103. rocznica urodzin Jana Pawła II

Karol Wojtyła urodził się 18 maja 1920 w małopolskim miasteczku Wadowice, niedaleko Krakowa, jako ostatnie z trojga dzieci Karola i Emilii Kaczorowskiej.

Matka przyszłego papieża, Emilia Wojtyła (z domu Kaczorowska) zajmowała się domem i dorabiała jako szwaczka. Ojciec, Karol Wojtyła, służył w armii cesarza Franciszka Józefa, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r., został urzędnikiem Powiatowej Komendy Uzupełnień w Wadowicach, będąc oficerem tamtejszego 12. Pułku Piechoty.

Karol bardzo wcześnie stracił wszystkich swoich najbliższych. Miał niespełna 9 lat, kiedy umarła mu matka, która w chwili śmierci miała zaledwie 45 lat. Trzy lata później zmarł jego starszy o 14 lat brat Edmund, lekarz, który po studiach na Uniwersytecie Jagiellońskim pracował w szpitalu w Bielsku-Białej, gdzie śmiertelnie zaraził się od pacjentki szkarlatyną. Karol miał również siostrę Olgę, która zmarła tuż po urodzeniu w 1916 r. Po śmierci matki i starszego brata rodzina Wojtyłów składała się jedynie z ojca i syna. Świadkowie tamtych lat wspominają ich ogromną więź i troskliwą opiekę Karola seniora. Jednak i ojciec przyszłego papieża nie żył długo, odszedł, gdy Karol miał 20 lat.

W 1938 r. młody Wojtyła rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, które zmuszony był przerwać wraz z wybuchem II wojny światowej. W tym czasie pracował zawodowo w zakładach Solvay, ale jeszcze podczas wojny zaczął się jednak kształcić w podziemnym seminarium duchownym, mieszczącym się w pokojach abp Adama Stefana Sapiehy w jego pałacu arcybiskupim. Święcenia kapłańskie przyjął 1 listopada 1946 roku w katedrze na Wawelu i wkrótce potem wyjechał na dalsze studia do Rzymu.

Po powrocie do kraju w 1948 r. przez pół roku był wikarym w wiejskiej parafii w Niegowici, a następnie w krakowskim kościele św. Floriana, by w końcu osiąść na ul. Kanoniczej, gdzie przygotowywał się do habilitacji.

Przez cały ten czas, łącznie z wojną, żywo interesował się literaturą piękną i teatrem, a gdy jako kapłan działał w Krakowie, wiele uwagi poświęcał studentom, których otaczał szczególną opieką duszpasterską.

Biskup

Od 1954 roku pracował jako profesor na KUL-u, a papieska nominacja na biskupa pomocniczego archidiecezji krakowskiej dotarła do niego, gdy przebywał ze studentami na obozie kajakowym na Mazurach. Sakrę przyjął 28 września 1958 roku z rąk ówczesnego administratora apostolskiego w Krakowie abp Eugeniusza Baziaka. Gdy ten ostatni zmarł 15 czerwca 1962 roku w Warszawie, kapituła krakowska wybrała wikariuszem kapitulnym (tymczasowym rządcą) archidiecezji właśnie bp. Wojtyłę.

Decyzję tę potwierdził Paweł VI 13 stycznia 1964 roku, mianując 43-letniego hierarchę arcybiskupem metropolitą krakowskim. Ten sam papież 26 czerwca 1967 r. powołał go w skład Kolegium Kardynalskiego.

Kard. Wojtyła przyjął aktywny styl zarządzania diecezją od wizytacji parafialnych poczynając a na zwołaniu synodów kończąc. W tym czasie kontynuował także działalność naukowo-dydaktyczną na KUL-u. Hierarcha brał również czynny udział we wszystkich sesjach Soboru Watykańskiego II.

Po powrocie z Soboru znaczną część swojego dorobku publicystycznego poświęcił propagowaniu jego przesłania. Przede wszystkim jednak starał się zaszczepić Kościołowi w Polsce ducha soborowej odnowy. Zwołał dwa Synody: w 1972 roku Synod Archidiecezji Krakowskiej, a rok później Synod Metropolii Krakowskiej. Obydwa zamknął już jako papież, podczas wizyt w Ojczyźnie w 1979 i 1983 r.

We wrześniu 1978 roku, z ramienia episkopatu Polski - wraz z prymasem kard. Stefanem Wyszyńskim - złożył  historyczną rewizytę w RFN.

Papież

16 października 1978 na konklawe w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie 111 zgromadzonych tam kardynałów wybrało 58-letniego arcybiskupa krakowskiego 264. Biskupem Rzymu. Był pierwszym od 1523 r. nie-Włochem na tym urzędzie a także pierwszym historii Polakiem i Słowianinem. Od tamtego czasu trwał pontyfikat najdłuższy w XX wieku i trzeci co do długości w dziejach Kościoła.

Jednocześnie pontyfikat Jana Pawła II był najbardziej rekordowym pod względem liczby podróży zagranicznych - 104 i odwiedzonych podczas nich krajów - 129, a także przemierzonych kilometrów - prawie 1,3 mln oraz przeprowadzonych beatyfikacji - 148 i kanonizacji - 51 a także ogłoszonych podczas nich błogosławionych - 1343 i świętych - 482. Jan Paweł II opublikował 14 encyklik, czyli najwyższej rangi urzędowych dokumentów, jakie papieże kierują do całego Kościoła. Pierwszą zatytułowaną "Redemptor hominis" papież Wojtyła podpisał 4 marca 1979 r.; ostatnią "Ecclesia de Eucharistia" – 17 kwietnia 2003 r.

Jednym z najgłośniejszych dokumentów pontyfikatu stała się jedenasta encyklika "Evangelium vitae" (Ewangelia życia) z 25 marca.1995 r. To ukoronowanie papieskiej wizji miłości, małżeństwa, rodziny a przede wszystkim "wartości i nienaruszalności życia ludzkiego" od poczęcia do naturalnej śmierci.

Jan Paweł II był także inicjatorem Światowych Dni Młodzieży, które miały stać się jednym z fenomenów całego pontyfikatu. Dokumentem niejako programowym, w którym papież zapowiedział tę inicjatywę, był "List apostolski do młodych całego świata" wydany 31 marca 1985 r.

Był pierwszym w dziejach papieżem, który tak otwarcie i przyjaźnie mówił o wyznawcach innych religii. Także jako pierwszy papież przekroczył próg synagogi – miało to miejsce w Rzymie, 13 kwietnia 1986 r.

Z kolei 27 października 1986 r. odbyło się przełomowe międzyreligijne spotkanie modlitewne w Asyżu. Na zaproszenie Jana Pawła II do miasta św. Franciszka przybyło 47 delegacji reprezentujących wyznania chrześcijańskie oraz przedstawiciele 13 innych religii, aby w jednym czasie modlić się w intencji pokoju.

Droga na ołtarze

Już 13 maja 2005 r. ogłoszono decyzję nowego papieża, Benedykta XVI, by w przypadku Jana Pawła II odstąpić od wymaganego przez przepisy kościelne okresu 5 lat przerwy od śmierci do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego. Zarówno tempo, w jakim wszczęto ów proces, jak i czas jego trwania – niespełna dwa lata od otwarcia – są absolutnym ewenementem w naszych czasach. 1 maja 2011 r. Jan Paweł II został beatyfikowany, a 27 kwietnia 2014 r. - ogłoszony świętym.

W liście z okazji 100. rocznicy urodzin Jana Pawła II, papież-senior Benedykt XVI napisał o swoim poprzedniku: "W Janie Pawle II uwidoczniły się nam wszystkim moc i dobroć Boga. W czasie, kiedy Kościół na nowo cierpi z powodu naporu zła, jest on dla nas oznaką nadziei i otuchy".

tk, tom (KAI) / Warszawa, red. adg