Wyrok Wielkiej Izby ETPC może zmusić Polskę do instytucjonalizacji związków jednopłciowych

Na początku 2023 r. Wielka Izba Trybunału w Strasburgu stwierdziła naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego grupy par jednopłciowych z powodu braku możliwości sformalizowania ich związku. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę, w której wskazuje, że choć wyrok Wielkiej Izby formalnie adresowany jest do Federacji Rosyjskiej, to w praktyce może on mieć wpływ na Polskę i inne państwa europejskie. Trybunał w Strasburgu wyprowadził bowiem z art. 8 Konwencji ogólny, nieograniczający się do Rosji, obowiązek państw do stworzenia „ram prawnych” dla „stabilnych i zaangażowanych” par jednopłciowych. Orzeczenie Wielkiej Izby wyznacza standardy interpretacji Konwencji dla mniejszych składów orzekających Trybunału, które właśnie rozpatrują skargi aktywistów LGBT przeciwko Polsce. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę na ten temat.
Homozwiązek. Ilustracja poglądowa Wyrok Wielkiej Izby ETPC może zmusić Polskę do instytucjonalizacji związków jednopłciowych
Homozwiązek. Ilustracja poglądowa / Pixabay.com

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Sprawa dotyczyła trzech par jednopłciowych, które w latach 2009-2013 bezskutecznie próbowały wziąć ślub w rosyjskich urzędach stanu cywilnego, mimo jednoznacznych przepisów prawa przewidujących małżeństwo wyłącznie dla związku kobiety i mężczyzny.   Pierwsza para w 2010 r., a druga i trzecia w 2014 r., złożyły skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, zarzucając Rosji naruszenie ich prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 EKPC). W 2021 r. Trybunał uwzględnił ich skargę, ale Rosja odwołała się do Wielkiej Izby ETPC, która na początku stycznia bieżącego roku utrzymała wcześniejszy wyrok w mocy. Wyrok został przyjęty większością 14 do 3 głosów, ale z tej trójki tylko dwóch sędziów głosowało przeciw merytorycznej istocie rozstrzygnięcia (w tym sędzia prof. Krzysztof Wojtyczek z Polski).

 

Analiza

W przygotowanej analizie Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris wskazuje, że choć wyrok Wielkiej Izby jest formalnie adresowany do Federacji Rosyjskiej, to w praktyce będzie miał wpływ także na Polskę i wszystkie inne państwa Rady Europy. Wielka Izba ETPC wyznacza bowiem de facto standardy interpretacji Konwencji, którymi kierują się mniejsze składy orzekające Trybunału, w tym te rozpatrujące właśnie skargi polskich aktywistów LGBT przeciwko Polsce, domagających się instytucjonalizacji związków jednopłciowych.

Wielka Izba ETPC wyprowadziła z art. 8 Konwencji pozytywny obowiązek stworzenia przez wszystkie państwa europejskie „określonych ram prawnych” dla „stabilnych i zaangażowanych” związków jednopłciowych. Jednocześnie zdyskwalifikowała ona wszystkie podstawowe argumenty przeciwko instytucjonalizacji związków jednopłciowych, jakie można było dotychczas podnieść w celu uchylenia się od tego obowiązku – w ocenie Wielkiej Izby nie usprawiedliwia tego ani wola większości społeczeństwa, ani ochrona rodziny, ani ochrona małoletnich przed promocją homoseksualizmu. Wielka Izba pozostawiła jedynie państwom swobodę co do formy i treści formalizacji związków jednopłciowych, które nie muszą zostać całkowicie zrównane z małżeństwami.

W ocenie Wielkiej Izby ETPC, „stabilne i zaangażowane” relacje homoseksualne stanowią „życie rodzinne” w rozumieniu art. 8 Konwencji, bo nie różnią one niczym istotnym od relacji między kobietą a mężczyzną.  W swojej analizie Instytut Ordo Iuris zwraca jednak uwagę, że przyjęte przez Trybunał rozumienie rodziny znacząco odbiega od jego znaczenia wynikającego z tekstu art. 8 Konwencji, który – zgodnie z jej preambułą - należy odczytywać w świetle art. 16 ust. 1 i 3 oraz art. 25 ust. 2 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Z tych przepisów zaś jasno wynika, że rodziną jest wspólnota oparta na związku kobiety i mężczyzny, dążących do zostania rodzicami.

Stanowisko ETPC jest owocem techniki wykładni Konwencji jako „żywego instrumentu”, który zakłada, że rozumienie pojęć w niej zawartych nie jest stałe, ale ewoluuje wraz z poglądami społeczeństwa. W swojej analizie Instytut Ordo Iuris wskazuje, że Trybunał nie ma kompetencji do adaptowania przepisów Konwencji do poglądów społeczeństwa – to jest domena prawodawcy, którym w przypadku traktatu jest gremium państw-stron, mogących dokonać jego rewizji w odpowiedniej procedurze. Zmiana definicji pojęcia rodziny wymagałaby zmiany Konwencji przez państwa-strony, nie jest natomiast domeną Trybunału w Strasburgu.

Sprawa Fedotova i inni v. Rosja, wyrok Wielkiej Izby ETPC z 17.1.2023 r.


 

POLECANE
On chce być prezydentem tylko niektórych Polaków tylko u nas
On chce być prezydentem tylko niektórych Polaków

Dziś Rafał Trzaskowski był obecny na debacie TVP, ale nie zapominajmy, że w ostatni piątek zbojkotował debatę w TV Republika. O czym to świadczy?

Papież Leon XIV odwrócił się od tęczowej flagi. To nagranie obiega świat z ostatniej chwili
Papież Leon XIV odwrócił się od tęczowej flagi. To nagranie obiega świat

- Papież Leon XIV patrzy na tęczową flagę zła — i całkowicie ją ignoruje, patrząc w inną stronę. To może być jeden z najbardziej uznanych papieży w historii - pisze najpopularniejszych profili katolickich na platformie "X" publikując nagranie z nowym papieżem Leonem XIV.

Nawrocki kontra Trzaskowski w debacie TVP. Padły mocne słowa z ostatniej chwili
Nawrocki kontra Trzaskowski w debacie TVP. Padły mocne słowa

Karol Nawrocki nie przebierał w słowach odnosząc się do kwestii reprywatyzacji w Warszawie. – Jest pan skuteczniejszy niż mafia reprywatyzacyjna – mówił do Rafała Trzaskowskiego.

Stanowski uderzył w Wysocką-Schnepf podczas debaty TVP z ostatniej chwili
Stanowski uderzył w Wysocką-Schnepf podczas debaty TVP

Od godz. 20 w TVP trwa debata prezydencka z Dorotą Wysocką-Schnepf jako prowadzącą, którą ostro skrytykował Krzysztof Stanowski.

Karol Nawrocki wygrywa w obu turach. Nowy sondaż AtlasIntel z ostatniej chwili
Karol Nawrocki wygrywa w obu turach. Nowy sondaż AtlasIntel

Karol Nawrocki z wynikiem 28,6% wygrałby pierwszą turę wyborów prezydenckich. Co więcej, wygrałby także drugą turę – wynika z sondażu AtlasIntel.

Debata prezydencka TVP. Ostatnie starcie przed wyborami z ostatniej chwili
Debata prezydencka TVP. Ostatnie starcie przed wyborami

W poniedziałek o godz. 20 rozpoczęła się debata prezydencka na antenie TVP w likwidacji. Biorą w niej udział wszyscy kandydaci.

Anonimowy Sędzia: Sędzia Iustitii łamie konstytucję wypowiadając się z pogardą nt. jednego z kandydatów w wyborach tylko u nas
Anonimowy Sędzia: Sędzia Iustitii łamie konstytucję wypowiadając się z pogardą nt. jednego z kandydatów w wyborach

Trochę się już przyzwyczailiśmy do polityków w togach, którzy angażują się w spór polityczny. Spotykają się z politykami towarzysko. Do tej pory jednak nikt w tak jawny sposób nie wypowiedział się w trakcie kampanii wyborczej wskazując dezaprobatę wobec jednego z kandydatów.

Świnoujście zagrożeniem dla Hamburga? Niemcy krytykują polską inwestycję z ostatniej chwili
Świnoujście zagrożeniem dla Hamburga? Niemcy krytykują polską inwestycję

''Ostsee Zeitung'' pisze, że terminal kontenerowy w Świnoujściu jest nieopłacalny i szkodzi ekosystemowi. Wcześniej organizacja "Lebensraum Vorpommern" pozwała Polskę.

Morderstwo na kampusie UW. Są nowe informacje Wiadomości
Morderstwo na kampusie UW. Są nowe informacje

Jak podaje Prokuratura Okręgowa w Warszawie, sekcja zwłok zamordowanej kobiety na Uniwersytecie Warszawskim trwała siedem godzin.

Zamieszanie z losowaniem przed debatą w TVP. Stanowski zdradził kulisy z ostatniej chwili
Zamieszanie z losowaniem przed debatą w TVP. Stanowski zdradził kulisy

W poniedziałek odbędzie się ostatnia przed I turą debata prezydencka. Burzę w sieci wywołało losowanie kolejności wypowiedzi. Krzysztof Stanowski zabrał głos w tej sprawie.

REKLAMA

Wyrok Wielkiej Izby ETPC może zmusić Polskę do instytucjonalizacji związków jednopłciowych

Na początku 2023 r. Wielka Izba Trybunału w Strasburgu stwierdziła naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego grupy par jednopłciowych z powodu braku możliwości sformalizowania ich związku. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę, w której wskazuje, że choć wyrok Wielkiej Izby formalnie adresowany jest do Federacji Rosyjskiej, to w praktyce może on mieć wpływ na Polskę i inne państwa europejskie. Trybunał w Strasburgu wyprowadził bowiem z art. 8 Konwencji ogólny, nieograniczający się do Rosji, obowiązek państw do stworzenia „ram prawnych” dla „stabilnych i zaangażowanych” par jednopłciowych. Orzeczenie Wielkiej Izby wyznacza standardy interpretacji Konwencji dla mniejszych składów orzekających Trybunału, które właśnie rozpatrują skargi aktywistów LGBT przeciwko Polsce. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę na ten temat.
Homozwiązek. Ilustracja poglądowa Wyrok Wielkiej Izby ETPC może zmusić Polskę do instytucjonalizacji związków jednopłciowych
Homozwiązek. Ilustracja poglądowa / Pixabay.com

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Sprawa dotyczyła trzech par jednopłciowych, które w latach 2009-2013 bezskutecznie próbowały wziąć ślub w rosyjskich urzędach stanu cywilnego, mimo jednoznacznych przepisów prawa przewidujących małżeństwo wyłącznie dla związku kobiety i mężczyzny.   Pierwsza para w 2010 r., a druga i trzecia w 2014 r., złożyły skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, zarzucając Rosji naruszenie ich prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8 EKPC). W 2021 r. Trybunał uwzględnił ich skargę, ale Rosja odwołała się do Wielkiej Izby ETPC, która na początku stycznia bieżącego roku utrzymała wcześniejszy wyrok w mocy. Wyrok został przyjęty większością 14 do 3 głosów, ale z tej trójki tylko dwóch sędziów głosowało przeciw merytorycznej istocie rozstrzygnięcia (w tym sędzia prof. Krzysztof Wojtyczek z Polski).

 

Analiza

W przygotowanej analizie Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris wskazuje, że choć wyrok Wielkiej Izby jest formalnie adresowany do Federacji Rosyjskiej, to w praktyce będzie miał wpływ także na Polskę i wszystkie inne państwa Rady Europy. Wielka Izba ETPC wyznacza bowiem de facto standardy interpretacji Konwencji, którymi kierują się mniejsze składy orzekające Trybunału, w tym te rozpatrujące właśnie skargi polskich aktywistów LGBT przeciwko Polsce, domagających się instytucjonalizacji związków jednopłciowych.

Wielka Izba ETPC wyprowadziła z art. 8 Konwencji pozytywny obowiązek stworzenia przez wszystkie państwa europejskie „określonych ram prawnych” dla „stabilnych i zaangażowanych” związków jednopłciowych. Jednocześnie zdyskwalifikowała ona wszystkie podstawowe argumenty przeciwko instytucjonalizacji związków jednopłciowych, jakie można było dotychczas podnieść w celu uchylenia się od tego obowiązku – w ocenie Wielkiej Izby nie usprawiedliwia tego ani wola większości społeczeństwa, ani ochrona rodziny, ani ochrona małoletnich przed promocją homoseksualizmu. Wielka Izba pozostawiła jedynie państwom swobodę co do formy i treści formalizacji związków jednopłciowych, które nie muszą zostać całkowicie zrównane z małżeństwami.

W ocenie Wielkiej Izby ETPC, „stabilne i zaangażowane” relacje homoseksualne stanowią „życie rodzinne” w rozumieniu art. 8 Konwencji, bo nie różnią one niczym istotnym od relacji między kobietą a mężczyzną.  W swojej analizie Instytut Ordo Iuris zwraca jednak uwagę, że przyjęte przez Trybunał rozumienie rodziny znacząco odbiega od jego znaczenia wynikającego z tekstu art. 8 Konwencji, który – zgodnie z jej preambułą - należy odczytywać w świetle art. 16 ust. 1 i 3 oraz art. 25 ust. 2 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Z tych przepisów zaś jasno wynika, że rodziną jest wspólnota oparta na związku kobiety i mężczyzny, dążących do zostania rodzicami.

Stanowisko ETPC jest owocem techniki wykładni Konwencji jako „żywego instrumentu”, który zakłada, że rozumienie pojęć w niej zawartych nie jest stałe, ale ewoluuje wraz z poglądami społeczeństwa. W swojej analizie Instytut Ordo Iuris wskazuje, że Trybunał nie ma kompetencji do adaptowania przepisów Konwencji do poglądów społeczeństwa – to jest domena prawodawcy, którym w przypadku traktatu jest gremium państw-stron, mogących dokonać jego rewizji w odpowiedniej procedurze. Zmiana definicji pojęcia rodziny wymagałaby zmiany Konwencji przez państwa-strony, nie jest natomiast domeną Trybunału w Strasburgu.

Sprawa Fedotova i inni v. Rosja, wyrok Wielkiej Izby ETPC z 17.1.2023 r.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe