[Tylko u nas] Tomasz Terlikowski: Przemoc wobec osób starszych

Ten rodzaj przemocy i nadużyć, choć istnieje, jest jednym z najbardziej ukrytych. Nie chcą o nim mówić ofiary, a społeczeństwo - także by chronić istotną wartość rodziny - nie chce go zauważać.
starszy pan
starszy pan / Pixabay.com

Kilka lat temu prowadziliśmy rekolekcje dla małżeństw w jednym z ukraińskich miast. W czasie jednej z rozmów z tamtejszymi specjalistami od życia rodzinnego usłyszeliśmy o tym, że wśród ukraińskich rodzin problemem bywa rozmaitego rodzaju przemoc wobec rodziców. Nie mieściło nam się to wówczas w głosie, zastanawialiśmy się, jak to możliwe, i dlaczego w Polsce nie ma tego problemu. Po kilku latach, po wielu przeczytanych tekstach, mam już świadomość, że występuje ona także w Polsce.

Ministerstwo Zdrowia przy okazji pandemii urochomiło nawet specjalny serwis, który ma uświadamiać problem i umożliwiać reakcję. To właśnie w nim przeczytać można o rodzajach przemocy wobec osób starszych, a które są naprawdę bardzo różnorodne. „Izolowanie, zabieranie pieniędzy (np. emerytury czy renty), wytykanie choroby i niepełnosprawności, szantażowanie, groźby, wyzwiska, ograniczanie swobody decyzji, straszenie oddaniem do domu opieki, wmawianie choroby psychicznej, wymuszanie zmian w testamencie, obciążanie zawyżonymi kosztami (np. kredytami lub pożyczkami), skłanianie do darowizn, zaniedbywanie, niezapewnienie jedzenia, leków, higieny osobistej, opieki medycznej, opuszczenie przez opiekunów, pozostawienie bez opieki”.

Nie podejmuje się odpowiedzi na pytanie, jaka może być skala tego problemu, ale badania Australijskiego Instytutu Studiów nad Rodziną pokazują, że - przynajmniej tam - ogromna. Co szósta osoba starsza doświadcza rozmaitych form przemocy. Najczęstszą formą znęcania się nad osobami starszymi była przemoc psychiczna (11,7 procent), a następnie zaniedbywanie (2,9 procent), nadużycia finansowe (2,1 procent), przemoc fizyczna (1,8 procent) i wykorzystywanie seksualne (1 procent). Część z osób starszych (3.5 procent) doświadczyły więcej niż jednego rodzaju nadużyć, z najczęstszą kombinacją przemocy psychicznej i zaniedbywania. 

Kto jest sprawcą przemocy? Niestety najczęściej bliscy, w tym dzieci (jednak piąta sprawców to właśnie one). Inne grupy to przyjaciele (12 procent), sąsiedzi (7 procent) i znajomi (9 procent). Ta pierwsza grupa sprawców jest szczególnie trudna do wykrycia, bowiem - jak podkreśla jedna z autorek owych badań dr Rae Kaspiew - gdy przemocy dopuszczają się dorosłe dzieci to „może to wywołać u ofiary chęć zachowania w tajemnicy nadużycia, aby uniknąć wstydu, zakłopotania i negatywnych reperkusji dla sprawcy”. 

I, jak pokazuje choćby akcja Ministerstwa Zdrowia w Polsce może być podobnie. Warto mieć oczy otwarte, warto zwracać na to uwagę. 
 


 

POLECANE
Pilna decyzja MSZ ws. ambasadora Polski we Francji z ostatniej chwili
Pilna decyzja MSZ ws. ambasadora Polski we Francji

Rzecznik MSZ Maciej Wewiór przekazał w środę PAP, że decyzją szefa MSZ Radosława Sikorskiego ambasador Polski we Francji Jan R. został zwolniony z kierowania placówką do czasu wyjaśnienia wątpliwości. Sprawa ma związek z medialnymi doniesieniami o jego zatrzymaniu przez CBA.

 „Die Welt” ostro o Unii Europejskiej: „Nie sprawdziła się” z ostatniej chwili
„Die Welt” ostro o Unii Europejskiej: „Nie sprawdziła się”

Na łamach niemieckiego dziennika „Die Welt” opublikowano krytyczny tekst dotyczący kondycji Unii Europejskiej. Autorzy zarzucają Brukseli biurokratyczny autorytaryzm, nieskuteczność w kluczowych kryzysach i oderwanie od realnych problemów gospodarki oraz obywateli. W tekście pojawiają się mocne tezy o Green Deal, polityce migracyjnej i braku demokratycznej legitymacji urzędników w Brukseli.

USA objęły sankcjami wizowymi byłego komisarza UE. Oburzenie w Brukseli z ostatniej chwili
USA objęły sankcjami wizowymi byłego komisarza UE. Oburzenie w Brukseli

Komisja Europejska zdecydowanie potępiła w środę decyzję administracji Donalda Trumpa o nałożeniu zakazu wjazdu do USA na byłego komisarza UE ds. rynku wewnętrznego Thierry'ego Bretona oraz czterech szefów organizacji pozarządowych z Wielkiej Brytanii i Niemiec.

Prezydent Karol Nawrocki odwiedził żołnierzy i funkcjonariuszy SG na granicy z ostatniej chwili
Prezydent Karol Nawrocki odwiedził żołnierzy i funkcjonariuszy SG na granicy

Prezydent RP Karol Nawrocki spotkał się z żołnierzami Wojska Polskiego i funkcjonariuszami Straży Granicznej, stacjonującymi na wschodniej granicy Polski.

Tom Rose przekazał Polakom życzenia świąteczne od prezydenta Trumpa z ostatniej chwili
Tom Rose przekazał Polakom życzenia świąteczne od prezydenta Trumpa

Ambasador USA w Polsce Thomas Rose, składając w środę Polakom życzenia świąteczne w imieniu swoim oraz prezydenta Donalda Trumpa, podkreślił, że Boże Narodzenie to czas, w którym wszyscy ludzie mogą dziękować Bogu za błogosławieństwa wiary, rodziny i wolności.

KO wygrywa wybory, ale nie ma z kim rządzić, spadki największych. Zobacz najnowszy sondaż z ostatniej chwili
KO wygrywa wybory, ale nie ma z kim rządzić, spadki największych. Zobacz najnowszy sondaż

W środę opublikowano najnowsze badanie poparcia dla partii politycznych. Z sondażu United Surveys by IBRiS dla Wirtualnej Polski wynika, że Koalicja Obywatelska wygrałaby wybory, jednak Donald Tusk właściwie nie miałby z kim utworzyć rząd - potencjalni koalicjanci właściwie nie wchodzą do Sejmu.

Zełenski ujawnił amerykański plan pełnego porozumienia pokojowego. Co zawiera? z ostatniej chwili
Zełenski ujawnił amerykański plan pełnego porozumienia pokojowego. Co zawiera?

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przekazał, że amerykański plan pokojowy, dotyczący zakończenia wojny rosyjsko-ukraińskiej, przewiduje zamrożenie konfliktu na obecnych liniach kontaktowych - poinformowały w środę media, w tym m.in. agencja AFP. Ukraiński prezydent rozmawiał z dziennikarzami we wtorek, ale wypowiedzi ze spotkania zostały opublikowane dopiero w środę. 

W Wigilię na straży bezpieczeństwa kraju stoi 20 tys. polskich żołnierzy z ostatniej chwili
W Wigilię na straży bezpieczeństwa kraju stoi 20 tys. polskich żołnierzy

W Wigilię Świąt Bożego Narodzenia na straży bezpieczeństwa państwa polskiego i naszych sojuszników stoi około 20 tysięcy żołnierzy - powiedział w środę wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz podczas spotkania z żołnierzami służącymi w Centrum Logistycznym Rzeszów-Jasionka.

Jest nowy ranking zaufania. Karol Nawrocki ponownie na czele [SONDAŻ] z ostatniej chwili
Jest nowy ranking zaufania. Karol Nawrocki ponownie na czele [SONDAŻ]

W Wigilię portal Onet.pl opublikował grudniowy sondaż zaufania do polityków. Na pierwszym miejscu ponownie znalazł się prezydent Karol Nawrocki. W badaniu widać też powrót Jarosława Kaczyńskiego do pierwszej dziesiątki oraz pogarszającą się sytuację Mateusza Morawieckiego.

„Niech ucichną dzisiaj wszelkie spory”. Świąteczne życzenia Pary Prezydenckiej z ostatniej chwili
„Niech ucichną dzisiaj wszelkie spory”. Świąteczne życzenia Pary Prezydenckiej

Para Prezydencka skierowała do Polaków w kraju i za granicą życzenia świąteczne. W bożonarodzeniowym przesłaniu podkreślono znaczenie wspólnoty, tradycji oraz nadziei płynącej z Narodzenia Pańskiego. W komunikacie znalazły się także słowa wdzięczności dla osób pełniących służbę w święta.

REKLAMA

[Tylko u nas] Tomasz Terlikowski: Przemoc wobec osób starszych

Ten rodzaj przemocy i nadużyć, choć istnieje, jest jednym z najbardziej ukrytych. Nie chcą o nim mówić ofiary, a społeczeństwo - także by chronić istotną wartość rodziny - nie chce go zauważać.
starszy pan
starszy pan / Pixabay.com

Kilka lat temu prowadziliśmy rekolekcje dla małżeństw w jednym z ukraińskich miast. W czasie jednej z rozmów z tamtejszymi specjalistami od życia rodzinnego usłyszeliśmy o tym, że wśród ukraińskich rodzin problemem bywa rozmaitego rodzaju przemoc wobec rodziców. Nie mieściło nam się to wówczas w głosie, zastanawialiśmy się, jak to możliwe, i dlaczego w Polsce nie ma tego problemu. Po kilku latach, po wielu przeczytanych tekstach, mam już świadomość, że występuje ona także w Polsce.

Ministerstwo Zdrowia przy okazji pandemii urochomiło nawet specjalny serwis, który ma uświadamiać problem i umożliwiać reakcję. To właśnie w nim przeczytać można o rodzajach przemocy wobec osób starszych, a które są naprawdę bardzo różnorodne. „Izolowanie, zabieranie pieniędzy (np. emerytury czy renty), wytykanie choroby i niepełnosprawności, szantażowanie, groźby, wyzwiska, ograniczanie swobody decyzji, straszenie oddaniem do domu opieki, wmawianie choroby psychicznej, wymuszanie zmian w testamencie, obciążanie zawyżonymi kosztami (np. kredytami lub pożyczkami), skłanianie do darowizn, zaniedbywanie, niezapewnienie jedzenia, leków, higieny osobistej, opieki medycznej, opuszczenie przez opiekunów, pozostawienie bez opieki”.

Nie podejmuje się odpowiedzi na pytanie, jaka może być skala tego problemu, ale badania Australijskiego Instytutu Studiów nad Rodziną pokazują, że - przynajmniej tam - ogromna. Co szósta osoba starsza doświadcza rozmaitych form przemocy. Najczęstszą formą znęcania się nad osobami starszymi była przemoc psychiczna (11,7 procent), a następnie zaniedbywanie (2,9 procent), nadużycia finansowe (2,1 procent), przemoc fizyczna (1,8 procent) i wykorzystywanie seksualne (1 procent). Część z osób starszych (3.5 procent) doświadczyły więcej niż jednego rodzaju nadużyć, z najczęstszą kombinacją przemocy psychicznej i zaniedbywania. 

Kto jest sprawcą przemocy? Niestety najczęściej bliscy, w tym dzieci (jednak piąta sprawców to właśnie one). Inne grupy to przyjaciele (12 procent), sąsiedzi (7 procent) i znajomi (9 procent). Ta pierwsza grupa sprawców jest szczególnie trudna do wykrycia, bowiem - jak podkreśla jedna z autorek owych badań dr Rae Kaspiew - gdy przemocy dopuszczają się dorosłe dzieci to „może to wywołać u ofiary chęć zachowania w tajemnicy nadużycia, aby uniknąć wstydu, zakłopotania i negatywnych reperkusji dla sprawcy”. 

I, jak pokazuje choćby akcja Ministerstwa Zdrowia w Polsce może być podobnie. Warto mieć oczy otwarte, warto zwracać na to uwagę. 
 



 

Polecane