Jerzy Bukowski: Co zrobić z sowieckimi pomnikami?

Mimo że ustawa o dekomunizacji przestrzeni publicznej już obowiązuje, z około 500 powstałych na terenie Polski sowieckich pomników pozostało do dziś około 300.
 Jerzy Bukowski: Co zrobić z sowieckimi pomnikami?
/ pixabay.com
            Onet poinformował, że obecne kierownictwo Instytutu Pamięci Narodowej odrzuciło pomysł poprzedniego, które chciało zgromadzić usuwane z miejscowości w całej Polsce relikty komunizmu w postaci pomników w dawnej bazie Północnej Grupy Wojsk Radzieckich w Bornem Sulinowie (wcześniej był tam  niemiecki garnizon i poligon Gross Born).
            Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek powiedział portalowi, że tamten projekt zaczął przekształcać się „w coś na kształt parku rozrywki, gdzie różne kurioza postkomunistyczne byłyby gromadzone jako atrakcje dla odwiedzających”.
            Obecnie dyskutowana jest inna koncepcja.
            - Pomniki powinny finalnie zostać usunięte z przestrzeni publicznej. Dziś plan IPN zakłada zachowanie jedynie kilku z nich, czy też elementów pomników, ale tylko do celów edukacyjnych. Skansen to nie był dobry pomysł. Bo nam nie chodzi o turystykę z gadżetami - wyjaśnił Siwek w rozmowie z Onetem.
            Teraz mowa jest o Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, które oprócz siedziby głównej w pałacu Braunschweigów posiada także inne obiekty.
             - Zwróciliśmy uwagę na dawne magazyny broni atomowej w Podborsku, które dziś funkcjonują jako filia muzeum. Umieszczenie pomników sowieckich w takim kontekście -przy ekspozycji o zimnej wojnie to świetny komentarz do propagandy, jaka otacza same pomniki. Chodzi o plany bombardowań nuklearnych zawarte w scenariuszach III wojny światowej, które oznaczały de facto zagładę dla Polski. W ramach planu ZSRR Polska po prostu przestawała istnieć. Planowano ten scenariusz z zimną krwią. I to jeden z elementów, który pokazuje dobitnie prawdziwe oblicze „miłującego pokój radzieckiego narodu”. Chodzi nam o pokazanie fałszu - powiedział portalowi Siwek.
            „Koncepcja nowej wystawy o pomnikach sowieckich uwzględniać ma więc również historie, które wbrew narracji Rosji świadczą o sprzeciwie Polaków wobec upamiętniania na terenach kraju czerwonoarmistów. Scenariusz zakłada wystawę, która zaprezentuje akcje wysadzania pomników, czy próby ich demontażu z uwzględnieniem surowych kar, jakie ponosili w czasach PRL Polacy - z wyrokami sądowymi, czy wyrzucaniem z pracy lub ze szkoły włącznie” - czytamy w Onecie.
            - Chodzi nam o pokazanie ofiar - dodał Siwek.
           „Obiektów zgromadzonych w muzeum ma być zaledwie kilkanaście, do tego dochodzą mniejsze formy, np. tablice. Aktualnie wybrane obiekty są przewożone do Podborska. Kiedy skończy się praca nad scenariuszem, a wszystkie obiekty zostaną zgromadzone, IPN przystąpi do realizacji wystawy” - napisał portal.
            Mimo że ustawa o dekomunizacji przestrzeni publicznej już obowiązuje, wedle szacunków Instytutu z około 500 powstałych na terenie Polski po II wojnie światowej pomników pozostało do dziś około 300, czyli sporo ponad połowa. Wiele samorządów wymiguje się od wykonania ustawy odwołując się do argumentów finansowych. Nie jest to jednak żadne usprawiedliwienie dla ludzi, którzy najwidoczniej nie zauważyli, że mamy już niepodległe państwo.
            - Ustawa dekomunizacyjna dawała 12 miesięcy właścicielom nieruchomości, na której znajduje się pomnik, na jego usunięcie. Okres ten został niestety skrócony. Nowelizacja spowodowała, że czas na usunięcie monumentów skurczył się o pół roku. Oznacza to, że termin upłynął w marcu bieżącego roku. Przyznam, że skrócenie czasu na likwidację pomników, jest dużym utrudnieniem w realizacji ustawy. Druga sprawa to samorządy, które uważają, że to zadanie dla administracji państwowej, która też powinna ponosić koszty tych działań - wytłumaczył w rozmowie z Onetem Siwek.
            „Jeśli samorząd nie usunął pomnika, do akcji powinien wkroczyć wojewoda i dokonać jego rozbiórki, a kosztem obciążyć samorząd. Pomniki to jednak nie wszystko” - czytamy w portalu.
            - O wiele więcej mamy w kraju form upamiętnienia naszych komunistycznych działaczy. Nikt tego nie inwentaryzował, więc nie wiemy dziś, ile takich obiektów dokładnie istnieje. Często gminy same są zaskoczone, że na jej terenie stoi taki pomnik już od dawna zarośnięty pokrzywą i zapomniany. Monumenty te były dla ludzi obce, więc nikt o nie nie dba, ale one wciąż istnieją. Nie mamy informacji od samorządów, czy obiekt usunięto. Staramy się zachęcać je, by zgłaszały do nas takie obiekty i nie podejmowały decyzji samodzielnie. Czasami wystarczy po prostu wprowadzenie korekty, by dostosować dany obiekt do wymogów ustawy dekomunizacyjnej, np. usuwając Krzyż Grunwaldu i zapisy o „poległych za socjalizm i sprawiedliwość społeczną” na tablicy upamiętniającej Polaków pomordowanych przez Niemców - zakończył swoją wypowiedź dla Onetu dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej.
 
 

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Makabryczne odkrycie w Herbach. Nie żyje matka i dwoje małych dzieci z ostatniej chwili
Makabryczne odkrycie w Herbach. Nie żyje matka i dwoje małych dzieci

Według ustaleń śledczych, do śmierci matki i dwojga dzieci w Herbach (pow. lubliniecki) nie przyczyniły się osoby trzecie. Prok. Tomasz Ozimek poinformował w piątek, że czynności na miejscu zdarzenia nadal trwają.

Zastępca Bodnara: Dostałem propozycję korupcyjną z ostatniej chwili
Zastępca Bodnara: Dostałem propozycję korupcyjną

Zastępca Prokuratora Generalnego prok. Michał Ostrowski przekazał w mediach społecznościowych, że otrzymał propozycję korupcyjną.

Tajne spotkanie Scholza i Macrona przed wizytą Xi Jinpinga z ostatniej chwili
Tajne spotkanie Scholza i Macrona przed wizytą Xi Jinpinga

W czwartek wieczorem w Paryżu doszło do sekretnego spotkania prezydenta Francji Emmanuela Macrona z kanclerzem Niemiec Olafem Scholzem. Omawiano politykę Unii Europejskiej wobec Chin – donosi serwis Politico.

Kłótnia podczas debaty o CPK: Zaraz zejdę na zawał z ostatniej chwili
Kłótnia podczas debaty o CPK: "Zaraz zejdę na zawał"

– Przepraszam, na zawał serca zaraz tu zejdę, bo Modlin przepalił 300 milionów złotych z pieniędzy podatników przez ostatnie 10 lat i wszystko to przepompował do kieszeni Ryanaira – grzmiał zirytowany słowami polityka PO prezes stowarzyszenia "Tak dla CPK" Maciej Wilk.

233. lata temu została uchwalona Konstytucja 3 maja Wiadomości
233. lata temu została uchwalona Konstytucja 3 maja

Sejm Czteroletni po burzliwej debacie 3 maja 1791 r. przyjął przez aklamację ustawę, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była drugą na świecie i pierwszą w Europie.

Prezydent Andrzej Duda mianował dowódców armii z ostatniej chwili
Prezydent Andrzej Duda mianował dowódców armii

Prezydent Andrzej Duda, na podstawie art. 134 ust. 3 i 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, mianował Dowódcę Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych oraz Dowódcę Wojsk Obrony Terytorialnej, a także nadał jeden stopień generała Wojska Polskiego.

Znana restauratorka Magdalena G. stanie przed sądem. Grozi jej ogromna kara z ostatniej chwili
Znana restauratorka Magdalena G. stanie przed sądem. Grozi jej ogromna kara

– Prokuratura skierowała do sądu akt oskarżenia przeciwko Magdalenie G., której zarzucono reklamowanie wina na facebooku – poinformował rzecznik warszawskiej prokuratury okręgowej prok. Szymon Banna.

Niemiecki MON: Grupa związana z rosyjskim GRU zaatakowała Niemcy w cyberprzestrzeni z ostatniej chwili
Niemiecki MON: Grupa związana z rosyjskim GRU zaatakowała Niemcy w cyberprzestrzeni

– Rosyjski wywiad wojskowy stoi za ubiegłorocznym cyberatakiem na zarząd Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD) – powiedziała w piątek szefowa niemieckiej dyplomacji. – Hakerzy państwa rosyjskiego zaatakowali Niemcy w cyberprzestrzeni – podkreśliła Annalena Baerbock podczas wizyty w Australii i zapowiedziała "konsekwencje".

Waldemar Krysiak: Są powody by banować TikToka. Ale Wiadomości
Waldemar Krysiak: Są powody by banować TikToka. Ale

USA chce zakazać chińskiego TikToka. Biden już podpisał ustawę, która zmusza aplikację z Azji do sprzedaży swoich udziałów. Kiedy jednak bliżej przyjrzymy się nowej legislacji, okazuje się, że wcale chyba nie o TikToka chodzi – Amerykanie powinni znowu bać się o swoją wolność.

Polak dokonał przełomowego eksperymentu dla rozwoju sztucznej inteligencji Wiadomości
Polak dokonał przełomowego eksperymentu dla rozwoju sztucznej inteligencji

Dr Jan Kocoń wraz z T. Feridanem oraz P. Kazienko przeprowadził badanie pozwalające ogromnym modelom językowym na samodzielną identyfikację luk w wiedzy i autonomiczne uczenie się. To jest filar AI.

REKLAMA

Jerzy Bukowski: Co zrobić z sowieckimi pomnikami?

Mimo że ustawa o dekomunizacji przestrzeni publicznej już obowiązuje, z około 500 powstałych na terenie Polski sowieckich pomników pozostało do dziś około 300.
 Jerzy Bukowski: Co zrobić z sowieckimi pomnikami?
/ pixabay.com
            Onet poinformował, że obecne kierownictwo Instytutu Pamięci Narodowej odrzuciło pomysł poprzedniego, które chciało zgromadzić usuwane z miejscowości w całej Polsce relikty komunizmu w postaci pomników w dawnej bazie Północnej Grupy Wojsk Radzieckich w Bornem Sulinowie (wcześniej był tam  niemiecki garnizon i poligon Gross Born).
            Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek powiedział portalowi, że tamten projekt zaczął przekształcać się „w coś na kształt parku rozrywki, gdzie różne kurioza postkomunistyczne byłyby gromadzone jako atrakcje dla odwiedzających”.
            Obecnie dyskutowana jest inna koncepcja.
            - Pomniki powinny finalnie zostać usunięte z przestrzeni publicznej. Dziś plan IPN zakłada zachowanie jedynie kilku z nich, czy też elementów pomników, ale tylko do celów edukacyjnych. Skansen to nie był dobry pomysł. Bo nam nie chodzi o turystykę z gadżetami - wyjaśnił Siwek w rozmowie z Onetem.
            Teraz mowa jest o Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, które oprócz siedziby głównej w pałacu Braunschweigów posiada także inne obiekty.
             - Zwróciliśmy uwagę na dawne magazyny broni atomowej w Podborsku, które dziś funkcjonują jako filia muzeum. Umieszczenie pomników sowieckich w takim kontekście -przy ekspozycji o zimnej wojnie to świetny komentarz do propagandy, jaka otacza same pomniki. Chodzi o plany bombardowań nuklearnych zawarte w scenariuszach III wojny światowej, które oznaczały de facto zagładę dla Polski. W ramach planu ZSRR Polska po prostu przestawała istnieć. Planowano ten scenariusz z zimną krwią. I to jeden z elementów, który pokazuje dobitnie prawdziwe oblicze „miłującego pokój radzieckiego narodu”. Chodzi nam o pokazanie fałszu - powiedział portalowi Siwek.
            „Koncepcja nowej wystawy o pomnikach sowieckich uwzględniać ma więc również historie, które wbrew narracji Rosji świadczą o sprzeciwie Polaków wobec upamiętniania na terenach kraju czerwonoarmistów. Scenariusz zakłada wystawę, która zaprezentuje akcje wysadzania pomników, czy próby ich demontażu z uwzględnieniem surowych kar, jakie ponosili w czasach PRL Polacy - z wyrokami sądowymi, czy wyrzucaniem z pracy lub ze szkoły włącznie” - czytamy w Onecie.
            - Chodzi nam o pokazanie ofiar - dodał Siwek.
           „Obiektów zgromadzonych w muzeum ma być zaledwie kilkanaście, do tego dochodzą mniejsze formy, np. tablice. Aktualnie wybrane obiekty są przewożone do Podborska. Kiedy skończy się praca nad scenariuszem, a wszystkie obiekty zostaną zgromadzone, IPN przystąpi do realizacji wystawy” - napisał portal.
            Mimo że ustawa o dekomunizacji przestrzeni publicznej już obowiązuje, wedle szacunków Instytutu z około 500 powstałych na terenie Polski po II wojnie światowej pomników pozostało do dziś około 300, czyli sporo ponad połowa. Wiele samorządów wymiguje się od wykonania ustawy odwołując się do argumentów finansowych. Nie jest to jednak żadne usprawiedliwienie dla ludzi, którzy najwidoczniej nie zauważyli, że mamy już niepodległe państwo.
            - Ustawa dekomunizacyjna dawała 12 miesięcy właścicielom nieruchomości, na której znajduje się pomnik, na jego usunięcie. Okres ten został niestety skrócony. Nowelizacja spowodowała, że czas na usunięcie monumentów skurczył się o pół roku. Oznacza to, że termin upłynął w marcu bieżącego roku. Przyznam, że skrócenie czasu na likwidację pomników, jest dużym utrudnieniem w realizacji ustawy. Druga sprawa to samorządy, które uważają, że to zadanie dla administracji państwowej, która też powinna ponosić koszty tych działań - wytłumaczył w rozmowie z Onetem Siwek.
            „Jeśli samorząd nie usunął pomnika, do akcji powinien wkroczyć wojewoda i dokonać jego rozbiórki, a kosztem obciążyć samorząd. Pomniki to jednak nie wszystko” - czytamy w portalu.
            - O wiele więcej mamy w kraju form upamiętnienia naszych komunistycznych działaczy. Nikt tego nie inwentaryzował, więc nie wiemy dziś, ile takich obiektów dokładnie istnieje. Często gminy same są zaskoczone, że na jej terenie stoi taki pomnik już od dawna zarośnięty pokrzywą i zapomniany. Monumenty te były dla ludzi obce, więc nikt o nie nie dba, ale one wciąż istnieją. Nie mamy informacji od samorządów, czy obiekt usunięto. Staramy się zachęcać je, by zgłaszały do nas takie obiekty i nie podejmowały decyzji samodzielnie. Czasami wystarczy po prostu wprowadzenie korekty, by dostosować dany obiekt do wymogów ustawy dekomunizacyjnej, np. usuwając Krzyż Grunwaldu i zapisy o „poległych za socjalizm i sprawiedliwość społeczną” na tablicy upamiętniającej Polaków pomordowanych przez Niemców - zakończył swoją wypowiedź dla Onetu dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej.
 
 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe