Bogusław Hutek: Bez własnych surowców nie będziemy bezpieczni

– Dziś w górnictwie pracuje 75 tys. ludzi. Razem z tzw. otoczeniem to około 300 tys. miejsc pracy. One w ciągu niecałych trzydziestu lat znikną. Miała powstać IZERA, miały powstać inne fabryki. Są tereny pogórnicze. Ale nie widać zarówno ze strony rządu, jak i inwestorów żadnych konkretnych projektów i pomysłów, które zaowocowałyby powstaniem nowych miejsc pracy – mówi Bogusław Hutek, przewodniczący Krajowej Sekcji Górnictwa Węgla Kamiennego NSZZ „Solidarność”, w rozmowie z Barbarą Michałowską.
 Bogusław Hutek: Bez własnych surowców nie będziemy bezpieczni
/ fot. T. Gutry

– Panie Przewodniczący, Polakom starczy węgla na zimę?

– Polskiego węgla nie wystarczy. Nie jesteśmy już w stanie zabezpieczyć tak zwanego rynku komunalno-bytowego po tym, jak od 2020 roku do dzisiaj obniżyliśmy wydobycie w polskich kopalniach o 9 milionów ton w związku z polityką Unii Europejskiej i polskiego rządu oraz decyzjami energetyki.

Dlatego, żeby węgla jednak wystarczyło, rząd po nałożeniu embarga na surowce rosyjskie musiał zaimportować znaczne ilości węgla. I teraz trzeba sobie jasno powiedzieć, że te 9 milionów ton węgla, które mogliśmy wydobyć z polskich kopalń, inwestując ok. 700 mln – 1 mld złotych, kupiliśmy z zagranicy za 18-19 mld zł.

– W ubiegłym tygodniu Agencja Rozwoju Przemysłu podała, że wynik finansowy netto z pierwszych trzech kwartałów sektora górnictwa węgla kamiennego to 7,34 miliardów wobec straty z analogicznego okresu w ubiegłym roku na poziomie 2,28 miliardów. Wydaje się, że w obecnych warunkach węgiel jest jednak opłacalny.

– Taki zysk należy w większości do Jastrzębskiej Spółki Węglowej, która wydobywa węgiel koksowy. Jeżeli natomiast chodzi o kopalnie węgla energetycznego, to też przynoszą zyski, ale mniejsze. Mam tu na myśli kopalnie Polskiej Grupy Górniczej, Tauronu Wydobycie, Bogdankę i Węglokoks Kraj. My sprzedajemy dalej węgiel do energetyki po bardzo niskich cenach. Dzisiaj to jest pomiędzy 350 a 400 zł za tonę, przy cenach na światowych giełdach obecnie na poziomie ok. 270 dolarów za tonę, a kilka miesięcy temu cena tony węgla dochodziła do niemal 400 dolarów! To jest ogromna różnica. Dzięki tej niskiej cenie nasz prąd jest stosunkowo tani w porównaniu do reszty krajów UE. Polska energetyka też podniosła ceny prądu, ale nadal otrzymuje tani, rodzimy surowiec.

– Odchodzimy jednak od węgla. Czy to jest dobry kierunek?

– Solidarność od dawna stała na stanowisku, żeby nie odchodzić od węgla. Ale byliśmy w tym osamotnieni. Dlatego w 2020 roku po strajkach usiedliśmy do stołu z rządzącymi i przez 9 miesięcy negocjowaliśmy umowę społeczną. W maju 2021 roku podpisaliśmy z polskim rządem umowę o stopniowym odchodzeniu od węgla przez następne 29 lat. Zgodziliśmy się na to, bo policzyliśmy, że większość górników do tego czasu przejdzie już na emeryturę. Rząd polski nie uważa za właściwe, by dalej węgiel funkcjonował w polskiej energetyce, bo zachłysnął się OZE i energią atomową. W kwietniu, gdy rząd ogłosił embargo na węgiel importowany z Rosji, my wskazywaliśmy, że w tej sytuacji konieczna jest korekta zapisów umowy społecznej, abyśmy mogli zwiększyć wydobycie. Ale nie ma takiej woli. Polski rząd dalej jest zdeterminowany, żeby odchodzić od węgla. A jeśli tak jest, to my uważamy, że jak najszybciej powinien notyfikować umowę społeczną w kształcie uzgodnionym w maju 2021 roku.

– Lepiej byłoby zainwestować w kopalnie?

– Jestem realistą. Energetyka chce się pozbyć elektrowni węglowych. Teraz żaden bank nie chce finansować niczego, co jest czarne. Nie wiem więc, co musiałoby się stać, żebyśmy stali się świadkami spektakularnego powrotu do węgla. Dzisiaj niejeden mógłby powiedzieć: a nie mówiliśmy, że węgiel będzie jeszcze potrzebny, i to bardzo potrzebny! Przykro, że trzeba było aż wojny na Ukrainie, żeby ktoś zrozumiał w końcu, że mamy własny surowiec, węgiel kamienny i brunatny i on jest potrzebny, żebyśmy mogli mieć bezpieczeństwo energetyczne Polski. Ale jak widać, ta lekcja nikogo nie nauczyła. Idziemy w OZE, przy którym technologicznie uzależnimy się od Chińczyków i Niemców. Idziemy w atom, który technologicznie uzależni nas od Koreańczyków i Amerykanów. Paliwo będziemy sprowadzać. I dalej będziemy uważać, że jesteśmy bezpieczni. No, nie będziemy. Jeśli musimy surowce kupować na zewnątrz, to trudno mówić o bezpieczeństwie energetycznym Polski. To nie jest interes Polski. Interesem Polski byłaby budowa niskoemisyjnych elektrowni, które spalają własny surowiec pod nazwą węgiel kamienny i węgiel brunatny. Takie, jakie buduje się np. w Japonii.

– Słyszymy jednak, że Niemcy czy Norwegowie choć na chwilę wstrzymują się z likwidacjami ostatnich kopalni.

– Do nas na Śląsk przyjechał pan premier Mateusz Morawiecki i powiedział, że potrzebuje większego wydobycia przez dwa, trzy lata. Mnie to nie interesuje. Inwestowanie w wydobycie na tak krótki okres nie ma sensu. Przecież żeby zwiększyć wydobycie, musimy nie tylko ponieść ogromne nakłady finansowe, ale przyjąć też ludzi do pracy. I potem za dwa lata powiemy im, że ich zwalniamy? Uważam, że jeżeli nie ma perspektywy na zwiększenie wydobycia na dekadę lub dłużej, to nie ma o czym dyskutować.

– Jakie są perspektywy dla Śląska po 2049 roku? Czy istnieją mechanizmy, które powstrzymałyby wzrost bezrobocia wśród osób, które wejdą w następnych latach na rynek pracy, a nie znajdą, jak poprzednie pokolenia, zatrudnienia w górnictwie?

– Już jest problem. Dziś w górnictwie pracuje 75 tys. ludzi. Razem z tzw. otoczeniem to około 300 tys. miejsc pracy. One w ciągu niecałych trzydziestu lat znikną. I nie ma na razie perspektyw, żeby coś w ich miejsce powstało. Miała powstać IZERA, miały powstać inne fabryki. Są tereny pogórnicze. Ale nie widać zarówno ze strony rządu, jak i inwestorów żadnych konkretnych projektów i pomysłów, które zaowocowałyby powstaniem nowych miejsc pracy. Mówi się o tym, że będzie zatrudnienie przy projektach infrastrukturalnych typu budowa dróg czy chodników. No, ale drogi się wybuduje i praca się skończy. Nam chodzi o stabilne miejsca pracy. To będzie duży problem.

– Zasiadają Państwo teraz do rozmów w zespole rząd – Solidarność. O czym chcecie rozmawiać?

– Wkrótce ma zacząć funkcjonować zespół rząd – Solidarność i podzespół (a ma taki być) dotyczący szeroko rozumianej polityki energetycznej i klimatycznej państwa. W tym zespole mają zasiadać między innymi przedstawiciele Solidarności z górnictwa i branż energochłonnych. My przede wszystkim domagamy się od polskiego rządu, aby doprowadził do zawieszenia, a najlepiej zniesienia, sytemu handlu emisjami EU ETS, który uderza bardzo mocno w przemysł energochłonny i w nasze ceny prądu. Będziemy namawiać stronę rządową, by całkowicie zrewidowała swoją politykę klimatyczną i energetyczną. A czy rząd jest w stanie zrobić coś, by przeciwstawić się Unii? Nie wiem. Natomiast z tym przesłaniem pójdziemy.

Jeżeli natomiast okaże się, że ze strony rządu nie ma woli dogadania się w tej kluczowej dla nas kwestii, to nie widzę sensu takich rozmów. Kolejne zakłady energochłonne za chwilę będą wychodzić nie tylko z Polski, ale i z Europy, bo uznają, że u nas są zbyt wysokie koszty pozyskiwania prądu. Przeniosą się więc do tych krajów, które nie przejmują się polityką klimatyczną, gdzie produkcja węgla jest tania, jak np. Chiny i inne kraje azjatyckie. Dlatego uważam, że rozmawialiśmy już dość długo. Czas rozmów się skończył, teraz jest czas decyzji.

Tekst pochodzi z 49. (1768) numeru „Tygodnika Solidarność”.


 

POLECANE
Charlie Kirk (1993-2025), morderstwo wschodzącej gwiazdy… z ostatniej chwili
Charlie Kirk (1993-2025), morderstwo wschodzącej gwiazdy…

Mówią o nim, że był apostołem Jezusa Chrystusa. Chciał prowadzić dialog z ludźmi o przeciwnym światopoglądzie dla urzeczywistnienia wartości jakie wyznawał i dla dobra przyszłości pogrążonej w wewnętrznym konflikcie Ameryki, która przestaje wierzyć w “american dream”, który przeradza się w “scream”

Jest nowy komunikat Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych z ostatniej chwili
Jest nowy komunikat Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych

Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych poinformowało w niedzielę, że podjęte w sobotę działania wojska nie potwierdziły naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej. Wszystkie decyzje miały na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa obywatelom - podkreślono w komunikacie.

Nowy sondaż. Czego boją się Niemcy po wtargnięciu rosyjskich dronów w polską przestrzeń? z ostatniej chwili
Nowy sondaż. Czego boją się Niemcy po wtargnięciu rosyjskich dronów w polską przestrzeń?

Po wtargnięciu rosyjskich dronów w polską przestrzeń powietrzną, większość Niemców obawia się ataku Rosji na państwo NATO, takie jak Polska lub Litwa, w najbliższej przyszłości – wynika z sondażu przeprowadzonego przez instytut badania opinii publicznej INSA na zlecenie „Bild am Sonntag”. Według sondażu takiego ataku obawia się 62 proc. ankietowanych. 28 proc. nie podziela tych obaw.

Wspaniały sukces polskiego boksu. Mamy złoto i srebro, ale na tym nie koniec Wiadomości
Wspaniały sukces polskiego boksu. Mamy złoto i srebro, ale na tym nie koniec

Agata Kaczmarska w kategorii +80 kg zdobyła złoty, a Julia Szeremeta w 57 kg srebrny medal bokserskich mistrzostw świata w Liverpoolu. W niedzielę o tytuł powalczy Aneta Rygielska (60 kg).

To między innymi on doprowadził do lewitacji magnetycznej pierwszego żywego organizmu w historii [VIDEO] gorące
To między innymi on doprowadził do lewitacji magnetycznej pierwszego żywego organizmu w historii [VIDEO]

By to zrealizować, całe miasto musiało mieć ograniczony dostęp do energii. Dlatego eksperyment przeprowadzono w nocy. Dziś gościem naszego pierwszego w historii kanału „wywiadu rzeki” jest Laureat Nagrody Ig Nobla, Medalu Lorentza, Medal Diraca i Nagrody Wolfa w dziedzinie fizyki, sir Michael Berry.

Bartosz Zmarzlik ponownie mistrzem świata w żużlu z ostatniej chwili
Bartosz Zmarzlik ponownie mistrzem świata w żużlu

Bartosz Zmarzlik po raz kolejny zapisał się w historii polskiego sportu, zdobywając tytuł mistrza świata na żużlu. Polak potwierdził swoją dominację w sezonie, triumfując w klasyfikacji generalnej i zdobywając najwyższe trofeum w światowym speedwayu.

Świat zapomniał o sowieckich zbrodniach. A najszybciej zapomnieli Rosjanie tylko u nas
Świat zapomniał o sowieckich zbrodniach. A najszybciej zapomnieli Rosjanie

O zbrodniach i bestialstwach sowieckich, które miały miejsce na Polakach od 17 września 1939 roku, zapomniał nie tylko świat, ale również współczesne pokolenia Polaków. Tylko nieliczne osoby przypominają o tych wydarzeniach, traktując je jako przestrogę przed zagrożeniem, które wciąż istnieje i pozostaje aktualne. Nikt również nie porusza kwestii odszkodowań od Rosji.

Radna Platformy zaatakowana w Gdańsku przez taksówkarza-imigranta Wiadomości
Radna Platformy zaatakowana w Gdańsku przez taksówkarza-imigranta

Sylwia Cisoń, radna Gdańska, przeżyła dramatyczną sytuację w Gdańsku. Kierowca jednej z aplikacji przewozowych zaatakował ją gazem pieprzowym po tym, jak zwróciła mu uwagę, że pomylił trasę i wysadził pasażerów w niewłaściwym miejscu. Dodatkowo kierowca nie znał języka polskiego, co wskazuje, że był cudzoziemcem, imigrantem.

Komunikat dla mieszkańców Lublina z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Lublina

Ponad 30,5 tys. dzieci i młodzieży weźmie udział w eksperymentach, warsztatach i wykładach przygotowanych w ramach XXI Lubelskiego Festiwalu Nauki. Impreza popularyzująca naukę rozpoczęła się w sobotę i potrwa do przyszłego piątku.

Iga Świątek opublikowała wpis. Internauci nie kryją radości Wiadomości
Iga Świątek opublikowała wpis. Internauci nie kryją radości

Po intensywnym lecie i krótkim odpoczynku Iga Świątek ponownie wraca na korty. Liderka światowego rankingu wylądowała w Seulu, gdzie rozpocznie kolejny etap azjatyckiej części sezonu.

REKLAMA

Bogusław Hutek: Bez własnych surowców nie będziemy bezpieczni

– Dziś w górnictwie pracuje 75 tys. ludzi. Razem z tzw. otoczeniem to około 300 tys. miejsc pracy. One w ciągu niecałych trzydziestu lat znikną. Miała powstać IZERA, miały powstać inne fabryki. Są tereny pogórnicze. Ale nie widać zarówno ze strony rządu, jak i inwestorów żadnych konkretnych projektów i pomysłów, które zaowocowałyby powstaniem nowych miejsc pracy – mówi Bogusław Hutek, przewodniczący Krajowej Sekcji Górnictwa Węgla Kamiennego NSZZ „Solidarność”, w rozmowie z Barbarą Michałowską.
 Bogusław Hutek: Bez własnych surowców nie będziemy bezpieczni
/ fot. T. Gutry

– Panie Przewodniczący, Polakom starczy węgla na zimę?

– Polskiego węgla nie wystarczy. Nie jesteśmy już w stanie zabezpieczyć tak zwanego rynku komunalno-bytowego po tym, jak od 2020 roku do dzisiaj obniżyliśmy wydobycie w polskich kopalniach o 9 milionów ton w związku z polityką Unii Europejskiej i polskiego rządu oraz decyzjami energetyki.

Dlatego, żeby węgla jednak wystarczyło, rząd po nałożeniu embarga na surowce rosyjskie musiał zaimportować znaczne ilości węgla. I teraz trzeba sobie jasno powiedzieć, że te 9 milionów ton węgla, które mogliśmy wydobyć z polskich kopalń, inwestując ok. 700 mln – 1 mld złotych, kupiliśmy z zagranicy za 18-19 mld zł.

– W ubiegłym tygodniu Agencja Rozwoju Przemysłu podała, że wynik finansowy netto z pierwszych trzech kwartałów sektora górnictwa węgla kamiennego to 7,34 miliardów wobec straty z analogicznego okresu w ubiegłym roku na poziomie 2,28 miliardów. Wydaje się, że w obecnych warunkach węgiel jest jednak opłacalny.

– Taki zysk należy w większości do Jastrzębskiej Spółki Węglowej, która wydobywa węgiel koksowy. Jeżeli natomiast chodzi o kopalnie węgla energetycznego, to też przynoszą zyski, ale mniejsze. Mam tu na myśli kopalnie Polskiej Grupy Górniczej, Tauronu Wydobycie, Bogdankę i Węglokoks Kraj. My sprzedajemy dalej węgiel do energetyki po bardzo niskich cenach. Dzisiaj to jest pomiędzy 350 a 400 zł za tonę, przy cenach na światowych giełdach obecnie na poziomie ok. 270 dolarów za tonę, a kilka miesięcy temu cena tony węgla dochodziła do niemal 400 dolarów! To jest ogromna różnica. Dzięki tej niskiej cenie nasz prąd jest stosunkowo tani w porównaniu do reszty krajów UE. Polska energetyka też podniosła ceny prądu, ale nadal otrzymuje tani, rodzimy surowiec.

– Odchodzimy jednak od węgla. Czy to jest dobry kierunek?

– Solidarność od dawna stała na stanowisku, żeby nie odchodzić od węgla. Ale byliśmy w tym osamotnieni. Dlatego w 2020 roku po strajkach usiedliśmy do stołu z rządzącymi i przez 9 miesięcy negocjowaliśmy umowę społeczną. W maju 2021 roku podpisaliśmy z polskim rządem umowę o stopniowym odchodzeniu od węgla przez następne 29 lat. Zgodziliśmy się na to, bo policzyliśmy, że większość górników do tego czasu przejdzie już na emeryturę. Rząd polski nie uważa za właściwe, by dalej węgiel funkcjonował w polskiej energetyce, bo zachłysnął się OZE i energią atomową. W kwietniu, gdy rząd ogłosił embargo na węgiel importowany z Rosji, my wskazywaliśmy, że w tej sytuacji konieczna jest korekta zapisów umowy społecznej, abyśmy mogli zwiększyć wydobycie. Ale nie ma takiej woli. Polski rząd dalej jest zdeterminowany, żeby odchodzić od węgla. A jeśli tak jest, to my uważamy, że jak najszybciej powinien notyfikować umowę społeczną w kształcie uzgodnionym w maju 2021 roku.

– Lepiej byłoby zainwestować w kopalnie?

– Jestem realistą. Energetyka chce się pozbyć elektrowni węglowych. Teraz żaden bank nie chce finansować niczego, co jest czarne. Nie wiem więc, co musiałoby się stać, żebyśmy stali się świadkami spektakularnego powrotu do węgla. Dzisiaj niejeden mógłby powiedzieć: a nie mówiliśmy, że węgiel będzie jeszcze potrzebny, i to bardzo potrzebny! Przykro, że trzeba było aż wojny na Ukrainie, żeby ktoś zrozumiał w końcu, że mamy własny surowiec, węgiel kamienny i brunatny i on jest potrzebny, żebyśmy mogli mieć bezpieczeństwo energetyczne Polski. Ale jak widać, ta lekcja nikogo nie nauczyła. Idziemy w OZE, przy którym technologicznie uzależnimy się od Chińczyków i Niemców. Idziemy w atom, który technologicznie uzależni nas od Koreańczyków i Amerykanów. Paliwo będziemy sprowadzać. I dalej będziemy uważać, że jesteśmy bezpieczni. No, nie będziemy. Jeśli musimy surowce kupować na zewnątrz, to trudno mówić o bezpieczeństwie energetycznym Polski. To nie jest interes Polski. Interesem Polski byłaby budowa niskoemisyjnych elektrowni, które spalają własny surowiec pod nazwą węgiel kamienny i węgiel brunatny. Takie, jakie buduje się np. w Japonii.

– Słyszymy jednak, że Niemcy czy Norwegowie choć na chwilę wstrzymują się z likwidacjami ostatnich kopalni.

– Do nas na Śląsk przyjechał pan premier Mateusz Morawiecki i powiedział, że potrzebuje większego wydobycia przez dwa, trzy lata. Mnie to nie interesuje. Inwestowanie w wydobycie na tak krótki okres nie ma sensu. Przecież żeby zwiększyć wydobycie, musimy nie tylko ponieść ogromne nakłady finansowe, ale przyjąć też ludzi do pracy. I potem za dwa lata powiemy im, że ich zwalniamy? Uważam, że jeżeli nie ma perspektywy na zwiększenie wydobycia na dekadę lub dłużej, to nie ma o czym dyskutować.

– Jakie są perspektywy dla Śląska po 2049 roku? Czy istnieją mechanizmy, które powstrzymałyby wzrost bezrobocia wśród osób, które wejdą w następnych latach na rynek pracy, a nie znajdą, jak poprzednie pokolenia, zatrudnienia w górnictwie?

– Już jest problem. Dziś w górnictwie pracuje 75 tys. ludzi. Razem z tzw. otoczeniem to około 300 tys. miejsc pracy. One w ciągu niecałych trzydziestu lat znikną. I nie ma na razie perspektyw, żeby coś w ich miejsce powstało. Miała powstać IZERA, miały powstać inne fabryki. Są tereny pogórnicze. Ale nie widać zarówno ze strony rządu, jak i inwestorów żadnych konkretnych projektów i pomysłów, które zaowocowałyby powstaniem nowych miejsc pracy. Mówi się o tym, że będzie zatrudnienie przy projektach infrastrukturalnych typu budowa dróg czy chodników. No, ale drogi się wybuduje i praca się skończy. Nam chodzi o stabilne miejsca pracy. To będzie duży problem.

– Zasiadają Państwo teraz do rozmów w zespole rząd – Solidarność. O czym chcecie rozmawiać?

– Wkrótce ma zacząć funkcjonować zespół rząd – Solidarność i podzespół (a ma taki być) dotyczący szeroko rozumianej polityki energetycznej i klimatycznej państwa. W tym zespole mają zasiadać między innymi przedstawiciele Solidarności z górnictwa i branż energochłonnych. My przede wszystkim domagamy się od polskiego rządu, aby doprowadził do zawieszenia, a najlepiej zniesienia, sytemu handlu emisjami EU ETS, który uderza bardzo mocno w przemysł energochłonny i w nasze ceny prądu. Będziemy namawiać stronę rządową, by całkowicie zrewidowała swoją politykę klimatyczną i energetyczną. A czy rząd jest w stanie zrobić coś, by przeciwstawić się Unii? Nie wiem. Natomiast z tym przesłaniem pójdziemy.

Jeżeli natomiast okaże się, że ze strony rządu nie ma woli dogadania się w tej kluczowej dla nas kwestii, to nie widzę sensu takich rozmów. Kolejne zakłady energochłonne za chwilę będą wychodzić nie tylko z Polski, ale i z Europy, bo uznają, że u nas są zbyt wysokie koszty pozyskiwania prądu. Przeniosą się więc do tych krajów, które nie przejmują się polityką klimatyczną, gdzie produkcja węgla jest tania, jak np. Chiny i inne kraje azjatyckie. Dlatego uważam, że rozmawialiśmy już dość długo. Czas rozmów się skończył, teraz jest czas decyzji.

Tekst pochodzi z 49. (1768) numeru „Tygodnika Solidarność”.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe