Seminarium zatytułowane: „Strategia ratyfikacji Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej: błyskawiczna operacja czy długi marsz?”  zorganizowały  w dniu 21 kwietnia 2017 r. wspólnie Komisja Krajowa NSZZ Solidarność oraz Zakład Prawa Pracy i Prawa Socjalnego Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Była to pierwsza od wielu lat okazja do wymiany poglądów w tej ważnej kwestii między partnerami społecznymi oraz przedstawicielami środowiska naukowego.

Bogdan Kubiak, zastępca przewodniczącego KK NSZZ Solidarność otwierając seminarium wskazał na konieczność przystąpienia do niezwłocznych prac mających na celu opracowanie scenariusza dojścia do ratyfikacji tego jednego z najważniejszych dokumentów Rady Europy.

– Jest to pilne zadanie dla Zespołu ds. Międzynarodowych Rady Dialogu Społecznego

– powiedział.  

Dla Jarosława Lange, przewodniczącego ZR Wielkopolska NSZZ Solidarność stosowanie się do postanowień Karty jest niezbędnym elementem budowania społeczeństwa obywatelskiego w naszym kraju. Naukowcy, wśród nich prof. Hanna Suchocka, dr Marcin Wujczyk, oraz dr. Danuta Wiśniewska –Casals z Rady Europy podkreślali rolę Karty jako fundamentu praw człowieka na naszym kontynencie.

Barbara Surdykowska z Biura Eksperckiego KK NSZZ Solidarność prezentując stanowisko Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych wyjaśniła, że pełna spójność pomiędzy prawem Unii Europejskiej a prawem Rady Europy zostałaby osiągnięta dopiero w momencie, gdy wszystkie państwa członkowskie zwiążą się postanowieniami Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej (ZEKS) w określonym minimalnym zakresie, a sama UE przystąpi do Karty. Jest to jednak w jej ocenie odległa przyszłość.

W panelu partnerów społecznych moderowanym przez Sławomira Adamczyka, szefa Działu Branżowo-Konsultacyjnego KK, starły się racje pracodawców i związkowców. Zarówno Adam Gliksman reprezentujący Solidarność jak i Piotr Ostrowski z OPZZ podkreślali konieczność szybkiej i efektywnej ratyfikacji ZEKS. Prof. Jacek Męcina z Konfederacji Lewiatan oraz Tomasz Kuydowicz reprezentujący Pracodawców RP zwracali uwagę na konieczność uwzględnienia kontekstu  ekonomicznego. Jednakże ich wypowiedzi wskazywały na rysujące się pole do dwustronnej debaty z możliwością wypracowania wspólnego stanowiska.

Istotne było stanowisko strony rządowej. Joanna Maciejewska, przedstawicielka Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zwróciła uwagę na konieczność analizy konkluzji negatywnych Rady Europy, które otrzymała Polska co do ratyfikowanych już postanowień Europejskiej Karty Społecznej. W jej ocenie prace nad dalszą potencjalną ratyfikacją powinny być kontynuowane.

– Spotkanie pokazało, że jest wola pójścia do przodu, ale wiele kwestii szczegółowych wymaga dalszej refleksji. Szczególnie burzliwa dyskusja dotyczyła prawa do godziwego wynagrodzenia  zagwarantowanego w art. 4 ZEKS oraz prawa do rokowań zbiorowych

– mówi Barbara Surdykowska, inicjatorka i organizatorka seminarium.

– Musimy także rozstrzygnąć kwestię protokołu o skardze zbiorowej, którego ratyfikację strona związkowa ocenia jako niezbędną i pierwszoplanową, a widać tu wyraźny sceptycyzm strony rządowej

– dodaje. 

Europejska Karta Społeczna została uchwalona w 1961 r. jako podstawowy dokument Rady Europy, tworzący ramy systemu ochrony praw społeczno-ekonomicznych obywateli na naszym kontynencie. W 1996 r. osiągnięto porozumienie dotyczące uchwalenia Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej, która - obok przeformułowania niektórych postanowień EKS wprowadziła 8 nowych postanowień w tym takie jak prawo do ochrony przed ubóstwem i marginalizacją społeczną czy prawo do mieszkania. ZEKS stanowi najbardziej postępową i nowoczesną umowę międzynarodową z zakresu praw człowieka drugiej generacji. Polska podpisała ZEKS w 2005 r., lecz wciąż nie zdecydowała się na jej ratyfikację.

List Piotra Dudy do uczestników seminarium