Najnowszy numer „Tygodnika Solidarność”: Solidarność z pracownikami na Ukrainie. Piotr Duda: To nasz obowiązek

A co więcej w artykule Roberta Szewczyka? 

Pracownicy Ukrainy należą do najciężej poszkodowanych przez rosyjską agresję. Według ocen MOP już utracono 4,8 mln miejsc pracy, a liczba ta może jeszcze sięgnąć 7 mln. Ponadto ustawa Ukrainy o reżimie prawnym stanu wojennego już teraz znacznie ogranicza prawa pracowników, chociaż ograniczenia te są wyraźnie ograniczone w czasie.

Ustawa 5371 (a właściwie jeszcze jej projekt) były jednym z tematów przedstawionych delegacji Solidarności odbywającej wizytę w Kijowie na zaproszenie Konfederacji Wolnych Związków Zawodowych Ukrainy (KVPU), jak również spotkania z liderami największej organizacji pracowniczej FPU. 

Rząd Ukrainy przygotowuje plan odbudowy kraju po wojnie. W tym wielkim projekcie wiodącą rolę ma odgrywać Unia Europejska, ale oprócz odtworzenia infrastruktury konieczna jest kompleksowa rewizja wszystkich aspektów funkcjonowania Ukrainy jako państwa – w przeciwnym wypadku ziści się stara sowiecka maksyma: „wszyscy chcieli dobrze, a wyszło jak zawsze”. Jest to niepowtarzalna szansa dla tego kraju na zbudowanie demokracji, wolności i społecznej gospodarki rynkowej oraz dobrobytu obywateli, gwarantującego ich prawa. Obecnie jednak władze Ukrainy nie mają zamiaru włączyć partnerów społecznych w rozwój projektu odbudowy. Ani reprezentatywne organizacje związkowe, ani krajowe stowarzyszenia pracodawców nie były zaangażowane w żadną z powołanych grup roboczych, choć pracownicy i przedsiębiorstwa będą kluczowi dla procesu odbudowy.

O propozycji ukraińskiego rządu Piotr Duda, przewodniczący Komisji Krajowej, rozmawia z Michałem Ossowskim, redaktorem naczelnym „TS”.

Bez budowania siły związków zawodowych rynek pracy pozbawiany jest ważnego bezpiecznika w zakresie przeciwdziałania łamaniu prawa pracy, przeciw patologiom, nadużyciom i wyzyskowi. Dla demokratycznego państwa związki zawodowe to reprezentacja milionowych grup pracowników najemnych, którzy jeśli nie są zorganizowani, mogą być nieobliczalni. Ponadto wielu z nich, pracując w Polsce lub przebywając w Polsce, widzi, jak powinno to wyglądać. To nie pozostaje bez konsekwencji. Na rynku pracy jest trzech graczy. To są pracodawcy, pracownicy i struktury państwa, w tym przede wszystkim władza wykonawcza. Aby to wszystko dobrze funkcjonowało i nie był marnowany potencjał, jaki tkwi w społeczeństwie, strony te muszą się równoważyć. Pozbawianie pracowników narzędzi równoważenia siły pracodawców to skrajnie przeciwny kierunek. Państwo musi tworzyć prawo pozwalające na budowanie tej równowagi i stać na straży jego przestrzegania. To, co zamierza zrobi Rada Najwyższa Ukrainy, jest biegunowo sprzeczne z tymi standardami

– mówi nam Piotr Duda. 

O tym, jak nie wpaść w neoliberalne pułapki, pisze Mateusz Kosiński.

Wszystko wskazuje na to, że to wokół Ukrainy w najbliższych latach lub nawet dekadach będzie kanalizować się europejska polityka. Ukraińcy walczą o prawo do samostanowienia, demokrację i obronę własnych granic, o prawo do przystąpienia do Unii Europejskiej, o wyrwanie się ze strefy wpływów rosyjskich i zagoszczenie w rodzinie narodów wolnej Europy. Przed naszymi sąsiadami, oczywiście nie licząc problemów wciąż wynikających z działań wojennych, piętrzyć się będzie wiele zagrożeń. Część z nich znana jest Polsce z okresu transformacji ustrojowej. Czy Ukraina może skorzystać z naszych trudnych doświadczeń?  

Prof. Krysiak recepty szuka w polskich doświadczeniach i bliskiej współpracy państw naszego regionu. – To poważny błąd. Ukraina musi mieć jasny komunikat, że Trójmorze będzie tym podmiotem, które zajmie się inwestowaniem, odbudową Ukrainy. Centrum debat, dyskusji czy grup roboczych o odbudowie Ukrainy powinny być państwa Trójmorza. Tak by Ukraina nie padła ofiarą tych, których system wartości jest systemem przemocy, interesu, biznesu, gdzie nie ma wrażliwości wobec człowieka. Trójmorze nie może być tylko dla państw Unii, Ukraina powinna natychmiast stać się jego członkiem. Powinny być w tej grupie prowadzone intensywne prace, tu powinna być silna rola Solidarności. To w pewien sposób misja Solidarności, strategiczna sprawa ‒ zabezpieczenie Ukrainy przed wpadnięciem w problemy, które może przynieść neoliberalizm – tłumaczy prof. Krysiak. 

„Węgiel w sieci problemów” – Teresa Wójcik o kryzysie na rynku węgla.

Jarosław Kaczyński, szef PiS, i premier Mateusz Morawiecki zapowiadają, że do sezonu grzewczego 2022/2023 węgla nie zabraknie. A także, że będzie cenowo dostępny dla gospodarstw domowych. Kaczyński podkreśla oczywisty fakt, że trudny problem węglowy jest bezpośrednio spowodowany militarnym atakiem Rosji na Ukrainę. Jest też faktem, że na polskim rynku węgla i energii problemy z wysokimi cenami powoduje doktrynerska polityka energetyczna Unii Europejskiej.  
Z informacji udostępnianych co roku przez Głównego Geologa Kraju wynika, że obecne zasoby geologiczne węgla kamiennego w Polsce to około 64 mld ton, ale nie wszystkie te zasoby można wydobywać. Natomiast węgla brunatnego mamy 36 mld ton. Rocznie w Polsce wydobywa się około 54 milionów ton rocznie węgla kamiennego. Z tego mniej więcej 11 mln ton to węgiel koksowy, bezużyteczny dla celów energetycznych i opałowych, wykorzystywany przy produkcji stali.

A co jeszcze w numerze? 

• „Ryzykowny projekt ustawy” – Robert Szewczyk rozmawia z Mychajło Wołyńcem, liderem jednej z reprezentatywnych federacji związkowych na Ukrainie ‒ KVPU
• „Jeden elektorat” – Jakub Pacan o opozycji 
• „Przyrodników nam przybywa” – z prof. Piotrem Tryjanowskim, kierownikiem Katedry Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, rozmawia Jakub Pacan 
• „Północ – Południe: czy remis?” – Teresa Wójcik o sytuacji energetycznej w Niemczech 
• „EBC stopami w słabych” – Wojciech Kulecki o walce strefy euro z inflacją 
• „Kolejna wojna o Irlandię” – Wojciech Kulecki o sytuacji na Zielonej Wyspie 
• „Jestem św. Andrzej Bobola. Zacznijcie mnie czcić!” – Agnieszka Żurek o polskim świętym 
• „Do Azji Południowo-Wschodniej” prof. Marek Jan Chodakiewicz 
• „Chcę być częścią universum Marvela” – Bartosz Boruciak rozmawia z Arkadiuszem Tańculą 
• „Witkacy. Sejsmograf epoki przyspieszenia” – Agnieszka Żurek o otwartej w lipcu 2022 r. wystawie w Muzeum Narodowym 
• „Mleko się rozlało” – Barbara Michałowska o zwolnieniu Emila Rzęsickiego z pracy w Spółdzielni Mleczarskiej w Łapach
• „Chodziło o upodmiotowienie człowieka” – Mateusz Kosiński relacjonuje 42. rocznicę wydarzeń lubelskich
• „Uporządkować archiwa Solidarności” – Marcin Krzeszowiec o pracy w Archiwum Komisji Krajowej 
• SPORT: „Nie żyje legenda niemieckiej piłki” Łukasz Bobruk i „Polskie kolarki nie odpuszczają” Barbara Michałowska