Podporządkowanie jako cecha stosunku pracy

Podporządkowanie jako cecha stosunku pracy
Opublikowano dnia 05.05.2017 11:37

Przepisy dotyczące pracy, w potocznym znaczeniu tego słowa, czyli zespołu czynności realizowanych dla osiągnięcia określonego celu, mogą znajdować się w różnych gałęziach prawa. W praktyce największe znaczenie mają w tym zakresie dwie z nich, a mianowicie prawo pracy i prawo cywilne.

Fotolia

Powyższe oznacza, że w zbliżonych okolicznościach strony mogą zawrzeć umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną (np. zlecenia lub o świadczenie usług, czy też o dzieło). Nie jest to jednak tożsame z dopuszczalnością całkowitej swobody wyboru rodzaju umowy, bo każda z nich ma określone cechy charakterystyczne, które pozwalają je między sobą rozróżnić.
W aktualnej sytuacji rynkowej największe znaczenie ma rozróżnienie umowy o pracę (i nawiązanego na jej podstawie stosunku pracy) od umów cywilnoprawnych (a w szczególności od umowy-zlecenia). Wskazanie cech charakterystycznych dla umowy o pracę, odróżniających ją od umów cywilnych, jest istotne z tego względu, że zgodnie z art. 22 § 2 Kodeksu pracy zatrudnienie spełniające cechy stosunku pracy jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Innymi słowy – nawet podpisanie umowy nazwanej umową-zleceniem, jeżeli faktyczny sposób wykonywania pracy będzie odpowiadał cechom zatrudnienia pracowniczego, z punktu widzenia prawa zatrudniony będzie pracownikiem ze wszystkimi tego skutkami (np. prawem do urlopu, wynagrodzenia za nadgodziny czy ograniczonej odpowiedzialności materialnej za wyrządzone w związku z pracą szkody).
Zdecydowanie spośród cech stosunku pracy, zwłaszcza w zestawieniu z zatrudnieniem cywilnym, na pierwszy plan wysuwa się podporządkowanie pracownika pracodawcy. Tradycyjnie przez podporządkowanie rozumie się prawo pracodawcy do wydawania pracownikom wiążących poleceń dotyczących sposobu wykonywania pracy.

Jakub szmit, starszy specjalista w Zespole Prawnym KK NSZZ Solidarność

Cały artykuł w najnowszym numerze "TS" (18/2017) dostępnym w wersji cyfrowej tutaj