Maurycy Zawilski: Najnowsza książka prof. Andrzeja Nowaka: „Klęska imperium zła. Rok 1920”

Jak się okazuje epidemia chińskiego wirusa nie zahamowała całkowicie działalności wydawniczej, czego najlepszym przykładem jest książka Klęska imperium zła. Rok 1920 – obszerny i pasjonujący esej Andrzeja Nowaka o przyczynach i uwarunkowaniach polskiego zwycięstwa nad wirusem komunizmu w roku 1920.
 Maurycy Zawilski: Najnowsza książka prof. Andrzeja Nowaka: „Klęska imperium zła. Rok 1920”
/ Bitwa Warszawska 1920 polskie pozycje Wikipedia domena publiczna
To cecha charakterystyczna pisarstwa prof. Nowaka – opisywane zagadnienie (wojna polsko-bolszewicka 1919-1920) umieszcza on w bardzo szerokim kontekście stosunków międzynarodowych oraz polsko-rosyjskich (sowieckich), cofając się nawet o kilkaset lat, by przeprowadzić zaskakujące analogie i obserwacje. Profesor nie zatrzymuje się tylko na zwycięstwie roku 1920. Nawiązuje do zbrodni katyńskiej roku 1940, w której zamordowano wielu żołnierzy roku 1920, jak również demaskuje współczesne manipulacje i kłamstwa rosyjskiej polityki historycznej, biorącej rewanż na Polsce za porażkę roku 1920.

Autor zauważa, że już z nastaniem zaborów władze rosyjskie realizowały politykę zastraszenia i zmuszania do donosicielstwa. Strach był zdaniem Nowaka jednym z głównych narzędzi podboju, zarówno Rosji carskiej jak i sowieckiej. Autor zauważa, że już Lenin stosował taktykę „zielonych ludzików” wysyłanych za granicę sowietów by szerzyć morderstwa i strach w krajach, które planowano w przyszłości podbić.
 
Andrzej Nowak przedstawia fenomen polskości jako niezgody na zniewolenie, umiłowanie wolności i cnót republikańskich – a więc wartości stanowiących całkowite zaprzeczenie istoty rosyjskiego samodzierżawia będącego „więzieniem narodów”. Opisując w sposób bardzo zajmujący wojnę polsko-bolszewicką (określaną w książce jako „bitwa o Europę”) autor stara się ukazać także inne niż wojna metody bolszewickiej agresji: działalność wywiadowczą, propagandową, rozbijanie od środka społeczeństw i państw. Nowak zauważa, że już z końcem 1918 roku, a więc gdy Polska dopiero odzyskiwała niepodległość, sowieckie kierownictwo przygotowało i realizowało plan agresji na Zachód (w tym Polskę), zdobywając kolejne terytoria na kresach aż po Wilno (styczeń 1919). Już w roku 1918 był przygotowany pierwszy sowiecki „rząd” podbitej Polski. To Rosja sowiecka była od początku agresorem w tej wojnie, czego nie zmieniała wyprawa kijowska z kwietnia 1920 roku, będąca tak naprawdę wyprzedzeniem planowanego sowieckiego uderzenia na Polskę. Nowak wskazuje, że polskie zwycięstwo roku 1920 było prawdziwą obroną dużej części Europy przed sowieckim zniewoleniem, dające Polsce i innym narodom niemal 20 lat wolności.

Autor proponuje czytelnikom podróż w polską historię XVIII i XIX wieku by ukazać głębsze źródła zwycięstwa w roku 1920. Nowak charakteryzuje genezę polskiej myśli prometejskiej, mającej za cel wspólnie działania z innymi zniewolonymi przez Rosję narodami w celu osłabienia i rozbicia imperium carskiego. Nowak zauważa, że pierwsze ślady idei prometejskiej można odnaleźć w postulatach i działaniach konfederacji dzikowskiej (1734 – pierwszego ruchu o charakterze niepodległościowym) oraz konfederacji barskiej (1768-1772), zwłaszcza w zakresie współpracy z Kozakami i Tatarami. Kluczową rolę w kształtowaniu tej koncepcji przypisuje się Adamowi Jerzemu Czartoryskiemu (szkoda, że nie przedstawiono faktycznych jego działań w celu osłabienia Rosji) i Maurycego Mochnackiego. Ideę prometejską przejął i realizował w praktyce Józef Piłsudski jako lider Polskiej Partii Socjalistycznej, którego działaniom w tej sferze poświęcił autor osobny rozdział. Warto wspomnieć, że tej kwestii dotyczy inna książka prof. Andrzeja Nowaka: Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku).  

Ciekawym dopełnieniem refleksji o głębszych źródłach zwycięstwa roku 1920 jest rozdział Polskie drogi do antykomunizmu, w którym autor przedstawia między innymi myśl Zygmunta Krasińskiego, nie tylko wybitnego wieszcza ale również teoretyka myśli konserwatywnej, który przewidział destrukcyjną rolę utopii komunistycznej. Co zaskakujące Krasiński dostrzegał ucieleśnienie tej utopii w… systemie carskiej władzy i dostrzegał zagrożenie połączenia tych sił, co faktycznie nastąpiło w roku 1917.

Ważną część książki stanowi charakterystyka polityki Francji, Anglii i Stanów Zjednoczonych wobec Polski w roku 1919 i 1920. Nowak nie pozostawia nam złudzeń. Nawet bardzo Polsce przychylna Francja, taktowała nasz kraj jako zastępczego sojusznika, czekając na odrodzenie się Rosji „białej”. Podobnie Stany Zjednoczone, które zachowały, zdaniem Nowaka, wystudiowaną bierność w apogeum zagrożenia Polski w lecie 1920 roku. Dość wstrząsająca może być ta część książki, w której przedstawiono cyniczną politykę premiera Anglii Davida Lloyd George´a, dążącego do porozumienia z rządem bolszewickim, kosztem zgody na sowietyzację Polski. Szczegółowo te kwestie opisał autor w książce Pierwsza zdrada Zachodu1920 - zapomniany appeasement.

Profesor Andrzej Nowak proponuje nam w roku setnej rocznicy zwycięstwa nad bolszewikami nie tylko ciekawą i inteligentną lekturę, ale również refleksję o współczesnej Polsce i jej pozycji w międzynarodowych uwarunkowaniach, w których wciąż działają mechanizmy obecne sto lat temu. 

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Nie żyje znany japoński skoczek narciarski z ostatniej chwili
Nie żyje znany japoński skoczek narciarski

W wieku 80 lat zmarł słynny japoński skoczek narciarski Yukio Kasaya, mistrz olimpijski z 1972 roku, wielki rywal Wojciecha Fortuny z tamtych igrzysk w Sapporo.

Rozwód w Pałacu Buckingham już pewny? Wcześniej Meghan Markle obrączkę odesłała pocztą z ostatniej chwili
Rozwód w Pałacu Buckingham już pewny? Wcześniej Meghan Markle obrączkę odesłała pocztą

Kilka miesięcy temu hiszpański dziennik „Marca” poinformował, że Meghan Markle złożyła papiery rozwodowe, w których żąda od Harry’ego 80 mln dolarów i pełnej opieki nad dziećmi. Tymczasem na łamach "New Idea" pojawiły się nowe informacje.

Uczestniczka znanego programu poważnie chora. Wydano oświadczenie z ostatniej chwili
Uczestniczka znanego programu poważnie chora. Wydano oświadczenie

Uczestniczka znanego programu TVP wyznała jakiś czas temu, że jest chora. Teraz pojawiły się nowe informacje.

Mazurek kontra wiceszef MSZ: „Adieu, mam lepszą robotę na boku!” z ostatniej chwili
Mazurek kontra wiceszef MSZ: „Adieu, mam lepszą robotę na boku!”

– Panie ministrze, nie będzie panu żal tak tego zostawiać? Przychodzi pan na cztery miesiące do rządu i teraz mówi pan: „Adieu, chłopaki, bo ja mam teraz lepszą robotę na boku”? – pytał startującego w wyborach do PE wiceszefa MSZ Andrzeja Szejnę prowadzący program na antenie RMF FM Robert Mazurek.

Rekonstrukcja rządu. „Oddaliśmy się do dyspozycji premiera” z ostatniej chwili
Rekonstrukcja rządu. „Oddaliśmy się do dyspozycji premiera”

– Oddaliśmy się do dyspozycji premiera. Rekonstrukcja rządu nastąpi 10 maja, do tej pory pełnimy nasze funkcje – powiedział w piątek w TVP Info minister aktywów państwowych Borys Budka, który będzie kandydował do PE.

Wypadek amerykańskich żołnierzy w Polsce z ostatniej chwili
Wypadek amerykańskich żołnierzy w Polsce

Dwóch żołnierzy z USA zostało rannych w wypadku, do którego doszło na Mazowszu – poinformował polsatnews.pl.

z ostatniej chwili
Kto zostanie Mistrzem Europy 2024 w piłce nożnej? Analiza faworytów turnieju

Piłkarskie emocje sięgają zenitu, gdy zbliżają się rozgrywki o mistrzostwo Europy 2024. O tytuł Mistrza Europy powalczą drużyny z całego kontynentu na niemieckich stadionach. Historia Euro pokazuje, że wielokrotnie tytuły zdobywały reprezentacje, które potrafiły połączyć talent indywidualny z doskonałą organizacją drużynową oraz odpowiednio przygotować się mentalnie i taktycznie.

Mentzen: Nie chcemy, żeby Zielony Ład znowu wpędził nas w biedę z ostatniej chwili
Mentzen: Nie chcemy, żeby Zielony Ład znowu wpędził nas w biedę

– Zielony Ład to upadek europejskiego rolnictwa i przemysłu, utrata dobrych miejsc pracy, wzrost kosztów energii oraz drogie przymusowe remonty. Polska rozwinęła się dzięki ciężkiej pracy Polaków. Nie chcemy, żeby Zielony Ład znowu wpędził nas w biedę – powiedział w opublikowanym na YouTubie nagraniu Sławomir Mentzen.

Trzęsienie ziemi w Pałacu Buckingham. Pilne informacje w sprawie króla Karola III z ostatniej chwili
Trzęsienie ziemi w Pałacu Buckingham. Pilne informacje w sprawie króla Karola III

W ostatnich tygodniach w Pałacu Buckingham zrobiło się niespokojnie. U króla Karola III wykryto nowotwór. „The Daily Beast” podaje nowe niepokojące informacje.

USA finalizują potężny pakiet pomocy dla Ukrainy. Politico podaje szczegóły z ostatniej chwili
USA finalizują potężny pakiet pomocy dla Ukrainy. Politico podaje szczegóły

Stany Zjednoczone finalizują jeden z największych pakietów pomocy wojskowej dla Ukrainy i przygotowują się do podpisania kontraktów na dostawy broni i sprzętu dla Sił Zbrojnych Ukrainy o wartości ok. 6 miliardów dolarów – podał portal Politico, powołując się na dwóch urzędników administracji USA.

REKLAMA

Maurycy Zawilski: Najnowsza książka prof. Andrzeja Nowaka: „Klęska imperium zła. Rok 1920”

Jak się okazuje epidemia chińskiego wirusa nie zahamowała całkowicie działalności wydawniczej, czego najlepszym przykładem jest książka Klęska imperium zła. Rok 1920 – obszerny i pasjonujący esej Andrzeja Nowaka o przyczynach i uwarunkowaniach polskiego zwycięstwa nad wirusem komunizmu w roku 1920.
 Maurycy Zawilski: Najnowsza książka prof. Andrzeja Nowaka: „Klęska imperium zła. Rok 1920”
/ Bitwa Warszawska 1920 polskie pozycje Wikipedia domena publiczna
To cecha charakterystyczna pisarstwa prof. Nowaka – opisywane zagadnienie (wojna polsko-bolszewicka 1919-1920) umieszcza on w bardzo szerokim kontekście stosunków międzynarodowych oraz polsko-rosyjskich (sowieckich), cofając się nawet o kilkaset lat, by przeprowadzić zaskakujące analogie i obserwacje. Profesor nie zatrzymuje się tylko na zwycięstwie roku 1920. Nawiązuje do zbrodni katyńskiej roku 1940, w której zamordowano wielu żołnierzy roku 1920, jak również demaskuje współczesne manipulacje i kłamstwa rosyjskiej polityki historycznej, biorącej rewanż na Polsce za porażkę roku 1920.

Autor zauważa, że już z nastaniem zaborów władze rosyjskie realizowały politykę zastraszenia i zmuszania do donosicielstwa. Strach był zdaniem Nowaka jednym z głównych narzędzi podboju, zarówno Rosji carskiej jak i sowieckiej. Autor zauważa, że już Lenin stosował taktykę „zielonych ludzików” wysyłanych za granicę sowietów by szerzyć morderstwa i strach w krajach, które planowano w przyszłości podbić.
 
Andrzej Nowak przedstawia fenomen polskości jako niezgody na zniewolenie, umiłowanie wolności i cnót republikańskich – a więc wartości stanowiących całkowite zaprzeczenie istoty rosyjskiego samodzierżawia będącego „więzieniem narodów”. Opisując w sposób bardzo zajmujący wojnę polsko-bolszewicką (określaną w książce jako „bitwa o Europę”) autor stara się ukazać także inne niż wojna metody bolszewickiej agresji: działalność wywiadowczą, propagandową, rozbijanie od środka społeczeństw i państw. Nowak zauważa, że już z końcem 1918 roku, a więc gdy Polska dopiero odzyskiwała niepodległość, sowieckie kierownictwo przygotowało i realizowało plan agresji na Zachód (w tym Polskę), zdobywając kolejne terytoria na kresach aż po Wilno (styczeń 1919). Już w roku 1918 był przygotowany pierwszy sowiecki „rząd” podbitej Polski. To Rosja sowiecka była od początku agresorem w tej wojnie, czego nie zmieniała wyprawa kijowska z kwietnia 1920 roku, będąca tak naprawdę wyprzedzeniem planowanego sowieckiego uderzenia na Polskę. Nowak wskazuje, że polskie zwycięstwo roku 1920 było prawdziwą obroną dużej części Europy przed sowieckim zniewoleniem, dające Polsce i innym narodom niemal 20 lat wolności.

Autor proponuje czytelnikom podróż w polską historię XVIII i XIX wieku by ukazać głębsze źródła zwycięstwa w roku 1920. Nowak charakteryzuje genezę polskiej myśli prometejskiej, mającej za cel wspólnie działania z innymi zniewolonymi przez Rosję narodami w celu osłabienia i rozbicia imperium carskiego. Nowak zauważa, że pierwsze ślady idei prometejskiej można odnaleźć w postulatach i działaniach konfederacji dzikowskiej (1734 – pierwszego ruchu o charakterze niepodległościowym) oraz konfederacji barskiej (1768-1772), zwłaszcza w zakresie współpracy z Kozakami i Tatarami. Kluczową rolę w kształtowaniu tej koncepcji przypisuje się Adamowi Jerzemu Czartoryskiemu (szkoda, że nie przedstawiono faktycznych jego działań w celu osłabienia Rosji) i Maurycego Mochnackiego. Ideę prometejską przejął i realizował w praktyce Józef Piłsudski jako lider Polskiej Partii Socjalistycznej, którego działaniom w tej sferze poświęcił autor osobny rozdział. Warto wspomnieć, że tej kwestii dotyczy inna książka prof. Andrzeja Nowaka: Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku).  

Ciekawym dopełnieniem refleksji o głębszych źródłach zwycięstwa roku 1920 jest rozdział Polskie drogi do antykomunizmu, w którym autor przedstawia między innymi myśl Zygmunta Krasińskiego, nie tylko wybitnego wieszcza ale również teoretyka myśli konserwatywnej, który przewidział destrukcyjną rolę utopii komunistycznej. Co zaskakujące Krasiński dostrzegał ucieleśnienie tej utopii w… systemie carskiej władzy i dostrzegał zagrożenie połączenia tych sił, co faktycznie nastąpiło w roku 1917.

Ważną część książki stanowi charakterystyka polityki Francji, Anglii i Stanów Zjednoczonych wobec Polski w roku 1919 i 1920. Nowak nie pozostawia nam złudzeń. Nawet bardzo Polsce przychylna Francja, taktowała nasz kraj jako zastępczego sojusznika, czekając na odrodzenie się Rosji „białej”. Podobnie Stany Zjednoczone, które zachowały, zdaniem Nowaka, wystudiowaną bierność w apogeum zagrożenia Polski w lecie 1920 roku. Dość wstrząsająca może być ta część książki, w której przedstawiono cyniczną politykę premiera Anglii Davida Lloyd George´a, dążącego do porozumienia z rządem bolszewickim, kosztem zgody na sowietyzację Polski. Szczegółowo te kwestie opisał autor w książce Pierwsza zdrada Zachodu1920 - zapomniany appeasement.

Profesor Andrzej Nowak proponuje nam w roku setnej rocznicy zwycięstwa nad bolszewikami nie tylko ciekawą i inteligentną lekturę, ale również refleksję o współczesnej Polsce i jej pozycji w międzynarodowych uwarunkowaniach, w których wciąż działają mechanizmy obecne sto lat temu. 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe