[Tylko u nas] Wysłuchanie nt. Amazona w PE: Ta firma to bezgraniczne państwo!

Orhan Akman, krajowy specjalista Ver.di ds. handlu detalicznego i sprzedaży wysyłkowej, powiedział, że godnym pożałowania jest to, że Amazon nie zdecydował się na wzięcie udziału w wysłuchaniu. Przypomniał też, że koncern ten posiada ogromną siłę gospodarczą, a w ubiegłym roku uzyskał 386 mld dolarów obrotu. 

- Ta firma to jest w zasadzie bezgraniczne państwo. Przybrała ona wymiary, w których struktury demokratyczne są zagrożone tego rodzaju działalnością. Amazon jest większą potęgą finansową, niż niektóre kraje członkowskie UE. 

Mówił też o braku społecznego charakteru pracy w Amazonie, gdzie pracownicy są zawiadywani przez cały okres pracy za pomocą algorytmów: 

- Musimy uregulować sztuczną inteligencję i algorytmy, dlatego że musimy poznać te procesy (…) To jest właśnie nasz postulat byśmy powiedzieli, że musi być jasność dla wszystkich, co do funkcjonowania algorytmów i benchmarków. Nie może być tak, że my jako ludzie podlegamy maszynom. Nie jesteśmy przeciwko cyfryzacji. Jesteśmy za cyfryzacją, ale w sensie ludzkim. Społeczny charakter pracy nie może zostać zatracony. 

Prof. Marcin Zieleniecki z Uniwersytetu Gdańskiego skupił się na aspektach prawnych i sytuacji pracowników Amazona w Polsce. Przypomniał, że Amazon rozpoczął działalność w Polsce w 2014 roku. Obecnie liczba pracowników zatrudnionych w tej firmie wynosi około 18 tys. osób, którzy są głównie zatrudnieni w centrach logistycznych. 

W Amazonie w Polsce działają dwie organizacje związkowe: “Solidarność” zrzeszająca ok. 400. pracowników oraz Związek Zawodowy Inicjatywa Pracownicza zrzeszający ok. 600 pracowników.  

- Działalność związków zawodowych bez wątpienia ogranicza struktura zatrudnienia w Amazonie. Zdecydowaną większość stanowią pracownicy zatrudnieni na podstawie umów na czas określony, jak również pracownicy tymczasowi - powiedział polski profesor.  

Kolejnym utrudnieniem dla prowadzenia działalności związkowej jest “duża rotacja pracowników, ponieważ normy pracy jakie obowiązują w Amazonie zniechęcają czy wręcz uniemożliwiają wykonywanie pracy przez dłuższy czas. Przeciętnie po 2-óch latach pracy pracownik opuszcza centrum dystrybucyjne Amazona”. 

Prof. Zieleniecki wymienił 3 główne problemy pracowników Amazona w Polsce. 

Pierwszym z nich to kwestia sposobu regulowania zasad wynagradzania: 

- Regulacja zawarta w regulaminie wynagradzania ograniczona jest do stwierdzenia, że pracownicy są wynagradzani przy zastosowaniu albo stawki miesięcznej tego wynagrodzenia albo stawki godzinowej. Natomiast, w jaki sposób ta stawka jest ustalana i jaka jest wysokość tej stawki wynagrodzenia, to na ten temat regulamin milczy i odsyła do jednostronnych decyzji pracodawcy w tym zakresie, uzależnionych przede wszystkim od efektywności pracy wykonywanej przez pracowników. 

Druga sprawa, na którą zwrócił uwagę prof. Zieleniecki, to incydent związany z kwestią przekazywania składek związkowych organizacjom związkowym. 

- Na początku tego roku miało miejsce zdarzenie polegające na tym, że te składki nie zostały odprowadzone zgodnie z przepisami ustawy o związkach zawodowych na rachunek organizacji związkowej. Amazon tłumaczył się błędem ludzki, natomiast nie można wykluczać, że ma to szersze podłoże. 

Ostatnim problemem, jaki wymienił nauczyciel akademicki z UG, to procedura standaryzacji ocen pracowników. 

- Ta procedura zakłada, że w momencie kiedy pracownik rozpoczyna pracę, loguje się na indywidualnym koncie przy pomocy indywidualnego loginu, a następnie do samego momentu zakończenia pracy - to co robi, jakie jest tempo jego pracy, ile towarów w tym czasie przenosi, przepakowuje, zapakowuje - jest śledzony przez pracodawcę. System profiluje zebrane w ten sposób dane za pomocą specjalnego algorytmu, a następnie otrzymany wynik profilowania wykorzystuje przy ocenie wydajności pracownika. Ta ocena jest bezwzględna. Polega ona na tym, że minimalne normy pracy są ustalane w oparciu o ilość pracy wykonanej przez 90% pracowników zatrudnionych na danym stanowisku. System zakłada, że 10% pracowników, które tego minimum nie wykonują (…) w stosunku do tych osób, management zakładu jest zobowiązany do tego, aby podejmować działania dyscyplinujące, przyśpieszające tempo pracy. Wtedy, kiedy te procedury nie przynoszą efektu, pracodawca i to właściwie w pewnym sensie system informatyczny, maszyna za niego podejmuje decyzję o rozwiązaniu stosunku pracy. Nie ma tutaj miejsca na aksjologię i pytania dlaczego to tempo nie jest dotrzymywane. Decyduje arytmetyka, matematyka - wyjaśniał prof. Zieleniecki. 

Podczas debaty głos w imieniu EKRu (Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy) zabrała również europoseł Elżbieta Rafalska. 

- Jak Amazon pojawił się w Polsce to pewnie część myślała, że Pana Boga za nogi chwycili. Ale pada podstawowe pytanie: jakim pracodawcą jest Amazon? Jaką kulturę pracy buduje i jakie są relacje w tej firmie? Powiedzmy sobie otwarcie, to jest współczesny rodzaj modelu niewolniczego” - powiedziała polska europosłanka. 

- Przez polską “Solidarność” - związek zawodowy znany na całym świecie o określonych zasługach - Amazon jest uważany za jednego z najgorszych dużych pracodawców w Polsce (…) Złe warunki pracy, stały monitoring, naruszanie zasad prywatności, gromadzenie nieograniczonej ilości danych. (…) Są coraz to nowsze sposoby monitorowania i zarządzania pracownikami. Używane są technologie do kontrolowania pracowników. (…) Ścigamy się już dzisiaj z maszynami i na razie cierpi na tym pracownik - oceniła Rafalska.