[Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem

16 lutego 1946 roku Eliasz Koton dowodził obławą UB (wspólnie z NKWD i LWP) pod Orłowem przeciw oddziałom NZW Romualda Rajsa "Burego" i Kazimierza Chmielowskiego "Rekina", które straciły 20 zabitych. Ten komunistyczny sadysta, późniejszy pułkownik UB, nigdy nie odpowiedział za swoje zbrodnie.
Eliasz Koton [Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem
Eliasz Koton / IPN

Koton znany był z tego, że nie tylko nakazywał swoim podwładnym torturowanie zatrzymanych „wrogów ludu”, ale sam, w wyjątkowo wyrafinowany sposób, znęcał się nad nimi.

Urodzony w 1915 roku w Wilnie. Skończył Wydział Ślusarsko-Mechaniczny Wileńskiej Szkoły Technicznej (1933). Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 17 sierpnia 1944 roku jako funkcjonariusz Resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN został skierowany do dyspozycji szefa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Białymstoku i mianowany kierownikiem Sekcji I Kontrwywiadu tamtejszej bezpieki. W latach 1945-1947 na kierowniczych stanowiskach WUBP w Białymstoku.

Z tego okresu zachowała się notatka:

„Kapitan [Eljasz] Koton z wojew[ódzkiego] UBP oświadczył, że tylko czeka na ukończenie terminu ujawniania AK. W dalszym ciągu przed komisją likwidacyjną [AK] oświadczył, że posiada dokładne spisy placówek AK i nie będzie się nazywać Koton, jeżeli na tej podstawie nie osadzi reszty bandytów w więzieniu”. 

W czerwcu 1945 roku Koton nakazał aresztować Danutę Siedzikównę ps. „Inka”, sanitariuszkę antykomunistycznego oddziału mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Wtedy „Inka” została odbita przez patrol żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK (ostatecznie, po ponownym aresztowaniu, zginęła zamordowana w piwnicy gdańskiego aresztu 28 sierpnia 1946 roku).

1 października 1946 roku na drodze z Zambrowa do Ostrowi Mazowieckiej Koton został ciężko ranny w wybuchu miny założonej przez żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego. Następnie był zastępcą szefa WUBP w Szczecinie (1947-1948) i we Wrocławiu (1948-1950). W latach 1950-55 szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Szczecinie. 

24 kwietnia 1953 roku przesłał do centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, przygotowane na podstawie opracowań naczelników wydziałów szczecińskiego WUBP, „Sprawozdanie z okresu choroby, a następnie śmierci tow. Stalina”: „Aparat bezpieczeństwa na terenie województwa podczas tych dni zastosował represje wobec 43 osób, w tym 34 osoby zatrzymano profilaktycznie, po 48 godzinach zostały zwolnione, zaś na 9 osób sprawy skierowano do sądu. Z tego przypada 35 osób na PUBP, a 8 osób na aparat wojewódzki”.

W 1956 roku Eljasz Koton przeniósł się do Gdańska na stanowisko kierownika Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Od 16 listopada 1956 roku w dyspozycji szefa Komitetu ds Bezpieczeństwa Publicznego, 20 lutego 1957 roku zwolniony ze służby, jednak już następnego dnia mianowany starszym radcą Centralnego Archiwum MSW. 

Na koniec szereg odznaczeń: Krzyż Oficerski (1954) i Kawalerski (1945) Order Odrodzenia Polski, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1945), Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały (1945) (za Lenino), Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946), Złoty (1947) i Srebrny (1946) Krzyż Zasługi, czechosłowacki Medal "Za Odwagę" (1948), Odznaka "10 Lat w Służbie Narodu" i Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954).
Zmarł w 1979 roku, został pochowany na… Powązkach Wojskowych w Warszawie.
 


 

POLECANE
Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN jak kot Schrödingera tylko u nas
Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN jak kot Schrödingera

Trwająca debata na temat rzekomego „nie-istnienia” Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego przypomina słynny eksperyment myślowy austriackiego noblisty.

Imane Khelif - damski bokser tylko u nas
Imane Khelif - damski bokser

Imane Khelif, algierski bokser, który zdobył złoto w kategorii kobiet na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 2024 roku, stał się symbolem chaosu, jaki ideologia gender wnosi do sportu. Teraz, po tym jak organizacja World Boxing ogłosiła obowiązkowe testy płci przed turniejem kobiet w Eindhoven (5–10 czerwca 2025), Khelif nagle wycofał się z zawodów. Ta decyzja tylko podsyciła debatę sprzed roku: jak to możliwe, że mężczyzna rywalizował z kobietami przez tak długi okres i to w profesjonalnym sporcie na najwyższym poziomie?

Prezydent elekt Karol Nawrocki spotkał się z szefem MON z ostatniej chwili
Prezydent elekt Karol Nawrocki spotkał się z szefem MON

W czwartek prezydent elekt Karol Nawrocki spotkał się z wicepremierem, szefem MON Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem - przekazał były szef sztabu Nawrockiego Paweł Szefernaker. "Spotkanie dotyczyło przyszłych relacji między zwierzchnikiem sił zbrojnych, a szefem MON" - powiedział polityk PiS.

Robert Bąkiewicz przekazał nam informacje o możliwym ataku na Sąd Najwyższy: Widzimy się o 7.30 tylko u nas
Robert Bąkiewicz przekazał nam informacje o możliwym ataku na Sąd Najwyższy: "Widzimy się o 7.30"

- Na naszych oczach może dojść do nielegalnego i bezprawnego przejęcia Sądu Najwyższego poprzez działania części sędziów Izby Pracy - mówi w rozmowie z Cezarym Krysztopą Robert Bąkiewicz.

Burza w Pałacu Buckingham. Książę William szykuje rewolucję? Wiadomości
Burza w Pałacu Buckingham. Książę William szykuje rewolucję?

W Pałacu Buckingham może dojść do dużych zmian, gdy książę William obejmie tron. Jak donoszą brytyjskie media, przyszły król nie planuje biernie kontynuować dotychczasowych tradycji, lecz chce „zrobić wszystko po swojemu”.

Burza w PE. Wniosek o wotum nieufności dla Ursuli von der Leyen z ostatniej chwili
Burza w PE. Wniosek o wotum nieufności dla Ursuli von der Leyen

Pierwszy raz w obecnym PE sojusz ugrupowań prawicowych porozumiała się co do wniosku nieufności dla Ursuli von der Leyen. Wniosek poparło 74 europarlamentarzystów z ECR - Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, ESN - Grupy Europy Suwerennych Narodów, zwłaszcza Alternatywy dla Niemiec oraz Patrioci dla Europy.

Szokująca agresja i wypadek na S3. Za kierownicą marszałek z PO Marcin Jabłoński [WIDEO] z ostatniej chwili
Szokująca agresja i wypadek na S3. Za kierownicą marszałek z PO Marcin Jabłoński [WIDEO]

Na trasie S3 w województwie lubuskim doszło do niebezpiecznego incydentu z udziałem prominentnego polityka Platformy Obywatelskiej. Kierowca Skody Superb, który spowodował kolizję swoim agresywnym zachowaniem, to marszałek województwa lubuskiego Marcin Jabłoński. Zdarzenie zostało nagrane, a sprawą zajmuje się sąd.

 Nie żyje zasłużona policjantka. Miała 49 lat Wiadomości
Nie żyje zasłużona policjantka. Miała 49 lat

Komenda Powiatowa Policji w Będzinie poinformowała o nagłej śmierci aspirant sztabowej Iwony Bajan. Funkcjonariuszka miała 49 lat i służyła w policji przez ponad 25 lat.

Ekspert po oświadczeniu 28 sędziów SN: To jawne wypowiedzenie posłuszeństwa Rzeczpospolitej tylko u nas
Ekspert po oświadczeniu 28 sędziów SN: To jawne wypowiedzenie posłuszeństwa Rzeczpospolitej

Polska znajduje się w historycznym momencie. To, czego jesteśmy świadkami, to więcej niż spór prawny – to bezprecedensowy atak na fundamenty Rzeczypospolitej, jej konstytucyjny ład i porządek Oświadczenia 28 sędziów Sądu Najwyższego i pisma pięciu byłych prezesów Trybunału Konstytucyjnego to nic innego jak jawne wypowiedzenie posłuszeństwa państwu polskiemu i złamanie sędziowskiej przysięgi.

Jakim to trzeba być dziadem?. Filip Chajzer opublikował emocjonalny wpis Wiadomości
"Jakim to trzeba być dziadem?". Filip Chajzer opublikował emocjonalny wpis

Filip Chajzer, znany dziennikarz i influencer, poinformował w mediach społecznościowych o kradzieży, do której miało dojść w jednym z jego lokali z kebabem w Krakowie. Chodzi o punkt KREUZBERG Kebap znajdujący się w okolicy Galerii Kazimierz.

REKLAMA

[Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem

16 lutego 1946 roku Eliasz Koton dowodził obławą UB (wspólnie z NKWD i LWP) pod Orłowem przeciw oddziałom NZW Romualda Rajsa "Burego" i Kazimierza Chmielowskiego "Rekina", które straciły 20 zabitych. Ten komunistyczny sadysta, późniejszy pułkownik UB, nigdy nie odpowiedział za swoje zbrodnie.
Eliasz Koton [Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem
Eliasz Koton / IPN

Koton znany był z tego, że nie tylko nakazywał swoim podwładnym torturowanie zatrzymanych „wrogów ludu”, ale sam, w wyjątkowo wyrafinowany sposób, znęcał się nad nimi.

Urodzony w 1915 roku w Wilnie. Skończył Wydział Ślusarsko-Mechaniczny Wileńskiej Szkoły Technicznej (1933). Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 17 sierpnia 1944 roku jako funkcjonariusz Resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN został skierowany do dyspozycji szefa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Białymstoku i mianowany kierownikiem Sekcji I Kontrwywiadu tamtejszej bezpieki. W latach 1945-1947 na kierowniczych stanowiskach WUBP w Białymstoku.

Z tego okresu zachowała się notatka:

„Kapitan [Eljasz] Koton z wojew[ódzkiego] UBP oświadczył, że tylko czeka na ukończenie terminu ujawniania AK. W dalszym ciągu przed komisją likwidacyjną [AK] oświadczył, że posiada dokładne spisy placówek AK i nie będzie się nazywać Koton, jeżeli na tej podstawie nie osadzi reszty bandytów w więzieniu”. 

W czerwcu 1945 roku Koton nakazał aresztować Danutę Siedzikównę ps. „Inka”, sanitariuszkę antykomunistycznego oddziału mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Wtedy „Inka” została odbita przez patrol żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK (ostatecznie, po ponownym aresztowaniu, zginęła zamordowana w piwnicy gdańskiego aresztu 28 sierpnia 1946 roku).

1 października 1946 roku na drodze z Zambrowa do Ostrowi Mazowieckiej Koton został ciężko ranny w wybuchu miny założonej przez żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego. Następnie był zastępcą szefa WUBP w Szczecinie (1947-1948) i we Wrocławiu (1948-1950). W latach 1950-55 szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Szczecinie. 

24 kwietnia 1953 roku przesłał do centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, przygotowane na podstawie opracowań naczelników wydziałów szczecińskiego WUBP, „Sprawozdanie z okresu choroby, a następnie śmierci tow. Stalina”: „Aparat bezpieczeństwa na terenie województwa podczas tych dni zastosował represje wobec 43 osób, w tym 34 osoby zatrzymano profilaktycznie, po 48 godzinach zostały zwolnione, zaś na 9 osób sprawy skierowano do sądu. Z tego przypada 35 osób na PUBP, a 8 osób na aparat wojewódzki”.

W 1956 roku Eljasz Koton przeniósł się do Gdańska na stanowisko kierownika Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Od 16 listopada 1956 roku w dyspozycji szefa Komitetu ds Bezpieczeństwa Publicznego, 20 lutego 1957 roku zwolniony ze służby, jednak już następnego dnia mianowany starszym radcą Centralnego Archiwum MSW. 

Na koniec szereg odznaczeń: Krzyż Oficerski (1954) i Kawalerski (1945) Order Odrodzenia Polski, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1945), Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały (1945) (za Lenino), Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946), Złoty (1947) i Srebrny (1946) Krzyż Zasługi, czechosłowacki Medal "Za Odwagę" (1948), Odznaka "10 Lat w Służbie Narodu" i Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954).
Zmarł w 1979 roku, został pochowany na… Powązkach Wojskowych w Warszawie.
 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe