Kiedy powstał pierwszy komputer i jaki wkład w jego budowę mieli Polacy?

Historycy techniki narodziny informatyki datują na długo przed zbudowaniem pierwszego sprawnego komputera. Robert Ligonniere w swojej fascynującej książce: Prehistoria i historia komputerów definiuje komputer jako maszynę liczącą lub maszynę wspomagającą liczenie. Powoduje to, że komputer można uznać za następcę wynalazków używanych od starożytności: abaka i liczydła.
Enigma Kiedy powstał pierwszy komputer i jaki wkład w jego budowę mieli Polacy?
Enigma / Wikipedia
Abak to w uproszczeniu – każda plansza obliczeniowa, liniowana pionowo lub poziomo, której zarys ułatwia przemieszczanie kamyków, żetonów bądź innych znaków. Robert Ligonniere w przytoczonej książce omawia również wynalazki wieków średnich i nowożytnych zbliżające świat,  tak jak abak i liczydło, do budowy elektronicznego komputera. Są to m. in. Pałeczki Nepera, Zegar Liczący Schickarda, maszyna Pasclala i maszynka do mnożenia Leibnniza. Autor wiele miejsca poświęca również żyjącemu w dziewiętnastym wieku naukowcowi Charlesowi Babbage'owi (1791-1871), który uważany jest przez Anglików za ojca współczesnych komputerów.

ENIGMA
Francuski historyk techniki podkreśla również wkład Polaków w rozwój informatyki. Wkład polegał na złamaniu kodu maszyny szyfrującej Enigma oraz opracowaniu metod i urządzeń do szybszej, automatycznej deszyfracji wiadomości. Do przyspieszenia deszyfracji służyła m in. zaprojektowana przez Mariana Rejewskiego tzw. "Polska Bomba".  Maszyna - pisze Ligonniere - składała się z zespołu sześciu polskich replik Enigmy rozmieszczonych wokół wspólnej osi napędowej, tak aby w sposób jak najszybszy można było badać kombinacje kluczy. Napędzane elektrycznością rotory sześciu Enigm-Bomb wprawione były w szybkie obroty i w ciągu dwóch godzin mogły przeanalizować wszystkie kombinacje. Dla zwiększenia mocy rozszyfrowania Polacy zlecili konstrukcję sześciu Bomb specjalizującej się w produkcji sprzętu elektrycznego firmie AVA, która nigdy nie pojęła, co zlecono jej do zrobienia. Rejewski wykonał w ten sposób coś w rodzaju alfabetycznego symulatora sekwencji matematycznych - skromny aparacik, ledwie studwudziestocentymetrowej wysokości, rozmiarami przypominający obecną pralkę.
Gdy tylko któraś z Bomb - kontynuuje Ligonniere - znajdowała odpowiednią kombinację, zapalało się światełko, a maszyna zatrzymywała się automatycznie.
W roku 1939 Polacy przekazali francuskim i angielskim sojusznikom kopie Enigm i plany Bomb. Z daru skorzystali Anglicy, a  Polska Bomba, maszyna bez elektroniki i pamięci przyczyniła się pośrednio do powstania angielskiego ciągu komputerów.

Polish notation
Złamanie kodu Enigmy to nie jedyny wkład Polaków w rozwój informatyki.  Znany jest na świecie logik Jan Łukasiewicz (1876-1956), który w 1917 roku wprowadził beznawiasowy zapis wyrażeń, popularnie zwany polskim zapisem (ang. Polish notation). Zapis ten jest obecnie powszechnie stosowany w automatycznych obliczeniach wartości wyrażeń i wykorzystywany m.in. w kalkulatorach.

Na świecie za pierwsze nowoczesne komputery uznaje się ENIACa i Colossusa.
Pierwszy polski elektronowy komputer powstał po drugiej wojnie światowej. Nazywał się XYZ.

Andrzej Berezowski

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Kierwiński pod wpływem alkoholu? Teraz polityk Platformy grozi Wiadomości
Kierwiński pod wpływem alkoholu? Teraz polityk Platformy grozi

- Nie mam pojęcia, czemu mój głos został tak zniekształcony. Albo to pogłos, albo kwestie techniczne - przekonuje Marcin Kierwiński w rozmowie z Onetem, tłumacząc to, że podczas wystąpienia na uroczystościach z okazji Dnia Strażaka zdaniem internautów brzmiał, jakby był pod wpływem alkoholu. Teraz minister grozi krytykom.

Czy Luna ma jakiekolwiek szanse na Eurowizji? Poznaj typy buckmacherów z ostatniej chwili
Czy Luna ma jakiekolwiek szanse na Eurowizji? Poznaj typy buckmacherów

Ranking przygotowany na podstawie średnich kursów buckmacherów nie pozostawia złudzeń. Luna praktycznie nie ma żadnych szans na osiągnięcie dobrego wyniku na tegorocznej Eurowizji.

Niemiecka rafineria emitująca szkodliwe substancje przy granicy z Polską na krawędzi wideo
Niemiecka rafineria emitująca szkodliwe substancje przy granicy z Polską na krawędzi

Rafineria PCK wnioskuje do Landu Branderburgia o pozwolenie na podwojenie emisji dwutlenku siarki, ale Land Brandenburgia jak na razie, nie zgodził się na to - zauważył Aleksandra Fedorska w materiale opublikowanym w serwisie Youtube.

Rosja wzięła na celownik Wołodymyra Zełenskiego gorące
Rosja wzięła na celownik Wołodymyra Zełenskiego

Rosyjskie ministerstwo spraw wewnętrznych umieściło w sobotę ukraińskiego prezydenta Wołodymyra Zełenskiego na liście poszukiwanych przestępców, poinformował portal The Moscow Times.

Niemcy: radykalni ekolodzy protestują przeciwko... fabryce samochodów elektrycznych z ostatniej chwili
Niemcy: radykalni ekolodzy protestują przeciwko... fabryce samochodów elektrycznych

Niemiecki "Bild" informuje, że w przyszłym tygodniu radykalni ekolodzy planują demonstracje, okupacje i blokady przeciwko rozbudowie fabryki samochodów Tesli.

To już koniec ciepłych dni z ostatniej chwili
To już koniec ciepłych dni

W weekend będzie można podzielić Polskę na dwie części - pogodny wschód i pochmurny zachód. Niedziela będzie ostatnim fajnym, ciepłym dniem - poinformowała synoptyk Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Ewa Łapińska.

Minister Marcin Kierwiński pod wpływem alkoholu? Polityk zabiera głos gorące
Minister Marcin Kierwiński pod wpływem alkoholu? Polityk zabiera głos

- Nie mam pojęcia, czemu mój głos został tak zniekształcony. Albo to pogłos, albo kwestie techniczne - przekonuje Marcin Kierwiński w rozmowie z Onetem, tłumacząc to, że podczas wystąpienia na uroczystościach z okazji Dnia Strażaka zdaniem internautów brzmiał, jakby był pod wpływem alkoholu.

Niemcy boją się eskalacji antysemityzmu z ostatniej chwili
Niemcy boją się eskalacji antysemityzmu

Komisarz rządu federalnego ds. antysemityzmu Felix Klein obawia się eskalacji propalestyńskich protestów na uczelniach. Postawa antysemicka jest "niestety powszechna i może bardzo szybko doprowadzić do eskalacji" - powiedział Klein.

Dziwne zachowanie ministra spraw wewnętrznych i administracji. Fala komentarzy w sieci z ostatniej chwili
Dziwne zachowanie ministra spraw wewnętrznych i administracji. Fala komentarzy w sieci

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Marcin Kierwiński wygłosił przemówienie podczas głównych uroczystości z okazji Dnia Strażaka. Uwagę polityków formacji opozycyjnych i internautów zwróciło jednak uwagę dziwne zachowanie polityka.

Dzień Strażaka. Prezydent Andrzej Duda zabrał głos podczas głównych uroczystości z ostatniej chwili
Dzień Strażaka. Prezydent Andrzej Duda zabrał głos podczas głównych uroczystości

Prezydent Andrzej Duda podziękował w sobotę strażakom za służbę ludziom i Rzeczypospolitej. Podczas centralnych obchodów Dnia Strażaka przypomniał, że tylko w 2023 r. strażacy podjęli pół miliona interwencji, podczas których udzielali wszechstronnej pomocy.

REKLAMA

Kiedy powstał pierwszy komputer i jaki wkład w jego budowę mieli Polacy?

Historycy techniki narodziny informatyki datują na długo przed zbudowaniem pierwszego sprawnego komputera. Robert Ligonniere w swojej fascynującej książce: Prehistoria i historia komputerów definiuje komputer jako maszynę liczącą lub maszynę wspomagającą liczenie. Powoduje to, że komputer można uznać za następcę wynalazków używanych od starożytności: abaka i liczydła.
Enigma Kiedy powstał pierwszy komputer i jaki wkład w jego budowę mieli Polacy?
Enigma / Wikipedia
Abak to w uproszczeniu – każda plansza obliczeniowa, liniowana pionowo lub poziomo, której zarys ułatwia przemieszczanie kamyków, żetonów bądź innych znaków. Robert Ligonniere w przytoczonej książce omawia również wynalazki wieków średnich i nowożytnych zbliżające świat,  tak jak abak i liczydło, do budowy elektronicznego komputera. Są to m. in. Pałeczki Nepera, Zegar Liczący Schickarda, maszyna Pasclala i maszynka do mnożenia Leibnniza. Autor wiele miejsca poświęca również żyjącemu w dziewiętnastym wieku naukowcowi Charlesowi Babbage'owi (1791-1871), który uważany jest przez Anglików za ojca współczesnych komputerów.

ENIGMA
Francuski historyk techniki podkreśla również wkład Polaków w rozwój informatyki. Wkład polegał na złamaniu kodu maszyny szyfrującej Enigma oraz opracowaniu metod i urządzeń do szybszej, automatycznej deszyfracji wiadomości. Do przyspieszenia deszyfracji służyła m in. zaprojektowana przez Mariana Rejewskiego tzw. "Polska Bomba".  Maszyna - pisze Ligonniere - składała się z zespołu sześciu polskich replik Enigmy rozmieszczonych wokół wspólnej osi napędowej, tak aby w sposób jak najszybszy można było badać kombinacje kluczy. Napędzane elektrycznością rotory sześciu Enigm-Bomb wprawione były w szybkie obroty i w ciągu dwóch godzin mogły przeanalizować wszystkie kombinacje. Dla zwiększenia mocy rozszyfrowania Polacy zlecili konstrukcję sześciu Bomb specjalizującej się w produkcji sprzętu elektrycznego firmie AVA, która nigdy nie pojęła, co zlecono jej do zrobienia. Rejewski wykonał w ten sposób coś w rodzaju alfabetycznego symulatora sekwencji matematycznych - skromny aparacik, ledwie studwudziestocentymetrowej wysokości, rozmiarami przypominający obecną pralkę.
Gdy tylko któraś z Bomb - kontynuuje Ligonniere - znajdowała odpowiednią kombinację, zapalało się światełko, a maszyna zatrzymywała się automatycznie.
W roku 1939 Polacy przekazali francuskim i angielskim sojusznikom kopie Enigm i plany Bomb. Z daru skorzystali Anglicy, a  Polska Bomba, maszyna bez elektroniki i pamięci przyczyniła się pośrednio do powstania angielskiego ciągu komputerów.

Polish notation
Złamanie kodu Enigmy to nie jedyny wkład Polaków w rozwój informatyki.  Znany jest na świecie logik Jan Łukasiewicz (1876-1956), który w 1917 roku wprowadził beznawiasowy zapis wyrażeń, popularnie zwany polskim zapisem (ang. Polish notation). Zapis ten jest obecnie powszechnie stosowany w automatycznych obliczeniach wartości wyrażeń i wykorzystywany m.in. w kalkulatorach.

Na świecie za pierwsze nowoczesne komputery uznaje się ENIACa i Colossusa.
Pierwszy polski elektronowy komputer powstał po drugiej wojnie światowej. Nazywał się XYZ.

Andrzej Berezowski


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe