W roku 2021, w którym obchodzimy rocznice ukazania się trzech encyklik społecznych – Rerum Novarum (15 maja 1891), Laborem exercens (14 września 1981), Centesimus annus (1 maja 1991) – chcemy zaproponować Państwu naukową debatę on-line podejmującą ważne i aktualne problemy społeczne, ekonomiczne i etyczne oraz ich obecność w świecie ludzi pracy.

Planowana konferencja jest również intelektualnym wkładem w ubiegłoroczne obchody 40-lecie założenia NSZZ „Solidarność”. Związek ten stał się ucieleśnieniem idei solidarności, której polskie doświadczenie zmieniło oblicze świata. Ideę tę badał, opisywał i popularyzował św. Jan Paweł II a także ks. prof. Józef Tischner. Jako ich uczniowie, czujemy się zobowiązani do dalszego rozwijania tego dzieła. Czynimy to na Wydziale Filozoficznym UPJPII gdzie funkcjonuje Międzynarodowe Centrum Badań nad Fenomenem Solidarności w ramach współpracy z Komisją Krajową NSZZ „Solidarność”. „Wydłużając” nieco jubileusz 40-lecia NSZZ „Solidarność”, proponujemy interdyscyplinarną konferencję naukową poświęconą powyższym encyklikom.

Nawiązując do encykliki Rerum novarum, pragniemy podjąć tematy: wpływu instytucji państwowych na ochronę warunków pracy obywateli (kwestia stabilności pracy, godziwego wynagrodzenia, czasu wolnego od pracy); następnie potrzeby dialogu między politykami, pracodawcami, przedsiębiorcami) i pracownikami (w tym rola związków zawodowych); chcemy również podjąć zagadnienie niegodziwego zysku, który prowadzi do uprzedmiotowienia i alienacji pracownika-osoby.

Z kolei encyklika Laborem excercens wzywa nas do namysłu nad podmiotowo-przedmiotowym kontekstem relacji człowieka i jego pracy. Wśród wielu owoców pracy (jak nauka czy kultura), szczególnie ważnym jest dziś technika. Nowe technologie wywierają ogromny wpływ na pracę człowieka. Technicyzacja i automatyzacja ludzkiej pracy budzą dziś nawet większe obawy niż w latach 80tych.

Wreszcie encyklika Centessimus annus kieruje naszą uwagę na trudne sytuacje w krajach Trzeciego Świata, a także na krytykę konsumpcjonizmu i powiązanych z nim zachowań społecznych (np. narkomanii). Istotnymi tematami są również: rola rozwoju duchowego, wypieranego przez rozwój gospodarczo-materialny; konieczność pokojowego zwalczania wszelkich niesprawiedliwości (szczególnie w krajach totalitarnych); redefiniowanie mechanizmu rynkowego na rzecz dobra
wspólnego; pomoc w sferze zawodowej dla osób niepełnosprawnych.

W ramach konferencji on-line, zastanowimy się jaki był i jest wpływ wymienionych encyklik na kształtowanie postaw ludzi pracy, a także jak ich przesłanie rozumie współczesny człowiek. Czy od czasu ich powstania nastąpiły znaczące zmiany, wymagające ponownego namysłu. Zwłaszcza ze względu na czas pandemii chcemy na nowo rozpoznać czynniki mające wpływ na funkcjonowanie gospodarki, ekonomii i relacji społecznych związanych z ludzką pracą.

To tylko wstępne tematy i pomysły do refleksji. Zapraszamy gorąco do udziału i wygłoszenia referatu. Przewidujemy także możliwość powstania pokonferencyjnej, recenzowanej, wieloautorskiej monografii naukowej.