Ordo Iuris: Podpisanie genderowej Europejskiej Karty Równości przez przedstawicieli kilkunastu miast, nie rodzi skutków prawnych

„Nie ma podstawy prawnej do uznania, iż przyjęcie EKR możliwe było na podstawie własnego uznania prezydenta miasta lub burmistrza. W omawianych przypadkach, to jest w sytuacji złożenia podpisu przez przedstawiciela miasta, brak jest wskazania jakiejkolwiek podstawy prawnej pozwalającej na uznanie, iż sam podpis może oznaczać przyjęcie Karty przez samorząd. Brak jakichkolwiek działań w zakresie ustalenia i wiążących form prawnych przyjęcia Karty oraz ich realizacji całkowicie wyklucza możliwość przyjęcia działania organu wykonawczego, jako wyraz skutecznego związania się samorządu postanowieniami Karty” - zauważa Kamila Zduńczyk, analityk Instytutu Ordo Iuris.
11 października 2021 r. w Poznaniu, podczas Europejskiego Forum Samorządowego, przedstawiciele szesnastu polskich miast podpisali Europejską Kartę Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym, w kompetencjach wójta (a także burmistrza i prezydenta) nie leży przyjmowanie dokumentów, takich jak Europejska Karta Równości Kobiet I Mężczyzn w Życiu Lokalnym. Spośród powyższych miast jedynie dwa, Poznań i Warszawa, podjęły jakiekolwiek kroki prawne – abstrahując od ich skuteczności i zgodności z prawem – celem przyjęcia Karty. Przy czym w przypadku Poznania, wojewoda stwierdził nieważność uchwały tamtejszej Rady Miasta, a sąd oddalił skargę Poznania na to rozstrzygnięcie, co w praktyce ustawia Poznań w sytuacji analogicznej do pozostałych 14 miast. Kazusowi Warszawy zostanie zaś poświęcony osobna analiza Instytutu Ordo Iuris. Omawiana Karta w swoich założeniach zobowiązuje samorządy do wprowadzenia, w ciągu dwóch lat od jej podpisania, Równościowego Planu Działania. Plan ten powinien określać działania jakie w związku z przyjęciem Karty, planuje podjąć samorząd, a także wskazywać środki finansowe jakie na ten cel przeznaczy dana gmina. Zatem treść Karty ingeruje w budżet samorządu, co stoi w sprzeczności z obowiązującym prawem. Zgodnie z art. 44 ust. I ustawy o finansach publicznych, wydatki publiczne, cele na jakie mają być ponoszone oraz ich wysokość ustalone są w ustawie budżetowej, uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego, planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych. Wynika z tego, że zewnętrzny dokument, w tym przypadku EKR, nie może stanowić podstawy do ponoszenia przez samorząd jakichkolwiek wydatków. Tym samym należy uznać, że wójt (a także burmistrz i prezydent) nie posiada uprawnień do kształtowania budżetu jednostki samorządu terytorialnego na podstawie omawianej Karty.
Postanowienia Karty zostały zbadane przez Instytut w osobnej analizie. Karta opiera się na teorii gender, zgodnie z którą tożsamość płciowa (bycie kobietą lub mężczyzną) jest niezwiązane z tożsamością biologiczną i całkowicie wyraża się w społecznie skonstruowanych wzorcach i rolach, za którymi nie stoi żadna obiektywna rzeczywistość. W analizie tej, prawnicy Instytutu wskazują ponadto m.in., że treść Karty narusza zasady prawidłowej legislacji, podważając tym samym konstytucyjną zasadę demokratycznego państwa prawa wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP. Orzecznictwo Sądów Administracyjnych potwierdza, że treść przepisów prawa sformułowana „w sposób niejasny i niejednoznaczny” stanowi „istotne uchybienie zasadom stanowienia prawa”, które przemawia za ich „wyeliminowaniem z obrotu prawnego”.