[Tylko u nas] Marcin Bąk: Wojna i sport

Walka obronna prowadzona przez Ukrainę przeciwko rosyjskiej napaści przypomina nam po raz kolejny o roli sportu w przygotowaniu obronnym narodu. Wysoka kultura fizyczna społeczeństwa jest dodatkowym czynnikiem zwiększającym jego potencjał obronny.
Sztuki walki, sport [Tylko u nas] Marcin Bąk: Wojna i sport
Sztuki walki, sport / Pixabay.com

Najstarszy znany nam zapis na obszarze naszej cywilizacji świadczący o ścisłych związkach wojowania ze sportem pochodzi z  „Iliady” Homera. Achilles pragnąc uczcić poległego Patroklesa, wyprawia igrzyska – zawody sportowe, do których stają wybrani wojownicy z armii przybyłej pod Troję. Poeta ukazuje nam wyścigi rydwanów, zapasy, boks, biegi. Są również nagrody ustanowione przez organizatora zawodów.

Sport w naszej cywilizacji miał ścisły związek z wojskowością w obu swoich, podstawowych formułach.  Te formuły to po pierwsze  sport wyczynowy, nastawiony na współzawodnictwo, czyli to co widzimy najczęściej w relacjach medialnych z olimpiad czy innych mistrzostw. Druga formuła to sport uprawiany jako element kultury fizycznej, ogólnej zaprawy wzmacniającej i utrzymującej dobrą kondycję. W średniowieczu połączeniem obu formuł były turnieje rycerskie. Elita wojowników – rycerze, szkoliła się nieustannie by utrzymywać wysoką sprawność wojenną a jednocześnie od czasu do czasu rywalizowała w zawodach o charakterze, jakbyśmy to dzisiaj powiedzieli, sportowym.

Mnóstwo dyscyplin sportowych wywodzi się wprost z wyszkolenia wojskowego. Sporty walki, niektóre gry zespołowe, strzelectwo czy łucznictwo kojarzą się nam z wojną w sposób zupełnie oczywisty. Również lekkoatletyka, gimnastyka czy jeździectwo wchodziły niegdyś w zakres szkolenia wojskowego.

 

Nowoczesne armie

Nowoczesne armie, tworzone w Europie w drugiej połowie XIX wieku na zasadzie powszechnego poboru, szybko włączały sport masowy do programu szkolenia. Gimnastyka poranna wedle różnych systemów, biegi, zapasy, szermierka, walka na bagnety, miały pomóc w przerobieniu rekrutów na twardych, zdyscyplinowanych żołnierzy. We Francji sportem wybitnie wojskowym stał się boks francuski, czyli savate. Na starych filmach braci Lumière z przełomu XIX i XX wieku możemy oglądać ćwiczenia całych formacji wojskowych, wykonujących ćwiczenia savate, musztrę z bronią i inne rodzaje aktywności fizycznej. Z grona sportowców wojskowych rekrutowała się również znaczna liczna wyczynowców, którzy skutecznie rywalizowali na olimpiadach, zdobywając medale.

 

Polski sport, polskie wojsko

W naszym kraju po odzyskaniu niepodległości władze wojskowe i cywilne szybko zwróciły uwagę na rozwój sportu w obu jego odmianach – wyczynowej i rekreacyjno – kondycyjnej. Wojsko stawiało na sport masowy wśród żołnierzy zawodowych i poborowych, tworząc jednocześnie kluby sportowe umożliwiające starty w rywalizacji wyczynowej. Ćwiczono oczywiście sporty walki – zapasy, boks, szermierkę, ju-jitsu, strzelectwo ale istniały całkiem zaawansowane sekcje motorowe, lekkoatletyczne, narciarskie. Na wysokim poziomie stał sport jeździecki, co wydaje się zrozumiałe biorąc pod uwagą rolę kawalerii, elitarnego rodzaju wojska w II Rzeczpospolitej.

Znaczna część polskich olimpijczyków wywodziła się z szeregów Wojska Polskiego. Szermierze, bokserzy, jeźdźcy, nie tylko trenowali na co dzień w klubach wojskowych, takich jak Legia ale i pełnili służbę oficerów i podoficerów WP. Podobnie było z gronem szkoleniowców, trenerów i działaczy. Jako dość typowy przykład można by wymienić Feliksa Stamma, najpierw dobrego zawodnika bokserskiego a później świetnego wychowawcę boksu, który cały czas był czynnym wachmistrzem 7 Pułku Strzelców Konnych. Jakby tego było mało, „Papa” Stamm był jeszcze instruktorem narciarstwa i pływania….

Równie ciekawą postacią wydaje się Władysław Pytlasiński, niezwykle popularny jeszcze przed I Wojną zapaśnik zawodowy, który w niepodległej Polsce włączył się w popularyzację zapasów jako elementu kultury fizycznej dla wojska i cywilów.

 

Żołnierze sportowcy

Sportowcy okazują się na ogół świetnymi żołnierzami. Nie tylko dlatego, że mają znacznie lepsze niż przeciętny człowiek warunki fizyczne, są silniejsi, zręczniejsi, bardziej wytrzymali. Trening fizyczny poprawia też ich odporność psychiczną, hart ducha i odwagę.

Podczas II Wojny polscy sportowcy walczyli we wszystkich formacjach zbrojnych, wykazując się wielką skutecznością i płacąc nieraz najwyższą cenę. W bitwie pod Łomiankami 22 września 1939 roku zginął major Leszek Lubicz-Nycz, brązowy medalista olimpijski w szabli. Świetny oszczepnik, olimpijczyk Eugeniusz Lokajski, zginął jako porucznik kompanii „Koszta” podczas Powstania Warszawskiego. Genialny biegacz, Janusz Kusociński, cekaemista broniący Warszawy w 1939 roku, zginął zamordowany przez Niemców w Palmirach.  Podobne przykłady można by wymieniać bardzo długo…

Dzisiaj, w czasie wojny obronnej prowadzonej przez Ukrainę, wciąż dowiadujemy się o ukraińskich sportowcach, walczących w szeregach Sił Zbrojnych Ukrainy lub Ukraińskiej Gwardii Narodowej. Symbolicznego wymiaru nabrało na początku inwazji zdjęcie Witalija Kliczko, byłego mistrza bokserskiego, w mundurze i z ręcznym karabinem maszynowym na przedmieściach Kijowa. Niestety, co jakiś czas docierają do nas informacje o tym, jak to kolejny mistrz Ukrainy w jakiejś dyscyplinie oddał życie w obronie ojczyzny. Cóż, rosyjskie kule też nie są z papieru…


 

POLECANE
Setne urodziny bohatera spod Monte Cassino. Prezydent dziękuje za „świadectwo patriotyzmu” z ostatniej chwili
Setne urodziny bohatera spod Monte Cassino. Prezydent dziękuje za „świadectwo patriotyzmu”

Z okazji setnych urodzin jednego z ostatnich żyjących uczestników bitwy o Monte Cassino, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej skierował specjalny list gratulacyjny do Edwarda Moczulskiego, weterana mieszkającego w Kanadzie. W liście podkreślił wyjątkowe zasługi jubilata dla Polski oraz wyraził wdzięczność „w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej” za jego „inspirujące świadectwo patriotyzmu, żołnierskiego męstwa, ofiarności i wierności sprawie narodowej”.

Chaos na lotniskach w Portugalii: polscy turyści wśród poszkodowanych Wiadomości
Chaos na lotniskach w Portugalii: polscy turyści wśród poszkodowanych

Silny wiatr na Maderze i strajk personelu naziemnego w Lizbonie sparaliżowały w sobotę ruch lotniczy w Portugalii, utrudniając powrót tysiącom turystów. Kłopotów doświadczyło też wielu Polaków.

Tragedia na S7. Osobowe auto z rodziną wjechało w parkującą ciężarówkę z ostatniej chwili
Tragedia na S7. Osobowe auto z rodziną wjechało w parkującą ciężarówkę

Trzy osoby zginęły w wypadku, jaki wydarzył się w niedzielę rano na drodze S7 koło Nidzicy, gdy samochód którym podróżowały najechał na stojącą na pasie awaryjnym naczepę ciężarówki. Droga jest zablokowana. Wyznaczono objazdy - przekazała nidzicka policja.

RCB wydało pilne komunikaty. Alert dla 12 województw z ostatniej chwili
RCB wydało pilne komunikaty. Alert dla 12 województw

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wydało alert dla 12 województw. Ostrzeżenie obowiązuje od 27 do 28 lipca 2025 r. i dotyczy silnych burz, intensywnych opadów deszczu oraz zagrożenia powodziowego. RCB apeluje o zachowanie szczególnej ostrożności.

Niech spie.dala. Silni Razem wściekli na Donalda Tuska gorące
"Niech spie.dala". "Silni Razem" wściekli na Donalda Tuska

Hasztag #SilniRazem po wielokrotnej kompromitacji nie jest już tak popularny na "X". Jednak stał się symbolem najbardziej zajadłej postawy "antypis". I potocznie tak są dziś nazywani najbardziej zajadli zwolennicy Donalda Tuska, Platformy Obywatelskiej, czy Romana Giertycha. A dzisiaj nie są z Donalda Tuska, mówić bardzo oględnie, zadowoleni.

Niemcy zazdroszczą polskim producentom kamperów Wiadomości
Niemcy zazdroszczą polskim producentom kamperów

Polskie marki kamperów zdobywają coraz większe uznanie na niemieckim rynku. Affinity, Freedo, Masuria i Vannado nie tylko przekonują klientów wysoką jakością, ale także zyskują lojalność dealerów.

„Zaraz zemdleję”. Dramatyczne wyznanie Nataszy Urbańskiej Wiadomości
„Zaraz zemdleję”. Dramatyczne wyznanie Nataszy Urbańskiej

Podróż powrotna z Czarnogóry do Polski okazała się dla Nataszy Urbańskiej jednym z najbardziej stresujących doświadczeń w życiu. Artystka opisała na Instagramie sytuację, do której doszło na pokładzie samolotu LOT lecącego z Podgoricy do Warszawy. Zemdlała, a - jak twierdzi - personel pokładowy zignorował nie tylko jej stan, ale i potrzeby pozostałych pasażerów.

Sukces tym razem nie dla Polek. Włoszki zbyt mocne w półfinale LN Wiadomości
Sukces tym razem nie dla Polek. Włoszki zbyt mocne w półfinale LN

Polskie siatkarki przegrały z Włoszkami 0:3 (18:25, 16:25, 14:25) w półfinale rozgrywanego w Łodzi turnieju finałowego Ligi Narodów. W niedzielę zagrają w meczu o trzecie miejsce z przegranym drugiego sobotniego półfinału, w którym Brazylia zmierzy się z Japonią.

Nowy model AI uciekał się do szantażu, aby uniknąć wyłączenia w fikcyjnym teście gorące
Nowy model AI uciekał się do szantażu, aby uniknąć wyłączenia w fikcyjnym teście

Nowy Claude Opus 4 firmy Anthropic często uciekał się do szantażu, aby uniknąć wyłączenia w fikcyjnym teście. Model groził ujawnieniem prywatnych informacji o inżynierach, którzy mieli planować jego wyłączenie.

Awaryjne lądowanie samolotu LOT w Warszawie z ostatniej chwili
Awaryjne lądowanie samolotu LOT w Warszawie

Z powodu sygnału o możliwej usterce lecący z Warszawy do Sofii samolot linii LOT musiał awaryjnie lądować na Lotnisku Chopina. - Lądowanie odbyło się w asyście służb. Maszyna wylądowała bezpiecznie - poinformował rzecznik prasowy Polskich Linii Lotniczych LOT Krzysztof Moczulski.

REKLAMA

[Tylko u nas] Marcin Bąk: Wojna i sport

Walka obronna prowadzona przez Ukrainę przeciwko rosyjskiej napaści przypomina nam po raz kolejny o roli sportu w przygotowaniu obronnym narodu. Wysoka kultura fizyczna społeczeństwa jest dodatkowym czynnikiem zwiększającym jego potencjał obronny.
Sztuki walki, sport [Tylko u nas] Marcin Bąk: Wojna i sport
Sztuki walki, sport / Pixabay.com

Najstarszy znany nam zapis na obszarze naszej cywilizacji świadczący o ścisłych związkach wojowania ze sportem pochodzi z  „Iliady” Homera. Achilles pragnąc uczcić poległego Patroklesa, wyprawia igrzyska – zawody sportowe, do których stają wybrani wojownicy z armii przybyłej pod Troję. Poeta ukazuje nam wyścigi rydwanów, zapasy, boks, biegi. Są również nagrody ustanowione przez organizatora zawodów.

Sport w naszej cywilizacji miał ścisły związek z wojskowością w obu swoich, podstawowych formułach.  Te formuły to po pierwsze  sport wyczynowy, nastawiony na współzawodnictwo, czyli to co widzimy najczęściej w relacjach medialnych z olimpiad czy innych mistrzostw. Druga formuła to sport uprawiany jako element kultury fizycznej, ogólnej zaprawy wzmacniającej i utrzymującej dobrą kondycję. W średniowieczu połączeniem obu formuł były turnieje rycerskie. Elita wojowników – rycerze, szkoliła się nieustannie by utrzymywać wysoką sprawność wojenną a jednocześnie od czasu do czasu rywalizowała w zawodach o charakterze, jakbyśmy to dzisiaj powiedzieli, sportowym.

Mnóstwo dyscyplin sportowych wywodzi się wprost z wyszkolenia wojskowego. Sporty walki, niektóre gry zespołowe, strzelectwo czy łucznictwo kojarzą się nam z wojną w sposób zupełnie oczywisty. Również lekkoatletyka, gimnastyka czy jeździectwo wchodziły niegdyś w zakres szkolenia wojskowego.

 

Nowoczesne armie

Nowoczesne armie, tworzone w Europie w drugiej połowie XIX wieku na zasadzie powszechnego poboru, szybko włączały sport masowy do programu szkolenia. Gimnastyka poranna wedle różnych systemów, biegi, zapasy, szermierka, walka na bagnety, miały pomóc w przerobieniu rekrutów na twardych, zdyscyplinowanych żołnierzy. We Francji sportem wybitnie wojskowym stał się boks francuski, czyli savate. Na starych filmach braci Lumière z przełomu XIX i XX wieku możemy oglądać ćwiczenia całych formacji wojskowych, wykonujących ćwiczenia savate, musztrę z bronią i inne rodzaje aktywności fizycznej. Z grona sportowców wojskowych rekrutowała się również znaczna liczna wyczynowców, którzy skutecznie rywalizowali na olimpiadach, zdobywając medale.

 

Polski sport, polskie wojsko

W naszym kraju po odzyskaniu niepodległości władze wojskowe i cywilne szybko zwróciły uwagę na rozwój sportu w obu jego odmianach – wyczynowej i rekreacyjno – kondycyjnej. Wojsko stawiało na sport masowy wśród żołnierzy zawodowych i poborowych, tworząc jednocześnie kluby sportowe umożliwiające starty w rywalizacji wyczynowej. Ćwiczono oczywiście sporty walki – zapasy, boks, szermierkę, ju-jitsu, strzelectwo ale istniały całkiem zaawansowane sekcje motorowe, lekkoatletyczne, narciarskie. Na wysokim poziomie stał sport jeździecki, co wydaje się zrozumiałe biorąc pod uwagą rolę kawalerii, elitarnego rodzaju wojska w II Rzeczpospolitej.

Znaczna część polskich olimpijczyków wywodziła się z szeregów Wojska Polskiego. Szermierze, bokserzy, jeźdźcy, nie tylko trenowali na co dzień w klubach wojskowych, takich jak Legia ale i pełnili służbę oficerów i podoficerów WP. Podobnie było z gronem szkoleniowców, trenerów i działaczy. Jako dość typowy przykład można by wymienić Feliksa Stamma, najpierw dobrego zawodnika bokserskiego a później świetnego wychowawcę boksu, który cały czas był czynnym wachmistrzem 7 Pułku Strzelców Konnych. Jakby tego było mało, „Papa” Stamm był jeszcze instruktorem narciarstwa i pływania….

Równie ciekawą postacią wydaje się Władysław Pytlasiński, niezwykle popularny jeszcze przed I Wojną zapaśnik zawodowy, który w niepodległej Polsce włączył się w popularyzację zapasów jako elementu kultury fizycznej dla wojska i cywilów.

 

Żołnierze sportowcy

Sportowcy okazują się na ogół świetnymi żołnierzami. Nie tylko dlatego, że mają znacznie lepsze niż przeciętny człowiek warunki fizyczne, są silniejsi, zręczniejsi, bardziej wytrzymali. Trening fizyczny poprawia też ich odporność psychiczną, hart ducha i odwagę.

Podczas II Wojny polscy sportowcy walczyli we wszystkich formacjach zbrojnych, wykazując się wielką skutecznością i płacąc nieraz najwyższą cenę. W bitwie pod Łomiankami 22 września 1939 roku zginął major Leszek Lubicz-Nycz, brązowy medalista olimpijski w szabli. Świetny oszczepnik, olimpijczyk Eugeniusz Lokajski, zginął jako porucznik kompanii „Koszta” podczas Powstania Warszawskiego. Genialny biegacz, Janusz Kusociński, cekaemista broniący Warszawy w 1939 roku, zginął zamordowany przez Niemców w Palmirach.  Podobne przykłady można by wymieniać bardzo długo…

Dzisiaj, w czasie wojny obronnej prowadzonej przez Ukrainę, wciąż dowiadujemy się o ukraińskich sportowcach, walczących w szeregach Sił Zbrojnych Ukrainy lub Ukraińskiej Gwardii Narodowej. Symbolicznego wymiaru nabrało na początku inwazji zdjęcie Witalija Kliczko, byłego mistrza bokserskiego, w mundurze i z ręcznym karabinem maszynowym na przedmieściach Kijowa. Niestety, co jakiś czas docierają do nas informacje o tym, jak to kolejny mistrz Ukrainy w jakiejś dyscyplinie oddał życie w obronie ojczyzny. Cóż, rosyjskie kule też nie są z papieru…



 

Polecane
Emerytury
Stażowe