Debata Wolnych i Solidarnych poświęcona tematowi Trójmorza

W sobotę, 10 maja, w Poznaniu odbyła się Debata Wolnych i Solidarnych poświęcona tematowi: ,,Trójmorze a Unia Europejska: wartości, gospodarka i geopolityka”. W dyskusji udział wzięli: prof. UAM Cezary Kościelniak, prof. Sławomir Magala i red. Piotr Semka.
debta Debata Wolnych i Solidarnych poświęcona tematowi Trójmorza
debta / fot. Tysol.pl

Spotkanie zostało zorganizowane w kontekście niedawno zakończonego 10 Szczytu Inicjatywy Trójmorza, którego gospodarzem był prezydent Andrzej Duda. Poruszane podczas debaty zagadnienia korespondowały z tematyką omawianą na szczycie i dotyczyły m.in. przyszłych inwestycji, rozwoju infrastruktury energetycznej i transportowej, a także kwestii bezpieczeństwa państw regionu.

Trójmorze to międzynarodowa inicjatywa gospodarczo-polityczna skupiająca 13 państw Unii Europejskiej położonych w pobliżu mórz Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyckiego. W skład grupy wchodzą: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry i Grecja. Obszar obejmujący państwa należące do Inicjatywy Trójmorza stanowi prawie jedną trzecią całkowitej powierzchni Unii Europejskiej, zamieszkałą przez ponad 112 milionów ludzi

Uwarunkowania regionalne i historyczne

Debatę otwarto krótkim omówieniem uwarunkowań geograficznych regionu oraz prezentacją historycznych map Europy. Uczestnicy zgodnie wyrazili przekonanie, że to Polska powinna przyjąć funkcję lidera inicjatywy, a w przyszłości- przywódcy sojuszu Trójmorza. Jako pierwszy głos w dyskusji zabrał red. Piotr Semka, który nakreślił dzieje regionu, zwracając uwagę na problem występujący na płaszczyźnie ,,dialogu” między krajami Trójmorza. Redaktor swoją część wypowiedzi zatytułował: ,,Dlaczego narody Trójmorza nie potrafiły ze sobą rozmawiać”. Semka źródeł tego problemu doszukiwał się w okresie tworzenia się pierwszych bytów państwowych w regionie. Wskazał na wielowiekową walkę państw Trójmorza (Czechy, Węgry, Polska) z próbami objęcia regionu niemiecką strefą wpływów oraz na problem związany z brakiem porozumienia między sąsiadami, uniemożliwiającym zawarcie naturalnych, korzystnych sojuszy. Semka stwierdził, że wczesnośredniowiecze ambicje Niemiec dotyczące dominacji w regionie są wciąż aktualne, a postawa uległości wobec Berlina jest reprezentowana w Polsce przez obóz Platformy Obywatelskiej.

27 państw, które stanowią UE to w dużej mierze państwa małe, które nie mają nawyku współpracy między sobą, a Polska propozycja żeby razem wystąpić przeciwko niemieckiemu dyktatowi budzi autentyczne przerażenie. Tak było kiedy Prezydent Lech Kaczyński zapytał Słowenię czy ona ma ochotę być pod wpływem niemieckiej dyplomacji. [...] Jeśli prezydenturę wygra Pan Trzaskowski to mam obawy, że temat Trójmorza uschnie bardzo szybko.

- zauważył Piotr Semka.


-Projekt, którego patronem jest Prezydent Duda to jest projekt przejścia z półperyferii do nowego centrum, które miałoby się wydarzyć w tej części Europy.

- zauważył

 

Trendy w postrzeganiu Europy Środkowej

Istotnym elementem wystąpienia Kościelniaka była próba ukazania źródeł podziału Europy na zachód i wschodnie peryferie, a także pewnej (cyt.) zachodniości Europy Środkowej. Profesor zaznaczył ograniczenia wynikające z tego podziału, który swoją prostą geograficzną dwubiegunowością spłyca złożoność historyczno- kulturową regionu. Jest wynikiem zachodniej narracji dotyczącej traktowania krajów satelickich ZSRR oraz tych bezpośrednio włączonych do jego terytorium jako byty tożsame. Podkreślił także konieczność wzbogacenia perspektywy o dodatkowe strefy/osie- północ (kraje bałtyckie) i południe (Bałkany), co stanowi integralny element paradygmatu Trójmorza.
Zaznaczył również, że zasadniczą cechą Europy Środkowej jest jej przynależność do cywilizacji Zachodu, utożsamianej z takimi wartościami jak prawa człowieka, istotna rola prywatnej własności czy tradycja prawa rzymskiego. Idee te ugruntowane w XXI wieku i poprzedzone zostały polityką pontyfikatu prowadzoną przez Jana Pawła II. Tę część wypowiedzi zakończył słowami dotyczącymi polityki międzynarodowej Stanów Zjednoczonych i potencjalnego zainteresowania Trumpa Trójmorzem:

Do Trójmorza chętnie wróciłby Donald Trump. Fort Trump to transmisja bezpieczeństwa z Ramstein i dodatkowy element rozwojowy, który buduje stabilizację regionu, nikt o zdrowych zmysłach, nawet Putin, nie zaatakuje głównych sił Stanów Zjednoczonych w tej części Europy.

- zauważył prof. Kościelniak:
 

Zachodnia „zaćma”

Prof. Sławomir Magala, skupił się w swoim wystąpieniu na przyczynach drugorzędnego traktowania Europy Środkowo-Wschodniej przez Zachód. Na podstawie własnych badań wskazał na zjawisko, które określił mianem „zaćmy” – symbolicznej ślepoty Zachodu na rzeczywistość państw postkomunistycznych. Ta wada percepcyjna, jak wskazywał Magala, uniemożliwia dostrzeżenie bardziej ludzkich, autentycznych cech mieszkańców regionu, takich jak Polacy, redukując ich do uproszczonych i stereotypowych wyobrażeń i taniej siły roboczej.

Gdyby to od Niemców zależało to nasze szkoły i media powinny jeszcze dokładniej prać mózgi po to żeby wszyscy wiedzieli, że komunizm upadł bo Niemcy przekroczyli Mur Berliński; a to, że przedtem wyrabiano coś w Stoczni Gdańskiej gdzie biegali chłopcy z Matką Boską w klapie to oczywiście niszowy folklor.

- zauważył prof.Magala.
 

Profesor wyraził głębokie wątpliwości co do możliwości skutecznej realizacji projektu z powodu braku współpracy między państwami mającymi wejść w skład Trójmorza, jak i ze względu na priorytety obecnego rządu oraz przywiązanie części europejskich społeczeństw do utrzymania niemieckiej hegemonii.

 

USA są cennym sojusznikiem

W drugiej części debaty najistotniejszy wydawał się głos Prof. Kościelniaka, który zwrócił uwagę, że Trójmorze stanowi istotną część walki o podmiotowość regionu na arenie międzynarodowej. Jego zdaniem antyamerykańskie nastawienie państw Starego Zachodu sprawia, że Europa Środkowa i Wschodnia stają się cennym partnerem politycznym USA: z punktu widzenia Donalda Trumpa niezbędny będzie lewar, który pozwoli zabezpieczyć interesy Stanów Zjednoczonych. Gdy dodamy do tego pontyfikat Leona XIV, który może być absolutnie nowatorski jeśli chodzi o perspektywę geopolityczną i geokulturową.

Innym ważnym wątkiem tej części dyskusji był problem dotyczący ograniczania wolności słowa. Uczestnicy zgodnie stwierdzili, że zachód trawi polityka cenzury obejmującej media i media społecznościowe, co stanowi naruszenie podstawowych wartości zachodniej cywilizacji. Kolejnym niebezpieczeństwem jest postępująca islamizacja Europy, odbywająca się m.in. poprzez wykorzenianie autochtonów europejskich z ich osiedli, zaznaczono także fakt niemożności porozumienia między Europejczykami a muzułmanami wynikający z różnic kulturowych.

 

Wyzwania przed inicjatywą Trójmorza

Debata w Poznaniu ukazała złożoność wyzwań, przed którymi stoi Inicjatywa Trójmorza- od geopolityki i historii po wartości kulturowe i przyszłość współpracy transatlantyckiej. Wypowiedzi uczestników wskazały na głęboko zakorzenione różnice interpretacyjne oraz brak jednoznacznego konsensusu co do kierunku, w jakim projekt ten powinien zmierzać. Jedno jednak pozostaje pewne: inicjatywa musi być stale obecna w świadomości polityków i społeczeństw regionu Trójmorza. Konieczne jest podjęcie działań nadających państwom większą podmiotowość na arenie międzynarodowej a dyskusje takie jak ta są niezbędne, by określić rolę Europy Środkowo-Wschodniej w zmieniającym się układzie sił oraz zaznaczyć niezwykle istotne kwestie w społecznej świadomości.
 


 

POLECANE
USA przygotowują się na odwet Iranu. Kluczowe 48 godzin pilne
USA przygotowują się na odwet Iranu. Kluczowe 48 godzin

Administracja prezydenta Donalda Trumpa przygotowuje się na możliwy odwet Iranu po serii amerykańskich ataków wymierzonych w irańskie obiekty nuklearne. Jak podała telewizja NBC, według ekspertów najbliższe 48 godzin może być kluczowe dla bezpieczeństwa USA i ich sojuszników w regionie.

Kryzys podczas ćwiczeń NATO. Szwedzkim marynarzom zabrakło... kawy Wiadomości
Kryzys podczas ćwiczeń NATO. Szwedzkim marynarzom zabrakło... kawy

W trakcie tegorocznych ćwiczeń BALTOPS 2025, które odbywają się cyklicznie na Morzu Bałtyckim i są jednymi z najważniejszych manewrów NATO w tej części Europy, doszło do nietypowego, lecz znaczącego incydentu. Na pokładzie jednej ze szwedzkich łodzi podwodnych niespodziewanie skończyła się kawa.

Tusk wypowie wojnę prezydentowi o krzesło w NATO. Gabinet Andrzeja Dudy przewiduje czarny scenariusz Wiadomości
"Tusk wypowie wojnę prezydentowi o krzesło w NATO". Gabinet Andrzeja Dudy przewiduje czarny scenariusz

- Tusk zrobi wszystko, aby Nawrocki nie poleciał na kolejny szczyt NATO - stwierdził Marcin Mastalerek podczas rozmowy w "Śniadaniu Rymanowskiego".  - Mieliśmy taką wojnę z prezydentem po 2007 r. Była to wojna z Lechem Kaczyńskim - przypomniał szef Gabinetu Prezydenta RP.

Z Jemenu dotarła groźba odwetu na USA za atak na Iran. To kwestia czasu z ostatniej chwili
Z Jemenu dotarła groźba odwetu na USA za atak na Iran. "To kwestia czasu"

W niedzielny poranek 22 czerwca 2025 roku Stany Zjednoczone przeprowadziły serię zmasowanych ataków lotniczych na irańskie obiekty nuklearne. Celem operacji były trzy strategiczne lokalizacje: Fordo, Natanz oraz Isfahan.

Satelita zombie znów nadaje? Z kosmosu nadchodzą dziwne sygnały z ostatniej chwili
Satelita "zombie" znów nadaje? Z kosmosu nadchodzą dziwne sygnały

Australijskie radioteleskopy zarejestrowały dziwny sygnał. Po analizie okazało się, że nie pochodzi z dalekiego kosmosu, tylko z orbity okołoziemskiej. Sygnał przyszedł od starego, nieczynnego amerykańskiego satelity Relay 2.

Przeważająca większość wyborców Konfederacji i PiS pozytywnie o Karolu Nawrockim Wiadomości
Przeważająca większość wyborców Konfederacji i PiS pozytywnie o Karolu Nawrockim

Według najnowszego badania UCE Research dla Onetu przeważająca większość wyborców PiS i Konfederacji uważa, że Nawrocki będzie odpowiednim zwierzchnikiem sił zbrojnych. Po stronie wyborców PiS uważa tak 86,9 proc. ankietowanych, a wśród wyborców partii Sławomira Mentzena — 81,3 proc.

Komunikat Straży Miejskiej dla mieszkańców Warszawy z ostatniej chwili
Komunikat Straży Miejskiej dla mieszkańców Warszawy

W pierwszym tygodniu lipca Straż Miejska w Warszawie zaprasza dzieci po 10. roku życia na indywidualne egzaminy na kartę rowerową. Zostaną one przeprowadzane w bezpiecznej przestrzeni Miasteczka Ruchu Drogowego Straży Miejskiej w Warszawie przy ul. Sołtyka 8/10.

Niemcy masowo odsyłają migrantów do Polski. Dariusz Matecki odsłania szokujące kulisy fikcji na granicy z ostatniej chwili
Niemcy masowo odsyłają migrantów do Polski. Dariusz Matecki odsłania szokujące kulisy fikcji na granicy

Dariusz Matecki opublikował mediach społecznościowych dokument, który potwierdza, że Niemcy przerzucają na polską stronę cudzoziemców, którzy rzekomo mieli w naszym kraju występować o ochronę azylową, a faktycznie nigdy w polskim w systemie nie zaistnieli. Poseł alarmuje, że akcja jest realizowana na masową skalę.

TSUE odrzucił wniosek ws. 101-letniego weterana AK. Niemcy mogą być zadowoleni tylko u nas
TSUE odrzucił wniosek ws. 101-letniego weterana AK. Niemcy mogą być zadowoleni

Sąd Najwyższy złożył w Trybunale Sprawiedliwości UE wniosek o przyspieszony tryb rozpatrzenia sprawy blisko 101-letniego kpt. Zbigniewa Radłowskiego, żołnierza AK, uczestnika powstania warszawskiego i więźnia obozu Auschwitz. Chodzi o sprawę ciągnąca się od ponad dekady i dotyczącą pozwu oficera m.in. przeciwko niemieckiej telewizji ZDF. TSUE odrzucił prośbę SN, uznając, że wiek weterana nie jest wystarczającym powodem do przyspieszenia procesu. 

Informacje ws śmierci dziecka odebranego matce. Nowy komunikat policji Wiadomości
Informacje ws śmierci dziecka odebranego matce. Nowy komunikat policji

Dramatyczne wydarzenia rozegrały się 15 maja w Warszawie. Policja zatrzymała Magdalenę W., matkę trójki dzieci, w celu doprowadzenia jej do zakładu karnego po prawomocnym wyroku za oszustwa finansowe. Kobieta została zatrzymana w obecności dzieci – czteromiesięcznego Oskara, trzyletniej Leny i ich starszego brata.

REKLAMA

Debata Wolnych i Solidarnych poświęcona tematowi Trójmorza

W sobotę, 10 maja, w Poznaniu odbyła się Debata Wolnych i Solidarnych poświęcona tematowi: ,,Trójmorze a Unia Europejska: wartości, gospodarka i geopolityka”. W dyskusji udział wzięli: prof. UAM Cezary Kościelniak, prof. Sławomir Magala i red. Piotr Semka.
debta Debata Wolnych i Solidarnych poświęcona tematowi Trójmorza
debta / fot. Tysol.pl

Spotkanie zostało zorganizowane w kontekście niedawno zakończonego 10 Szczytu Inicjatywy Trójmorza, którego gospodarzem był prezydent Andrzej Duda. Poruszane podczas debaty zagadnienia korespondowały z tematyką omawianą na szczycie i dotyczyły m.in. przyszłych inwestycji, rozwoju infrastruktury energetycznej i transportowej, a także kwestii bezpieczeństwa państw regionu.

Trójmorze to międzynarodowa inicjatywa gospodarczo-polityczna skupiająca 13 państw Unii Europejskiej położonych w pobliżu mórz Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyckiego. W skład grupy wchodzą: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry i Grecja. Obszar obejmujący państwa należące do Inicjatywy Trójmorza stanowi prawie jedną trzecią całkowitej powierzchni Unii Europejskiej, zamieszkałą przez ponad 112 milionów ludzi

Uwarunkowania regionalne i historyczne

Debatę otwarto krótkim omówieniem uwarunkowań geograficznych regionu oraz prezentacją historycznych map Europy. Uczestnicy zgodnie wyrazili przekonanie, że to Polska powinna przyjąć funkcję lidera inicjatywy, a w przyszłości- przywódcy sojuszu Trójmorza. Jako pierwszy głos w dyskusji zabrał red. Piotr Semka, który nakreślił dzieje regionu, zwracając uwagę na problem występujący na płaszczyźnie ,,dialogu” między krajami Trójmorza. Redaktor swoją część wypowiedzi zatytułował: ,,Dlaczego narody Trójmorza nie potrafiły ze sobą rozmawiać”. Semka źródeł tego problemu doszukiwał się w okresie tworzenia się pierwszych bytów państwowych w regionie. Wskazał na wielowiekową walkę państw Trójmorza (Czechy, Węgry, Polska) z próbami objęcia regionu niemiecką strefą wpływów oraz na problem związany z brakiem porozumienia między sąsiadami, uniemożliwiającym zawarcie naturalnych, korzystnych sojuszy. Semka stwierdził, że wczesnośredniowiecze ambicje Niemiec dotyczące dominacji w regionie są wciąż aktualne, a postawa uległości wobec Berlina jest reprezentowana w Polsce przez obóz Platformy Obywatelskiej.

27 państw, które stanowią UE to w dużej mierze państwa małe, które nie mają nawyku współpracy między sobą, a Polska propozycja żeby razem wystąpić przeciwko niemieckiemu dyktatowi budzi autentyczne przerażenie. Tak było kiedy Prezydent Lech Kaczyński zapytał Słowenię czy ona ma ochotę być pod wpływem niemieckiej dyplomacji. [...] Jeśli prezydenturę wygra Pan Trzaskowski to mam obawy, że temat Trójmorza uschnie bardzo szybko.

- zauważył Piotr Semka.


-Projekt, którego patronem jest Prezydent Duda to jest projekt przejścia z półperyferii do nowego centrum, które miałoby się wydarzyć w tej części Europy.

- zauważył

 

Trendy w postrzeganiu Europy Środkowej

Istotnym elementem wystąpienia Kościelniaka była próba ukazania źródeł podziału Europy na zachód i wschodnie peryferie, a także pewnej (cyt.) zachodniości Europy Środkowej. Profesor zaznaczył ograniczenia wynikające z tego podziału, który swoją prostą geograficzną dwubiegunowością spłyca złożoność historyczno- kulturową regionu. Jest wynikiem zachodniej narracji dotyczącej traktowania krajów satelickich ZSRR oraz tych bezpośrednio włączonych do jego terytorium jako byty tożsame. Podkreślił także konieczność wzbogacenia perspektywy o dodatkowe strefy/osie- północ (kraje bałtyckie) i południe (Bałkany), co stanowi integralny element paradygmatu Trójmorza.
Zaznaczył również, że zasadniczą cechą Europy Środkowej jest jej przynależność do cywilizacji Zachodu, utożsamianej z takimi wartościami jak prawa człowieka, istotna rola prywatnej własności czy tradycja prawa rzymskiego. Idee te ugruntowane w XXI wieku i poprzedzone zostały polityką pontyfikatu prowadzoną przez Jana Pawła II. Tę część wypowiedzi zakończył słowami dotyczącymi polityki międzynarodowej Stanów Zjednoczonych i potencjalnego zainteresowania Trumpa Trójmorzem:

Do Trójmorza chętnie wróciłby Donald Trump. Fort Trump to transmisja bezpieczeństwa z Ramstein i dodatkowy element rozwojowy, który buduje stabilizację regionu, nikt o zdrowych zmysłach, nawet Putin, nie zaatakuje głównych sił Stanów Zjednoczonych w tej części Europy.

- zauważył prof. Kościelniak:
 

Zachodnia „zaćma”

Prof. Sławomir Magala, skupił się w swoim wystąpieniu na przyczynach drugorzędnego traktowania Europy Środkowo-Wschodniej przez Zachód. Na podstawie własnych badań wskazał na zjawisko, które określił mianem „zaćmy” – symbolicznej ślepoty Zachodu na rzeczywistość państw postkomunistycznych. Ta wada percepcyjna, jak wskazywał Magala, uniemożliwia dostrzeżenie bardziej ludzkich, autentycznych cech mieszkańców regionu, takich jak Polacy, redukując ich do uproszczonych i stereotypowych wyobrażeń i taniej siły roboczej.

Gdyby to od Niemców zależało to nasze szkoły i media powinny jeszcze dokładniej prać mózgi po to żeby wszyscy wiedzieli, że komunizm upadł bo Niemcy przekroczyli Mur Berliński; a to, że przedtem wyrabiano coś w Stoczni Gdańskiej gdzie biegali chłopcy z Matką Boską w klapie to oczywiście niszowy folklor.

- zauważył prof.Magala.
 

Profesor wyraził głębokie wątpliwości co do możliwości skutecznej realizacji projektu z powodu braku współpracy między państwami mającymi wejść w skład Trójmorza, jak i ze względu na priorytety obecnego rządu oraz przywiązanie części europejskich społeczeństw do utrzymania niemieckiej hegemonii.

 

USA są cennym sojusznikiem

W drugiej części debaty najistotniejszy wydawał się głos Prof. Kościelniaka, który zwrócił uwagę, że Trójmorze stanowi istotną część walki o podmiotowość regionu na arenie międzynarodowej. Jego zdaniem antyamerykańskie nastawienie państw Starego Zachodu sprawia, że Europa Środkowa i Wschodnia stają się cennym partnerem politycznym USA: z punktu widzenia Donalda Trumpa niezbędny będzie lewar, który pozwoli zabezpieczyć interesy Stanów Zjednoczonych. Gdy dodamy do tego pontyfikat Leona XIV, który może być absolutnie nowatorski jeśli chodzi o perspektywę geopolityczną i geokulturową.

Innym ważnym wątkiem tej części dyskusji był problem dotyczący ograniczania wolności słowa. Uczestnicy zgodnie stwierdzili, że zachód trawi polityka cenzury obejmującej media i media społecznościowe, co stanowi naruszenie podstawowych wartości zachodniej cywilizacji. Kolejnym niebezpieczeństwem jest postępująca islamizacja Europy, odbywająca się m.in. poprzez wykorzenianie autochtonów europejskich z ich osiedli, zaznaczono także fakt niemożności porozumienia między Europejczykami a muzułmanami wynikający z różnic kulturowych.

 

Wyzwania przed inicjatywą Trójmorza

Debata w Poznaniu ukazała złożoność wyzwań, przed którymi stoi Inicjatywa Trójmorza- od geopolityki i historii po wartości kulturowe i przyszłość współpracy transatlantyckiej. Wypowiedzi uczestników wskazały na głęboko zakorzenione różnice interpretacyjne oraz brak jednoznacznego konsensusu co do kierunku, w jakim projekt ten powinien zmierzać. Jedno jednak pozostaje pewne: inicjatywa musi być stale obecna w świadomości polityków i społeczeństw regionu Trójmorza. Konieczne jest podjęcie działań nadających państwom większą podmiotowość na arenie międzynarodowej a dyskusje takie jak ta są niezbędne, by określić rolę Europy Środkowo-Wschodniej w zmieniającym się układzie sił oraz zaznaczyć niezwykle istotne kwestie w społecznej świadomości.
 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe