Czy spadkobierca odpowiada za długi spadkowe?

Nie zawsze trzeba spłacać długi po zmarłym krewnym – prawo daje wybór i szansę na ochronę przed odpowiedzialnością.
Kalkulator i dokumenty, zdjęcie poglądowe Czy spadkobierca odpowiada za długi spadkowe?
Kalkulator i dokumenty, zdjęcie poglądowe / Pixabay

Co musisz wiedzieć?

  • W rzeczywistości dziedziczeniu podlegają aktywa oraz długi.
  • Zgodnie z art. 1012 Kodeksu cywilnego spadkobierca może przyjąć spadek lub odrzucić.
  • Prawo przewiduje 6 miesięcy na podjęcie decyzji ws. przyjęcia spadku.

 

Ojciec zmarł, a po jego śmierci niespodziewanie odezwał się bank z informacją o niespłaconym kredycie. Nie miałem pojęcia, że ojciec miał długi. Czy teraz ja muszę to spłacać?

To jedno z najczęstszych pytań, z którymi spotykają się osoby dziedziczące po bliskich. W powszechnym przekonaniu spadkobranie wiąże się wyłącznie z przejęciem majątku. Tymczasem w rzeczywistości dziedziczeniu podlegają zarówno aktywa, jak i pasywa, czyli również długi. Co istotne, nie zawsze trzeba za nie odpowiadać w pełnym zakresie. Prawo spadkowe przewiduje bowiem mechanizmy ochronne, które mogą skutecznie ograniczyć odpowiedzialność za zobowiązania zmarłego, jednak pod warunkiem, że działa się w odpowiednim terminie i świadomie. Zgodnie z art. 1012 Kodeksu cywilnego spadkobierca ma trzy możliwości: może spadek przyjąć wprost, przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucić. Jeżeli nie złoży żadnego oświadczenia w przewidzianym terminie, tj. 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania (zwykle jest to data śmierci spadkodawcy), zgodnie z art. 1015 § 2 kc przyjmuje się, że przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

 

Z czym wiąże się przyjęcie spadku?

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że spadkobierca odpowiada za długi spadkowe tylko do wysokości stanu czynnego spadku, tj. do wartości odziedziczonego majątku. Przykładowo: jeżeli po ojcu dziedziczysz mieszkanie warte 300 tys. zł, a jego długi wynoszą 500 tys. zł, to wierzyciele mogą dochodzić zapłaty wyłącznie do 300 tys. zł, i to tylko z majątku spadkowego, a nie z Twojego osobistego majątku.

Jeżeli jednak zdecydujesz się na przyjęcie spadku wprost, przejmujesz pełną odpowiedzialność – zarówno za majątek, jak i długi, bez ograniczeń. To rozwiązanie ryzykowne, zwłaszcza gdy nie masz pełnej wiedzy o sytuacji finansowej spadkodawcy. Dlatego warto złożyć wniosek o sporządzenie spisu inwentarza przez komornika, co pozwoli ustalić rzeczywistą wartość masy spadkowej. W skrajnych przypadkach najlepszym rozwiązaniem może być odrzucenie spadku. Wówczas formalnie nie jesteś uznawany za spadkobiercę i nie ponosisz żadnej odpowiedzialności za zobowiązania zmarłego. Pamiętaj jednak, że w takiej sytuacji spadek przechodzi na dalszych krewnych, a jeśli są to małoletnie dzieci, konieczne będzie uzyskanie zgody sądu rodzinnego na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w ich imieniu.

 

Odpowiedzialność za długi spadkowe

Kwestie odpowiedzialności za długi spadkowe są również przedmiotem orzecznictwa, w którym sądy wskazują, że odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe jest ograniczona w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, natomiast wierzyciele muszą wykazywać, że ich roszczenie mieści się w granicach wartości stanu czynnego spadku.

Podsumowując, po śmierci bliskiej osoby nie musisz automatycznie spłacać jej długów. Masz prawo wyboru: przyjąć spadek z ograniczoną odpowiedzialnością, przyjąć go wprost (na własne ryzyko) albo całkowicie go odrzucić. Na decyzję masz 6 miesięcy, które warto wykorzystać na zebranie informacji i konsultację z prawnikiem. Świadoma decyzja może uchronić Cię przed poważnymi konsekwencjami finansowymi.


 

POLECANE
86 lat temu Niemcy zaatakowały Rzeczpospolitą. Wybuchła II wojna światowa z ostatniej chwili
86 lat temu Niemcy zaatakowały Rzeczpospolitą. Wybuchła II wojna światowa

1 września 1939 r., niemieckie wojska bez wypowiedzenia wojny o świcie przekroczyły na całej długości granicę RP. Osamotniona Polska mimo bohaterskiego oporu trwającego ponad pięć tygodni nie mogła skutecznie przeciwstawić się agresji Niemiec i sowieckiej inwazji przeprowadzonej 17 września.

Karol Nawrocki: Jako prezydent Polski domagam się jednoznacznie reparacji od Niemiec z ostatniej chwili
Karol Nawrocki: Jako prezydent Polski domagam się jednoznacznie reparacji od Niemiec

Aby móc budować oparte o fundamenty prawdy i dobrych relacji partnerstwo musimy załatwić kwestię reparacji od państwa niemieckiego, których jako prezydent Polski domagam się jednoznacznie dla dobra wspólnego - mówił w poniedziałek na Westerplatte prezydent Karol Nawrocki.

Przypominamy stacji TVN, że czasy Urbana i Waltera się skończyły z ostatniej chwili
"Przypominamy stacji TVN, że czasy Urbana i Waltera się skończyły"

Stacja TVN24 bezpodstawnie uderzyła w NSZZ "Solidarność" i Telewizję Republika w związku z obchodami 45. rocznicy Porozumień Sierpniowych. "Przypominamy stacji TVN, że czasy Jerzego Urbana i jego protegowanego Mariusza Waltera skończyły się – właśnie dzięki rewolucji Solidarności" – oświadczył w swoim wpisie dyrektor programowy Telewizji Republika Michał Rachoń.

Ukrainiec, który groził Polakom podpaleniami został deportowany. Jest nagranie z ostatniej chwili
Ukrainiec, który groził Polakom podpaleniami został deportowany. Jest nagranie

W niedzielę 31 sierpnia Straż Graniczna opublikowała w mediach społecznościowych nagranie przedstawiające deportację Ukraińca, który groził Polakom podpaleniami.

Von der Leyen: Europa ma plan wysłania wojsk na Ukrainę z ostatniej chwili
Von der Leyen: Europa ma plan wysłania wojsk na Ukrainę

– Europa ma "dość precyzyjny" plan wysłania wojsk na Ukrainę – oświadczyła w rozmowie z "Financial Times" szefowa KE Ursula von der Leyen.

TVN obraził się na Solidarność. Jest oświadczenie stacji z ostatniej chwili
TVN obraził się na Solidarność. Jest oświadczenie stacji

Stacja TVN24 bezpodstawnie uderzyła w NSZZ "Solidarność" w związku z obchodami 45. rocznicy Porozumień Sierpniowych. Związek proponował stacji udostępnienie sygnału Telewizji Republika, która realizowała i bezpłatnie udostępniała wszystkim chętnym transmisję z obchodów 45-lecia Solidarności.

Niemcy przerażeni. Niebezpieczny trend wśród młodych z ostatniej chwili
Niemcy przerażeni. Niebezpieczny trend wśród młodych

W Niemczech rośnie liczba zatruć gazem rozweselającym. W 2024 roku otrzymano w tej sprawie dwa razy więcej telefonów niż w 2023 roku.

Prezydent nie przeszedł obojętnie wobec łez młodej damy na obchodach 45-lecia NSZZ Solidarność z ostatniej chwili
Prezydent nie przeszedł obojętnie wobec łez młodej damy na obchodach 45-lecia NSZZ Solidarność

Prezydent Karol Nawrocki gościł dzisiaj w historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej na uroczystościach 45. rocznicy powstania NSZZ "Solidarność" i podpisania Porozumień Gdańskich.

Gdańsk: Już jutro Msza Święta w 86. rocznicę wybuchu II wojny światowej z ostatniej chwili
Gdańsk: Już jutro Msza Święta w 86. rocznicę wybuchu II wojny światowej

W najbliższy poniedziałek 1 września 2025 r. o godz. 13:30 w Gdańsku na Placu Obrońców Poczty Polskiej odbędzie się Msza Święta w 86. rocznicę wybuchu II wojny światowej.

Szokująca relacja z meczu Polska–Izrael. Za flagę Palestyny na policję? z ostatniej chwili
Szokująca relacja z meczu Polska–Izrael. Za flagę Palestyny na policję?

Ochroniarze zagrozili mi zatrzymaniem za podżeganie do nienawiści na tle rasowym i narodowościowym za namalowaną na twarzy flagę Palestyny – relacjonuje kibic, który był na sobotnim meczu Polska–Izrael w Eurobaskecie.

REKLAMA

Czy spadkobierca odpowiada za długi spadkowe?

Nie zawsze trzeba spłacać długi po zmarłym krewnym – prawo daje wybór i szansę na ochronę przed odpowiedzialnością.
Kalkulator i dokumenty, zdjęcie poglądowe Czy spadkobierca odpowiada za długi spadkowe?
Kalkulator i dokumenty, zdjęcie poglądowe / Pixabay

Co musisz wiedzieć?

  • W rzeczywistości dziedziczeniu podlegają aktywa oraz długi.
  • Zgodnie z art. 1012 Kodeksu cywilnego spadkobierca może przyjąć spadek lub odrzucić.
  • Prawo przewiduje 6 miesięcy na podjęcie decyzji ws. przyjęcia spadku.

 

Ojciec zmarł, a po jego śmierci niespodziewanie odezwał się bank z informacją o niespłaconym kredycie. Nie miałem pojęcia, że ojciec miał długi. Czy teraz ja muszę to spłacać?

To jedno z najczęstszych pytań, z którymi spotykają się osoby dziedziczące po bliskich. W powszechnym przekonaniu spadkobranie wiąże się wyłącznie z przejęciem majątku. Tymczasem w rzeczywistości dziedziczeniu podlegają zarówno aktywa, jak i pasywa, czyli również długi. Co istotne, nie zawsze trzeba za nie odpowiadać w pełnym zakresie. Prawo spadkowe przewiduje bowiem mechanizmy ochronne, które mogą skutecznie ograniczyć odpowiedzialność za zobowiązania zmarłego, jednak pod warunkiem, że działa się w odpowiednim terminie i świadomie. Zgodnie z art. 1012 Kodeksu cywilnego spadkobierca ma trzy możliwości: może spadek przyjąć wprost, przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucić. Jeżeli nie złoży żadnego oświadczenia w przewidzianym terminie, tj. 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania (zwykle jest to data śmierci spadkodawcy), zgodnie z art. 1015 § 2 kc przyjmuje się, że przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

 

Z czym wiąże się przyjęcie spadku?

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że spadkobierca odpowiada za długi spadkowe tylko do wysokości stanu czynnego spadku, tj. do wartości odziedziczonego majątku. Przykładowo: jeżeli po ojcu dziedziczysz mieszkanie warte 300 tys. zł, a jego długi wynoszą 500 tys. zł, to wierzyciele mogą dochodzić zapłaty wyłącznie do 300 tys. zł, i to tylko z majątku spadkowego, a nie z Twojego osobistego majątku.

Jeżeli jednak zdecydujesz się na przyjęcie spadku wprost, przejmujesz pełną odpowiedzialność – zarówno za majątek, jak i długi, bez ograniczeń. To rozwiązanie ryzykowne, zwłaszcza gdy nie masz pełnej wiedzy o sytuacji finansowej spadkodawcy. Dlatego warto złożyć wniosek o sporządzenie spisu inwentarza przez komornika, co pozwoli ustalić rzeczywistą wartość masy spadkowej. W skrajnych przypadkach najlepszym rozwiązaniem może być odrzucenie spadku. Wówczas formalnie nie jesteś uznawany za spadkobiercę i nie ponosisz żadnej odpowiedzialności za zobowiązania zmarłego. Pamiętaj jednak, że w takiej sytuacji spadek przechodzi na dalszych krewnych, a jeśli są to małoletnie dzieci, konieczne będzie uzyskanie zgody sądu rodzinnego na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w ich imieniu.

 

Odpowiedzialność za długi spadkowe

Kwestie odpowiedzialności za długi spadkowe są również przedmiotem orzecznictwa, w którym sądy wskazują, że odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe jest ograniczona w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, natomiast wierzyciele muszą wykazywać, że ich roszczenie mieści się w granicach wartości stanu czynnego spadku.

Podsumowując, po śmierci bliskiej osoby nie musisz automatycznie spłacać jej długów. Masz prawo wyboru: przyjąć spadek z ograniczoną odpowiedzialnością, przyjąć go wprost (na własne ryzyko) albo całkowicie go odrzucić. Na decyzję masz 6 miesięcy, które warto wykorzystać na zebranie informacji i konsultację z prawnikiem. Świadoma decyzja może uchronić Cię przed poważnymi konsekwencjami finansowymi.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe