Podczas środowego posiedzenia Senatu senator Adam Szeinfeld (KO) złożył poprawki do nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, proponując m.in., aby Rada Ministrów składała rokrocznie sprawozdanie z wykonania znowelizowanej ustawy. Nowela wraca zatem do komisji w celu ich rozpatrzenia.

Jak tłumaczył wiceminister aktywów państwowych Maciej Małecki, który przejął nadzór nad sektorami górnictwa i paliw, sprawozdania w tym zakresie składa już resort aktywów państwowych. Dodał, że jest to również obszar kontroli NIK. "Nie ma więc potrzeby mnożyć bytów" - zaznaczył. Małecki zaapelował do senatorów o poparcie noweli bez poprawek.

Przyjęta przez Sejm na początku października nowela przewiduje m.in., że do Spółki Restrukturyzacji Kopalń (SRK) ma zostać przekazany majątek dwóch kopalń: ruchu Jastrzębie III oraz ruchu Pokój. Do SRK przejdzie też grupa pracowników obu kopalń, którzy będą mogli skorzystać z osłon socjalnych: urlopów górniczych, urlopów dla pracowników zakładów przeróbki węgla oraz jednorazowych odpraw pieniężnych. Rozwiązania te są pomocą publiczną i jako takie wymagają notyfikacji Komisji Europejskiej, jednak ministerstwo aktywów nie spodziewa się problemów - według niego będzie to jedynie aktualizacja notyfikacji zaakceptowanej już przez KE kilka lat temu. Ustawa ustala maksymalny limit wydatków z budżetu państwa na restrukturyzację górnictwa w latach 2021-2027 na 8 mld 245 mln zł.

Nowela zakłada, że do SRK będą mogły trafiać kopalnie (lub ich wydzielony majątek), których likwidację rozpoczęto w okresie od 1 września br. do 31 grudnia 2023 r. Ponadto projekt umożliwia do końca 2027 r. dalsze finansowanie z budżetu państwa zadań obecnie realizowanych przez spółkę restrukturyzacyjną. Natomiast pracownicy przeniesieni do SRK wraz z majątkiem będą korzystać (jak dotąd) z osłon socjalnych - urlopów górniczych i jednorazowych odpraw pieniężnych.

Warunki osłon dla odchodzących z pracy górników będą takie, jakie wynegocjowano w podpisanej pod koniec maja br. umowie społecznej dotyczącej zasad i tempa transformacji górnictwa. Oznacza to podniesienie wysokości świadczenia na tzw. urlopie górniczym z 75 proc. do 80 proc. dotychczasowego wynagrodzenia górnika oraz podniesienie wielkości jednorazowej odprawy pieniężnej do 120 tys. zł "na rękę". Z urlopów i odpraw ma skorzystać łącznie ponad 3,7 tys. pracowników ruchów Pokój i Jastrzębie III.

Przewidziana w nowelizacji data 31 grudnia 2027 r., do której możliwe będzie finansowanie likwidacji majątku kopalń ze środków budżetowych, wynika z faktu, iż właśnie wtedy traci ważność Decyzja Rady Europejskiej z 10 grudnia 2010 r. w sprawie pomocy państwa ułatwiającej zamykanie niekonkurencyjnych kopalń węgla. Dalsza likwidacja ze środków publicznych będzie wymagała nowej zgody Komisji Europejskiej, o którą obecnie stara się strona polska.

Ustawa o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego została uchwalona 7 września 2007 r. Później była kilkukrotnie nowelizowana. To kluczowa regulacja prawna dla trwającego już wiele lat procesu restrukturyzacji górnictwa. Poprzednia nowelizacja ustawy nastąpiła jesienią 2018 r. Przedłużono wówczas możliwość udzielania górnictwu pomocy publicznej do końca 2023 r. Wcześniej w lutym 2018 r. KE zgodziła się, by procesy restrukturyzacyjne w górnictwie były finansowane z budżetu państwa przez pięć kolejnych lat. Dotyczyło to jednak tylko majątku przekazanego do SRK przed końcem 2018 r.(PAP)

lgs/ wkr/ mk/