Jak wyznacza się datę Wielkanocy? Skąd różnice?

- Jezus umarł w święto Paschy. Dlatego przy wyznaczaniu daty Wielkanocy nawiązujemy do stosowanego przez Żydów kalendarza księżycowego, zgodnie z którym wskazuje się datę tego święta – powiedział KAI ks. prof. Józef Naumowicz. Patrolog, historyk literatury wczesnochrześcijańskiej przypomina, że wśród chrześcijan od pierwszych wieków kształtowały się różne sposoby i tradycje wyznaczania daty Wielkanocy. Zgodnie z tradycją Kościoła katolickiego ma być to pierwsza niedziela po pierwszej pełni księżyca po 21 marca, gdy przypada pierwszy dzień kalendarzowej wiosny.
 Jak wyznacza się datę Wielkanocy? Skąd różnice?
/ pixabay.com/hudsoncrafted

- Podstawy wyznaczania daty Świąt Wielkanocnych sięgają biblijnego nakazu, by przygotowanie do święta Paschy przypadało 14 dnia miesiąca Nissan a sama Pascha – 15 dnia miesiąca Nissan – mówi ks. prof. Naumowicz. Wyjaśnia, że Nissan to pierwszy miesiąc wiosenny, pierwszy miesiąc żydowskiego roku liturgicznego, który oparty jest na miesiącach księżycowych. Miesiące księżycowe rozpoczynają się od nowiu, w ich środku, w nocy z 14 na 15 dnia miesiąca – przypada pełnia.

Wtedy właśnie, jak podkreśla duchowny, Żydzi obchodzili – i obchodzą nadal – święto Paschy. Upamiętnia ona wyjście z niewoli egipskiej ale jest też czasem dziękczynienia za wszystkie Boże dobrodziejstwa i jakby momentem odnowienia świata. – Moment, w którym przypada to święto nawiązuje do początków świata. Według tradycji żydowskiej świat został stworzony na wiosnę, gdy wszystkie rośliny zaczęły rosnąć. Gdy Bóg stworzył księżyc – był on w pełni, cały, jasny. Dzień i noc były równe – gdyż Bóg je równo podzielił – mówi ks. Naumowicz.

- W kalendarzu księżycowym data Paschy jest stała. Zawsze przestrzega się, by wieczerza odbywała się po zmierzchu, w samą pełnię. Może to być dowolny dzień tygodnia – dodaje.

Zwraca uwagę, że chrześcijaństwo przejęło tę tradycję. Z zasadniczą różnicą – my świętujemy nie w samą pełnię, ale w niedzielę po wiosennej pełni. Chodzi o pierwszy dzień tygodnia, w którym to dniu Jezus Zmartwychwstał.

Początkowo chrześcijanie nie prowadzili własnych obliczeń. Czekali, kiedy Żydzi ustalą dzień Paschy i świętowali w pierwszą niedzielę po święcie żydowskim. Ks. prof. Naumowicz zaznacza, że już w II w. pojawiły się próby wyznaczania daty Wielkanocy niezależnie od Żydów. Podstawowa różnica, która się wówczas ukształtowała polegała na tym, że żydowskie święto Paschy, choć w naturalny sposób obchodzone było w okolicy wiosennej równonocy, nie musiało wcale przypadać po niej. W Kościele natomiast przyjęto, że wiosenna pełnia przypada po nastaniu kalendarzowej wiosny, 21 marca.

- Tak więc już w III w. pojawiły się własne obliczenia chrześcijańskie – tablice wielkanocne, wskazujące nieraz z dużym wyprzedzeniem, kiedy przypadać będą święta w kolejnych latach. Systemów obliczeń było kilkanaście i były one dość skomplikowane – mówi ks. Naumowicz.

Wyjaśnia, że już wtedy zaczęły się kształtować różne tradycje na Zachodzie i Wschodzie. Na Zachodzie za datę świąt przyjmowano pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca. Na Wschodzie natomiast zakładano, że do momentu pełni (który traktowano jako symboliczny czas śmierci Chrystusa) należy jeszcze dodać 3 dni – w oczekiwaniu na Zmartwychwstanie. – Przykładowo więc jeśli pełnia w danym roku przypadała z piątku na sobotę – w Kościele na Zachodzie świętowano już w najbliższą niedzielę, na Wschodzie – czekano kolejny tydzień – wyjaśnia patrolog.

Te różnice utrwaliły się po podziale chrześcijaństwa na Wschodnie i Zachodnie w XI w.

Dodatkowe różnice – powodujące, że data Wielkanocy w różnych Kościołach przypada w odstępie nawet 4, czy 5 tygodni – spowodowały różnice w kalendarzu. Kościół katolicki posługuje się wprowadzonym w XVI w. kalendarzem gregoriańskim. Kościół prawosławny pozostał przy kalendarzu juliańskim. Różnica między nimi wynosi obecnie 13 dni. W innym dniu przypada więc dzień 21 marca a co za tym idzie – różnie mogą być wyznaczone wiosenne pełnie księżyca.

W Kościele katolickim Wielkanoc przypada zawsze między 22 marca a 25 kwietnia. W Kościele prawosławnym może przypadać nawet 5 maja (wg kalendarza gregoriańskiego).

Według tradycji wschodniej Wielkanoc wyznaczają Kościół prawosławny i Kościoły wschodnie, niekatolickie. Według zachodniej – Kościół rzymskokatolicki, katolickie Kościoły Wschodnie i Kościoły wyrosłe z tradycji ewangelickiej.

Ks. prof. Naumowicz zaznacza, że pojawiają się od pewnego czasu propozycje – szczególnie w Kościele katolickim – ustalenia stałej daty Wielkanocy, według naszego kalendarza, w oderwaniu od kalendarza księżycowego. Nie chodzi o datę dzienną ale np. o ustalenie daty na druga niedzielę kwietnia itp. Nie ma jednak na razie w tej kwestii zgody chrześcijan.

maj / Warszawa


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Afera wokół Szymona Marciniaka. UEFA ogłosiła decyzję ws. sędziowania finału Ligi Mistrzów z ostatniej chwili
Afera wokół Szymona Marciniaka. UEFA ogłosiła decyzję ws. sędziowania finału Ligi Mistrzów

UEFA w oficjalnym komunikacie poinformowała, że Szymon Marciniak pozostaje sędzią finału piłkarskiej Ligi Mistrzów.

Pałac Buckingham. Książę William i Kate Middleton przyłapani na sprzeczce [WIDEO] z ostatniej chwili
Pałac Buckingham. Książę William i Kate Middleton przyłapani na sprzeczce [WIDEO]

Wokół Pałacu Buckingham znowu zawrzało. Książę William i Kate Middleton zostali przyłapani na sprzeczce. Cała sytuacja miała miejsce podczas rozmowy z nową księżniczką Jordanii na jej ślubie. Wszystko zarejestrowały kamery.

Ustawa o komisji ds. rosyjskich wpływów. Andrzej Duda proponuje nowelizację z ostatniej chwili
Ustawa o komisji ds. rosyjskich wpływów. Andrzej Duda proponuje nowelizację

– Przygotowałem projekt nowelizacji ustawy o komisji ws. badania rosyjskich wpływów; jeszcze w piątek znajdzie się w Sejmie – poinformował w piątek prezydent Andrzej Duda.

Gutowski i Overbeek z tytułami „Hien Roku 2023” z ostatniej chwili
Gutowski i Overbeek z tytułami „Hien Roku 2023”

Zarząd Główny Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP) przyznał tytuły Hien Roku 2023 Marcinowi Gutowskiemu, autorowi reportażu telewizyjnego „Franciszkańska 3” pokazanego w TVN24 oraz Ekke Overbeekowi, autorowi książki „Maxima culpa.

Afera wokół Szymona Marciniaka. Jest reakcja Ministerstwa Sportu i Turystyki z ostatniej chwili
Afera wokół Szymona Marciniaka. Jest reakcja Ministerstwa Sportu i Turystyki

Przekazaliśmy oficjalne stanowisko Ministerstwa Sportu i Turystyki w sprawie sędziego Szymona Marciniaka do UEFA - resort poinformował na Twitterze.

Wiceszef MSZ: Sprawa sędziego Marciniaka i kłamliwego donosu na niego to niebywały skandal z ostatniej chwili
Wiceszef MSZ: Sprawa sędziego Marciniaka i kłamliwego donosu na niego to niebywały skandal

Sprawa sędziego Szymona Marciniaka i kłamliwego donosu na niego, to niebywały skandal - ocenił w piątek wiceszef MSZ Paweł Jabłoński. Zachęcał też polityków różnych opcji politycznych do podpisania listu skierowanego do UEFA "podkreślającego szacunek dla profesjonalizmu sędziego Marciniaka".

Niepokojące doniesienia z granicy. Straż Graniczna wydała komunikat z ostatniej chwili
Niepokojące doniesienia z granicy. Straż Graniczna wydała komunikat

67 cudzoziemców próbowało w czwartek dostać się nielegalnie z Białorusi do Polski, byli to m.in. obywatele Konga i Kuby; 13 z tych osób na widok polskich patroli zawróciło na Białoruś – podała SG w raporcie z minionej doby.

Smokowski: Na ten moment Szymon Marciniak został odsunięty od sędziowania finału Ligi Mistrzów z ostatniej chwili
Smokowski: Na ten moment Szymon Marciniak został odsunięty od sędziowania finału Ligi Mistrzów

Dziennikarz i komentator sportowy Tomasz Smokowski poinformował, że na ten moment sędzia Szymon Marciniak jest zawieszony i nie poprowadzi finału Ligi Mistrzów. Dodaje jednak, że "sprawa jest jeszcze do uratowania".

Oddziały Kadyrowa wracają na Ukrainę. Aktywna operacja w nowym regionie z ostatniej chwili
Oddziały Kadyrowa wracają na Ukrainę. "Aktywna operacja w nowym regionie"

Dowódca czeczeńskiego oddziału komandosów Achmat i zastępca dowódcy 2. Korpusu Armii Apty Alaudinow przekazał na Telegramie, że jego oddział rozpoczął aktywne przygotowania do ofensywy na nowym terenie. 

Trzęsienie ziemi w Pałacu Buckingham. Syn króla Karola III podjął szokującą decyzję z ostatniej chwili
Trzęsienie ziemi w Pałacu Buckingham. Syn króla Karola III podjął szokującą decyzję

Wczoraj brytyjskie media obiegła sensacyjna informacja o tym, że książę Harry i Meghan Markle na dobre znikną z przestrzeni publicznej. Tymczasem, jak wskazuje dziś „Daily Mail”, decyzja księcia i księżnej Sussex ma być zupełnie inna. Pałac Buckingham nie będzie zadowolony…

Emerytury
Stażowe