Jeśli papież tymczasowo nie może sprawować urzędu

Franciszek w klinice, a Watykan w stanie oczekiwania. Papież od kilku dni przebywa w klinice Gemelli. Lekarze zalecili mu całkowity odpoczynek. Niemniej Watykan funkcjonuje: mianowani są biskupi, publikowane są teksty papieskie. Ale co dzieje się dalej? - zastanawia się watykanista, rzymski korespondent niemieckiej agencji katolickiej KNA, Ludwig Ring-Eifel.
Modlitwa pod Kliniką Gemelli Jeśli papież tymczasowo nie może sprawować urzędu
Modlitwa pod Kliniką Gemelli / EPA/GIUSEPPE LAMI Dostawca: PAP/EPA

„Jak czuje się chory papież? Czy przeżyje ciężką infekcję dróg oddechowych? A jeśli tak, to w jakim stopniu będzie  później zdolny do mówienia i działania? Oprócz tych niepokojących obaw, wiele osób zastanawia się obecnie nad jeszcze jednym pytaniem: co dalej wydarzy się w Watykanie?

Jako najstarsza monarchia elekcyjna na świecie, Watykan ma doświadczenie w tak delikatnych fazach: głowa Kościoła katolickiego ma jedynie ograniczone możliwości działania. Śmierć lub rezygnacja z papieskiego urzędu mogą zdarzyć się w każdej chwili, ale równie dobrze może to oznaczać długi okres poważnych problemów zdrowotnych. To, co jest możliwe teraz i co może się wydarzyć w przyszłości, jest stosunkowo jasne, ale nie jest w pełni uregulowane.

Papież nie ma zastępcy

Obejmuje to zasadę, że urząd papieża nie ma zastępstwa. Dlatego też ostatnie nominacje biskupów, czy zatwierdzenie pierwszej kobiety na stanowisku szefa watykańskiego urzędu, zostały ogłoszone jako bieżące decyzje, pomimo zarządzonego przez lekarzy odpoczynku dla papieża. Wystarczy prosty inicjał – obecnie „F” – aby takie akty weszły w życie. Wśród uczestników Synodu Biskupów, który pod koniec października przyjął projekty reformy dla Kościoła katolickiego, panuje obecnie ulga, że papież natychmiast zatwierdził ich decyzje. Gdyby – jak to zwykle bywa – zapowiedział posynodalną adhortację, to w obecnej, pełnej chorób fazie pontyfikatu, zapomniano by o tym,  ponieważ nikt inny poza papieżem nie ma prawa go napisać.

Watykan działa

Inaczej jest w przypadku Roku Świętego: machina działa już od momentu opublikowania bulli na jego otwarcie. Pielgrzymki, odpusty jubileuszowe, nabożeństwa - to wszystko jest możliwe bez Franciszka. Brakuje jednak czegoś istotnego: osobistego spotkania z następcą Piotra apostoła, biskupem Rzymu. Tutaj obecność papieża, nawet milczącego, lub za pośrednictwem wideo, byłaby powodem do radości .

Ostatnie próby Watykanu, mające na celu rozpowszechniania najnowszych przemówień papieża w formie tekstów, wydają się nie do przyjęcia, gdyż - zwłaszcza dla Franciszka -  człowiek z jego osobistą charyzmą jest „przesłaniem”. Franciszek - charyzmatyczny człowiek na tronie papieskim - od samego początku przyciągał uwagę wszystkich. A poza nim nie ma chyba żadnego popularnego kardynała, który potrafiłby przyciągnąć tłumy.

Kluczowa postać w wypadku niedyspozycji papieża 

To ostatnie dotyczy także osoby numer dwa w Watykanie, sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej, 70-letniego kardynała Pietro Parolina. W polityce zagranicznej zręczny szef dyplomacji może reprezentować papieża, pisać pozdrowienia i wygłaszać przemówienia polityczne; jak choćby niedawno w Burkina Faso. Podczas pierwszych czterech dni pobytu papieża w szpitalu kard. Parolin odwiedził północno-zachodnią Afrykę, gdzie spotykał się z przywódcami świeckimi i religijnymi. W bieżących kwestiach prawnych i majątkowych do podpisywania upoważniony jest również zastępca - substytut Sekretariatu Stanu, obecnie 64-letni arcybiskup Edgar Pena Parra

 

Warunkowa rezygnacja

W przypadku trwałej niezdolności papieża do sprawowania urzędu kluczową postacią byłby kard. Parolin. Jako sekretarz stanu jest opiekunem oświadczenia o warunkowej rezygnacji, które Franciszek podpisał w 2013 r. Gdyby papież był trwale niezdolny do sprawowania urzędu z powodu choroby, kard. Parolin mógłby wyciągnąć tę kartę i ogłosić wakat na tronie Piotrowym. W Watykanie mówi się, że na taką okoliczność papież zlecił niedawno rozbudowanie apartamentu dla chorych obok bazyliki Santa Maria Maggiore.

Takiego oświadczenia o przeszkodzie w pełnieniu pontyfikatu nie wydano nigdy wcześniej. Dlatego wśród specjalistów prawa kanonicznego istnieją kontrowersje co do tego, kto powinien to ogłosić. Tak przynajmniej uważa dziekan Kolegium Kardynalskiego, obecnie 91-letni kardynał Giovanni Battista Re. W każdym razie – a więc w przypadku śmierci lub rezygnacji papieża – najwyższy rangą członek Kolegium Kardynalskiego miałby za zadanie zwołać kardynałów z całego świata do Rzymu w celu wybrania nowego papieża.

W przeciwieństwie do tego, co przedstawiono w filmie „Konklawe”, wyborom w Kaplicy Sykstyńskiej nie będzie przewodniczył kardynał dziekan. Kard. Re już dawno przekroczył obowiązującą granicę wieku 80 lat. Ponieważ również obecny wicedziekan, kard. Leonardo Sandri, ma już ponad 80 lat, zadanie to spoczywa na „najstarszym rangą” kardynale biskupie, a tym znowu byłby kard. Parolin.

ts


 

POLECANE
Wybory prezydenckie. Jest decyzja PKW z ostatniej chwili
Wybory prezydenckie. Jest decyzja PKW

Państwowa Komisja Wyborcza przyjęła w poniedziałek sprawozdanie z wyborów prezydenckich. Teraz sprawozdanie trafi do Sądu Najwyższego.

Zamieszanie w PO. Wiceprezydent Wrocławia wykluczona z partii z ostatniej chwili
Zamieszanie w PO. Wiceprezydent Wrocławia wykluczona z partii

Wiceprezydent Wrocławia Renata Granowska została wykluczona z partii przez sąd partyjny PO, który zarzucił jej naruszenie statutu przy zawieraniu koalicji z prezydentem miasta Jackiem Sutrykiem.

Zapytano Polaków o przedterminowe wybory. Tak opowiedzieli polityka
Zapytano Polaków o przedterminowe wybory. Tak opowiedzieli

Zgodnie z konstytucją następne wybory parlamentarne w Polsce odbędą się najpóźniej do 11 listopada 2027 roku, czyli z końcem czteroletniej kadencji Sejmu wybranego 15 października 2023. Jeśli parlament zostanie skrócony (np. poprzez decyzję 307 posłów o przedterminowych wyborach), wybory mogą się odbyć wcześniej.

Rzecznik SN ujawnia szczegóły ws. protestów wyborczych Wiadomości
Rzecznik SN ujawnia szczegóły ws. protestów wyborczych

Dotychczas wpłynęło blisko 1400 protestów wyborczych; ogólna liczba złożonych protestów może być znana po Bożym Ciele - powiedział w poniedziałek rzecznik SN sędzia Aleksander Stępkowski. Poniedziałek jest ostatnim dniem na składanie protestów przeciwko wyborowi prezydenta RP.

Relacja z obchodów 85. rocznicy pierwszego transportu Polaków do Auschwitz Wiadomości
Relacja z obchodów 85. rocznicy pierwszego transportu Polaków do Auschwitz

14 czerwca - to ważna data. Są takie w życiu narodów chwile i wydarzenia, które należy szczególnie pielęgnować. Taką jest właśnie każda kolejna rocznica pierwszego transportu 728 Polaków do założonego przez służby SS na rozkaz Heinricha Himmlera obozu koncentracyjnego Auschwitz.

Próba zabójstwa kobiety w Toruniu przez Wenezuelczyka. Nowe informacje o napastniku gorące
Próba zabójstwa kobiety w Toruniu przez Wenezuelczyka. Nowe informacje o napastniku

19-latek pochodzący z Wenezueli usiłował w nocy ze środy na czwartek zabić 24-letnią kobietę w Parku Glazja w Toruniu. Kobieta w stanie ciężkim trafiła do szpitala i walczy o życie. Mężczyzna został zatrzymany

Szokujące wieści w sprawie księcia Harry'ego i Meghan Markle z ostatniej chwili
Szokujące wieści w sprawie księcia Harry'ego i Meghan Markle

Netflix ma naciskać na księcia Harry'ego i Meghan Markle. Para walczy o umowę, która ma opiewać na 153 miliony dolarów.

Iran: Parlament przygotowuje ustawę o wyjściu kraju z traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej z ostatniej chwili
Iran: Parlament przygotowuje ustawę o wyjściu kraju z traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej

Parlament Iranu przygotowuje ustawę przewidującą wyjście kraju z traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT) z 1968 roku – poinformował w poniedziałek rzecznik irańskiego MSZ Esmail Bagei. Irańskie media podały, że prace nad dokumentem są na razie w początkowej fazie.

Latanie dronami na Pomorzu przestało być bezpieczne. Eksperci: Coś zakłóca sterowanie Wiadomości
"Latanie dronami na Pomorzu przestało być bezpieczne". Eksperci: Coś zakłóca sterowanie

- Latanie dronami na Pomorzu przestało być bezpieczne - informują internauci. Eksperci z portalu Niebezpiecznik.pl wskazują na wątek Rosyjski, a także na ćwiczenia wojskowe na Bałtyku.

Zamach na Viktora Orbana. Zatrzymano podejrzanego Wiadomości
Zamach na Viktora Orbana. Zatrzymano podejrzanego

Jak przekazał portal Teol, który powołuje się na oświadczenie lokalnej prokuratury, w położonym w środkowej części Węgier komitacie Tolna ujęto mężczyznę podejrzanego o planowanie zamachu na węgierskiego premiera.

REKLAMA

Jeśli papież tymczasowo nie może sprawować urzędu

Franciszek w klinice, a Watykan w stanie oczekiwania. Papież od kilku dni przebywa w klinice Gemelli. Lekarze zalecili mu całkowity odpoczynek. Niemniej Watykan funkcjonuje: mianowani są biskupi, publikowane są teksty papieskie. Ale co dzieje się dalej? - zastanawia się watykanista, rzymski korespondent niemieckiej agencji katolickiej KNA, Ludwig Ring-Eifel.
Modlitwa pod Kliniką Gemelli Jeśli papież tymczasowo nie może sprawować urzędu
Modlitwa pod Kliniką Gemelli / EPA/GIUSEPPE LAMI Dostawca: PAP/EPA

„Jak czuje się chory papież? Czy przeżyje ciężką infekcję dróg oddechowych? A jeśli tak, to w jakim stopniu będzie  później zdolny do mówienia i działania? Oprócz tych niepokojących obaw, wiele osób zastanawia się obecnie nad jeszcze jednym pytaniem: co dalej wydarzy się w Watykanie?

Jako najstarsza monarchia elekcyjna na świecie, Watykan ma doświadczenie w tak delikatnych fazach: głowa Kościoła katolickiego ma jedynie ograniczone możliwości działania. Śmierć lub rezygnacja z papieskiego urzędu mogą zdarzyć się w każdej chwili, ale równie dobrze może to oznaczać długi okres poważnych problemów zdrowotnych. To, co jest możliwe teraz i co może się wydarzyć w przyszłości, jest stosunkowo jasne, ale nie jest w pełni uregulowane.

Papież nie ma zastępcy

Obejmuje to zasadę, że urząd papieża nie ma zastępstwa. Dlatego też ostatnie nominacje biskupów, czy zatwierdzenie pierwszej kobiety na stanowisku szefa watykańskiego urzędu, zostały ogłoszone jako bieżące decyzje, pomimo zarządzonego przez lekarzy odpoczynku dla papieża. Wystarczy prosty inicjał – obecnie „F” – aby takie akty weszły w życie. Wśród uczestników Synodu Biskupów, który pod koniec października przyjął projekty reformy dla Kościoła katolickiego, panuje obecnie ulga, że papież natychmiast zatwierdził ich decyzje. Gdyby – jak to zwykle bywa – zapowiedział posynodalną adhortację, to w obecnej, pełnej chorób fazie pontyfikatu, zapomniano by o tym,  ponieważ nikt inny poza papieżem nie ma prawa go napisać.

Watykan działa

Inaczej jest w przypadku Roku Świętego: machina działa już od momentu opublikowania bulli na jego otwarcie. Pielgrzymki, odpusty jubileuszowe, nabożeństwa - to wszystko jest możliwe bez Franciszka. Brakuje jednak czegoś istotnego: osobistego spotkania z następcą Piotra apostoła, biskupem Rzymu. Tutaj obecność papieża, nawet milczącego, lub za pośrednictwem wideo, byłaby powodem do radości .

Ostatnie próby Watykanu, mające na celu rozpowszechniania najnowszych przemówień papieża w formie tekstów, wydają się nie do przyjęcia, gdyż - zwłaszcza dla Franciszka -  człowiek z jego osobistą charyzmą jest „przesłaniem”. Franciszek - charyzmatyczny człowiek na tronie papieskim - od samego początku przyciągał uwagę wszystkich. A poza nim nie ma chyba żadnego popularnego kardynała, który potrafiłby przyciągnąć tłumy.

Kluczowa postać w wypadku niedyspozycji papieża 

To ostatnie dotyczy także osoby numer dwa w Watykanie, sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej, 70-letniego kardynała Pietro Parolina. W polityce zagranicznej zręczny szef dyplomacji może reprezentować papieża, pisać pozdrowienia i wygłaszać przemówienia polityczne; jak choćby niedawno w Burkina Faso. Podczas pierwszych czterech dni pobytu papieża w szpitalu kard. Parolin odwiedził północno-zachodnią Afrykę, gdzie spotykał się z przywódcami świeckimi i religijnymi. W bieżących kwestiach prawnych i majątkowych do podpisywania upoważniony jest również zastępca - substytut Sekretariatu Stanu, obecnie 64-letni arcybiskup Edgar Pena Parra

 

Warunkowa rezygnacja

W przypadku trwałej niezdolności papieża do sprawowania urzędu kluczową postacią byłby kard. Parolin. Jako sekretarz stanu jest opiekunem oświadczenia o warunkowej rezygnacji, które Franciszek podpisał w 2013 r. Gdyby papież był trwale niezdolny do sprawowania urzędu z powodu choroby, kard. Parolin mógłby wyciągnąć tę kartę i ogłosić wakat na tronie Piotrowym. W Watykanie mówi się, że na taką okoliczność papież zlecił niedawno rozbudowanie apartamentu dla chorych obok bazyliki Santa Maria Maggiore.

Takiego oświadczenia o przeszkodzie w pełnieniu pontyfikatu nie wydano nigdy wcześniej. Dlatego wśród specjalistów prawa kanonicznego istnieją kontrowersje co do tego, kto powinien to ogłosić. Tak przynajmniej uważa dziekan Kolegium Kardynalskiego, obecnie 91-letni kardynał Giovanni Battista Re. W każdym razie – a więc w przypadku śmierci lub rezygnacji papieża – najwyższy rangą członek Kolegium Kardynalskiego miałby za zadanie zwołać kardynałów z całego świata do Rzymu w celu wybrania nowego papieża.

W przeciwieństwie do tego, co przedstawiono w filmie „Konklawe”, wyborom w Kaplicy Sykstyńskiej nie będzie przewodniczył kardynał dziekan. Kard. Re już dawno przekroczył obowiązującą granicę wieku 80 lat. Ponieważ również obecny wicedziekan, kard. Leonardo Sandri, ma już ponad 80 lat, zadanie to spoczywa na „najstarszym rangą” kardynale biskupie, a tym znowu byłby kard. Parolin.

ts



 

Polecane
Emerytury
Stażowe