Wybory prezydenckie w Iranie. Kto jest faworytem?

Irańczycy wybierają w piątek, 18 czerwca, nowego prezydenta. Głosowanie wydaje się być przesądzone i oczekuje się, że potwierdzi władzę konserwatystów przy prawdopodobnie rekordowo niskiej frekwencji - pisze AFP. Faworytem jest szef wymiaru sprawiedliwości, popierany przez najwyższego przywódcę duchowo-politycznego ajatollaha Alego Chameneia, Ebrahim Raisi.
 Wybory prezydenckie w Iranie. Kto jest faworytem?
/ PAP/EPA/ABEDIN TAHERKENAREH

W kontekście poważnego kryzysu gospodarczego i społecznego, zaostrzonego przez pandemię Covid-19, do startu w 13. wyborach prezydenckich od czasu rewolucji islamskiej w 1979 r. dopuszczonych zostało pięciu ultrakonserwatystów i dwóch reformistów. Ale tylko pięciu będzie rywalizować po wycofaniu się w środę dwóch kandydatów: reformisty Mohsena Mehralizadeha i ultrakonserwatysty Alirezy Zakaniego.

Ten pierwszy wezwał, by głosować na drugiego reformistę, byłego prezesa banku centralnego Abdolnasera Hemmatiego, a ten drugi, by oddać głos na Raisiego. Prezydent w Iranie ma ograniczone prerogatywy; stoi na czele władzy wykonawczej, odpowiada przed parlamentem, a ten ma z kolei możliwość kontroli budżetu i rządu. Jednak większość władzy dzierży najwyższy przywódca, który wyznacza kierunki strategiczne Islamskiej Republiki Iranu - teokracji ajatollahów.

Dwie kadencje ustępującego prezydenta Hasana Rowhaniego, który nie może po raz kolejny ubiegać się o reelekcję, pozostaną naznaczone fiaskiem jego polityki otwartości po wypowiedzeniu przez Stany Zjednoczone w 2018 r. porozumienia nuklearnego z 2015 r. - zauważa AFP. Na dwa dni przed wyborami 60-letni Raisi jest wielkim faworytem; 38 proc. poparcia zdobył on w poprzednich wyborach, nie ma też silnego przeciwnika, który mógłby mu zagrozić.

Irańczycy najprawdopodobniej nie pójdą masowo do urn, co pokazują zeszłoroczne wybory parlamentarne, w których nie wzięło udziału aż 57 proc. uprawnionych do głosowania; wygrała wówczas duża koalicja konserwatywna po zdyskwalifikowaniu tysięcy reformistycznych i umiarkowanych kandydatów.

Tegoroczna kampania wyborcza, która po trzech tygodniach skończyła się w środę wieczorem, rozegrała się w milczeniu - pisze AFP. Kryzys sanitarny, który ogranicza zgromadzenia publiczne, oczywiście odgrywa pewną rolę, ale generalnie wybory prezydenckie nie wzbudzają entuzjazmu.

Trzy debaty telewizyjne między kandydatami zostały ogólnie uznane przez prasę za nudne. A Raisi wydaje się być jedynym, który naprawdę zorganizował kilka spotkań na dużą skalę, w tym jedno wbrew zasadom sanitarnym, co przysporzyło mu ostrej krytyki.

Ogólne niezadowolenie pomieszane z rozczarowaniem jest namacalne w kraju w obliczu poważnego kryzysu gospodarczego i społecznego spowodowanego przywróceniem amerykańskich sankcji po wyjściu USA z porozumienia nuklearnego. Zimą 2017-2018 i w listopadzie 2019 r. dwie fale protestów zostały brutalnie stłumione. Wszyscy kandydaci twierdzą, że opowiadają się za kontynuacją trwających w Wiedniu negocjacji w celu przywrócenia porozumienia nuklearnego i uzyskania głównego celu: zniesienia amerykańskich sankcji.

Według współpracownika naukowego w Europejskim Instytucie Uniwersyteckim we Florencji, Clementa Therme, główną stawką w piątkowym głosowaniu jest "uczynienie reżimu bardziej spójnym z powodu osłabienia kraju". "W obliczu zubożenia ludności należy po przejęciu parlamentu w 2020 r. przygotować grunt (...) pod zwycięstwo kandydata Raisiego", blisko związanego z ajatollahem Chameneim. Zdaniem analityka jakikolwiek inny scenariusz wydaje się "nieprawdopodobny ze względu na oczekiwany niską realną frekwencję w wyborach".

W obliczu nawoływań z zagranicy na portalach społecznościowych do bojkotu wyborów Chamenei zaapelował do rodaków, by nie grali w grę "wrogów" i szli do urn. Przywódca nakazał także kandydatom mówić wyłącznie o ekonomii z pominięciem innych tematów.

Po unieważnieniu kilku kandydatów, którzy mogliby poważnie konkurować z Raisim, ci, którzy pozostali, nie wydają się być w stanie mu zagrozić. Ze strony ultrakonserwatystów Mohsen Rezai, były dowódca Gwardii Rewolucyjnej, już dwukrotnie przegrał wybory prezydenckie w 2009 i 2013 r. Jako kandydat w 2013 r. Said Dżalili, były przewodniczący Najwyższej Rady ds. Bezpieczeństwa Narodowego, uzyskał 11,4 proc. głosów, zajmując trzecie miejsce, tuż przed gen. Rezaiem (10,6 proc.). Ostatni ultrakonserwatysta, deputowany Amirhosejn Ghazizadeh Haszemi jest mało znany opinii publicznej, podobnie jak reformista Hemmati.

Jeśli żaden z kandydatów na prezydenta nie uzyska większości bezwzględnej, druga tura zaplanowana jest na 25 czerwca pomiędzy dwoma kandydatami, którzy zdobyli najwięcej głosów. Oprócz prezydenta Irańczycy będą w piątek także wybierać przedstawicieli rad miejskich.


 

POLECANE
Sztuczna inteligencja do kultu religijnego zastąpi ludziom Boga? Niebezpieczna moda podbija świat z ostatniej chwili
Sztuczna inteligencja do kultu religijnego zastąpi ludziom Boga? Niebezpieczna moda podbija świat

W Indiach i na całym świecie wierni zwracają się do specjalnie zbudowanej sztucznej inteligencji przeznaczonej do kultu religijnego i przewodnictwa duchowego. Niebezpieczny trend, w którym maszyny stają się nowymi duchowymi pośrednikami, coraz bardziej zyskuje na popularności.

Komunikat dla mieszkańców woj. wielkopolskiego z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców woj. wielkopolskiego

Od 16 października do 6 listopada 2025 r. planowane jest zamknięcie odcinka drogi wojewódzkiej nr 197 w miejscowości Komorowo.

Szokujące fakty na temat umowy UE z krajami Mercosur. Ekspert: „Efekt Trójkąta Bermudzkiego” z ostatniej chwili
Szokujące fakty na temat umowy UE z krajami Mercosur. Ekspert: „Efekt Trójkąta Bermudzkiego”

Dlaczego Polska jest przeciwna umowie z Mercosur? Jacek Zarzecki, wiceprzewodniczący zarządu Polskiej Platformy Zrównoważonej Wołowiny nie ma złudzeń co do skali i powagi zagrożeń wynikających z wprowadzenia zapisów tej umowy w życie. W jego ocenie będzie można mówić o „efekcie Trójkąta Bermudzkiego”.

Karol Nawrocki połączy prawicę? Jest sondaż z ostatniej chwili
Karol Nawrocki połączy prawicę? Jest sondaż

Ponad połowa Polaków jest zdania, że prezydent Karol Nawrocki może doprowadzić do zbliżenia między PiS a Konfederacją – wynika z badania SW Research na zlecenie serwisu rp.pl.

Postawił w Berlinie kamień zamiast pomnika ku czci pomordowanych Polaków. Został odznaczony polskim orderem z ostatniej chwili
Postawił w Berlinie kamień zamiast pomnika ku czci pomordowanych Polaków. Został odznaczony polskim orderem

Florian Mausbach, inicjator postawienia w Berlinie kamienia jako pomnika ku czci pomordowanych przez Niemców Polaków otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Zełenski i Putin usłyszeli od Trumpa to samo przesłanie. Zobacz, co powiedział prezydent USA z ostatniej chwili
Zełenski i Putin usłyszeli od Trumpa to samo przesłanie. Zobacz, co powiedział prezydent USA

Prezydent Donald Trump ogłosił, że w piątek powiedział prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełenskiemu, że nadszedł czas, aby zaprzestać zabijania w wojnie rosyjsko-ukraińskiej. Wcześniej dokładnie to samo miał usłyszeć z jego ust prezydent Rosji Władimir Putin.Ukrainy

Pałac Buckingham. Stało się. Książę rezygnuje z ostatniej chwili
Pałac Buckingham. Stało się. Książę rezygnuje

Książę Andrzej, młodszy brat króla Karola III, rezygnuje z tytułów królewskich za zgodą monarchy.

Przełom w diagnostyce raka. Nowatorskie badanie może zwiększyć szansę pacjentów na przeżycie z ostatniej chwili
Przełom w diagnostyce raka. Nowatorskie badanie może zwiększyć szansę pacjentów na przeżycie

Nowatorskie badanie krwi na obecność ponad 50 rodzajów nowotworów może pomóc przyspieszyć diagnozę. Wprawdzie badania kliniczne jeszcze trwają, ale już w tej chwili wyniki badania przeprowadzonego w Ameryce Północnej pokazują, że test był w stanie zidentyfikować szeroką gamę nowotworów, z których trzy czwarte nie ma żadnego programu badań przesiewowych.

Jak Polacy oceniają Martę Nawrocką? Jest sondaż z ostatniej chwili
Jak Polacy oceniają Martę Nawrocką? Jest sondaż

Blisko połowa Polaków pozytywnie ocenia działania Marty Nawrockiej jako Pierwszej Damy – wynika z sondażu Instytutu Badań Pollster dla "Super Expressu". Przeciwne zdanie ma jedynie 16% badanych.

XV Kongres Polska Wielki Projekt. Dzień 1 [NA ŻYWO] Wiadomości
XV Kongres Polska Wielki Projekt. Dzień 1 [NA ŻYWO]

W warszawskim Centrum Olimpijskim rozpoczął się właśnie XV Kongres Polska Wielki Projekt. Zapraszamy do śledzenia relacji wideo na żywo.

REKLAMA

Wybory prezydenckie w Iranie. Kto jest faworytem?

Irańczycy wybierają w piątek, 18 czerwca, nowego prezydenta. Głosowanie wydaje się być przesądzone i oczekuje się, że potwierdzi władzę konserwatystów przy prawdopodobnie rekordowo niskiej frekwencji - pisze AFP. Faworytem jest szef wymiaru sprawiedliwości, popierany przez najwyższego przywódcę duchowo-politycznego ajatollaha Alego Chameneia, Ebrahim Raisi.
 Wybory prezydenckie w Iranie. Kto jest faworytem?
/ PAP/EPA/ABEDIN TAHERKENAREH

W kontekście poważnego kryzysu gospodarczego i społecznego, zaostrzonego przez pandemię Covid-19, do startu w 13. wyborach prezydenckich od czasu rewolucji islamskiej w 1979 r. dopuszczonych zostało pięciu ultrakonserwatystów i dwóch reformistów. Ale tylko pięciu będzie rywalizować po wycofaniu się w środę dwóch kandydatów: reformisty Mohsena Mehralizadeha i ultrakonserwatysty Alirezy Zakaniego.

Ten pierwszy wezwał, by głosować na drugiego reformistę, byłego prezesa banku centralnego Abdolnasera Hemmatiego, a ten drugi, by oddać głos na Raisiego. Prezydent w Iranie ma ograniczone prerogatywy; stoi na czele władzy wykonawczej, odpowiada przed parlamentem, a ten ma z kolei możliwość kontroli budżetu i rządu. Jednak większość władzy dzierży najwyższy przywódca, który wyznacza kierunki strategiczne Islamskiej Republiki Iranu - teokracji ajatollahów.

Dwie kadencje ustępującego prezydenta Hasana Rowhaniego, który nie może po raz kolejny ubiegać się o reelekcję, pozostaną naznaczone fiaskiem jego polityki otwartości po wypowiedzeniu przez Stany Zjednoczone w 2018 r. porozumienia nuklearnego z 2015 r. - zauważa AFP. Na dwa dni przed wyborami 60-letni Raisi jest wielkim faworytem; 38 proc. poparcia zdobył on w poprzednich wyborach, nie ma też silnego przeciwnika, który mógłby mu zagrozić.

Irańczycy najprawdopodobniej nie pójdą masowo do urn, co pokazują zeszłoroczne wybory parlamentarne, w których nie wzięło udziału aż 57 proc. uprawnionych do głosowania; wygrała wówczas duża koalicja konserwatywna po zdyskwalifikowaniu tysięcy reformistycznych i umiarkowanych kandydatów.

Tegoroczna kampania wyborcza, która po trzech tygodniach skończyła się w środę wieczorem, rozegrała się w milczeniu - pisze AFP. Kryzys sanitarny, który ogranicza zgromadzenia publiczne, oczywiście odgrywa pewną rolę, ale generalnie wybory prezydenckie nie wzbudzają entuzjazmu.

Trzy debaty telewizyjne między kandydatami zostały ogólnie uznane przez prasę za nudne. A Raisi wydaje się być jedynym, który naprawdę zorganizował kilka spotkań na dużą skalę, w tym jedno wbrew zasadom sanitarnym, co przysporzyło mu ostrej krytyki.

Ogólne niezadowolenie pomieszane z rozczarowaniem jest namacalne w kraju w obliczu poważnego kryzysu gospodarczego i społecznego spowodowanego przywróceniem amerykańskich sankcji po wyjściu USA z porozumienia nuklearnego. Zimą 2017-2018 i w listopadzie 2019 r. dwie fale protestów zostały brutalnie stłumione. Wszyscy kandydaci twierdzą, że opowiadają się za kontynuacją trwających w Wiedniu negocjacji w celu przywrócenia porozumienia nuklearnego i uzyskania głównego celu: zniesienia amerykańskich sankcji.

Według współpracownika naukowego w Europejskim Instytucie Uniwersyteckim we Florencji, Clementa Therme, główną stawką w piątkowym głosowaniu jest "uczynienie reżimu bardziej spójnym z powodu osłabienia kraju". "W obliczu zubożenia ludności należy po przejęciu parlamentu w 2020 r. przygotować grunt (...) pod zwycięstwo kandydata Raisiego", blisko związanego z ajatollahem Chameneim. Zdaniem analityka jakikolwiek inny scenariusz wydaje się "nieprawdopodobny ze względu na oczekiwany niską realną frekwencję w wyborach".

W obliczu nawoływań z zagranicy na portalach społecznościowych do bojkotu wyborów Chamenei zaapelował do rodaków, by nie grali w grę "wrogów" i szli do urn. Przywódca nakazał także kandydatom mówić wyłącznie o ekonomii z pominięciem innych tematów.

Po unieważnieniu kilku kandydatów, którzy mogliby poważnie konkurować z Raisim, ci, którzy pozostali, nie wydają się być w stanie mu zagrozić. Ze strony ultrakonserwatystów Mohsen Rezai, były dowódca Gwardii Rewolucyjnej, już dwukrotnie przegrał wybory prezydenckie w 2009 i 2013 r. Jako kandydat w 2013 r. Said Dżalili, były przewodniczący Najwyższej Rady ds. Bezpieczeństwa Narodowego, uzyskał 11,4 proc. głosów, zajmując trzecie miejsce, tuż przed gen. Rezaiem (10,6 proc.). Ostatni ultrakonserwatysta, deputowany Amirhosejn Ghazizadeh Haszemi jest mało znany opinii publicznej, podobnie jak reformista Hemmati.

Jeśli żaden z kandydatów na prezydenta nie uzyska większości bezwzględnej, druga tura zaplanowana jest na 25 czerwca pomiędzy dwoma kandydatami, którzy zdobyli najwięcej głosów. Oprócz prezydenta Irańczycy będą w piątek także wybierać przedstawicieli rad miejskich.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe