Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka

Pod płaszczykiem tzw. "przywracania praworządności obecna władza, narusza fundamentalne prawa człowieka. Z informacji portalu wPolityce wynika, że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego nie otrzymali wynagrodzenia za miesiąc luty br.
Trybunał Konstytucyjny Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka
Trybunał Konstytucyjny / Wikipedia CC BY-SA 3,0 Adrian Grycuk

Powyższe stanowi konsekwencję ustawy budżetowej w której nie zaplanowano środków na wynagrodzenia dla sędziów Trybunału Konstytucyjny.

 

Praca podlega ochronie

Wskazać należy, że praca podlega ochronie konstytucyjnej. Przepis art. 24 Konstytucji RP wyraźnie stanowi, że Rzeczypospolita Polska chroni pracę. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W literaturze wskazuje się, że komentowany przepis jest przede wszystkim podstawą uzasadniającą byt ustawodawstwa pracy, którego celem jest wsparcie strony z reguły ekonomicznie słabszej, jaką jest pracownik.
Z tego powodu, TK w jednym z orzeczeń wymienia jako przykład realizacji ochrony pracy w stosunkach zatrudnienia stosowanie gwarancyjnych norm minimalnych oraz zasadę uprzywilejowania (zob. wyrok TK z 4.10.2005 r., K 36/03). Ponadto wskazuje się, że komentowany artykuł stanowi o obowiązku państwa do kreowania ustawodawstwa pracy, przede wszystkim w kontekście rozwoju praw człowieka (Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, C.H.Beck 2016, Wydanie 1, Legalis).

Praca stanowi szczególne dobro publiczne (wartość) i jest jedną z głównych podstaw funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju. Z punktu widzenia jednostki ludzkiej praca stanowi źródło godności człowieka oraz najbardziej typową podstawę utrzymania dla większości obywateli.

Reguła wyartykułowana w art. 80 zdanie pierwsze k.p. jest podstawą uzasadniającą odrzucenie poglądów zmierzających do uwarunkowania wynagrodzenia od innych czynników niż wykonanie pracy – tak słusznie profesor Krzysztof Baran – komentarz do kodeksu pracy (lex). Nie inaczej w tej kwestii wypowiada się profesor Małgorzata Gersdorf – komentarz do kodeksu pracy (lex) : wynagrodzenie za pracę odwzajemnia pracę i jest wobec niej ekwiwalentne, a zatem przysługuje za pracę wykonaną. Wynika to z art. 80 zdanie pierwsze. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia decydujący jest więc fakt jego „wypracowania” przez pracownika. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia istotne jest to, czy pracownik „wypracował” je w okresie, za który ono przysługuje, a nie fakt pozostawania w stosunku pracy w terminie jego wypłaty, tak SN w wyroku z 14.06.2018 r., II PK 130/17.

 

Prawo do wynagrodzenia za pracę prawem człowieka

W postanowieniu z dnia 9 września 2021 r. (II PSK 111/21) Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 80 k.p. jest klarowny. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną.  Z treści art. 80 k.p. wynika reguła, która sprowadza się do stwierdzenia, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a jedyną miarą powstania prawa do zapłaty jest wykonanie pracy.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w swoich orzeczeniach wielokrotnie zajmował się kwestią prawa do wynagrodzenia za pracę, zwłaszcza w kontekście ochrony praw pracowniczych i praw człowieka. W szczególności w odniesieniu do wynagrodzenia za pracę, Trybunał bazował na przepisach Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, zwłaszcza w kontekście artykułu 4 (zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej) oraz artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona prawa do własności). Niezapłacenie wynagrodzenia pracownikowi stanowi naruszenie prawa do własności w rozumieniu artykułu 1 Protokołu nr 1 do Konwencji. Trybunał podkreślił, że wynagrodzenie za pracę stanowi część prawa jednostki do posiadania własności, w tym dochodów uzyskanych w wyniku pracy. Pracodawcy mają obowiązek wypłacać wynagrodzenie za pracę w sposób terminowy i sprawiedliwy. W tych wyrokach ETPCz wskazuje, że wynagrodzenie za pracę jest nie tylko kwestią ekonomiczną, ale także fundamentalnym prawem pracowników, które państwa mają obowiązek chronić. W razie naruszeń tego prawa przez państwo lub pracodawcę, pracownicy mogą dochodzić swoich praw przed sądami krajowymi oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. W tym zakresie można przywołać wyrok ETPCz z dnia 3 maja 2005 r. (19872/02) Zarzuty skarżącego sformułowane na podstawie art. 4 ust. 1 Konwencji wynikają stąd, iż nie uzyskał on wynagrodzenia za pracę, którą wykonał.

Za pracę zgodnie z art.13 kp należy się godziwe wynagrodzenie. Zauważyć należy również, że wynagrodzenie sędziego jest chronione normą konstytucyjną art.178 ust.2 Konstytucji.

Konsekwencje takich bezprawnych działań władzy odczują wszyscy podatnicy, chociażby z uwagi na konieczność wypłaty odsetek od zaległego wynagrodzenia.

[Autorka - Kamila Borszowska-Moszowska, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wykładowca KSSiP i Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa]


 

POLECANE
Iran uderza na Izrael. Są doniesienia o zniszczeniach Wiadomości
Iran uderza na Izrael. Są doniesienia o zniszczeniach

Iran przeprowadził kolejny zmasowany atak rakietowy na Izrael. W całym kraju ogłoszono alarmy. Są ranni i zniszczone budynki w Hajfie oraz na południu.

Iga Świątek w Dzień dobry TVN. Jej słowa to duże zaskoczenie Wiadomości
Iga Świątek w "Dzień dobry TVN". Jej słowa to duże zaskoczenie

Iga Świątek nieczęsto opowiada publicznie o swoim życiu prywatnym, dlatego jej najnowsza rozmowa z Dorotą Wellman w „Dzień Dobry TVN” była dla fanów dużym zaskoczeniem. Zamiast opowiadać o rywalizacji na korcie, tenisistka zdradziła, jak spędza chwile poza zawodami i kto jest dla niej ważny poza sportem.

Hołownia pełniącym obowiązki prezydenta? Dziennikarka Onetu: To byłby zamach stanu polityka
Hołownia pełniącym obowiązki prezydenta? Dziennikarka Onetu: To byłby zamach stanu

- To byłby po prostu zamach stanu, gdyby Szymon Hołownia próbował nie odebrać przysięgi od prezydenta elekta - powiedziała Dominika Długosz.

Wypadek podczas zawodów motocrossowych w Gdańsku. Dwie osoby w szpitalu Wiadomości
Wypadek podczas zawodów motocrossowych w Gdańsku. Dwie osoby w szpitalu

Dwie osoby zostały poszkodowane w trakcie zawodów motocrossowych na torze w Gdańsku. Policja poinformowała, że kierujący quadem wypadł z trasy i uderzył w osobę stojącą poza torem.

Jarosław Sellin prosi o wsparcie dla brata przebywającego w areszcie wydobywczym Wiadomości
Jarosław Sellin prosi o wsparcie dla brata przebywającego w areszcie wydobywczym

Poseł Jarosław Sellin prosi o wsparcie dla brata Ryszarda, który od ponad roku przebywa w areszcie wydobywczym. Polityk poinformował także o problemach zdrowotnych brata.

Polska rakieta HEXA 5 zdominowała konkurs w USA Wiadomości
Polska rakieta HEXA 5 zdominowała konkurs w USA

Studenci z Politechniki Poznańskiej zdobyli pierwsze miejsce w prestiżowym konkursie rakietowym FAR OUT 2025, który odbył się na pustyni Mojave w Kalifornii. Ich innowacyjna rakieta HEXA 5, wyposażona w autorski silnik hybrydowy Broomstick 2+, nie tylko zdeklasowała konkurencję, ale także zdobyła nagrodę za najbardziej wydajny napęd hybrydowy.

Grafzero: Porozmawiajmy o Fight Club wideo
Grafzero: Porozmawiajmy o "Fight Club"

"Fight club" Daivda Finchera to film, który po prawie 30 latach od premiery nadal wzbudza kontrowersje wśród widzów. Ostatnio, Internet oburzył komentarz pewnej studentki filmoznawstwa, która wyśmiała mężczyzn oglądających "Fight club". Czy słusznie? Grafzero vlog literacki twierdzi, że warto porozmawiać o filmie Finchera.

Donald Trump: Doprowadzę do porozumienia Iranu z Izraelem polityka
Donald Trump: Doprowadzę do porozumienia Iranu z Izraelem

Według prezydenta USA Donalda Trumpa, Iran i Izrael powinny zawrzeć umowę. We wpisie na platformie Truth Social przypomniał on konflikt między Indiami i Pakistanem.

 Znany polski piosenkarz miał wypadek. Nie wystąpi w Opolu z ostatniej chwili
Znany polski piosenkarz miał wypadek. Nie wystąpi w Opolu

Tegoroczny Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki w Opolu miał być wyjątkowy - pełen wspomnień, kultowych utworów i wielkich nazwisk. Jednym z artystów, na którego wielu czekało, był Ryszard Rynkowski. Niestety, jego występ został odwołany. Wszystko przez wypadek samochodowy, do którego doszło w drodze na festiwal.

13-letni Krzysztof zaginął pod Częstochową. Policja prosi o pomoc Wiadomości
13-letni Krzysztof zaginął pod Częstochową. Policja prosi o pomoc

Policjanci z Blachowni (woj. śląskie) prowadzą poszukiwania 13-letniego Krzysztofa Pokory. Chłopiec wyszedł z domu w miejscowości Hutki w sobotę 14 czerwca około godziny 18:00 i do tej pory nie wrócił. Nie skontaktował się też z rodziną.

REKLAMA

Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka

Pod płaszczykiem tzw. "przywracania praworządności obecna władza, narusza fundamentalne prawa człowieka. Z informacji portalu wPolityce wynika, że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego nie otrzymali wynagrodzenia za miesiąc luty br.
Trybunał Konstytucyjny Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka
Trybunał Konstytucyjny / Wikipedia CC BY-SA 3,0 Adrian Grycuk

Powyższe stanowi konsekwencję ustawy budżetowej w której nie zaplanowano środków na wynagrodzenia dla sędziów Trybunału Konstytucyjny.

 

Praca podlega ochronie

Wskazać należy, że praca podlega ochronie konstytucyjnej. Przepis art. 24 Konstytucji RP wyraźnie stanowi, że Rzeczypospolita Polska chroni pracę. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W literaturze wskazuje się, że komentowany przepis jest przede wszystkim podstawą uzasadniającą byt ustawodawstwa pracy, którego celem jest wsparcie strony z reguły ekonomicznie słabszej, jaką jest pracownik.
Z tego powodu, TK w jednym z orzeczeń wymienia jako przykład realizacji ochrony pracy w stosunkach zatrudnienia stosowanie gwarancyjnych norm minimalnych oraz zasadę uprzywilejowania (zob. wyrok TK z 4.10.2005 r., K 36/03). Ponadto wskazuje się, że komentowany artykuł stanowi o obowiązku państwa do kreowania ustawodawstwa pracy, przede wszystkim w kontekście rozwoju praw człowieka (Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, C.H.Beck 2016, Wydanie 1, Legalis).

Praca stanowi szczególne dobro publiczne (wartość) i jest jedną z głównych podstaw funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju. Z punktu widzenia jednostki ludzkiej praca stanowi źródło godności człowieka oraz najbardziej typową podstawę utrzymania dla większości obywateli.

Reguła wyartykułowana w art. 80 zdanie pierwsze k.p. jest podstawą uzasadniającą odrzucenie poglądów zmierzających do uwarunkowania wynagrodzenia od innych czynników niż wykonanie pracy – tak słusznie profesor Krzysztof Baran – komentarz do kodeksu pracy (lex). Nie inaczej w tej kwestii wypowiada się profesor Małgorzata Gersdorf – komentarz do kodeksu pracy (lex) : wynagrodzenie za pracę odwzajemnia pracę i jest wobec niej ekwiwalentne, a zatem przysługuje za pracę wykonaną. Wynika to z art. 80 zdanie pierwsze. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia decydujący jest więc fakt jego „wypracowania” przez pracownika. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia istotne jest to, czy pracownik „wypracował” je w okresie, za który ono przysługuje, a nie fakt pozostawania w stosunku pracy w terminie jego wypłaty, tak SN w wyroku z 14.06.2018 r., II PK 130/17.

 

Prawo do wynagrodzenia za pracę prawem człowieka

W postanowieniu z dnia 9 września 2021 r. (II PSK 111/21) Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 80 k.p. jest klarowny. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną.  Z treści art. 80 k.p. wynika reguła, która sprowadza się do stwierdzenia, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a jedyną miarą powstania prawa do zapłaty jest wykonanie pracy.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w swoich orzeczeniach wielokrotnie zajmował się kwestią prawa do wynagrodzenia za pracę, zwłaszcza w kontekście ochrony praw pracowniczych i praw człowieka. W szczególności w odniesieniu do wynagrodzenia za pracę, Trybunał bazował na przepisach Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, zwłaszcza w kontekście artykułu 4 (zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej) oraz artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona prawa do własności). Niezapłacenie wynagrodzenia pracownikowi stanowi naruszenie prawa do własności w rozumieniu artykułu 1 Protokołu nr 1 do Konwencji. Trybunał podkreślił, że wynagrodzenie za pracę stanowi część prawa jednostki do posiadania własności, w tym dochodów uzyskanych w wyniku pracy. Pracodawcy mają obowiązek wypłacać wynagrodzenie za pracę w sposób terminowy i sprawiedliwy. W tych wyrokach ETPCz wskazuje, że wynagrodzenie za pracę jest nie tylko kwestią ekonomiczną, ale także fundamentalnym prawem pracowników, które państwa mają obowiązek chronić. W razie naruszeń tego prawa przez państwo lub pracodawcę, pracownicy mogą dochodzić swoich praw przed sądami krajowymi oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. W tym zakresie można przywołać wyrok ETPCz z dnia 3 maja 2005 r. (19872/02) Zarzuty skarżącego sformułowane na podstawie art. 4 ust. 1 Konwencji wynikają stąd, iż nie uzyskał on wynagrodzenia za pracę, którą wykonał.

Za pracę zgodnie z art.13 kp należy się godziwe wynagrodzenie. Zauważyć należy również, że wynagrodzenie sędziego jest chronione normą konstytucyjną art.178 ust.2 Konstytucji.

Konsekwencje takich bezprawnych działań władzy odczują wszyscy podatnicy, chociażby z uwagi na konieczność wypłaty odsetek od zaległego wynagrodzenia.

[Autorka - Kamila Borszowska-Moszowska, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wykładowca KSSiP i Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa]



 

Polecane
Emerytury
Stażowe