskie miasta.
gen. Stanisław Maczek podczas dowodzenia I Dywizją Pancerną Holandia: Hołd dla gen. Stanisława Maczka i żołnierzy 1. Dywizji Pancernej w Bredzie
gen. Stanisław Maczek podczas dowodzenia I Dywizją Pancerną / wikipedia/public domain/Centralne Archiwum Wojskowe

 

W niedzielę na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym przy Ettensebaan w Bredzie odbyły się uroczystości upamiętniające triumf sprzed 77 lat 1. Dywizji Pancernej dowodzonej przez gen. Stanisława Maczka.

Nad mogiłami polskich żołnierzy i ich dowódcy odczytano apel poległych. Złożono kwiaty przed pomnikiem "za waszą i naszą wolność", a także na grobie gen. Maczka, który mimo że zmarł w Wielkiej Brytanii, to zgodnie z jego ostatnią wolą został pochowany razem ze swoimi żołnierzami.

Salwę honorową dla uczczenia pamięci poległych polskich żołnierzy oddała kompania honorowa 10. Brygady Kawalerii Pancernej im. gen. broni Stanisława Maczka w Świętoszowie. Żołnierzy 1. Dywizji Pancernej oraz ich dowódcę uczczono także minutą ciszy.

W trakcie uroczystości ksiądz Sławomir Klim, Honorowy Kapelan Federacji Organizacji Polskich Pancerniaków, dokonał poświęcenia mogił polskich żołnierzy. Odegrano również hymny Polski i Królestwa Niderlandów.

Burmistrz Bredy Paul Depla zwrócił uwagę, że po raz pierwszy od wielu lat w uroczystościach nie uczestniczą kombatanci. Wspominał m.in. zmarłego w ubiegłym miesiącu Alfonsa Raicherta, wyzwoliciela Bredy.

"Od teraz będziemy ich upamiętniać bez ich obecności. Przez 75 lat byli najważniejszymi uczestnikami corocznych obchodów wyzwolenia. Ale obiecuję wam: to pokolenie, jak i kolejne, co roku będzie upamiętniać ludzi Maczka - dzielnych, młodych żołnierzy, którzy przywrócili nam wolność" - zadeklarował Depla.

Podkreślił, że ważne miejsce w Bredzie zajmuje Memoriał Generała Maczka. "To tutaj opowiadana jest historia Maczka, Raicherta i wszystkich innych, którym jesteśmy bardzo wdzięczni" - podkreślił.

List do uczestników uroczystości skierował wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński. Odczytał go ambasador RP w Królestwie Niderlandów Marcin Czepelak.

"Gdy na początku sierpnia 1944 roku oddziały polskiej 1. Dywizji Pancernej, pod dowództwem generała Stanisława Maczka, rozpoczęły lądowanie na normandzkich plażach nikt nie mógł przewidzieć, iż pod koniec października żołnierze Wojska Polskiego przez lornetki zobaczą Bredę. By stanąć u bram tego brabanckiego miasta 1. Dywizja Pancerna w ustawicznych bojach przebyła ponad 600 kilometrów, obficie zraszając szlak żołnierską krwią oraz pozostawiając za sobą liczne wojskowe mogiły" - przypomniał w liście Gliński.

Podkreślił, że "walki o Bredę zajmują szczególne miejsce w historii dywizji oraz obu naszych narodów". "Manewr oskrzydlający i działania oszczędzające zabudowę miasta, ale przede wszystkim życie mieszkańców, stały się zaczynem szczególnych relacji polsko-niderlandzkich. Wdzięczne miasto stało się dla polskich żołnierzy otwartym i serdecznym domem, w którym znaleźli chwile jakże potrzebnego wytchnienia w czasie zimowego postoju. Najlepiej oddają to słowa generała Stanisława Maczka: wielu żołnierzy dywizji znalazło tu najlepszych przyjaciół, wielu znajdzie wkrótce dom i rodziny" - napisał Gliński.

Wskazał, że "dziś głównym i najważniejszym świadectwem obecności Polaków w historii Bredy są cmentarze wojenne w Ginneken i przy Ettensebaan, gdzie gromadzimy się by oddać poległym żołnierzom Wojska Polskiego należny im hołd". "Czyniąc to pamiętajmy, że poza żołnierzami z 1. Dywizji Pancernej spoczywają tu także lotnicy z Polskich Sił Powietrznych, dla których obszar powietrzny nad Niderlandami był przez kilka lat areną śmiertelnych zmagań" - zwrócił uwagę szef MKDNiS.

Gliński podkreślił, że "szlak bojowy, który wiódł żołnierzy 1. Dywizji Pancernej przez Holandię w drodze do Ojczyzny, połączył nierozerwalnie losy naszych państw i narodów". "Wszak Niderlandy, w szczególności Breda, stały się schronieniem i drugim domem dla wielu polskich żołnierzy po tym, gdy stało się wiadome, iż nie mają dokąd wracać; gdy wskutek ustaleń jałtańskich Polska znalazła się w niewoli komunistycznego systemu – po drugiej stronie żelaznej kurtyny. Jak wspomniał po latach generał Stanisław Maczek, to właśnie w Bredzie +(...) przyszła do nas Jałta. Najpierw w szeptach, urywkach rozmów, pogłoskach, aż odsłoniła nam swoją groźną i tragiczną twarz+. Dla legendarnego dowódcy 1. Dywizji Pancernej twarz Jałty, to utrata na wiele lat polskiego obywatelstwa i brak możliwości powrotu do Ojczyzny" - przypomniał wicepremier Gliński.

Jak napisał, "dzisiaj, we wspólnym kręgu wielu pokoleń i wielu środowisk składamy należny hołd poległym żołnierzom Wojska Polskiego, dajemy świadectwo pamięci, jednocześnie czcząc ofiarę ich młodego życia, która stała się fundamentem wolnej i suwerennej Polski".

"Dlatego pragnę wyrazić słowa wdzięczności wszystkim, którzy na co dzień opiekują się polskimi grobami wojennymi w Niderlandach zarówno w sferze materialnej, jak i w sferze pamięci. Niech historia o wszystkich polskich żołnierzach, spoczywających w ziemi niderlandzkiej, poległych +za waszą i naszą wolność+, pozostanie wiecznie żywa. Cześć ich pamięci" - podkreślił Gliński.

List do uczestników uroczystości skierował także minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, odczytał go dyrektor Departamentu Strategii i Planowania Obronnego MON Piotr Zuzankiewicz.

Szef MON przyznał w liście, że "dla Wojska Polskiego to wielka satysfakcja, że postać gen. Maczka i jego żołnierzy jest doskonale znana na Zachodzie Europy". "Dziękujemy mieszkańcom Bredy i innych holenderskich miejscowości za wdzięczną pamięć o polskich żołnierzach, którzy walczyli na tej ziemi" - napisał.

W trakcie uroczystości m.in. "w uznaniu zasług położonych w popularyzację dziejów i tradycji Wojska Polskiego na arenie międzynarodowej" oraz "w uznaniu zasług położonych w rozwój potencjału obronnego Rzeczypospolitej Polskiej" wręczono srebrny Medal Wojska Polskiego oraz 10 brązowych Medali Wojska Polskiego, nadawanych przez ministra obrony narodowej, żołnierzom holenderskim oraz jednemu ochotnikowi.

Uroczystości na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie uświetniły występy - orkiestry "Fidelis" z Bredy oraz orkiestry wojskowej 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej z Żagania (będącej spadkobiercą tradycji dywizji gen. Maczka).

1 Dywizja Pancerna została powołana do życia 25 lutego 1942 r. na rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego. Po intensywnym szkoleniu, w składzie 1. Armii Kanadyjskiej, ruszyła ona na otwarty w czerwcu 1944 r. front zachodni. Odegrała znaczącą rolę w bitwie pod Falaise, zamykając okrążenie wokół niemieckich 7. Armii i 5. Armii Pancernej w tzw. kotle. Zwycięski marsz dywizji pod dowództwem gen. Maczka wiódł przez północną Francję, Belgię i Holandię.

Breda do dziś określana jest jako najbardziej polska miejscowość w Holandii. Podczas drugiej wojny światowej była ważnym węzłem komunikacyjnym, dlatego Niemcy - okupujący Holandię od maja 1940 r. - utworzyli w niej silny bastion obrony przed atakiem wojsk alianckich. Tymczasem przez Bredę wiodła najkrótsza droga do opanowania ujścia Mozy, co było jednym z zadań dywizji polskich pancerniaków. Polacy musieli związać walką aż trzy niemieckie dywizje piechoty. Po zaciętych walkach 29 października 1944 r. miasto zostało zdobyte przez "maczkowców".

Holandia po wojnie stała się nową ojczyzną dla kilkuset polskich żołnierzy. Wielu z nich otrzymało honorowe obywatelstwa miast, którym wcześniej przywrócili wolność. W uznaniu zasług 1 Dywizja Pancerna uhonorowana została Wojskowym Orderem Wilhelma, najstarszym i najwyższym odznaczeniem Królestwa Niderlandów. Jej legendarny dowódca gen. Stanisław Maczek na wniosek mieszkańców Bredy otrzymał natomiast honorowe obywatelstwo Holandii.

 

Z Bredy Katarzyna Krzykowska

 



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe