Dr Konrad Wierzbicki: Przemoc wobec dzieci. Druzgocące dane

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę opublikowała druzgocące dane dotyczące stosowania przemocy wobec dzieci. Według raportu „Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023”, co roku z powodu przemocy ze strony osób najbliższych umiera w Polsce około 30 dzieci.
 Dr Konrad Wierzbicki: Przemoc wobec dzieci. Druzgocące dane
/ / Pixabay.com

Jednocześnie jak pokazują badania, aż 79 proc. dzieci i nastolatków przynajmniej raz w swoim życiu doświadczyło przemocy lub zaniedbania. Przemoc w rodzinie jest jednym z problemów społecznych, który wymaga podejmowania wielowymiarowych działań przeciwdziałających temu zjawisku. W ocenie naukowców zajmujących się problematyką funkcjonowania środowiska rodzinnego, rodzina może stanowić optymalne środowisko dla rozwoju i samorealizacji jej członków. Natomiast przemoc, stanowi zagrożenie w wypełnianiu podstawowych funkcji przez rodzinę oraz prowadzi do jej dezintegracji. Badania naukowe pokazują, że dzieci doświadczające przemocy w rodzinie, z uwagi na bezpośredni i długotrwały jej charakter, mogą w dalszym życiu przeżywać zaburzenia osobowości, lęki i nerwice. Jednocześnie, doświadczenie traumy w dzieciństwie może sprzyjać wczesnej inicjacji alkoholowej i zachowaniom uzależniającym.

Czytaj także: Pobicia, szantaże, przemoc w niemieckiej szkole

Tak źle nie było od dawna

Zjawisko stosowania przemocy wobec dzieci i młodzieży jest problemem rozpowszechnionym na całym świecie. W Polsce z danych policyjnych wynika, że w 2020 roku liczba nieletnich, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą domową, wynosiła 11 787. Ze Sprawozdania z Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie za rok 2021 wynika, że liczba sporządzonych formularzy "Niebieska Karta - A" przez przedstawicieli poszczególnych podmiotów wszczynających procedurę (jednostki organizacyjne pomocy społecznej, Policja, gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, oświata, ochrony zdrowia) wyniosła 82 092. Według raportu „Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023”, najczęściej zgłaszanymi formami przemocy, jakiej doświadczają dzieci i nastolatki były:

- przemoc ze strony rówieśników (66 proc.),
- przemoc ze strony bliskiego dorosłego (32 proc.),
- wykorzystanie seksualnie bez kontaktu fizycznego (26 proc.).

 

Sprawcami przemocy psychicznej i fizycznej najczęściej byli rodzice – ojcowie

Przemoc doznawana w dzieciństwie oddziałuje na wiele sfer życia również w dorosłości oraz ma swoje następstwa dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Przemocy ze strony bliskich dorosłych dzieci i nastolatkowie najczęściej doświadczają od rodziców. Uzyskane wyniki badań pokazują, że ojcowie częściej dopuszczają się przemocy niż matki (odpowiednio, 39 proc. i 35 proc.) i matki (odpowiednio, 43 proc. i 31 proc.). Sprawcami psychicznej przemocy rówieśniczej (87 proc.), znęcania się (76 proc.) lub fizycznej przemocy rówieśniczej (54 proc.) były najczęściej dzieci i nastolatki spoza rodziny. Sprawcami wykorzystywania seksualnego najczęściej byli mężczyźni.

Czytaj także: Przemoc wobec dzieci w Polsce. Już nie tylko w rodzinach patologicznych

Ustanowienie Rządowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024-2030

Rodziny doświadczające przemocy pozostają w trudnej sytuacji społecznej, co jest podstawą do udzielania im szczególnej pomocy i wsparcia zgodnie z obecnie obowiązującym porządkiem prawnym. Rządowy Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024- 2030 stanowiący załącznik do Uchwały nr 205 Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2023 r. w sprawie w sprawie ustanowienia Rządowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024-2030, stanowi kontynuację szerokich działań ukierunkowanych na zwrócenie uwagi opinii publicznej na zjawisko przemocy domowej, ochronę i pomoc osobom dotkniętym przemocą, podejmowanie odpowiednich działań wobec sprawców oraz zwiększenie profesjonalizmu służb społecznych w udzielaniu pomocy osobom doznającym przemocy w rodzinie.

Czytaj także: Znana aktorka aresztowana za przemoc domową

Założenia Programu

- Profilaktyka, diagnoza społeczna i edukacja społeczna: obszar kierowany do ogółu społeczeństwa, w tym do osób i rodzin zagrożonych przemocą domową.
- Ochrona i pomoc osobom doznającym przemocy domowej: obszar kierowany do osób doznających przemocy domowej (w tym do: kobiet, mężczyzn, dzieci, współmałżonków lub partnerów w związkach nieformalnych, osób starszych, osób niepełnosprawnych), jak również do właściwych służb lub podmiotów zajmujących się ochroną i pomocą osobom doznającym przemocy domowej.
- Oddziaływanie na osoby stosujące przemoc domową: obszar kierowany do osób stosujących przemoc domową, jak również do właściwych służb lub podmiotów zajmujących się oddziaływaniem na osoby stosujące przemoc domową.
- Podnoszenie kompetencji, rozwijanie i doskonalenie umiejętności służb i przedstawicieli podmiotów realizujących działania z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej: obszar kierowany do przedstawicieli instytucji i podmiotów realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej.

 

Wszystkie działania wskazane w Rządowym Programie Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024-2030 zostały przypisane konkretnym podmiotom odpowiedzialnym za ich realizację. W dokumencie opisano też przewidywane wskaźniki monitorowania realizacji działań. Pomaganie osobom doznającym przemocy domowej, zmniejszenie skali zjawiska przemocy domowej, a także oddziaływanie na sprawców dokonujących aktów przemocy jest nadrzędnym celem, który jak wskazano w dokumencie: powinien łączyć działania sektora publicznego i organizacji pozarządowych.

Adresaci Programu

Program jest skierowany do:


1) ogółu społeczeństwa, w tym osób zagrożonych przemocą domową;
2) osób doznających przemocy domowej;
3) osób stosujących przemoc domową;
4) świadków przemocy domowej;
5) służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy domowej.

 

Realizatorzy Programu

Realizatorami programu są organy administracji rządowej, przy wsparciu państwowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej oraz współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz kościołami i związkami wyznaniowymi, a także Prokuratura oraz sądy powszechne. Ważnym ogniwem odpowiedzialnym za realizację programu są również jednostki samorządu terytorialnego, przy współpracy podmiotów lub organizacji pozarządowych oraz kościołów i związków wyznaniowych.

Coraz częściej problem przemocy w rodzinie jest przedmiotem zainteresowania naukowców. Jako naukowiec interesujący się problematyką wsparcia udzielanych dziecku i rodzinie dysfunkcyjnej, dostrzegam potrzebę zwrócenia szczególnej uwagi na diagnozę problemów wychowawczych wśród dzieci i młodzieży dotkniętych przemocą. Poprawnie przeprowadzona diagnoza, będąca indywidualną analizą problemów dziecka w różnych sytuacjach pozwala podjąć działania terapeutyczne, wychowawcze, profilaktyczne i jest podstawą do dalszych działań pomocowych.

W mojej ocenie, ważna w tym zakresie wydaje się świadomość specyfiki zjawiska, jak również wiedza na temat sytuacji psychologicznej osób, które przemocy doświadczają. Niestety, z przemocą w rodzinie w dalszym ciągu wiąże się wiele stereotypów, które z pewnością utrudniają walkę z tym zjawiskiem. Z punktu widzenia ochrony i bezpieczeństwa dziecka niezwykle ważne jest wdrożenie działań interwencyjnych, polegających na uniemożliwieniu dalszego krzywdzenia dziecka i udzieleniu mu pierwszej pomocy, a następnie objęcie oddziaływaniami terapeutyczno-leczniczymi pozwalającymi na zminimalizowanie i usunięcie doświadczeń (krzywd i urazów). Pomocne w tym zakresie wydaje się zaangażowanie wszystkich osób, instytucji i organizacji pracujących z dziećmi i rodzicami.

W ostatnich latach pojawiło się wiele inicjatyw na rzecz dzieci krzywdzonych i profilaktyki przemocy w rodzinie podejmowanych przez instytucje rządowe i samorządowe, czy organizacje pozarządowe, jednakże w dalszym ciągu łatwo jest zauważyć różnice pomiędzy głoszonymi postulatami a rzeczywistą praktyką.

Czytaj także: Polacy zapytani o przygotowanie naszej armii. Zobacz najnowszy sondaż


 

POLECANE
Ma problem. Kylian Mbappe poza kadrą z ostatniej chwili
"Ma problem". Kylian Mbappe poza kadrą

Piłkarz Realu Madryt Kylian Mbappe, który wrócił właśnie do gry po przerwie spowodowanej kontuzją, nie został powołany na październikowe mecze reprezentacji Francji w Lidze Narodów - z Izraelem i Belgią. Sztab szkoleniowy "Trójkolorowych" nie chce narażać zawodnika na ryzyko.

Tajemnicze zaginięcie sprzed lat. Wstrząsające ustalenia śledczych z ostatniej chwili
Tajemnicze zaginięcie sprzed lat. Wstrząsające ustalenia śledczych

Policjanci ze Staszowa i Kielc rozwikłali sprawę zaginięcia 65-letniego mieszkańca Oleśnicy (Świętokrzyskie). Zaginął on we wrześniu 2017 r. Śledztwo wykazało, że potrącił go samochód. Sprawca wypadku i jego pasażer wywieźli poszkodowanego do lasu i tam go zakopali. Zostali zatrzymani.

Nie żyje znany amerykański aktor z ostatniej chwili
Nie żyje znany amerykański aktor

Nie żyje znany amerykański aktor. Ron Hale miał 78 lat.

Niepokojące doniesienia ws. Arkadiusza Milika z ostatniej chwili
Niepokojące doniesienia ws. Arkadiusza Milika

Arkadiusz Milik, czołowy napastnik reprezentacji Polski i zawodnik Juventusu, zmuszony jest zrobić sobie dłuższą przerwę od grania. Po operacji artroskopii kolana, o której poinformowała "La Gazzetta dello Sport", powrót 30-letniego piłkarza na boisko może opóźnić się nawet o kilka miesięcy.

Skażenie wody. Sanepid wydał komunikat z ostatniej chwili
Skażenie wody. Sanepid wydał komunikat

Warmińsko-mazurski sanepid poinformował, że w wodociągach Świętajno Spółdzielni Mazury i wodociągu Lenarty stwierdzono zanieczyszczenie mikrobiologiczne wody bakteriami grupy coli. Wodociągi te zaopatrują ponad tysiąc mieszkańców.

Pękło mi serce. Uczestniczka Tańca z gwiazdami opublikowała wpis z ostatniej chwili
"Pękło mi serce". Uczestniczka "Tańca z gwiazdami" opublikowała wpis

Paulina Biernat, która jest znaną polską prezenterką, ale również tancerką biorącą udział w "Tańcu z gwiazdami" podzieliła się smutną wiadomością.

Jaka czeka nas pogoda? IMGW ostrzega z ostatniej chwili
Jaka czeka nas pogoda? IMGW ostrzega

IMGW wydał nowy komunikat z prognozą pogody na najbliższe dni.

Janusz P. zatrzymany. Są nowe informacje z ostatniej chwili
Janusz P. zatrzymany. Są nowe informacje

Rzecznik prasowy MSWiA poinformował rano o zatrzymaniu w Biłgoraju Janusza P. i Przemysława B. W sprawie pojawiły się nowe informacje. 

Nowe doniesienia ws. Piotra Żyły. PZN wydał komunikat z ostatniej chwili
Nowe doniesienia ws. Piotra Żyły. PZN wydał komunikat

Nowe doniesienia ws. Piotra Żyły, który niedawno przeszedł operację.

Macron: UE może umrzeć z ostatniej chwili
Macron: UE może umrzeć

Prezydent Francji, Emmanuel Macron, ostrzegł, że Unia Europejska stoi w obliczu poważnego zagrożenia, jeśli nie podejmie natychmiastowych działań, aby zwiększyć swoją konkurencyjność wobec Stanów Zjednoczonych i Chin. Podczas spotkania Berlin Global Dialogue, polityk stwierdził: „UE może umrzeć, jesteśmy u progu bardzo ważnego momentu”.

REKLAMA

Dr Konrad Wierzbicki: Przemoc wobec dzieci. Druzgocące dane

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę opublikowała druzgocące dane dotyczące stosowania przemocy wobec dzieci. Według raportu „Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023”, co roku z powodu przemocy ze strony osób najbliższych umiera w Polsce około 30 dzieci.
 Dr Konrad Wierzbicki: Przemoc wobec dzieci. Druzgocące dane
/ / Pixabay.com

Jednocześnie jak pokazują badania, aż 79 proc. dzieci i nastolatków przynajmniej raz w swoim życiu doświadczyło przemocy lub zaniedbania. Przemoc w rodzinie jest jednym z problemów społecznych, który wymaga podejmowania wielowymiarowych działań przeciwdziałających temu zjawisku. W ocenie naukowców zajmujących się problematyką funkcjonowania środowiska rodzinnego, rodzina może stanowić optymalne środowisko dla rozwoju i samorealizacji jej członków. Natomiast przemoc, stanowi zagrożenie w wypełnianiu podstawowych funkcji przez rodzinę oraz prowadzi do jej dezintegracji. Badania naukowe pokazują, że dzieci doświadczające przemocy w rodzinie, z uwagi na bezpośredni i długotrwały jej charakter, mogą w dalszym życiu przeżywać zaburzenia osobowości, lęki i nerwice. Jednocześnie, doświadczenie traumy w dzieciństwie może sprzyjać wczesnej inicjacji alkoholowej i zachowaniom uzależniającym.

Czytaj także: Pobicia, szantaże, przemoc w niemieckiej szkole

Tak źle nie było od dawna

Zjawisko stosowania przemocy wobec dzieci i młodzieży jest problemem rozpowszechnionym na całym świecie. W Polsce z danych policyjnych wynika, że w 2020 roku liczba nieletnich, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą domową, wynosiła 11 787. Ze Sprawozdania z Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie za rok 2021 wynika, że liczba sporządzonych formularzy "Niebieska Karta - A" przez przedstawicieli poszczególnych podmiotów wszczynających procedurę (jednostki organizacyjne pomocy społecznej, Policja, gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, oświata, ochrony zdrowia) wyniosła 82 092. Według raportu „Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023”, najczęściej zgłaszanymi formami przemocy, jakiej doświadczają dzieci i nastolatki były:

- przemoc ze strony rówieśników (66 proc.),
- przemoc ze strony bliskiego dorosłego (32 proc.),
- wykorzystanie seksualnie bez kontaktu fizycznego (26 proc.).

 

Sprawcami przemocy psychicznej i fizycznej najczęściej byli rodzice – ojcowie

Przemoc doznawana w dzieciństwie oddziałuje na wiele sfer życia również w dorosłości oraz ma swoje następstwa dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Przemocy ze strony bliskich dorosłych dzieci i nastolatkowie najczęściej doświadczają od rodziców. Uzyskane wyniki badań pokazują, że ojcowie częściej dopuszczają się przemocy niż matki (odpowiednio, 39 proc. i 35 proc.) i matki (odpowiednio, 43 proc. i 31 proc.). Sprawcami psychicznej przemocy rówieśniczej (87 proc.), znęcania się (76 proc.) lub fizycznej przemocy rówieśniczej (54 proc.) były najczęściej dzieci i nastolatki spoza rodziny. Sprawcami wykorzystywania seksualnego najczęściej byli mężczyźni.

Czytaj także: Przemoc wobec dzieci w Polsce. Już nie tylko w rodzinach patologicznych

Ustanowienie Rządowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024-2030

Rodziny doświadczające przemocy pozostają w trudnej sytuacji społecznej, co jest podstawą do udzielania im szczególnej pomocy i wsparcia zgodnie z obecnie obowiązującym porządkiem prawnym. Rządowy Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024- 2030 stanowiący załącznik do Uchwały nr 205 Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2023 r. w sprawie w sprawie ustanowienia Rządowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024-2030, stanowi kontynuację szerokich działań ukierunkowanych na zwrócenie uwagi opinii publicznej na zjawisko przemocy domowej, ochronę i pomoc osobom dotkniętym przemocą, podejmowanie odpowiednich działań wobec sprawców oraz zwiększenie profesjonalizmu służb społecznych w udzielaniu pomocy osobom doznającym przemocy w rodzinie.

Czytaj także: Znana aktorka aresztowana za przemoc domową

Założenia Programu

- Profilaktyka, diagnoza społeczna i edukacja społeczna: obszar kierowany do ogółu społeczeństwa, w tym do osób i rodzin zagrożonych przemocą domową.
- Ochrona i pomoc osobom doznającym przemocy domowej: obszar kierowany do osób doznających przemocy domowej (w tym do: kobiet, mężczyzn, dzieci, współmałżonków lub partnerów w związkach nieformalnych, osób starszych, osób niepełnosprawnych), jak również do właściwych służb lub podmiotów zajmujących się ochroną i pomocą osobom doznającym przemocy domowej.
- Oddziaływanie na osoby stosujące przemoc domową: obszar kierowany do osób stosujących przemoc domową, jak również do właściwych służb lub podmiotów zajmujących się oddziaływaniem na osoby stosujące przemoc domową.
- Podnoszenie kompetencji, rozwijanie i doskonalenie umiejętności służb i przedstawicieli podmiotów realizujących działania z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej: obszar kierowany do przedstawicieli instytucji i podmiotów realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej.

 

Wszystkie działania wskazane w Rządowym Programie Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024-2030 zostały przypisane konkretnym podmiotom odpowiedzialnym za ich realizację. W dokumencie opisano też przewidywane wskaźniki monitorowania realizacji działań. Pomaganie osobom doznającym przemocy domowej, zmniejszenie skali zjawiska przemocy domowej, a także oddziaływanie na sprawców dokonujących aktów przemocy jest nadrzędnym celem, który jak wskazano w dokumencie: powinien łączyć działania sektora publicznego i organizacji pozarządowych.

Adresaci Programu

Program jest skierowany do:


1) ogółu społeczeństwa, w tym osób zagrożonych przemocą domową;
2) osób doznających przemocy domowej;
3) osób stosujących przemoc domową;
4) świadków przemocy domowej;
5) służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy domowej.

 

Realizatorzy Programu

Realizatorami programu są organy administracji rządowej, przy wsparciu państwowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej oraz współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz kościołami i związkami wyznaniowymi, a także Prokuratura oraz sądy powszechne. Ważnym ogniwem odpowiedzialnym za realizację programu są również jednostki samorządu terytorialnego, przy współpracy podmiotów lub organizacji pozarządowych oraz kościołów i związków wyznaniowych.

Coraz częściej problem przemocy w rodzinie jest przedmiotem zainteresowania naukowców. Jako naukowiec interesujący się problematyką wsparcia udzielanych dziecku i rodzinie dysfunkcyjnej, dostrzegam potrzebę zwrócenia szczególnej uwagi na diagnozę problemów wychowawczych wśród dzieci i młodzieży dotkniętych przemocą. Poprawnie przeprowadzona diagnoza, będąca indywidualną analizą problemów dziecka w różnych sytuacjach pozwala podjąć działania terapeutyczne, wychowawcze, profilaktyczne i jest podstawą do dalszych działań pomocowych.

W mojej ocenie, ważna w tym zakresie wydaje się świadomość specyfiki zjawiska, jak również wiedza na temat sytuacji psychologicznej osób, które przemocy doświadczają. Niestety, z przemocą w rodzinie w dalszym ciągu wiąże się wiele stereotypów, które z pewnością utrudniają walkę z tym zjawiskiem. Z punktu widzenia ochrony i bezpieczeństwa dziecka niezwykle ważne jest wdrożenie działań interwencyjnych, polegających na uniemożliwieniu dalszego krzywdzenia dziecka i udzieleniu mu pierwszej pomocy, a następnie objęcie oddziaływaniami terapeutyczno-leczniczymi pozwalającymi na zminimalizowanie i usunięcie doświadczeń (krzywd i urazów). Pomocne w tym zakresie wydaje się zaangażowanie wszystkich osób, instytucji i organizacji pracujących z dziećmi i rodzicami.

W ostatnich latach pojawiło się wiele inicjatyw na rzecz dzieci krzywdzonych i profilaktyki przemocy w rodzinie podejmowanych przez instytucje rządowe i samorządowe, czy organizacje pozarządowe, jednakże w dalszym ciągu łatwo jest zauważyć różnice pomiędzy głoszonymi postulatami a rzeczywistą praktyką.

Czytaj także: Polacy zapytani o przygotowanie naszej armii. Zobacz najnowszy sondaż



 

Polecane
Emerytury
Stażowe