[Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Majowe święto

12 maja 1364 r. był to dzień Zielonych Świątek. Ostatni król z dynastii Piastów, Kazimierz Wielki wystawił dokument fundacyjny dla Uniwersytetu Krakowskiego. W tym samym czasie miasto Kraków również wydało stosowny dokument i w oparciu o nie papież Urban wystawił bullę erekcyjną dla pierwszej polskiej uczelni. Działalność rozpoczęła ona w 1367 r. jako Studium Generale. Król nie uzyskał zgody papieża na uruchomienie, wówczas najbardziej prestiżowego, wydziału teologicznego. Funkcjonowały tylko trzy wydziały: sztuk wyzwolonych z jedną katedrą, prawa – z trzema katedrami prawa kanoniczego i pięcioma prawa rzymskiego, oraz medycyny – z dwiema katedrami. Uczelnię zorganizowano według wzoru włoskiego, co oznaczało, że była korporacją studencką, a rektora żacy wybierali… spośród siebie. Prawdopodobnie pierwsze wykłady odbywały się na Wawelu. Budowę siedziby przerwała nagła śmierć króla.
wikimedia domena publiczna [Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Majowe święto
wikimedia domena publiczna / Pieczęć Akademii Krakowskiej z 1420 roku. W polu pieczęci Święty Stanisław z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, a w lewej trzymający pastorał, oparty o tarczę z orłem
Jego następca, Ludwik Węgierski nie wykazywał zainteresowania uczelnią. Dopiero córka Ludwika, Jadwiga Andegaweńska i jej mąż Władysław Jagiełło podjęli wysiłek odnowienia krakowskiej Alma Mater. Zapisane w testamencie królowej klejnoty umożliwiły jej funkcjonowanie w pełnym wymiarze. Papież Bonifacy X zgodził się na utworzenie wydziału teologii i 26 lipca 1400 r. powstała Wszechnica Jagiellońska. Tego dnia odbyły się  pierwsze wykłady w zakupionej dla potrzeb uczelni dużej kamienicy u zbiegu ulic św. Anny i Jagiellońskiej, obecnie Collegium Maius. Jagiełło zerwał z wybieraniem rektora przez żaków i przyjął system paryski. Pierwszym rektorem został Stanisław ze Skalbmierza, uważany za jednego z twórców nowoczesnego prawa międzynarodowego. Zarówno dokument fundacyjny Kazimierza Wielkiego, jak i wydany przez Władysława Jagiełłę przechowywane były w archiwum uniwersyteckim w Collegium Maius. W XVIII w. dzieła zreformowania uczelni podjął się Hugo Kołłątaj, staraniem którego dokonano m.in. edycji obu królewskich aktów fundacyjnych. W 1900 r. w ramach obchodów jubileuszu opublikowano wszystkie dokumenty związane z powstaniem uczelni, a także przetłumaczono je na język polski.

Do sierpnia 1939 r. przechowywane były w skrytce bankowej w Banku Spółek Zarobkowych. Po wybuchu wojny dokumenty fundacyjne i insygnia uniwersyteckie umieszczono w drewnianych skrzyneczkach i ukryto w skrytce w Collegium Maius. Po wydobyciu ich po wojnie w zbutwiałych skrzynkach znaleziono np. pieczęcie majestatyczne obu królów, ale pergaminowych aktów fundacyjnych już nie. Uległy zniszczeniu wskutek złych warunków przechowywania. Kopie dokumentów są przechowywane w skarbcu w Collegium Maius. 12 maja, w dniu święta uczelni, prof. Jacek Popiel, literaturoznawca (znawca m.in. dzieł teatralnych Karola Huberta Roztworowskiego i dzieł literackich Karola Wojtyły – Jana Pawła II) został wybrany na nowego, 306. rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego.

 

POLECANE
Najważniejsze, to nie drażnić Niemców tylko u nas
Najważniejsze, to nie drażnić Niemców

Trwa realna walka o Polskę, jej kształt, przyszłość i generalnie istnienie. Starcie miedzy prawda, a oczywistym i bijącym w oczy kłamstwem, bezczelnością w wielu przypadkach tak oczywista, że aż zapierająca dech w piersiach. Jednym z elementów tego starcia jest zmiana znaczenia słów, jest też i ściśle związana z powyższym konfrontacja w sferze historii przeplatającej się z nasza rzeczywistością.

Tadeusz Płużański: Nie-polscy marszałkowie Polski tylko u nas
Tadeusz Płużański: Nie-polscy marszałkowie Polski

3 maja 1945 r. dekretem Krajowej Rady Narodowej Michał Rola-Żymierski został mianowany marszałkiem Polski.A ponieważ komunistyczna KRN była tworem całkowicie marionetkowym wobec Moskwy, śmiało można powiedzieć, że renegata Żymierskiego marszałkiem Polski uczynił Józef Stalin. Co ma wspólnego z dwoma przedwojennymi marszałkami Polski: Józefem Piłsudskim i Edwardem Śmigłym-Rydzem. Nic.

Polski wynalazca zaprezentował latający ścigacz jak z Gwiezdnych Wojen gorące
Polski wynalazca zaprezentował latający ścigacz jak z Gwiezdnych Wojen

Tak spełnia się marzenia! Przed kilkoma dniami swoją światową premierę miał nowy latający rower, tworzony przez Tomasza Patana.

Kipi gniewem. Eksperci punktują księcia Harry'ego Wiadomości
"Kipi gniewem". Eksperci punktują księcia Harry'ego

Książę Harry znalazł się w ogniu krytyki. Po tym, jak przegrał sprawę w londyńskim Sądzie Apelacyjnym dotyczącą policyjnej ochrony, udzielił emocjonalnego wywiadu BBC. Wypowiedzi Harry’ego nie spotkały się jednak z przychylnością ekspertów.

Niepokojący bilans majówki na polskich drogach. Policja wydała komunikat Wiadomości
Niepokojący bilans majówki na polskich drogach. Policja wydała komunikat

Policja poinformowała o fatalnym bilansie majówki na polskich drogach. Zatrzymano prawie tysiąc nietrzeźwych kierowców.

Marco Rubio o przyszłości Polski i USA: „Nigdy nie jawiła się jaśniej” z ostatniej chwili
Marco Rubio o przyszłości Polski i USA: „Nigdy nie jawiła się jaśniej”

Nasza wspólna przyszłość nigdy nie jawiła się jaśniej - powiedział w sobotę sekretarz stanu USA Marco Rubio w oświadczeniu wydanym z okazji polskiego Święta Trzeciego Maja. Podkreślił, że Polska "radykalnie wzmocniła wspólne bezpieczeństwo" obu krajów.

Silny ból. Prezydent Serbii przerwał wizytę w USA pilne
"Silny ból". Prezydent Serbii przerwał wizytę w USA

Aleksandar Vuczić, prezydent Serbii, został w sobotę przyjęty do Wojskowej Akademii Medycznej w Belgradzie - poinformowało jego biuro. Stało się to krótko po jego powrocie ze Stanów Zjednoczonych, gdzie z powodów zdrowotnych przedwcześnie zakończył swoją wizytę.

GKS Katowice w żałobie. Nie żyje legenda klubu z ostatniej chwili
GKS Katowice w żałobie. Nie żyje legenda klubu

GKS Katowice poinformował o śmierci Sylwestra Wilczka, jednej z największych postaci w historii śląskiego hokeja. Były reprezentant Polski i trener zmarł w wieku 88 lat.

Hit, który pokochała młodzież. Twórcy zaskoczeni frekwencją Wiadomości
Hit, który pokochała młodzież. Twórcy zaskoczeni frekwencją

Ten film to prawdziwy hit. Od jego premiery minęły już dwa miesiące, a zainteresowanie wśród widzów wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie.

Mentzen: Uszczelnię granice, nie pozwolę na masowe migracje do Polski polityka
Mentzen: Uszczelnię granice, nie pozwolę na masowe migracje do Polski

Jeżeli zostanę prezydentem uszczelnię granice, nie pozwolę na masowe migracje do Polski - powiedział w sobotę na wiecu w Rypinie (woj. kujawsko-pomorskie) kandydat Konfederacji na prezydenta Sławomir Mentzen. Zapewnił, że będzie dbał o polskie interesy, a nie zagraniczne.

REKLAMA

[Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Majowe święto

12 maja 1364 r. był to dzień Zielonych Świątek. Ostatni król z dynastii Piastów, Kazimierz Wielki wystawił dokument fundacyjny dla Uniwersytetu Krakowskiego. W tym samym czasie miasto Kraków również wydało stosowny dokument i w oparciu o nie papież Urban wystawił bullę erekcyjną dla pierwszej polskiej uczelni. Działalność rozpoczęła ona w 1367 r. jako Studium Generale. Król nie uzyskał zgody papieża na uruchomienie, wówczas najbardziej prestiżowego, wydziału teologicznego. Funkcjonowały tylko trzy wydziały: sztuk wyzwolonych z jedną katedrą, prawa – z trzema katedrami prawa kanoniczego i pięcioma prawa rzymskiego, oraz medycyny – z dwiema katedrami. Uczelnię zorganizowano według wzoru włoskiego, co oznaczało, że była korporacją studencką, a rektora żacy wybierali… spośród siebie. Prawdopodobnie pierwsze wykłady odbywały się na Wawelu. Budowę siedziby przerwała nagła śmierć króla.
wikimedia domena publiczna [Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Majowe święto
wikimedia domena publiczna / Pieczęć Akademii Krakowskiej z 1420 roku. W polu pieczęci Święty Stanisław z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, a w lewej trzymający pastorał, oparty o tarczę z orłem
Jego następca, Ludwik Węgierski nie wykazywał zainteresowania uczelnią. Dopiero córka Ludwika, Jadwiga Andegaweńska i jej mąż Władysław Jagiełło podjęli wysiłek odnowienia krakowskiej Alma Mater. Zapisane w testamencie królowej klejnoty umożliwiły jej funkcjonowanie w pełnym wymiarze. Papież Bonifacy X zgodził się na utworzenie wydziału teologii i 26 lipca 1400 r. powstała Wszechnica Jagiellońska. Tego dnia odbyły się  pierwsze wykłady w zakupionej dla potrzeb uczelni dużej kamienicy u zbiegu ulic św. Anny i Jagiellońskiej, obecnie Collegium Maius. Jagiełło zerwał z wybieraniem rektora przez żaków i przyjął system paryski. Pierwszym rektorem został Stanisław ze Skalbmierza, uważany za jednego z twórców nowoczesnego prawa międzynarodowego. Zarówno dokument fundacyjny Kazimierza Wielkiego, jak i wydany przez Władysława Jagiełłę przechowywane były w archiwum uniwersyteckim w Collegium Maius. W XVIII w. dzieła zreformowania uczelni podjął się Hugo Kołłątaj, staraniem którego dokonano m.in. edycji obu królewskich aktów fundacyjnych. W 1900 r. w ramach obchodów jubileuszu opublikowano wszystkie dokumenty związane z powstaniem uczelni, a także przetłumaczono je na język polski.

Do sierpnia 1939 r. przechowywane były w skrytce bankowej w Banku Spółek Zarobkowych. Po wybuchu wojny dokumenty fundacyjne i insygnia uniwersyteckie umieszczono w drewnianych skrzyneczkach i ukryto w skrytce w Collegium Maius. Po wydobyciu ich po wojnie w zbutwiałych skrzynkach znaleziono np. pieczęcie majestatyczne obu królów, ale pergaminowych aktów fundacyjnych już nie. Uległy zniszczeniu wskutek złych warunków przechowywania. Kopie dokumentów są przechowywane w skarbcu w Collegium Maius. 12 maja, w dniu święta uczelni, prof. Jacek Popiel, literaturoznawca (znawca m.in. dzieł teatralnych Karola Huberta Roztworowskiego i dzieł literackich Karola Wojtyły – Jana Pawła II) został wybrany na nowego, 306. rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego.


 

Polecane
Emerytury
Stażowe