Tadeusz Płużański: "Szczerbiec". Rzeczpospolita Turgielska

Kapitana Gracjana Fróga „Szczerbca” zamordował 11 maja 1951 r. w katowni bezpieki w Warszawie przy ul. Rakowieckiej strzałem w tył głowy ubecki kat Aleksander Drej. Szczątki polskiego bohatera do dziś nie zostały odnalezione.
Gracjan Fróg
Gracjan Fróg "Szczerbiec" / IPN

W czasie II wojny światowej Fróg kilkukrotnie skutecznie uciekał z niewoli niemieckiej i sowieckiej. Szybko związał się z wileńską konspiracją niepodległościową. We wrześniu 1943 r. objął dowództwo nad oddziałem partyzanckim (3 Wileńska Brygada AK). W okolicach podwileńskich Turgiel utworzył Rzeczpospolitą Turgielską, niezależny skrawek polskiej ziemi, która posiadała nie tylko własnych żołnierzy, ale prowadziła np. rozległe życie kulturalne. Jego Brygada była zmotoryzowana - partyzanci „trójki” zdobywali na okupancie samochody podczas zasadzek na szosach.

 

Gracjan Fróg

Był jednym z najskuteczniejszych dowódców wileńskich oddziałów partyzanckich. W ramach 3. Wileńskiej Brygady AK Gracjan Fróg i jego podkomendni przeprowadzili szereg udanych akcji bojowych, co zapewne spowodowało, że jego przełożony – płk Aleksander Krzyżanowski „Wilk” nie wyciągał konsekwencji wobec „Szczerbca” za jego niesubordynację.

W dniach 6–8 lipca 1944 r. Gracjan Fróg wziął udział w największej batalii na tych terenach – Powstaniu Wileńskim (kryptonim Ostra Brama). 14 lipca został awansowany do stopnia kapitana. 17 lipca r. podczas odprawy oficerów AK w Boguszach aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie.

 

Uciekł z obozu NKWD

Z obozu NKWD nr 178 w Diagilewie pod Riazaniem znów uciekł (jedna z nielicznych udanych ucieczek z sowieckich łagrów) i w 1946 r. przybył do Łodzi. W lipcu 1948 r. aresztowany, tym razem przez rodzimą komunistyczną bezpiekę. Po okrutnym śledztwie skazano go na karę śmierci pod fałszywymi zarzutami współpracy w czasie wojny z Niemcami.

Rodzony brat bohatera – ksiądz Zbigniew Fróg był tajnym współpracownikiem, a potem funkcjonariuszem komunistycznej bezpieki.
 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Nie żyje była poseł Prawa i Sprawiedliwości z ostatniej chwili
Nie żyje była poseł Prawa i Sprawiedliwości

Nie żyje była poseł Prawa i Sprawiedliwości – Mirosława Masłowska. Wiadomść o śmierci byłej parlamentarzystki przekazał w mediach społecznościowych wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk.

Świetna wiadomość dla widzów TVP. Legendarny serial powraca z ostatniej chwili
Świetna wiadomość dla widzów TVP. Legendarny serial powraca

Świetna wiadomość dla widzów TVP. Znany serial publicznego nadawcy ponownie pojawi się na antenie.

Gdańsk: Sąd podwyższył zadośćuczynienie dla rodziny zamordowanego przez SB Piotra Bartoszcze z ostatniej chwili
Gdańsk: Sąd podwyższył zadośćuczynienie dla rodziny zamordowanego przez SB Piotra Bartoszcze

Sąd Apelacyjny w Gdańsku podwyższył zadośćuczynienie dla rodziny zamordowanego przez Służbę Bezpieczeństwa Piotra Bartoszcze do łącznej kwoty 3 mln 250 tys. zł. Wyrok jest prawomocny.

Tomasz Lis przeprasza. Ale... z ostatniej chwili
Tomasz Lis przeprasza. Ale...

- Znajdzie się komora dla Dudy i Kaczora - co prawdopodobnie było reakcją na podpisanie przez Prezydenta Andrzeja Dudę ustawy o komisji ds. badania wpływów rosyjskich.

Zełenski gotowy na spotkanie z Putinem? Prezydent Ukrainy zabiera głos z ostatniej chwili
Zełenski gotowy na spotkanie z Putinem? Prezydent Ukrainy zabiera głos

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w rozmowie z koreańskimi mediami poruszył kwestię ewentualnego spotkania z Władimirem Putinem. Zaznaczył, że może to nastąpić dopiero po wycofaniu wojsk rosyjskich z Ukrainy.

Jest decyzja Hołowni i Kosiniaka-Kamysza ws. marszu 4 czerwca z ostatniej chwili
Jest decyzja Hołowni i Kosiniaka-Kamysza ws. marszu 4 czerwca

Lider Polski 2050 Szymon Hołownia i szef PSL Władysław Kosiniak-Kamysz wezmą udział w organizowanym 4 czerwca marszu, do udziału w którym wezwał szef PO Donald Tusk. Chcemy być z tymi, którzy chcą wolnych wyborów - oświadczył Hołownia. Zaznaczył zarazem, że nie oznacza to możliwości stworzenia jednej listy w wyborach.

Rzecznik MSZ zawieszony w obowiązkach z ostatniej chwili
"Rzecznik MSZ zawieszony w obowiązkach"

Rzecznik MSZ Łukasz Jasina został zawieszony w obowiązkach i jest na bezterminowym urlopie, z którego zapewne nie powróci na stanowisko - dowiedział się nieoficjalnie dziennikarz RMF FM.

Szokujący wpis Tomasz Lisa. Jest reakcja wiceszefa MSWiA z ostatniej chwili
Szokujący wpis Tomasz Lisa. Jest reakcja wiceszefa MSWiA

W poniedziałek prezydent Andrzej Duda poinformował, że zdecydował o podpisaniu ustawy o powołaniu komisji ds. badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne RP w latach 2007-2022, oraz że skieruje ją w trybie następczym do Trybunału Konstytucyjnego. Sprawa najwyraźniej wyjątkowo oburzyła byłego naczelnego tygodnika „Newsweeka”, Tomasza Lisa, który w swoim szokującym wpisie przekroczył kolejną granicę. Jest reakcja wiceszefa MSWiA.

Koniec kariery Roberta Lewandowskiego w kadrze? Jest reakcja Fernando Santosa z ostatniej chwili
Koniec kariery Roberta Lewandowskiego w kadrze? Jest reakcja Fernando Santosa

Koniec Roberta Lewandowskiego w reprezentacji Polski może nadejść szybciej, niż spodziewali się tego kibice? Do słów kapitana reprezentacji Polski odniósł się selekcjoner Fernando Santos.

Wiceszef MSWiA po spotkaniu z szefową MSW Niemiec: Musimy chronić strefę Schengen z ostatniej chwili
Wiceszef MSWiA po spotkaniu z szefową MSW Niemiec: Musimy chronić strefę Schengen

Musimy chronić strefę Schengen; to cel, który chce zdestabilizować zarówno Władimir Putin, jak i Alaksandr Łukaszenka - powiedział we wtorek w Świecku wiceszef MSWiA Bartosz Grodecki po spotkaniu z szefową niemieckiego MSW Nancy Faeser.

Emerytury
Stażowe