Fundusze  innowacji dla gospodarki wiejskiej? To możliwe.

Polaków w czasach zaborów przekonywano  o ich niższości cywilizacyjnej, słabości kulturowej zwłaszcza wobec Prus  i Austrii. a polska wieś wskazywana jako symbol zacofania. Czasy komunistyczne tylko utrwaliły ten stan. A przecież system folwarczny, gospodarstwa rolne tworzył w I Rzeczypospolitej unikalny ekosystem współpracujących ze sobą ale i konkurujących organizmów gospodarczych. Majątki ziemskie przetrwały I wojnę światową i były w dużej swej części wzorcowymi gospodarstwami.  Polskie gospodarstwa z sukcesem potrafiły opierać się europejskiej konkurencji wprowadzając różne kreatywne  rozwiązania w zakresie upraw i zarządzania. Dobre wzorce szybko się przenosiły z większych na mniejsze gospodarstwa.  Dziś synonimem sukcesu jest na przykład dobrze imitowany gatunek muzyki stworzony za oceanem, we Francji, Włoszech, a muzyka polska zwłaszcza ludowa jest traktowana jako skansen i  przedmiot kpin “ światowych elit.”  Smutne, że polscy politycy,  także boją się polskich  rozwiązań, sięgając po “cudze” I “ sprawdzone”. Sfera publiczna woli zamawiać wytwory zagranicznej myśli technicznej niż oryginalnej polskiej. Polscy konsumenci także szukają obcych marek. W restauracjach przeważają kuchnie azjatyckie włoskie, francuskie nie polska.  Polscy producenci by sprzedać rodakom swoje produkty uciekają się do manipulacji polegających na tworzeniu obco brzmiących nazw produktów. I tak mamy sieci sklepów Reserved, Cropp, Gino Rossi a nie Kowalski i Sp.  W marketach często sięgamy po jogurty, sery z obco brzmiącymi nazwami. Jabłka z Austrii mimo swojej ceny mają stałe miejsce w polskich marketach. Trudno tu mówić o symetrii. Polska wieś umiejętnie łączy tradycję i nowoczesne gospodarowanie. To może być jej siłą.

Blokady dla innowacji na wsi 

Poza zasygnalizowanymi już wcześniej blokadami kulturowymi istnieją także deficyty instytucjonalne, brak rozwiniętej tkanki instytucji finansowych wyspecjalizowanych w inwestowaniu w nowe idee i rozwiązania. Fundusze zainteresowane finansowaniem polskich startupów pojawiają się w Polsce. Jednak ich całkowity kapitał nie jest znaczny, a poziom zwrotu na inwestycjach zbyt często  ujemny. Oznacza to iż kapitał nie tylko państwowy, ale także i często prywatny nie potrafi skutecznie wesprzeć swoich projektów. Państwo polskie nie docenia potencjału kapitału intelektualnego własnych obywateli. Widać to po podejściu choćby do tzw budżetów obywatelskich. Pomysłodawcy ciekawych

nieraz rozwiązań mają produkt swojej myśli oddać samorządowi za darmo. Realizacja pomysłu jednak nie odbywa się już za darmo. Zarabiają urzędnicy i wykonawcy. Wobec pomysłodawcy, stosuje się szantaż emocjonalny by nie upominał się o należne mu wynagrodzenie z tytułu własności intelektualnej.

Moda w Polsce też ma imitacyjny charakter. Na przykład urzędnicy państwowi woleli jeździć zachodnimi limuzynami niż produkowanymi w Polsce samochodami, a także jadać ośmiorniczki a nie polski bigos.  Armia polska także nie wytworzyła mechanizmów wsparcia do polskich innowacyjnych

produktów. Nie doczekaliśmy się polskiej odmiany DARPY.

Polska wieś szansą czy kulą u nogi polskiej gospodarki?

Polska wieś  przeszła ogromne przeobrażenia w ciągu ostatnich 30 lat wychodząc od nieefektywnych państwowych gospodarstw rolnych, ekstensywnej gospodarki małych gospodarstw indywidualnych do radzących sobie na trudnym europejskim rynku  zróżnicowanych w wielkości i portfelu produkcyjnym prywatnych gospodarstw rolnych. 

Rozwój oparty głównie na łączeniu tradycji i adoptowaniu osiągnięć rolnictwa zachodniego dawał dobre rezultaty. 

Dla dalszego rozwoju potrzebne będą jednak coraz częściej implementacje zupełnie nowych, kreatywnych innowacyjnych rozwiązań.

Innowacji także w sektorze rolnym nie da się zaplanować. Ona może powstać w głowie profesora uczelni rolniczej, ale także rolnika praktyka czy kogoś zainteresowanego sprawami wsi. 

Dobry ekosystem gospodarczy obudowany odpowiednimi instytucjami finansowymi powinien jeśli już taka innowacja się pojawi prawidłowo ocenić jej potencjał  i umożliwić jej przebicie się się na wymagającym rynku rolnym.

Państwo może wspierać powstawanie takich wyspecjalizowanych w rynku rolnym instytucji finansowych. Mogą i powinny one działać na zasadach komercyjnych tak jak dobrze znane fundusze typu "seed capital" finansujące start upy na przykład na rynku IT. 

Fundusze inwestujące w nowe rozwiązania dla wsi obejmowałyby udziały w przedsięwzięciach  innowatorów. Po wprowadzeniu produktu na rynek fundusz sprzedawałby swoje udziały na rynku. Wycofywane środki  przeznaczane byłyby na nowe projekty. 

Zarządzający takimi funduszami byliby wynagradzani za wzrost aktywów podległych im instytucji. Nie należy popełniać błędów decydentów tworzących fundusze Bridge Afla, które to płaciły managerom zarządzającym prowizje od wysokości zainwestowanych środków, nie efekt w postaci wzrostu wartości aktywów.

Fundusze,  jeśli potrafiłyby się wyspecjalizować w projektach dla wsi na pewno zaczęłyby osiągać dobre wskaźniki finansowe. Ich powstanie wymagałoby tworzenia interdyscyplinarnych grup złożonych nie tylko z finansistów, ale specjalistów i praktyków rynku rolnego znających specyfikę polskiej wsi. W pewnym momencie, można by je sprywatyzować poprzez Giełdę Warszawską umacniając prywatny kapitał pracujący na rzecz wsi.

Podsumowanie 

Polska wieś ma potencjał, należy go tylko odblokować.

Nie sposób wymienić możliwych obszarów aktywności, ale na pewno energetyka rozproszona, środki produkcji i narzędzia, telekomunikacja, biotechnologia, chemia, zarządzanie i organizacja pracy przedsiębiorstw rolnych  mogłyby być sferą szczególnego zainteresowania takich funduszy. Naturalnie, nasza wieś nie jest już pustynią innowacji, ale jest jeszcze wiele do zrobienia, aby powstał właściwy ekosystem pozwalający  na rozwój  innowacji i sprzyjał  kreatywnym jednostkom. 

Polska wieś może zwiększać swoją wartość dodaną i stać się częścią gospodarki opartej na wiedzy.



 

Autor: Mariusz Patey 

 

Źródła:

  1.  
  2. https://journals.pan.pl/Content/100633/PDF/11.pdf
  3. https://samorzad.pap.pl/kategoria/akademia-uniwersytetu-lodzkiego/czynniki-wspierajace-innowacje-spoleczne-na-wsi
  4. https://cordis.europa.eu/article/id/428970-rural-innovation-developing-real-solutions-for-smart-and-resilient-rural-areas-in-europe/pl
  5. https://sir.cdr.gov.pl/wp-content/uploads/2021/12/innowacyjna-wies.pdf
  6. https://edufin.pl/innowacyjne-pomysly-na-przedsiebiorczosc-na-wsi/
  7. Innowacyjna przedsiębiorczość w Polsce. Odkryty i ukryty potencjał polskiej innowacyjności”, oprac. Paulina Zadura-Lichota, wyd. PARP, www:  https://www.parp.gov.pl/files/74/81/806/22522.pdf
  8.  E. Bendyk, Innowacje w kryzysie. Paradoksy rozwoju [w:]Świt innowacyjnego społeczeństwa. Trendy na najbliższe lata. Dostęp: https://www.parp.gov.pl/files/74/81/626/15959.pdf
  9. https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/1233666,dlaczego-polska-nie-jest-innowacyjnym-krajem-chodzi-nie-tylko-o-pieniadze.html
  10. https://www.tysol.pl/a88226-polska-to-nie-jest-miejsce-dla-innowacji-1
  11. https://www.tysol.pl/a88228-polska-to-nie-jest-miejsce-dla-innowacji-2
  12. Zajda, K. (2015) „Wieś jako terytorium innowacyjne”, Wieś i Rolnictwo, (3 (168), s. 7–19. Dostępne na: https://kwartalnik.irwirpan.waw.pl/wir/article/view/579 (Udostępniono: 26 marzec 2023).
  13. Bąkowski A., Mażewska M. (red.), 2012: Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce. Raport 2012. PARP, Warszawa
  14. Bromley D.W., 1991: Environment and Economy: Property Rights and Public Policy. Blackwell, New York.






 


 

POLECANE
Zabójstwo 8-letniego Kamilka. Oskarżone cztery osoby z ostatniej chwili
Zabójstwo 8-letniego Kamilka. Oskarżone cztery osoby

Prokuratura Regionalna w Gdańsku skierowała do sądu akt oskarżenia ws. zabójstwa 8-letniego Kamila z Częstochowy. Cztery osoby zostały oskarżone o zabójstwo dziecka, znęcanie się ze szczególnym okrucieństwem nad dziećmi, seksualne wykorzystanie małoletniej oraz o inne przestępstwa przeciw małoletnim.

Wszystkim Niemcom to mówię. Dawać kasę. Trzaskowski u Stanowskiego gorące
"Wszystkim Niemcom to mówię. Dawać kasę". Trzaskowski u Stanowskiego

Rafał Trzaskowski był gościem Kanału Zero w cyklu wywiadów Krzysztofa Stanowskiego z kandydatami na prezydenta.

Niepokojące informacje ze wschodniej granicy. Straż Graniczna wydała komunikat z ostatniej chwili
Niepokojące informacje ze wschodniej granicy. Straż Graniczna wydała komunikat

Straż Graniczna regularnie publikuje raporty dotyczące wydarzeń na granicy polsko-białoruskiej.

Brat papieża Leona XIV przerywa milczenie. Nieznane fakty o Robercie Prevost z ostatniej chwili
Brat papieża Leona XIV przerywa milczenie. Nieznane fakty o Robercie Prevost

– Nie wierzyłem w to, by mój brat mógł zostać wybrany, bo ciągle słyszałem, że Amerykanin nie może zostać papieżem – powiedział w wywiadzie dla telewizji ABC brat Leona XIV John Provost. Wyjawił jednak, że papieską przyszłość przepowiedziała mu sąsiadka z Chicago, gdy jeszcze chodził do pierwszej klasy.

Niepokojące doniesienia z granicy polsko-niemieckiej. Komunikat niemieckich służb gorące
Niepokojące doniesienia z granicy polsko-niemieckiej. Komunikat niemieckich służb

Niemieckie służby informują, że doszło do kolejnych zatrzymań nielegalnych imigrantów na granicy z Polską, którzy zostali następie w większości odesłani do Polski.

Komunikat dla mieszkańców Łodzi z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Łodzi

Mieszkańcy Łodzi mogą odetchnąć z ulgą – remont ul. Zamenhofa dobiega końca. Po wielu miesiącach utrudnień drogowcy prowadzą już ostatnie prace wykończeniowe. Otwarcie całej ulicy zbliża się wielkimi krokami.

Niemieccy deputowani: Polityka rządu sprzeczna z prawem europejskim z ostatniej chwili
Niemieccy deputowani: Polityka rządu sprzeczna z prawem europejskim

Niemiecki rząd pod kierownictwem świeżo upieczonego kanclerza Friedricha Merza przyjął ostry kurs wobec imigrantów. Z tych poczynań nie są zadowoleni nawet deputowani Bundestagu, którzy wchodzą w skład koalicji rządzącej. Politycy i media przyznają, że z poczynań Berlina nie mogą być zadowolone państwa sąsiednie, w tym Polska.  

Nowy komunikat IMGW. Oto co nas czeka z ostatniej chwili
Nowy komunikat IMGW. Oto co nas czeka

W Polsce nadal chłodno, ale według meteorologów nasze samopoczucie związane z warunkami pogodowymi będzie całkiem dobre.

Ekspert: Podejrzany o zbrodnię na UW Mieszko R. może w ogóle nie stanąć przed sądem z ostatniej chwili
Ekspert: Podejrzany o zbrodnię na UW Mieszko R. może w ogóle nie stanąć przed sądem

Zbrodnia, do której doszło na Uniwersytecie Warszawskim, wstrząsnęła opinią publiczną. 22-letni student prawa, Mieszko R., usłyszał zarzuty zabójstwa ze szczególnym okrucieństwem, usiłowania zabójstwa i znieważenia zwłok. Teraz okazuje się, że może nigdy nie stanąć przed sądem.

Komunikat dla wyborców. Ostatni dzień na załatwienie formalności z ostatniej chwili
Komunikat dla wyborców. Ostatni dzień na załatwienie formalności

Piątek jest ostatnim dniem, w którym wyborcy z niepełnosprawnością i ci, którzy najpóźniej w dniu wyborów prezydenckich ukończą 60 lat, mogą składać wnioski o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania w dniu 18 maja. Głosować przez pełnomocnika można tylko w kraju.

REKLAMA

Fundusze  innowacji dla gospodarki wiejskiej? To możliwe.

Polaków w czasach zaborów przekonywano  o ich niższości cywilizacyjnej, słabości kulturowej zwłaszcza wobec Prus  i Austrii. a polska wieś wskazywana jako symbol zacofania. Czasy komunistyczne tylko utrwaliły ten stan. A przecież system folwarczny, gospodarstwa rolne tworzył w I Rzeczypospolitej unikalny ekosystem współpracujących ze sobą ale i konkurujących organizmów gospodarczych. Majątki ziemskie przetrwały I wojnę światową i były w dużej swej części wzorcowymi gospodarstwami.  Polskie gospodarstwa z sukcesem potrafiły opierać się europejskiej konkurencji wprowadzając różne kreatywne  rozwiązania w zakresie upraw i zarządzania. Dobre wzorce szybko się przenosiły z większych na mniejsze gospodarstwa.  Dziś synonimem sukcesu jest na przykład dobrze imitowany gatunek muzyki stworzony za oceanem, we Francji, Włoszech, a muzyka polska zwłaszcza ludowa jest traktowana jako skansen i  przedmiot kpin “ światowych elit.”  Smutne, że polscy politycy,  także boją się polskich  rozwiązań, sięgając po “cudze” I “ sprawdzone”. Sfera publiczna woli zamawiać wytwory zagranicznej myśli technicznej niż oryginalnej polskiej. Polscy konsumenci także szukają obcych marek. W restauracjach przeważają kuchnie azjatyckie włoskie, francuskie nie polska.  Polscy producenci by sprzedać rodakom swoje produkty uciekają się do manipulacji polegających na tworzeniu obco brzmiących nazw produktów. I tak mamy sieci sklepów Reserved, Cropp, Gino Rossi a nie Kowalski i Sp.  W marketach często sięgamy po jogurty, sery z obco brzmiącymi nazwami. Jabłka z Austrii mimo swojej ceny mają stałe miejsce w polskich marketach. Trudno tu mówić o symetrii. Polska wieś umiejętnie łączy tradycję i nowoczesne gospodarowanie. To może być jej siłą.

Blokady dla innowacji na wsi 

Poza zasygnalizowanymi już wcześniej blokadami kulturowymi istnieją także deficyty instytucjonalne, brak rozwiniętej tkanki instytucji finansowych wyspecjalizowanych w inwestowaniu w nowe idee i rozwiązania. Fundusze zainteresowane finansowaniem polskich startupów pojawiają się w Polsce. Jednak ich całkowity kapitał nie jest znaczny, a poziom zwrotu na inwestycjach zbyt często  ujemny. Oznacza to iż kapitał nie tylko państwowy, ale także i często prywatny nie potrafi skutecznie wesprzeć swoich projektów. Państwo polskie nie docenia potencjału kapitału intelektualnego własnych obywateli. Widać to po podejściu choćby do tzw budżetów obywatelskich. Pomysłodawcy ciekawych

nieraz rozwiązań mają produkt swojej myśli oddać samorządowi za darmo. Realizacja pomysłu jednak nie odbywa się już za darmo. Zarabiają urzędnicy i wykonawcy. Wobec pomysłodawcy, stosuje się szantaż emocjonalny by nie upominał się o należne mu wynagrodzenie z tytułu własności intelektualnej.

Moda w Polsce też ma imitacyjny charakter. Na przykład urzędnicy państwowi woleli jeździć zachodnimi limuzynami niż produkowanymi w Polsce samochodami, a także jadać ośmiorniczki a nie polski bigos.  Armia polska także nie wytworzyła mechanizmów wsparcia do polskich innowacyjnych

produktów. Nie doczekaliśmy się polskiej odmiany DARPY.

Polska wieś szansą czy kulą u nogi polskiej gospodarki?

Polska wieś  przeszła ogromne przeobrażenia w ciągu ostatnich 30 lat wychodząc od nieefektywnych państwowych gospodarstw rolnych, ekstensywnej gospodarki małych gospodarstw indywidualnych do radzących sobie na trudnym europejskim rynku  zróżnicowanych w wielkości i portfelu produkcyjnym prywatnych gospodarstw rolnych. 

Rozwój oparty głównie na łączeniu tradycji i adoptowaniu osiągnięć rolnictwa zachodniego dawał dobre rezultaty. 

Dla dalszego rozwoju potrzebne będą jednak coraz częściej implementacje zupełnie nowych, kreatywnych innowacyjnych rozwiązań.

Innowacji także w sektorze rolnym nie da się zaplanować. Ona może powstać w głowie profesora uczelni rolniczej, ale także rolnika praktyka czy kogoś zainteresowanego sprawami wsi. 

Dobry ekosystem gospodarczy obudowany odpowiednimi instytucjami finansowymi powinien jeśli już taka innowacja się pojawi prawidłowo ocenić jej potencjał  i umożliwić jej przebicie się się na wymagającym rynku rolnym.

Państwo może wspierać powstawanie takich wyspecjalizowanych w rynku rolnym instytucji finansowych. Mogą i powinny one działać na zasadach komercyjnych tak jak dobrze znane fundusze typu "seed capital" finansujące start upy na przykład na rynku IT. 

Fundusze inwestujące w nowe rozwiązania dla wsi obejmowałyby udziały w przedsięwzięciach  innowatorów. Po wprowadzeniu produktu na rynek fundusz sprzedawałby swoje udziały na rynku. Wycofywane środki  przeznaczane byłyby na nowe projekty. 

Zarządzający takimi funduszami byliby wynagradzani za wzrost aktywów podległych im instytucji. Nie należy popełniać błędów decydentów tworzących fundusze Bridge Afla, które to płaciły managerom zarządzającym prowizje od wysokości zainwestowanych środków, nie efekt w postaci wzrostu wartości aktywów.

Fundusze,  jeśli potrafiłyby się wyspecjalizować w projektach dla wsi na pewno zaczęłyby osiągać dobre wskaźniki finansowe. Ich powstanie wymagałoby tworzenia interdyscyplinarnych grup złożonych nie tylko z finansistów, ale specjalistów i praktyków rynku rolnego znających specyfikę polskiej wsi. W pewnym momencie, można by je sprywatyzować poprzez Giełdę Warszawską umacniając prywatny kapitał pracujący na rzecz wsi.

Podsumowanie 

Polska wieś ma potencjał, należy go tylko odblokować.

Nie sposób wymienić możliwych obszarów aktywności, ale na pewno energetyka rozproszona, środki produkcji i narzędzia, telekomunikacja, biotechnologia, chemia, zarządzanie i organizacja pracy przedsiębiorstw rolnych  mogłyby być sferą szczególnego zainteresowania takich funduszy. Naturalnie, nasza wieś nie jest już pustynią innowacji, ale jest jeszcze wiele do zrobienia, aby powstał właściwy ekosystem pozwalający  na rozwój  innowacji i sprzyjał  kreatywnym jednostkom. 

Polska wieś może zwiększać swoją wartość dodaną i stać się częścią gospodarki opartej na wiedzy.



 

Autor: Mariusz Patey 

 

Źródła:

  1.  
  2. https://journals.pan.pl/Content/100633/PDF/11.pdf
  3. https://samorzad.pap.pl/kategoria/akademia-uniwersytetu-lodzkiego/czynniki-wspierajace-innowacje-spoleczne-na-wsi
  4. https://cordis.europa.eu/article/id/428970-rural-innovation-developing-real-solutions-for-smart-and-resilient-rural-areas-in-europe/pl
  5. https://sir.cdr.gov.pl/wp-content/uploads/2021/12/innowacyjna-wies.pdf
  6. https://edufin.pl/innowacyjne-pomysly-na-przedsiebiorczosc-na-wsi/
  7. Innowacyjna przedsiębiorczość w Polsce. Odkryty i ukryty potencjał polskiej innowacyjności”, oprac. Paulina Zadura-Lichota, wyd. PARP, www:  https://www.parp.gov.pl/files/74/81/806/22522.pdf
  8.  E. Bendyk, Innowacje w kryzysie. Paradoksy rozwoju [w:]Świt innowacyjnego społeczeństwa. Trendy na najbliższe lata. Dostęp: https://www.parp.gov.pl/files/74/81/626/15959.pdf
  9. https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/1233666,dlaczego-polska-nie-jest-innowacyjnym-krajem-chodzi-nie-tylko-o-pieniadze.html
  10. https://www.tysol.pl/a88226-polska-to-nie-jest-miejsce-dla-innowacji-1
  11. https://www.tysol.pl/a88228-polska-to-nie-jest-miejsce-dla-innowacji-2
  12. Zajda, K. (2015) „Wieś jako terytorium innowacyjne”, Wieś i Rolnictwo, (3 (168), s. 7–19. Dostępne na: https://kwartalnik.irwirpan.waw.pl/wir/article/view/579 (Udostępniono: 26 marzec 2023).
  13. Bąkowski A., Mażewska M. (red.), 2012: Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce. Raport 2012. PARP, Warszawa
  14. Bromley D.W., 1991: Environment and Economy: Property Rights and Public Policy. Blackwell, New York.






 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe