400. rocznica śmierci Williama Byrda – "ojca muzyki angielskiej" i „upartego katolika”

Ostatnio w kilku mediach angielskich i amerykańskich przypomniano postać zmarłego 4 lipca 1623 kompozytora Williama Byrda i znaczenie jego twórczości. Uchodzi on za jednego z „ojców muzyki angielskiej”, a przy tym był „upartym katolikiem” w protestanckiej Anglii swoich czasów.
William Byrd 400. rocznica śmierci Williama Byrda –
William Byrd / wikimedia.commons/public domain/Gerard Vandergucht - https://www.britishmuseum.org/collection/object/P_1927-1008-351

Ojciec muzyki angielskiej

Dziennik „New York Times” w numerze z 4 lipca br. przytoczył m.in. wypowiedź polsko-angielskiej kompozytorki Roxanny Panufnik, która porównała „harmonię muzyczną” Byrda z twórczością późniejszego odeń o ponad wiek J. S. Bacha (1685-1750). W 2014 skomponowała ona „Kyrie after Byrd” a teraz pracuje nad kolejnym, poświęconym mu dziełem.

Autor artykułu Hugh Morris – brytyjski krytyk muzyczny – zauważył, że gdy Byrd zmarł, wspominano go jako ojca muzyki angielskiej. Zdaniem krytyka nie była to przesada, „gdyż szczególny styl tej muzyki – szeroki i mocny – rozbrzmiewa do dziś nie tylko w Anglii, ale też na całym świecie”.

Katolicki upór

Ten „mocny” element w muzyce Byrda prof. Andrew Johnstone z Trinity College w Dublinie łączy z jego „katolickim uporem”. Sprzeciwiał się on różnym naciskom odgórnym, aby przejść na anglikanizm. Takiej presji uległ np. wybitny poeta John Donne (1572-1631), którego Kościół Anglii uważa za „błogosławionego”. 

Pisał on wiele o „przygotowaniu się na spotkanie z Bogiem” i te jego oryginalne przemyślenia na nowo odkrywa współczesna kultura. Już jako duchowny anglikański głosił on w katedrze św. Pawła w Londynie na ten temat płomienne kazania, których słuchały tysiące ludzi z królem Karolem I na czele. Echa tych kazań można znaleźć w jego poezji.

Współczesny Byrdowi angielski jezuita William Weston (1551-1615), który był najpierw więziony w londyńskiej Tower a później wygnany na kontynent, napisał, że „on [Byrd] poświęcił wszystko dla swojej wiary”.

Urodzony ok. 1540 prawdopodobnie w Londynie kompozytor żył i tworzył w atmosferze wzmagającej się wrogości do katolicyzmu. Dużą rolę w jego życiu odegrał Thomas Tallis – jego nauczyciel, mentor a później współpracownik w Londynie. Po nauce pod jego kierunkiem młody Byrd rozpoczął pracę w 1563 r. jako organista w katedrze w Lincolnie. Miasto to – według H. Morrisa – pozostało „na wskroś katolickie”, mimo przejścia całego kraju na anglikanizm.

W przeciwieństwie do innych katolickich kompozytorów tamtych czasów: Johna Dowlanda, Johna Bulla i Richarda Deringa, Byrd uwierzył słowom królowej, że nie ma ona zamiaru kontrolować ludzkich sumień i pozostał w Londynie. 

„Ne irascaris Domine”

Byrd był nadal nieugięty w wyznawaniu swojej wiary katolickiej. Gdy w 1581 rozpoczął się kolejny atak na Kościół katolicki, naznaczony m.in. egzekucją angielskich jezuitów, wśród nich Edmunda Campiona, kompozytor nie zawahał się poświęcić mu nowy utwór muzyczny – „Ne irascaris Domine” (Nie gniewaj się, Panie). Stał się on jakby komentarzem i metaforą do zniszczenia Kościoła katolickiego w Anglii, które autor porównał do zburzenia Świątyni Jerozolimskiej w 587 r. przed Chrystusem.

W latach dziewięćdziesiątych XVI wieku, już w bardziej prywatnej atmosferze w Stondon Massey (w dystrykcie Essex) Byrd zaczął tworzyć dalsze utwory „katolickie”, m.in. popularne także dziś „Masses for three, four and five” (Msze na trzy, cztery i pięć głosów) i „Gradualia”, nawiązujące do ówczesnego kalendarza katolickiego.

„Msze Byrda kryją w sobie jakiś «osobisty (intimate) charakter», gdyż rzeczywiście odprawiano je w ukryciu, ale zarazem tkwi w nich moc na miarę symfonii Mahlera” – uważa dyrygent Will Dawes, który wykonywał je m.in. w czasie koncertu „Bard-A-Thon” w Oxfordzie w lutym br. Umieścił on W. Byrda w gronie „ojców angielskiej muzyki” obok Benjamina Brittena i Henry’ego Purcella.

o. jj (KAI Tokio) / Londyn


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Zełenski grozi Zachodowi tajemniczymi problemami z ukraińskimi uchodźcami? z ostatniej chwili
Zełenski grozi Zachodowi tajemniczymi "problemami z ukraińskimi uchodźcami"?

"Jeśli Zachód zmniejszy pomoc, będzie problem z ukraińskimi uchodźcami w Europie" - powiedział na łamach "The Economist" prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. "Zawoalowana groźba?" - pyta na Twitterze Jacek Saryusz Wolski, eurodeputowany Prawa i Sprawiedliwości.

Nie jesteśmy samotną wyspą. Trwa Festiwal Katolickiej Nauki Społecznej w Warszawie z ostatniej chwili
"Nie jesteśmy samotną wyspą". Trwa Festiwal Katolickiej Nauki Społecznej w Warszawie

Festiwal Katolickiej Nauki Społecznej to strefa rozmów na najważniejsze tematy, wymiana doświadczeń, a także przestrzeń, w której biznes, gospodarka, kwestie społeczne i polityczne stykają się z Ewangelią i etyką. VII edycja wydarzenia odbywa się w dniach od 28 do 30 września w Sound Garden Hotel na ul. Żwirki i Wigury 18 w Warszawie. Organizuje je Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”, Fundacja Civitas Christiana, a także Fundacja Obserwatorium Społeczne.

TSUE ostatecznie oddalił skargi Ryanaira z ostatniej chwili
TSUE ostatecznie oddalił skargi Ryanaira

Trybunał Sprawiedliwości UE w Luksemburgu ostatecznie oddalił skargi Ryanaira, dotyczące pomocy państwa ze strony Danii i Szwecji na rzecz przewoźnika lotniczego SAS podczas pandemii Covid-19.

Nie żyje jedna z głównych gwiazd Harry'ego Pottera z ostatniej chwili
Nie żyje jedna z głównych gwiazd "Harry'ego Pottera"

Nie żyje znany aktor Michael Gambon. Zasłynął z roli Albusa Dumbledore'a w filmach o przygodach Harry'ego Pottera.

Probierz odbył pierwszą rozmowę z Lewandowskim. Wiadomo, jak wyglądała z ostatniej chwili
Probierz odbył pierwszą rozmowę z Lewandowskim. Wiadomo, jak wyglądała

Michał Probierz rozmawiał z Robertem Lewandowskim. Media podają nowe informacje na ten temat.

Ziobro: Z opinii biegłych wynika, że to ukraińska rakieta spadła na Przewodów z ostatniej chwili
Ziobro: Z opinii biegłych wynika, że to ukraińska rakieta spadła na Przewodów

– Opinia biegłych kategorycznie wskazuje, iż ta rakieta była rakietą ukraińską – produkcji jeszcze sowieckiej, rosyjskiej – poinformował w czwartek w Lublinie minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, odnosząc się do śledztwa w sprawie eksplozji rakiety w Przewodowie, w której zginęły dwie osoby.

Minister ds. UE: Sprawa wiz nie jest aferą stulecia, jak chciałaby opozycja z ostatniej chwili
Minister ds. UE: Sprawa wiz nie jest aferą stulecia, jak chciałaby opozycja

– W sprawie wiz działają odpowiednie służby, państwo działa – powiedział w czwartek w Poznaniu minister ds. UE Szymon Szynkowski vel Sęk. Podkreślił, że problem dotyczy promila wydawanych wiz. – Nie jest to afera stulecia, nawet jeśli opozycja chciałaby inaczej – dodał.

Otwarcie Muzeum Historii Polski. Prezydent Andrzej Duda: To było marzeniem i ideą Lecha Kaczyńskiego z ostatniej chwili
Otwarcie Muzeum Historii Polski. Prezydent Andrzej Duda: To było marzeniem i ideą Lecha Kaczyńskiego

– Muzeum Historii Polski było marzeniem i ideą prezydenta Lecha Kaczyńskiego – podkreślił w czwartek podczas inauguracji MHP w Warszawie prezydent Andrzej Duda. Wskazał, że muzeum powstało w miejscu niezwykle ważnym i symbolicznym z punktu widzenia historii Polski – na terenie warszawskiej Cytadeli.

Amerykański ekspert: Polska ma wielką szansę na ekonomiczne pogrzebanie Niemiec Wiadomości
Amerykański ekspert: Polska ma wielką szansę na ekonomiczne pogrzebanie Niemiec

W środę Polskie Elektrownie Jądrowe, Westinghouse i Bechtel, podpisały umowę na zaprojektowanie pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce. Jest to element szerszego programu, obejmującego zarówno duże elektrownie atomowe, jak i szereg małych, opartych na technologii modułowych reaktorów SMR. O komentarz w tej sprawie pokusił się amerykański ekspert ds. energii Mark Nelson.

„Wstyd pozostanie”. Tak poseł KO potraktował dziennikarkę [WIDEO] z ostatniej chwili
„Wstyd pozostanie”. Tak poseł KO potraktował dziennikarkę [WIDEO]

– Pani jest z TVP Info. Nie rozmawiam, bo kłamiecie. Widzicie Państwo, tu jest funkcjonariuszka TVP, czy powie pani coś o wizach? – zwrócił się do dziennikarki TVP Info poseł KO Marcin Kierwiński, nie chcąc odpowiadać na zadawane pytania.

REKLAMA

400. rocznica śmierci Williama Byrda – "ojca muzyki angielskiej" i „upartego katolika”

Ostatnio w kilku mediach angielskich i amerykańskich przypomniano postać zmarłego 4 lipca 1623 kompozytora Williama Byrda i znaczenie jego twórczości. Uchodzi on za jednego z „ojców muzyki angielskiej”, a przy tym był „upartym katolikiem” w protestanckiej Anglii swoich czasów.
William Byrd 400. rocznica śmierci Williama Byrda –
William Byrd / wikimedia.commons/public domain/Gerard Vandergucht - https://www.britishmuseum.org/collection/object/P_1927-1008-351

Ojciec muzyki angielskiej

Dziennik „New York Times” w numerze z 4 lipca br. przytoczył m.in. wypowiedź polsko-angielskiej kompozytorki Roxanny Panufnik, która porównała „harmonię muzyczną” Byrda z twórczością późniejszego odeń o ponad wiek J. S. Bacha (1685-1750). W 2014 skomponowała ona „Kyrie after Byrd” a teraz pracuje nad kolejnym, poświęconym mu dziełem.

Autor artykułu Hugh Morris – brytyjski krytyk muzyczny – zauważył, że gdy Byrd zmarł, wspominano go jako ojca muzyki angielskiej. Zdaniem krytyka nie była to przesada, „gdyż szczególny styl tej muzyki – szeroki i mocny – rozbrzmiewa do dziś nie tylko w Anglii, ale też na całym świecie”.

Katolicki upór

Ten „mocny” element w muzyce Byrda prof. Andrew Johnstone z Trinity College w Dublinie łączy z jego „katolickim uporem”. Sprzeciwiał się on różnym naciskom odgórnym, aby przejść na anglikanizm. Takiej presji uległ np. wybitny poeta John Donne (1572-1631), którego Kościół Anglii uważa za „błogosławionego”. 

Pisał on wiele o „przygotowaniu się na spotkanie z Bogiem” i te jego oryginalne przemyślenia na nowo odkrywa współczesna kultura. Już jako duchowny anglikański głosił on w katedrze św. Pawła w Londynie na ten temat płomienne kazania, których słuchały tysiące ludzi z królem Karolem I na czele. Echa tych kazań można znaleźć w jego poezji.

Współczesny Byrdowi angielski jezuita William Weston (1551-1615), który był najpierw więziony w londyńskiej Tower a później wygnany na kontynent, napisał, że „on [Byrd] poświęcił wszystko dla swojej wiary”.

Urodzony ok. 1540 prawdopodobnie w Londynie kompozytor żył i tworzył w atmosferze wzmagającej się wrogości do katolicyzmu. Dużą rolę w jego życiu odegrał Thomas Tallis – jego nauczyciel, mentor a później współpracownik w Londynie. Po nauce pod jego kierunkiem młody Byrd rozpoczął pracę w 1563 r. jako organista w katedrze w Lincolnie. Miasto to – według H. Morrisa – pozostało „na wskroś katolickie”, mimo przejścia całego kraju na anglikanizm.

W przeciwieństwie do innych katolickich kompozytorów tamtych czasów: Johna Dowlanda, Johna Bulla i Richarda Deringa, Byrd uwierzył słowom królowej, że nie ma ona zamiaru kontrolować ludzkich sumień i pozostał w Londynie. 

„Ne irascaris Domine”

Byrd był nadal nieugięty w wyznawaniu swojej wiary katolickiej. Gdy w 1581 rozpoczął się kolejny atak na Kościół katolicki, naznaczony m.in. egzekucją angielskich jezuitów, wśród nich Edmunda Campiona, kompozytor nie zawahał się poświęcić mu nowy utwór muzyczny – „Ne irascaris Domine” (Nie gniewaj się, Panie). Stał się on jakby komentarzem i metaforą do zniszczenia Kościoła katolickiego w Anglii, które autor porównał do zburzenia Świątyni Jerozolimskiej w 587 r. przed Chrystusem.

W latach dziewięćdziesiątych XVI wieku, już w bardziej prywatnej atmosferze w Stondon Massey (w dystrykcie Essex) Byrd zaczął tworzyć dalsze utwory „katolickie”, m.in. popularne także dziś „Masses for three, four and five” (Msze na trzy, cztery i pięć głosów) i „Gradualia”, nawiązujące do ówczesnego kalendarza katolickiego.

„Msze Byrda kryją w sobie jakiś «osobisty (intimate) charakter», gdyż rzeczywiście odprawiano je w ukryciu, ale zarazem tkwi w nich moc na miarę symfonii Mahlera” – uważa dyrygent Will Dawes, który wykonywał je m.in. w czasie koncertu „Bard-A-Thon” w Oxfordzie w lutym br. Umieścił on W. Byrda w gronie „ojców angielskiej muzyki” obok Benjamina Brittena i Henry’ego Purcella.

o. jj (KAI Tokio) / Londyn



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe