„Anielskie ślady” na Jasnej Górze

Święci Archaniołowie odbierają cześć również na Jasnej Górze. Święto patronalne obchodzi dziś Armia Michała Archanioła, czyli wspólnota ludzi modlących się zwłaszcza za jasnogórskich zakonników. Kult Aniołów jest ważnym elementem duchowości paulinów. To wyraz wdzięczności za ich opiekę na pustyni nad św. Pawłem z Teb - Patriarchą Zakonu. W XVII w. na Jasnej Górze powstało pierwsze Bractwo Aniołów Stróżów podejmujące też opiekę nad uboższymi pielgrzymami. To właśnie wówczas dzięki paulinom i Bractwu kult Bożych Posłańców rozpowszechnił się w Polsce.
Brama klasztoru na Jasnej Górze z figurą św. Michała Archanioła „Anielskie ślady” na Jasnej Górze
Brama klasztoru na Jasnej Górze z figurą św. Michała Archanioła / wikimedia.commons/CC BY-SA 4.0/Aw58

Armia św. Michała Archanioła

Na Jasnej Górze w każdy piątek na wieczornej Mszy św. w Kaplicy Matki Bożej o godz. 19.30 spotkają się przedstawiciele Armii św. Michała. Tę modlitewną grupę zainicjował w 2010 r. o. Roman Majewski, ówczesny przeor Jasnej Góry. Określenie „armia” wyraża grupę ludzi gotowych do podjęcia wyzwań. Każdemu członkowi Armii przydzielono zakonnika, ojca lub brata, za którego się modli i pości, jeśli jest taka potrzeba. 

Patronem grupy jest właśnie św. Michał Archanioł, który zawsze uważany był za doskonały wzór wierności Bogu, w przeciwieństwie do Lucyfera, który nie chciał służyć Bogu i obrazuje walczący z Bogiem świat. 

Armia Michała Archanioła nie ma żadnych struktur, wsparcie Sanktuarium jest tylko i wyłącznie duchowe. Nie składa się ofiar rzeczowych czy pieniężnych. Do wspólnoty należą ludzie młodsi i starsi różnych stanów tzn. osoby samotne, zamężne, kapłani, klerycy, siostry zakonne. Więcej informacji o Armii Michała Archanioła uzyskać można na stronie jasnogora.pl w zakładce „dzieła duszpasterskie”. 

O wielkiej czci, jakiej doznawał i doznaje św. Michał Archanioł na Jasnej Górze świadczą jego posągi i przedstawienia ikonograficzne powstające od czasów dawnych po najnowsze.

Św. Michał Archanioł zachęca do walki ze złem

Nad tzw. Bramą Lubomirskich widzimy go z mieczem, walczącego ze smokiem, a w Bramie Jana Pawła II jest jego mozaika z tekstem modlitwy za jego wstawiennictwem. Michał Archanioł jest także nad głównym wejściem do Bazyliki i w Wieczerniku, przy ołtarzu Matki Bożej Kodeńskiej. Ta obecność Michała Archanioła ma też przypominać pielgrzymom przybywającym do Sanktuarium , że wchodząc w mury miejsca świętego, zaproszony jest do tego, aby walczyć ze złem, by Boga postawić na pierwszym miejscu. 

Kult świętych Aniołów wpisany jest mocno w pauliński charyzmat. Wyrasta on z duchowego dziedzictwa Patriarchy Zakonu – św. Pawła Pustelnika. Św. Hieronim, który opisał żywot Pawła, podaje jak to św. Antoni podążający do Pawłowej groty z płaszczem biskupa Atanazego, ujrzał Pawła, lśniącego bielą, jak otoczony rzeszą aniołów, chórem proroków i apostołów, unosił się do nieba. Tak św. Paweł Pustelnik, który spędził życie na pustyni w towarzystwie Aniołów, wśród nich także wstępował do Pana.

W białym kolorze zakonnego paulińskiego stroju widziano nie tylko znak niewinności i pokory, lecz również symbol nieustannej modlitwy uwielbienia na wzór Aniołów.

W paulińskiej tradycji zakonnej dniem szczególnie poświęconym Aniołom Stróżom jest każdy wtorek. 

W tradycji Zakonu Paulinów ujawnia się tez przekonanie, że ich psalmodia i liturgia Eucharystii jest odbiciem liturgii niebieskiej. Już o. Grzegorz Gyöngyösi (1472-1526) porównywał życie „białych mnichów” do życia Aniołów przede wszystkim, dlatego, że chętnie i długo śpiewali – jak Aniołowie chwałę Bogu. Nawet w iluminowanym mszale paulińskim z początku XVI w. daje się zauważyć postać modlącego się na klęczkach paulina, który znajduje się w wielkiej literze „G” oznaczającej „Gloria”, czyli „Chwała na wysokości Bogu”. Zarówno najnowsze, jak i najstarsze modlitewniki i ceremoniały (rytuały) paulińskie przekazują w tym zakresie bogatą spuściznę.

Kult Aniołów Stróżów w Polsce – rozpowszechniony przez paulinów

W Polsce kult Aniołów Stróżów rozpowszechnił się właśnie dzięki paulinom, którzy w XVII w. założyli na Jasnej Górze pierwsze Bractwo Aniołów Stróżów. Powstało na prośbę króla Zygmunta II Wazy przed 1616 r., a erygowane zostało na mocy dekretu Urbana VIII, „In supermo Apostolicae dignitatis” z 1624 r. Bractwo istniało także przy paulińskim kościele św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa na Skałce w Krakowie przez 237 lat, przechodząc różne etapy rozwoju. Swoją działalność prowadziło do 1951 r. Ponownie zostało reaktywowane w 2005 r., gdy na Skałce obchodzono Rok Aniołów.

Do Bractwa wstępowali przedstawiciele wszystkich stanów, od panujących władców do przedstawicieli ludu. Mamy cenną księgę autografów, do której osobiście wpisywali się członkowie Bractwa. W latach 1628-1640 odnotowano ponad 200 tys. członków – opowiada o. Stanisław Rudziński. Historyk sztuki wśród ludzi kultury wymienia wpisy m.in. Zygmunta Krasińskiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Jana Matejki, Elizy Orzeszkowej, Bolesława Prusa czy Stanisława Reymonta.

Do roku 1640 r – przypomniał o. Rudziński – paulini erygowali Bractwa Aniołów Stróżów w 122 polskich miejscowościach, a przede wszystkim we wszystkich paulińskich klasztorach. Zakładano je także na terenach objętych wojną. Bractwa zakładano także przy klasztorach paulińskich za granicą: szczególnie na Węgrzech, w Chorwacji, Czechach, Austrii, Szwajcarii, w południowych Niemczech. Niestety w wyniku kasaty Zakonu w monarchii austro-węgierskiej bractwa zaczęły tam zanikać, ostateczne zahamowanie rozwoju nastąpiło na przełomie XIX/XX w.

Bractwo, zarówno to dawne jak, i współczesne, ma szerzyć nabożeństwo do Aniołów Stróżów, wyrażać szacunek dla ich obecności, zaufanie i wdzięczność za ich opiekę. Ponadto członkowie Bractwa powinni odwiedzać chorych i chronić innych przed zagrożeniem grzechu. Do specjalnych zadań członków Bractwa należała pomoc biedniejszym pielgrzymom i udzielanie im noclegów. 

Paulini pisali także dzieła o Aniołach Stróżach. Do bardziej znanych autorów „anielskiego piśmiennictwa” w dawnych wiekach należą: o. Kacper Biedrzychowski, który w 1620 r. wydał w Krakowie opracowanie „Officia Anglorum erga homines” (Obowiązki Aniołów wobec ludzi), o. Andrzej Gołdonowski, autor dzieł „Bractwo św. Anioła Stróża. Powinności artykuły, ustawy porządki, odpusty” (Kraków 1641 i „Bractwo żołnierskie św. Michała Archanioła Marcina z Bydgoszczy” oraz o. Ambroży Nieszporkiewicz, autor „Dziennika anielskiego” (modlitewnika) wydanego w Krakowie w 1670 r.

Jasna Góra w swoim wystroju jest niezwykle bogata w przedstawienia anielskie. Także w samym Obrazie jasnogórskim odnajdujemy anielskie przedstawienia zwraca uwagę o. Stanisław Rudziński. – Na samym Wizerunku Jasnogórskim, w tle, na srebrnych rytowanych blachach fundacji Władysława Jagiełły, widzimy w scenie zwiastowania Michała Archanioła – wskazuje historyk sztuki.

Na Jasnej Górze znajduje się też specjalna Kaplica Aniołów Stróżów, nazywana także kaplicą Najświętszego Serca Pana lub też kaplicą Jabłonowskich. Należy ona do zespołu kaplic bocznych, przylegających do południowej nawy bocznej Bazyliki Jasnogórskiej.

Kaplica Świętych Relikwii i kaplica Jabłonowskich powstały jako całość na początku XVII wieku - niższa budowla była murowana, a wyższa - drewniana. Wzmianka o tej drewnianej kaplicy zachowała się w dokumentach klasztornych. Archiwista, odnotowując pobyt nowo wybranego króla Polski Władysława IV na Jasnej Górze (i w tej kaplicy), zapisał: "Kaplica jest drewniana, lecz gustownie wewnątrz przyozdobiona". Ta drewniana budowla została rozebrana już w 1639 r., a na jej miejscu stanęła kaplica murowana - być może była to fundacja Lubomirskich. Tę z kolei przebudowano w 1751 r. z polecenia wojewody Jabłonowskiego. Stąd nazwa kaplicy.

Biuro Prasowe @JasnaGóraNews/mir / Jasna Góra


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Jest pierwszy komentarz Mateusza Morawieckiego po decyzji Sejmu z ostatniej chwili
Jest pierwszy komentarz Mateusza Morawieckiego po decyzji Sejmu

Rząd Mateusza Morawieckiego nie uzyskał w Sejmie wotum zaufania. Premier opublikował w mediach społecznościowych pierwszy komentarz po głosowaniu.

Ekspert: Bardzo dobra informacja dla Polski. Nie będzie powtórki z 17 września 2009 z ostatniej chwili
Ekspert: Bardzo dobra informacja dla Polski. Nie będzie powtórki z 17 września 2009

– Amerykanie przekazali nam informację, że 15 grudnia zdolność operacyjną osiągnie tarcza antyrakietowa w Redzikowie – poinformował w poniedziałek premier Mateusz Morawiecki wygłaszając w Sejmie expose. – Armia Polska musi rosnąć w siłę; tylko silna Rzeczpospolita ma rację bytu – dodał.

Sejm zagłosował nad wotum zaufania dla Mateusza Morawieckiego z ostatniej chwili
Sejm zagłosował nad wotum zaufania dla Mateusza Morawieckiego

Sejm nie udzielił wotum zaufania rządowi Mateusza Morawieckiego.

Będzie naprawdę niebezpiecznie. Ostrzeżenia drugiego i trzeciego stopnia z ostatniej chwili
Będzie naprawdę niebezpiecznie. Ostrzeżenia drugiego i trzeciego stopnia

Ostrzeżenie trzeciego stopnia o wezbraniu wód, z przekroczeniem stanów alarmowych w górnym biegu Ślęzy wydał w poniedziałek IMGW. Ostrzeżenia, drugiego stopnia, o wezbraniu wód wydano też dla kilku innych rzek w regionie.

Morawiecki do Gawkowskiego: Kto pana tak skrzywdził? z ostatniej chwili
Morawiecki do Gawkowskiego: Kto pana tak skrzywdził?

Panu się takie coś wymknęło, że w czasach naszych rządów była najwyższa inflacja od 30 lat. Naprawdę pan w to wierzy? Kto pana tak skrzywdził? – pytał z mównicy Krzysztofa Gawkowskiego szef rządu Mateusz Morawiecki

Cała prawda o rekordziście Jeden z dziesięciu z ostatniej chwili
Cała prawda o rekordziście "Jeden z dziesięciu"

Artur Baranowski, finalista „Jeden z dziesięciu”, który wprawił w osłupienie widzów i brawurowo awansował do finałowego odcinka, nie wystąpił ostatecznie w odcinku finałowym.

Niemcy zachwyceni Hołownią: „Superstar” z ostatniej chwili
Niemcy zachwyceni Hołownią: „Superstar”

„Sejmflix” i Superstar Hołownia. Polacy mają nowy rozrywkowy hit, którego gwiazdą jest nowy marszałek Sejmu – pisze o nowo wybranym marszałku Sejmu i nowym politycznym rozdaniu niemiecka stacja MDR.

Trzęsienie ziemi w Hiszpanii. FC Barcelona bez Roberta Lewandowskiego z ostatniej chwili
Trzęsienie ziemi w Hiszpanii. FC Barcelona bez Roberta Lewandowskiego

Sensacyjna informacja z Barcelony. Robert Lewandowski nie pojedzie do Belgii na mecz z Royalem Antwerp.

Wójt Dorohuska poinformował protestujących kierowców ciężarówek o rozwiązaniu protestu na granicy z ostatniej chwili
Wójt Dorohuska poinformował protestujących kierowców ciężarówek o rozwiązaniu protestu na granicy

Wójt gminy Dorohusk Wojciech Sawa rozwiązał protest przewoźników na granicy – dowiedział się reporter Polsat News Łukasz Dubaniewicz.

Jest wyrok w sprawie znanego polskiego aktora z ostatniej chwili
Jest wyrok w sprawie znanego polskiego aktora

Sąd po rozpoznaniu sprawy na zasadach ogólnych orzekł wobec aktora Jerzego S. karę 4 tys. grzywny za spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, będąc w stanie po użyciu alkoholu. Wcześniej w wyroku nakazowym zasądzono grzywnę w wysokości 3 tys., czemu sprzeciwiła się prokuratura.

REKLAMA

„Anielskie ślady” na Jasnej Górze

Święci Archaniołowie odbierają cześć również na Jasnej Górze. Święto patronalne obchodzi dziś Armia Michała Archanioła, czyli wspólnota ludzi modlących się zwłaszcza za jasnogórskich zakonników. Kult Aniołów jest ważnym elementem duchowości paulinów. To wyraz wdzięczności za ich opiekę na pustyni nad św. Pawłem z Teb - Patriarchą Zakonu. W XVII w. na Jasnej Górze powstało pierwsze Bractwo Aniołów Stróżów podejmujące też opiekę nad uboższymi pielgrzymami. To właśnie wówczas dzięki paulinom i Bractwu kult Bożych Posłańców rozpowszechnił się w Polsce.
Brama klasztoru na Jasnej Górze z figurą św. Michała Archanioła „Anielskie ślady” na Jasnej Górze
Brama klasztoru na Jasnej Górze z figurą św. Michała Archanioła / wikimedia.commons/CC BY-SA 4.0/Aw58

Armia św. Michała Archanioła

Na Jasnej Górze w każdy piątek na wieczornej Mszy św. w Kaplicy Matki Bożej o godz. 19.30 spotkają się przedstawiciele Armii św. Michała. Tę modlitewną grupę zainicjował w 2010 r. o. Roman Majewski, ówczesny przeor Jasnej Góry. Określenie „armia” wyraża grupę ludzi gotowych do podjęcia wyzwań. Każdemu członkowi Armii przydzielono zakonnika, ojca lub brata, za którego się modli i pości, jeśli jest taka potrzeba. 

Patronem grupy jest właśnie św. Michał Archanioł, który zawsze uważany był za doskonały wzór wierności Bogu, w przeciwieństwie do Lucyfera, który nie chciał służyć Bogu i obrazuje walczący z Bogiem świat. 

Armia Michała Archanioła nie ma żadnych struktur, wsparcie Sanktuarium jest tylko i wyłącznie duchowe. Nie składa się ofiar rzeczowych czy pieniężnych. Do wspólnoty należą ludzie młodsi i starsi różnych stanów tzn. osoby samotne, zamężne, kapłani, klerycy, siostry zakonne. Więcej informacji o Armii Michała Archanioła uzyskać można na stronie jasnogora.pl w zakładce „dzieła duszpasterskie”. 

O wielkiej czci, jakiej doznawał i doznaje św. Michał Archanioł na Jasnej Górze świadczą jego posągi i przedstawienia ikonograficzne powstające od czasów dawnych po najnowsze.

Św. Michał Archanioł zachęca do walki ze złem

Nad tzw. Bramą Lubomirskich widzimy go z mieczem, walczącego ze smokiem, a w Bramie Jana Pawła II jest jego mozaika z tekstem modlitwy za jego wstawiennictwem. Michał Archanioł jest także nad głównym wejściem do Bazyliki i w Wieczerniku, przy ołtarzu Matki Bożej Kodeńskiej. Ta obecność Michała Archanioła ma też przypominać pielgrzymom przybywającym do Sanktuarium , że wchodząc w mury miejsca świętego, zaproszony jest do tego, aby walczyć ze złem, by Boga postawić na pierwszym miejscu. 

Kult świętych Aniołów wpisany jest mocno w pauliński charyzmat. Wyrasta on z duchowego dziedzictwa Patriarchy Zakonu – św. Pawła Pustelnika. Św. Hieronim, który opisał żywot Pawła, podaje jak to św. Antoni podążający do Pawłowej groty z płaszczem biskupa Atanazego, ujrzał Pawła, lśniącego bielą, jak otoczony rzeszą aniołów, chórem proroków i apostołów, unosił się do nieba. Tak św. Paweł Pustelnik, który spędził życie na pustyni w towarzystwie Aniołów, wśród nich także wstępował do Pana.

W białym kolorze zakonnego paulińskiego stroju widziano nie tylko znak niewinności i pokory, lecz również symbol nieustannej modlitwy uwielbienia na wzór Aniołów.

W paulińskiej tradycji zakonnej dniem szczególnie poświęconym Aniołom Stróżom jest każdy wtorek. 

W tradycji Zakonu Paulinów ujawnia się tez przekonanie, że ich psalmodia i liturgia Eucharystii jest odbiciem liturgii niebieskiej. Już o. Grzegorz Gyöngyösi (1472-1526) porównywał życie „białych mnichów” do życia Aniołów przede wszystkim, dlatego, że chętnie i długo śpiewali – jak Aniołowie chwałę Bogu. Nawet w iluminowanym mszale paulińskim z początku XVI w. daje się zauważyć postać modlącego się na klęczkach paulina, który znajduje się w wielkiej literze „G” oznaczającej „Gloria”, czyli „Chwała na wysokości Bogu”. Zarówno najnowsze, jak i najstarsze modlitewniki i ceremoniały (rytuały) paulińskie przekazują w tym zakresie bogatą spuściznę.

Kult Aniołów Stróżów w Polsce – rozpowszechniony przez paulinów

W Polsce kult Aniołów Stróżów rozpowszechnił się właśnie dzięki paulinom, którzy w XVII w. założyli na Jasnej Górze pierwsze Bractwo Aniołów Stróżów. Powstało na prośbę króla Zygmunta II Wazy przed 1616 r., a erygowane zostało na mocy dekretu Urbana VIII, „In supermo Apostolicae dignitatis” z 1624 r. Bractwo istniało także przy paulińskim kościele św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa na Skałce w Krakowie przez 237 lat, przechodząc różne etapy rozwoju. Swoją działalność prowadziło do 1951 r. Ponownie zostało reaktywowane w 2005 r., gdy na Skałce obchodzono Rok Aniołów.

Do Bractwa wstępowali przedstawiciele wszystkich stanów, od panujących władców do przedstawicieli ludu. Mamy cenną księgę autografów, do której osobiście wpisywali się członkowie Bractwa. W latach 1628-1640 odnotowano ponad 200 tys. członków – opowiada o. Stanisław Rudziński. Historyk sztuki wśród ludzi kultury wymienia wpisy m.in. Zygmunta Krasińskiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Jana Matejki, Elizy Orzeszkowej, Bolesława Prusa czy Stanisława Reymonta.

Do roku 1640 r – przypomniał o. Rudziński – paulini erygowali Bractwa Aniołów Stróżów w 122 polskich miejscowościach, a przede wszystkim we wszystkich paulińskich klasztorach. Zakładano je także na terenach objętych wojną. Bractwa zakładano także przy klasztorach paulińskich za granicą: szczególnie na Węgrzech, w Chorwacji, Czechach, Austrii, Szwajcarii, w południowych Niemczech. Niestety w wyniku kasaty Zakonu w monarchii austro-węgierskiej bractwa zaczęły tam zanikać, ostateczne zahamowanie rozwoju nastąpiło na przełomie XIX/XX w.

Bractwo, zarówno to dawne jak, i współczesne, ma szerzyć nabożeństwo do Aniołów Stróżów, wyrażać szacunek dla ich obecności, zaufanie i wdzięczność za ich opiekę. Ponadto członkowie Bractwa powinni odwiedzać chorych i chronić innych przed zagrożeniem grzechu. Do specjalnych zadań członków Bractwa należała pomoc biedniejszym pielgrzymom i udzielanie im noclegów. 

Paulini pisali także dzieła o Aniołach Stróżach. Do bardziej znanych autorów „anielskiego piśmiennictwa” w dawnych wiekach należą: o. Kacper Biedrzychowski, który w 1620 r. wydał w Krakowie opracowanie „Officia Anglorum erga homines” (Obowiązki Aniołów wobec ludzi), o. Andrzej Gołdonowski, autor dzieł „Bractwo św. Anioła Stróża. Powinności artykuły, ustawy porządki, odpusty” (Kraków 1641 i „Bractwo żołnierskie św. Michała Archanioła Marcina z Bydgoszczy” oraz o. Ambroży Nieszporkiewicz, autor „Dziennika anielskiego” (modlitewnika) wydanego w Krakowie w 1670 r.

Jasna Góra w swoim wystroju jest niezwykle bogata w przedstawienia anielskie. Także w samym Obrazie jasnogórskim odnajdujemy anielskie przedstawienia zwraca uwagę o. Stanisław Rudziński. – Na samym Wizerunku Jasnogórskim, w tle, na srebrnych rytowanych blachach fundacji Władysława Jagiełły, widzimy w scenie zwiastowania Michała Archanioła – wskazuje historyk sztuki.

Na Jasnej Górze znajduje się też specjalna Kaplica Aniołów Stróżów, nazywana także kaplicą Najświętszego Serca Pana lub też kaplicą Jabłonowskich. Należy ona do zespołu kaplic bocznych, przylegających do południowej nawy bocznej Bazyliki Jasnogórskiej.

Kaplica Świętych Relikwii i kaplica Jabłonowskich powstały jako całość na początku XVII wieku - niższa budowla była murowana, a wyższa - drewniana. Wzmianka o tej drewnianej kaplicy zachowała się w dokumentach klasztornych. Archiwista, odnotowując pobyt nowo wybranego króla Polski Władysława IV na Jasnej Górze (i w tej kaplicy), zapisał: "Kaplica jest drewniana, lecz gustownie wewnątrz przyozdobiona". Ta drewniana budowla została rozebrana już w 1639 r., a na jej miejscu stanęła kaplica murowana - być może była to fundacja Lubomirskich. Tę z kolei przebudowano w 1751 r. z polecenia wojewody Jabłonowskiego. Stąd nazwa kaplicy.

Biuro Prasowe @JasnaGóraNews/mir / Jasna Góra



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe