[Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Walka o krzyż

27 kwietnia 1960 r. w Nowej Hucie na ulice wyszły „resztki antyspołecznych szumowin, które dały o sobie znać w gorszących chuligańskich ekscesach” – nie przebierał w słowach Władysław Gomułka. Towarzysz Wiesław pozwolił sobie też na zbesztanie hutników: „To cały kraj wypruwa sobie żyły, a wy urządzacie zamieszki i chcecie budować kościoły?”.
 [Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Walka o krzyż
/ screen YT - Kraków IPN
Ano, chcieli budować. W zamyśle władzy Nowa Huta miała być w przeciwieństwie do konserwatywnego Krakowa miastem na wskroś socjalistycznym. Żadnych kościołów! Trzymano się tego konsekwentnie, ale po przedstawieniu dwóch petycji z 7 i 12 tysiącami podpisów, jako że była odwilż, W. Gomułka miał powiedzieć, że „nie widzi problemu”, by powstał kościół. Wyznaczono lokalizację przy skrzyżowaniu ulic Marksa i Majakowskiego, na posesji ustawiono drewniany krzyż. Wkrótce klimat polityczny się zmienił. W listopadzie 1959 r. dzielnicowy wydział finansowy zajął 2 mln zł zebrane wśród parafian przez Komitet Budowy Kościoła. Miesiąc później, 31 grudnia 1959 r., kuria otrzymała z Warszawy pismo, że kościoła nie będzie, bo parafia nie posiada tytułu własności do działki. W tym miejscu zbudowana będzie szkoła tysiąclecia. Na jej budowę przekazano owe zarekwirowane 2 mln zł. Ksiądz biskup Karol Wojtyła interweniował, ale bezskutecznie. Władza nakazała zabranie krzyża do 26 kwietnia 1960 r. Dzień później od rana robotnicy przystąpili do usuwania krzyża. O godz. 11 zgromadziło się już około tysiąca osób. Śpiewano pieśni patriotyczne i religijne, próbowano przeszkodzić w usunięciu krzyża. Tłum gęstniał, o godz. 14 protestujących zasiliła kończąca pracę w hucie pierwsza zmiana. Władza zadecydowała o rozproszeniu tłumu, ale obecne na miejscu milicyjne oddziały, ZOMO i SB nie były w stanie zapanować nad sytuacją. Użyły gazu łzawiącego i armatki wodnej. W rewanżu posypały się na nich wyrywane z bruku kamienie. Podpalony został budynek Rady Narodowej. Do Krakowa przyleciał Zenon Kliszko, jednostki milicyjne w 12 miastach wojewódzkich zostały postawione w stan gotowości. Do Nowej Huty ściągnięto na pomoc oddziały milicyjne z Katowic, Kielc, Rzeszowa i Tarnowa. Zamieszki rozszerzyły się na inne nowohuckie osiedla. Nowej Hucie odcięto prąd, telefony i komunikację z Krakowem. Dopiero koło północy spacyfikowano zajścia.
Mimo groźnych pohukiwań W. Gomułki krzyż pozostał na swoim miejscu. Szkołę zbudowano w pobliżu. W następnych latach pod gołym niebem biskup Wojtyła odprawiał w Bieńczycach pasterkę. W latach 1967-1977 nieopodal zbudowano kościół Arka Pana, który Karol Wojtyła, już jako kardynał, konsekrował. W miejscu walk w 2001 r. ukończono budowę kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa, obok którego ustawiono pomnik Krzyża Nowohuckiego.
 
 

Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Wyzwanie przyjęte: dojdzie do debaty Biden kontra Trump z ostatniej chwili
Wyzwanie przyjęte: dojdzie do debaty Biden kontra Trump

Prezydent Joe Biden powiedział w piątek w wywiadzie z kontrowersyjnym prezenterem radiowym Howarderm Sternem, że jest gotowy do debaty z Donaldem Trumpem. Trump zadeklarował, że może debatować z Bidenem nawet na sali sądowej, gdzie odbywa się jego proces karny.

To koniec tanich wakacji all inclusive? Popularna wyspa mówi nie wczasowiczom z ostatniej chwili
To koniec tanich wakacji all inclusive? Popularna wyspa mówi "nie" wczasowiczom

Co roku na hiszpańską Teneryfę przybywają tłumy turystów, często korzystając z hoteli z opcją All Inclusive. Dużą grupę wśród nich stanowią podróżujący z Wielkiej Brytanii i to właśnie do nich zwrócił się ostatnio zastępca burmistrza stolicyTeneryfy, który wezwał ich do przemyślenia swoich wakacyjnych planów, ale ostrzeżenie w istocie dotyczy wszystkich turystów. 

Jest nowy pakiet uzbrojenia dla Ukrainy z ostatniej chwili
Jest nowy pakiet uzbrojenia dla Ukrainy

Szef Pentagonu Lloyd Austin ogłosił w piątek, że Stany Zjednoczone zakupią dla Ukrainy rakiety Patriot oraz inne rodzaje broni i sprzętu wojskowego o wartości 6 mld dolarów. Jest to największy jak dotąd pakiet uzbrojenia USA dla Kijowa.

Koniec pewnego rozdziału motoryzacji: te modele samochodów już nie powstaną z ostatniej chwili
Koniec pewnego rozdziału motoryzacji: te modele samochodów już nie powstaną

Portal Autoblog.com przygotował listę pojazdów co do których posiada on potwierdzienie lub raporty świadczące o tym, że zostaną one wycofane w 2024 roku. Zwraca on uwagę, że lista ta jest naprawdę pokaźna i zawiera wiele znanych i uznanych serii. 

Szukasz wakacyjnej inspiracji? Tych pięć miejsc w Grecji po prostu musisz zobaczyć tylko u nas
Szukasz wakacyjnej inspiracji? Tych pięć miejsc w Grecji po prostu musisz zobaczyć

Niesłabnącą popularnością wśród Polaków wciąż cieszą się wakacje w Grecji. Co roku tłumy naszych rodaków udają się do tego kraju zarówno w wyjazdach zorganizowanych, często w formule all inclusive, czy też na własną rękę.

PSL odsłania karty: kogo wystawią w wyborach do europarlamentu? z ostatniej chwili
PSL odsłania karty: kogo wystawią w wyborach do europarlamentu?

Lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz przekazał, że na listach Trzeciej Drogi z ramienia jego formacji znajdą się wiceministrowie, parlamentarzyści i samorządowcy. "Staramy się wystawić najmocniejsze nazwiska, żeby zmobilizować wyborców do pójścia na te wybory" - mówił.

Sąd umorzył postępowanie wobec sędziego z Suwałk za jazdę po pijanemu z ostatniej chwili
Sąd umorzył postępowanie wobec sędziego z Suwałk za jazdę po pijanemu

– Sąd Okręgowy w Elblągu umorzył postępowanie wobec sędziego z Suwałk, który był oskarżony o jazdę po pijanemu. Sąd ustalił, że w sprawie nie było wymaganego zezwolenia na ściganie. Wyrok jest prawomocny – podał PAP w piątek rzecznik elbląskiego sądu.

Prokuratura umorzyła sprawę Duszy, Pytla i Noska. Prof. Cenckiewicz komentuje z ostatniej chwili
Prokuratura umorzyła sprawę Duszy, Pytla i Noska. Prof. Cenckiewicz komentuje

Prokuratura Okręgowa w Warszawie umorzyła śledztwo przeciwko byłym szefom Służby Kontrwywiadu Wojskowego - gen. Januszowi Noskowi, gen. Piotrowi Pytlowi oraz pułkownikowi Krzysztofowi Duszy.

Ostatnie Pokolenie zapowiada: Rozpoczynamy akcje, które będą łamały prawo z ostatniej chwili
Ostatnie Pokolenie zapowiada: "Rozpoczynamy akcje, które będą łamały prawo"

– Rozpoczynamy cykl akcji, które będą łamały prawo, będą alarmistyczne, dyskomfortowe, być może radykalne (...). Żądamy nagłej, radykalnej zmiany – zapowiada Łukasz Stanek, ekoaktywista z Ostatniego Pokolenia.

Mówił o religii i męskim organie, teraz się tłumaczy, że chodziło o... mózg [WIDEO] z ostatniej chwili
Mówił o religii i "męskim organie", teraz się tłumaczy, że chodziło o... mózg [WIDEO]

– Religia jest jak pewien męski organ (...) Jeśli ktoś wyciąga go na zewnątrz i macha nim przed nami nosem, to już mamy pewien problem – mówił poseł KO Marcin Józefaciuk

REKLAMA

[Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Walka o krzyż

27 kwietnia 1960 r. w Nowej Hucie na ulice wyszły „resztki antyspołecznych szumowin, które dały o sobie znać w gorszących chuligańskich ekscesach” – nie przebierał w słowach Władysław Gomułka. Towarzysz Wiesław pozwolił sobie też na zbesztanie hutników: „To cały kraj wypruwa sobie żyły, a wy urządzacie zamieszki i chcecie budować kościoły?”.
 [Felieton "TS"] Mieczysław Gil: Walka o krzyż
/ screen YT - Kraków IPN
Ano, chcieli budować. W zamyśle władzy Nowa Huta miała być w przeciwieństwie do konserwatywnego Krakowa miastem na wskroś socjalistycznym. Żadnych kościołów! Trzymano się tego konsekwentnie, ale po przedstawieniu dwóch petycji z 7 i 12 tysiącami podpisów, jako że była odwilż, W. Gomułka miał powiedzieć, że „nie widzi problemu”, by powstał kościół. Wyznaczono lokalizację przy skrzyżowaniu ulic Marksa i Majakowskiego, na posesji ustawiono drewniany krzyż. Wkrótce klimat polityczny się zmienił. W listopadzie 1959 r. dzielnicowy wydział finansowy zajął 2 mln zł zebrane wśród parafian przez Komitet Budowy Kościoła. Miesiąc później, 31 grudnia 1959 r., kuria otrzymała z Warszawy pismo, że kościoła nie będzie, bo parafia nie posiada tytułu własności do działki. W tym miejscu zbudowana będzie szkoła tysiąclecia. Na jej budowę przekazano owe zarekwirowane 2 mln zł. Ksiądz biskup Karol Wojtyła interweniował, ale bezskutecznie. Władza nakazała zabranie krzyża do 26 kwietnia 1960 r. Dzień później od rana robotnicy przystąpili do usuwania krzyża. O godz. 11 zgromadziło się już około tysiąca osób. Śpiewano pieśni patriotyczne i religijne, próbowano przeszkodzić w usunięciu krzyża. Tłum gęstniał, o godz. 14 protestujących zasiliła kończąca pracę w hucie pierwsza zmiana. Władza zadecydowała o rozproszeniu tłumu, ale obecne na miejscu milicyjne oddziały, ZOMO i SB nie były w stanie zapanować nad sytuacją. Użyły gazu łzawiącego i armatki wodnej. W rewanżu posypały się na nich wyrywane z bruku kamienie. Podpalony został budynek Rady Narodowej. Do Krakowa przyleciał Zenon Kliszko, jednostki milicyjne w 12 miastach wojewódzkich zostały postawione w stan gotowości. Do Nowej Huty ściągnięto na pomoc oddziały milicyjne z Katowic, Kielc, Rzeszowa i Tarnowa. Zamieszki rozszerzyły się na inne nowohuckie osiedla. Nowej Hucie odcięto prąd, telefony i komunikację z Krakowem. Dopiero koło północy spacyfikowano zajścia.
Mimo groźnych pohukiwań W. Gomułki krzyż pozostał na swoim miejscu. Szkołę zbudowano w pobliżu. W następnych latach pod gołym niebem biskup Wojtyła odprawiał w Bieńczycach pasterkę. W latach 1967-1977 nieopodal zbudowano kościół Arka Pana, który Karol Wojtyła, już jako kardynał, konsekrował. W miejscu walk w 2001 r. ukończono budowę kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa, obok którego ustawiono pomnik Krzyża Nowohuckiego.
 
 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe