[Tylko u nas] Marek Jan Chodakiewicz: Polskie „Sto lat!”
Jedyną rzeczą, która pozwala ludziom Zachodu odnieść się do tych spraw, jest fakt, że 11 listopada to również Dzień Zawieszenia Broni (Armistice Day), czyli zakończenie I wojny światowej. Amerykanie obchodzą to jako Dzień Weterana. Jednak polskie stulecie wolności domaga się kilku przypisów. Suwerenność polska nie jest zjawiskiem liniowym. To opowieść o euforii połączonej z wewnętrznymi kłótniami i przerwami zafundowanymi przez cudzoziemców.
Polacy cieszyli się niepodległością w międzywojniu, mimo tego że od 1926 r. znaleźli się pod relatywnie miękką dyktaturą lewicowo-wojskową. Władze fałszowały wybory, ale dozwoliły na istnienie opozycji i wolnej prasy. RP utrzymała suwerenność w takich warunkach przez 20 lat. We wrześniu 1939 r. wybuchła II wojna światowa. Hitler i Stalin najechali państwo nasze. Polskę zepchnięto do podziemia, gdzie walczyła z oboma okupantami: naziolami i komuną. Za granicą Polskie Siły Zbrojne wspierały wysiłek sojuszniczy na lądzie, morzu i w powietrzu.
W latach 1944-45 Armia Czerwona wypchnęła Wehrmacht z Polski. To nie było wzywolenie. Czerwony totalitaryzm zastąpił brunatny. Stalin wszedł na miejsce Hitlera. Kreml naznaczył tubylczych komunistycznych kolaborantów, aby rządzili Polską jako marionetki Moskwy przez następne 40 lat i więcej. Co jakiś czas wybuchały antykomunistyczne bunty (1956, 1968, 1970 i 1976), ale czerwoni miażdżyli je za każdym razem brutalnie.
Największy zryw to Solidarność, ruch niepodległościowy maskujący się jako związek zawodowy (1980-1989). Inspirowany wyborem Karola Wojtyły jako Jana Pawła II na papieża i wykorzystujący antykomunizm amerykańskiego prezydenta Ronalda Reagana oraz brytyjskiej premier Margaret Thatcher. Solidarność rzuciła otwarte wyzwanie wspieranemu przez Sowietów reżimowi w Warszawie. Mimo tego że zepchnięto ją do podziemia podczas stanu wojennego w latach 1981-1983, przetrwała. Następnie, wyzyskując wielce koślawe i kiepsko wdrażane „reformy” genseka Michaiła Gorbaczowa, Solidarność wynurzyła się z otchłani, aby stanąć z otwartą przyłbicą przeciwko czerwonym – w sfałszowanych przez nich wyborach parlamentarnych w czerwcu 1989 r.
Niestety zgodnie z okrągłostołowym zaprzaństwem 65 procent miejsc w legislaturze zagwarantowano komunistom i ich sojusznikom. O resztę można się było ubiegać. Solidarność wygrała wszystkie oprócz jednego. Mniejszość wolno wybranych zasiadła w parlamencie. Jednak sfałszowane wybory nie dały demokracji Polsce. Ponadto oddziały Armii Czerwonej wciąż stacjonowały w Polsce. Czyli nie było ani demokracji, ani suwerenności.
Odzyskiwanie niepodległości było procesem stopniowym. Pierwsze demokratyczne wybory miały miejsce w październiku 1991 r. Pół roku wcześniej Sowieci zaczęli się powoli wycofywać. Ostatni żołnierz Armii Czerwonej wylazł z RP dopiero 17 września 1993 r.; symbolicznie w 55 rocznicę inwazji Stalina z 1939 r. Od tego czasu można liczyć, że Polska była suwerenna i demokratyczna.
Licząc od 2018 r., RP cieszy się suwerennością znowu przez 25 lat, a demokracją od 27 lat. Niestety nie ma konsensusu wśród Polaków, którą datę należy upamiętniać jako moment odzyskania wolności ponownie. Lewica i postkomuna upierają się przy 1989 r., ignorując sfałszowane wybory. Inni odrzucają tę cezurę, a niektórzy nawet twierdzą, że dopiero wybory parlamentarne w 2015 r., które wygrało Prawo i Sprawiedliwość, oznaczają „pełną niepodległość”, a nawet „odzyskanie suwerenności”.
Jakby tam było, między 1918 a 2018, Polska cieszy się suwerennością 45 lat, a demokracją 35 lat. Jednocześnie musimy pamiętać, że Polska spędziła 55 lat w totalitarnych łańcuchach niemieckich i sowieckich (III Rzesza – 6 lat i Związek Sowiecki – 49).
Dlaczego obchodzimy 11 listopada jako szczególny dzień? Z kilku powodów. Po pierwsze, dzień ten nadszedł dokładnie 123 lata po zniknięciu Rzeczypospolitej z map Europy. To było bezprecedensowe wymazanie z dziejów starożytnego państwa. Średniowieczne Królestwo Polskie przerodziło się w Rzeczypospolitą Obojga Narodów (XIV do XVIII w.), która była największym, najpotężniejszym i najbardziej wolnym narodem w Europie. Wybierała swe parlamenty i królów. Ponad milion obywateli głosowało. Liczba uczestników systemu przewyższała liczbę ludzi biorących udział w greckiej demokracji i rzymskim republikanizmie. Polska miała habeus corpus od 1436; od 1505 r. obowiązywała tu zasada, że nie ma opodatkowania bez reprezentacji; a wolność sumienia, nie tylko dla chrześcijan, ale również dla żydów i mahometan, była faktem prawnym od 1573 r.
Rzeczpospolitą spotkały trzy zabory dokonane przez żarłoczne państwa ościenne: Rosję, Prusy i Austrię – w latach 1772, 1793 i 1795. Wiedeń wstrzymał się raz, ale Berlin i St. Petersburg nigdy nie miały dość. Ale wreszcie, w 1918 r., Polacy cieszyli się rezurekcją starej RP, której reinkarnacją była II RP.
Po drugie, gdy państwa zaborcze padły w wyniku I wojny światowej, Polacy odzyskali wolność dzięki własnemu wysiłkowi zbrojnemu, a szczególnie potrzebie polsko-bolszewickiej (1919-1921). Był to jedyny wypadek w historii, że Armia Czerwona przegrała wojnę.
Po trzecie, polscy dyplomaci potrafili postawić na swoim wobec czasami wrogich albo obojętnych potęg zachodnich na konferencji pokojowej w Wersalu i przedtem. Mieli wsparcie Francji. Ale najważniejsze, że polskim dyplomatom udało się na swoją stronę przeciągnąć Stany Zjednoczone. A Amerykanie polskiego pochodzienia zgłosili się masowo na ochotnika, wstępując w szeregi polskich sił zbrojnych.
A jak to wszystko nie wystarcza, żeby cieszyć się z wolności, to przecież Polska ma jeszcze bogatą historię tysięclecia. Tym samym 11 listopada 2018 r. zawiera w sobie wysiłek pokoleń i spuściznę Państwa Polskiego, które istniało w rozmaitych formach, zanim szczęśliwie przyjęło chrześcijaństwo w 966 r. Ponadto mamy dowody archeologiczne organizacji państwowej i regionalnej z czasów prehistorycznych, a w tym budowle kamienne sprzed ponad 2000 lat. Badania DNA sugerują, że mieszkańcy współczesnej Polski wywodzą się z osiedleńców euroazjatyckich, którzy przybyli z Wyżyny Irańskiej jakieś 3000 lat temu. To jest naprawdę długa, polska historia. Jest się z czego cieszyć.
Niech żyje Dzień Niepodległości!
Marek Jan Chodakiewicz
Waszyngton, DC, 30 października 2018
Artykuł pochodzi z najnowszego numeru "TS" (45/2018) do kupienia w wersji cyfrowej tutaj.