Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka

Pod płaszczykiem tzw. "przywracania praworządności obecna władza, narusza fundamentalne prawa człowieka. Z informacji portalu wPolityce wynika, że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego nie otrzymali wynagrodzenia za miesiąc luty br.
Trybunał Konstytucyjny Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka
Trybunał Konstytucyjny / Wikipedia CC BY-SA 3,0 Adrian Grycuk

Powyższe stanowi konsekwencję ustawy budżetowej w której nie zaplanowano środków na wynagrodzenia dla sędziów Trybunału Konstytucyjny.

 

Praca podlega ochronie

Wskazać należy, że praca podlega ochronie konstytucyjnej. Przepis art. 24 Konstytucji RP wyraźnie stanowi, że Rzeczypospolita Polska chroni pracę. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W literaturze wskazuje się, że komentowany przepis jest przede wszystkim podstawą uzasadniającą byt ustawodawstwa pracy, którego celem jest wsparcie strony z reguły ekonomicznie słabszej, jaką jest pracownik.
Z tego powodu, TK w jednym z orzeczeń wymienia jako przykład realizacji ochrony pracy w stosunkach zatrudnienia stosowanie gwarancyjnych norm minimalnych oraz zasadę uprzywilejowania (zob. wyrok TK z 4.10.2005 r., K 36/03). Ponadto wskazuje się, że komentowany artykuł stanowi o obowiązku państwa do kreowania ustawodawstwa pracy, przede wszystkim w kontekście rozwoju praw człowieka (Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, C.H.Beck 2016, Wydanie 1, Legalis).

Praca stanowi szczególne dobro publiczne (wartość) i jest jedną z głównych podstaw funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju. Z punktu widzenia jednostki ludzkiej praca stanowi źródło godności człowieka oraz najbardziej typową podstawę utrzymania dla większości obywateli.

Reguła wyartykułowana w art. 80 zdanie pierwsze k.p. jest podstawą uzasadniającą odrzucenie poglądów zmierzających do uwarunkowania wynagrodzenia od innych czynników niż wykonanie pracy – tak słusznie profesor Krzysztof Baran – komentarz do kodeksu pracy (lex). Nie inaczej w tej kwestii wypowiada się profesor Małgorzata Gersdorf – komentarz do kodeksu pracy (lex) : wynagrodzenie za pracę odwzajemnia pracę i jest wobec niej ekwiwalentne, a zatem przysługuje za pracę wykonaną. Wynika to z art. 80 zdanie pierwsze. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia decydujący jest więc fakt jego „wypracowania” przez pracownika. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia istotne jest to, czy pracownik „wypracował” je w okresie, za który ono przysługuje, a nie fakt pozostawania w stosunku pracy w terminie jego wypłaty, tak SN w wyroku z 14.06.2018 r., II PK 130/17.

 

Prawo do wynagrodzenia za pracę prawem człowieka

W postanowieniu z dnia 9 września 2021 r. (II PSK 111/21) Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 80 k.p. jest klarowny. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną.  Z treści art. 80 k.p. wynika reguła, która sprowadza się do stwierdzenia, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a jedyną miarą powstania prawa do zapłaty jest wykonanie pracy.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w swoich orzeczeniach wielokrotnie zajmował się kwestią prawa do wynagrodzenia za pracę, zwłaszcza w kontekście ochrony praw pracowniczych i praw człowieka. W szczególności w odniesieniu do wynagrodzenia za pracę, Trybunał bazował na przepisach Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, zwłaszcza w kontekście artykułu 4 (zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej) oraz artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona prawa do własności). Niezapłacenie wynagrodzenia pracownikowi stanowi naruszenie prawa do własności w rozumieniu artykułu 1 Protokołu nr 1 do Konwencji. Trybunał podkreślił, że wynagrodzenie za pracę stanowi część prawa jednostki do posiadania własności, w tym dochodów uzyskanych w wyniku pracy. Pracodawcy mają obowiązek wypłacać wynagrodzenie za pracę w sposób terminowy i sprawiedliwy. W tych wyrokach ETPCz wskazuje, że wynagrodzenie za pracę jest nie tylko kwestią ekonomiczną, ale także fundamentalnym prawem pracowników, które państwa mają obowiązek chronić. W razie naruszeń tego prawa przez państwo lub pracodawcę, pracownicy mogą dochodzić swoich praw przed sądami krajowymi oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. W tym zakresie można przywołać wyrok ETPCz z dnia 3 maja 2005 r. (19872/02) Zarzuty skarżącego sformułowane na podstawie art. 4 ust. 1 Konwencji wynikają stąd, iż nie uzyskał on wynagrodzenia za pracę, którą wykonał.

Za pracę zgodnie z art.13 kp należy się godziwe wynagrodzenie. Zauważyć należy również, że wynagrodzenie sędziego jest chronione normą konstytucyjną art.178 ust.2 Konstytucji.

Konsekwencje takich bezprawnych działań władzy odczują wszyscy podatnicy, chociażby z uwagi na konieczność wypłaty odsetek od zaległego wynagrodzenia.

[Autorka - Kamila Borszowska-Moszowska, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wykładowca KSSiP i Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa]


 

POLECANE
Koszmarny bilans rosyjskiego ataku na Kijów. Nie żyje 31 osób, 159 rannych z ostatniej chwili
Koszmarny bilans rosyjskiego ataku na Kijów. Nie żyje 31 osób, 159 rannych

W Kijowie zakończyła się akcja ratownicza po czwartkowych atakach rosyjskich dronów i rakiet, w których zginęło 31 osób, w tym pięcioro dzieci, a rannych zostało 159 – powiadomił w piątek prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

Stanisław Gawłowski skazany. Jest oświadczenie senatora KO z ostatniej chwili
Stanisław Gawłowski skazany. Jest oświadczenie senatora KO

W czwartek Sąd Okręgowy w Szczecinie skazał senatora KO Stanisława Gawłowskiego na 5 lat więzienia w tzw. aferze melioracyjnej. Wyrok nie jest prawomocny. Dopiero dziś polityk wydał oświadczenie w tej sprawie; zapowiada apelację, mówi o „krzywdzącym wyroku” i „politycznych motywach” sprawy.

TSUE przyznał rację I prezes SN. Decyzja Małgorzaty Manowskiej była uzasadniona z ostatniej chwili
TSUE przyznał rację I prezes SN. Decyzja Małgorzaty Manowskiej była uzasadniona

Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł w piątek, że wyznaczenie sędziów Sądu Najwyższego do orzekania w dwóch izbach jest zgodne z prawem Unii. Uznał w ten sposób, że przenoszenie sędziów pomiędzy izbami tego sądu przez jego I prezes Małgorzatę Manowską było uzasadnione.

Nagły zwrot ws. Roberta Bąkiewicza. Zaskakująca decyzja prokuratora z ostatniej chwili
Nagły zwrot ws. Roberta Bąkiewicza. Zaskakująca decyzja prokuratora

Prokurator, któremu polecono przedstawienie zarzutów Robertowi Bąkiewiczowi, złożył wniosek o wyłącznie go z wykonania tej czynności - poinformował w piątek rano rzecznik Prokuratury Okręgowej w Gorzowie Wielkopolskim.

Prezydent elekt wprost o sensie Powstania Warszawskiego. Oddajmy cześć naszym Bohaterom! z ostatniej chwili
Prezydent elekt wprost o sensie Powstania Warszawskiego. "Oddajmy cześć naszym Bohaterom!"

Karol Nawrocki napisał w kilku zdaniach, jaki był sens Powstania Warszawskiego. Prezydent elekt, stwierdził m.in. "Chodziło o sprawczość, suwerenność, o prawo do decydowania o własnym losie". Jednocześnie zaapelował: Dziś zatrzymując się w zadumie o godzinie 17.00 na ulicach polskich miast, oddajmy cześć naszym Bohaterom!

Będzie niebezpiecznie. IMGW wydał alerty dla 7 województw z ostatniej chwili
Będzie niebezpiecznie. IMGW wydał alerty dla 7 województw

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał alerty pogodowe pierwszego stopnia dla części aż siedmiu województw. Od godzin południowych w piątek spodziewane są burze z intensywnymi opadami, silnym wiatrem, a nawet gradem. Najbardziej narażone na dynamiczną pogodę będą regiony południowo-zachodniej Polski.

Ważny komunikat dla mieszkańców Krakowa z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców Krakowa

Ważna informacja dla mieszkańców Krakowa. Już w najbliższą sobotę 2 sierpnia, w centrum miasta rusza duży remont torowiska na ulicach Straszewskiego i Piłsudskiego. Kierowców i pasażerów komunikacji miejskiej czekają zmiany w organizacji ruchu i trasach tramwajów. Sprawdź, co się zmieni. 

Waldemar Żurek wycofał projekty segregacji sędziów z Komisji Weneckiej. Bodnar: Opinia KW i tak powstanie z ostatniej chwili
Waldemar Żurek wycofał projekty "segregacji sędziów" z Komisji Weneckiej. Bodnar: Opinia KW i tak powstanie

"Żurek wycofał projekt ustawy o weryfikacji sędziów powołanych po 2018 , by ukryć jego niezgodność z Konstytucją i prawem UE – ale to nic nie da. Brak współpracy z Komisją Wenecką utrudni, ale nie zatrzyma procesu oceny" – pisze na platformie X sędzia Kamila Borszowska-Moszowska, komentując jedną z pierwszych decyzji nowego ministra sprawiedliwości, Waldemara Żurka. Podobne wątpliwości wobec decyzji Żurka wyraził były szef resortu, Adam Bodnar.

81 lat temu wybuchło Powstanie Warszawskie. Cześć i chwała Bohaterom! z ostatniej chwili
81 lat temu wybuchło Powstanie Warszawskie. Cześć i chwała Bohaterom!

1 sierpnia 1944 r. o godzinie 17.00 na mocy decyzji dowództwa Armii Krajowej w Warszawie rozpoczęło się Powstanie Warszawskie. Przez 63 dni trwała heroiczna i osamotniona walka z Niemcami. Celem była w pełni niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i sowieckiej dominacji. Skutki były tragiczne; kosztowało życie 180 tys. cywilów i 18 tys. powstańców i skończyło się - na rozkaz Hitlera - wysiedleniem całej ludności i zburzeniem miasta.

Nawet 7 lat za transowanie dzieci tylko u nas
Nawet 7 lat za transowanie dzieci

W styczniu tego roku Trump zakazał transowania dzieci w USA. Niektóre szpitale jednak nadal oferują „zmiany płci” najmłodszym Amerykanom. Departament Sprawiedliwości wszczął więc przeciwko nim śledztwo, które dla wielu lekarzy eksperymentujących na dzieciach może skończyć się więzieniem. Ideologia gender kończy się wreszcie w Ameryce.

REKLAMA

Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka

Pod płaszczykiem tzw. "przywracania praworządności obecna władza, narusza fundamentalne prawa człowieka. Z informacji portalu wPolityce wynika, że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego nie otrzymali wynagrodzenia za miesiąc luty br.
Trybunał Konstytucyjny Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego bez pensji. Ekspert: to łamanie praw człowieka
Trybunał Konstytucyjny / Wikipedia CC BY-SA 3,0 Adrian Grycuk

Powyższe stanowi konsekwencję ustawy budżetowej w której nie zaplanowano środków na wynagrodzenia dla sędziów Trybunału Konstytucyjny.

 

Praca podlega ochronie

Wskazać należy, że praca podlega ochronie konstytucyjnej. Przepis art. 24 Konstytucji RP wyraźnie stanowi, że Rzeczypospolita Polska chroni pracę. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. W literaturze wskazuje się, że komentowany przepis jest przede wszystkim podstawą uzasadniającą byt ustawodawstwa pracy, którego celem jest wsparcie strony z reguły ekonomicznie słabszej, jaką jest pracownik.
Z tego powodu, TK w jednym z orzeczeń wymienia jako przykład realizacji ochrony pracy w stosunkach zatrudnienia stosowanie gwarancyjnych norm minimalnych oraz zasadę uprzywilejowania (zob. wyrok TK z 4.10.2005 r., K 36/03). Ponadto wskazuje się, że komentowany artykuł stanowi o obowiązku państwa do kreowania ustawodawstwa pracy, przede wszystkim w kontekście rozwoju praw człowieka (Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, C.H.Beck 2016, Wydanie 1, Legalis).

Praca stanowi szczególne dobro publiczne (wartość) i jest jedną z głównych podstaw funkcjonowania gospodarki i jej rozwoju. Z punktu widzenia jednostki ludzkiej praca stanowi źródło godności człowieka oraz najbardziej typową podstawę utrzymania dla większości obywateli.

Reguła wyartykułowana w art. 80 zdanie pierwsze k.p. jest podstawą uzasadniającą odrzucenie poglądów zmierzających do uwarunkowania wynagrodzenia od innych czynników niż wykonanie pracy – tak słusznie profesor Krzysztof Baran – komentarz do kodeksu pracy (lex). Nie inaczej w tej kwestii wypowiada się profesor Małgorzata Gersdorf – komentarz do kodeksu pracy (lex) : wynagrodzenie za pracę odwzajemnia pracę i jest wobec niej ekwiwalentne, a zatem przysługuje za pracę wykonaną. Wynika to z art. 80 zdanie pierwsze. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia decydujący jest więc fakt jego „wypracowania” przez pracownika. Dla nabycia prawa do wynagrodzenia istotne jest to, czy pracownik „wypracował” je w okresie, za który ono przysługuje, a nie fakt pozostawania w stosunku pracy w terminie jego wypłaty, tak SN w wyroku z 14.06.2018 r., II PK 130/17.

 

Prawo do wynagrodzenia za pracę prawem człowieka

W postanowieniu z dnia 9 września 2021 r. (II PSK 111/21) Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 80 k.p. jest klarowny. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną.  Z treści art. 80 k.p. wynika reguła, która sprowadza się do stwierdzenia, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a jedyną miarą powstania prawa do zapłaty jest wykonanie pracy.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w swoich orzeczeniach wielokrotnie zajmował się kwestią prawa do wynagrodzenia za pracę, zwłaszcza w kontekście ochrony praw pracowniczych i praw człowieka. W szczególności w odniesieniu do wynagrodzenia za pracę, Trybunał bazował na przepisach Konwencji o Ochronie Praw Człowieka, zwłaszcza w kontekście artykułu 4 (zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej) oraz artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona prawa do własności). Niezapłacenie wynagrodzenia pracownikowi stanowi naruszenie prawa do własności w rozumieniu artykułu 1 Protokołu nr 1 do Konwencji. Trybunał podkreślił, że wynagrodzenie za pracę stanowi część prawa jednostki do posiadania własności, w tym dochodów uzyskanych w wyniku pracy. Pracodawcy mają obowiązek wypłacać wynagrodzenie za pracę w sposób terminowy i sprawiedliwy. W tych wyrokach ETPCz wskazuje, że wynagrodzenie za pracę jest nie tylko kwestią ekonomiczną, ale także fundamentalnym prawem pracowników, które państwa mają obowiązek chronić. W razie naruszeń tego prawa przez państwo lub pracodawcę, pracownicy mogą dochodzić swoich praw przed sądami krajowymi oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. W tym zakresie można przywołać wyrok ETPCz z dnia 3 maja 2005 r. (19872/02) Zarzuty skarżącego sformułowane na podstawie art. 4 ust. 1 Konwencji wynikają stąd, iż nie uzyskał on wynagrodzenia za pracę, którą wykonał.

Za pracę zgodnie z art.13 kp należy się godziwe wynagrodzenie. Zauważyć należy również, że wynagrodzenie sędziego jest chronione normą konstytucyjną art.178 ust.2 Konstytucji.

Konsekwencje takich bezprawnych działań władzy odczują wszyscy podatnicy, chociażby z uwagi na konieczność wypłaty odsetek od zaległego wynagrodzenia.

[Autorka - Kamila Borszowska-Moszowska, zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wykładowca KSSiP i Akademii Nauk Stosowanych im. Angelusa Silesiusa]



 

Polecane
Emerytury
Stażowe