Sprawa "rzucania cukierków". Poniżające traktowanie dzieci z ośrodka w Michałowie. Analiza prawna

Internet obiegło nagranie dziennikarzy portalu Onet, na którym widać osobę rzucającą przez ogrodzenie strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców cukierkami nad głowami funkcjonariuszy Straży Granicznej, w kierunku przebywających tam osób. Poważne wątpliwości prawne i etyczne budzi zachowanie osoby przerzucającej różne przedmioty na teren ośrodka, jak i dziennikarzy, którzy wykorzystali tę sytuację do rozpowszechniania nagrania z ośrodka. To postępowanie może zostać uznane za poniżające traktowanie dzieci, zakazane przez Konstytucję RP i prawo międzynarodowe. Zabronione jest także utrudnianie Straży Granicznej wykonywania czynności służbowych. Ponadto, strzeżone ośrodki dla cudzoziemców podlegają szczególnej ochronie jako obiekty ważne dla obronności i bezpieczeństwa państwa.
 Sprawa
/ Screen TT Stavroforos
  1. Sytuacja faktyczna osób ze strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w Michałowie

Dziennikarze Onetu postanowili odnieść się do informacji, które pojawiły się wówczas w sieci i wyjaśnić, że sfilmowali jedynie scenę, „w której pewna osoba rzuca różne artykuły zgromadzonym na podwórku placówki migrantom”[1]. Jak podkreślili, „to nie dziennikarze przywieźli do Michałowa słodycze i inne produkty pierwszej potrzeby, a znajdujący się wówczas przy ogrodzeniu prawnicy, którzy poruszają się po tej okolicy, próbując skontaktować się z migrantami w celu pobrania od nich pełnomocnictw do ewentualnego reprezentowania ich przed polskimi władzami. Prawnicy ci wożą z sobą torby z wodą, jedzeniem i artykułami pierwszej potrzeby, ponieważ ludzie, których spotykają, często są spragnieni, głodni i znajdują się ogólnie w złym stanie”[2].

Straż Graniczna również wydała komunikat[3], w którym poinformowała o czynnościach podjętych wobec osób, które przekroczyły nielegalnie granicę i trafiły do strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w Michałowie. „W związku z tym, że w grupie tej znajdowały się dzieci, funkcjonariusze postanowili przewieźć te osoby do Placówki Straży Granicznej w Michałowie, aby zweryfikować legalność i cel ich pobytu na terytorium naszego kraju. Obywatele Iraku, w tym dzieci, otrzymali od funkcjonariuszy Straży Granicznej napoje i jedzenie. Nikt z tych osób nie potrzebował pomocy medycznej i nie zgłaszał, że takiej pomocy oczekuje. Funkcjonariusze Straży Granicznej poinformowali cudzoziemców o możliwości złożenia wniosku o pomoc międzynarodową, lecz rodzice dzieci odmówili złożenia takiego wniosku w Polsce. Osoby te były zainteresowane wyłącznie złożeniem wniosku o pomoc międzynarodową w Niemczech. W związku z powyższą sytuacją, funkcjonariusze Straży Granicznej zawrócili te osoby na linię granicy z Białorusią, tj. państwem, w którym przebywają legalnie” – brzmi treść komunikatu. Ze względów bezpieczeństwa Straż Graniczna nie podaje informacji, gdzie dokładnie cudzoziemcy są doprowadzani[4].

  1. Prawna ochrona dzieci. Zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania

Zachowanie osoby, która przerzucała różne przedmioty przez ogrodzenie strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w Michałowie nad głowami funkcjonariuszy Straży Granicznej w kierunku osób znajdujących się na terenie ośrodka budzi szereg wątpliwości natury prawnej, moralnej i etycznej. To samo dotyczy dziennikarzy, którzy wykorzystali zaistniałą sytuację do nagrywania tego zdarzenia i rozpowszechniania w środkach masowego przekazu nagrania dzieci, które podchodziły do ogrodzenia ośrodka i zbierały z ziemi cukierki.

Warto wskazać, że zgodnie z art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej „Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”[5]. Na mocy art. 72 ust. 1 Konstytucji RP „Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją”.

Zakaz nieludzkiego, poniżającego traktowania został zawarty w art. 40 Konstytucji RP oraz w szeregu aktach prawa międzynarodowego[6]. Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka „poniżające traktowanie” może w szczególności prowadzić do upokorzenia, uszczuplenia godności człowieka, poniżenia oraz uczucia niższości[7]. Nie musi być ono umyślne, jednak musi osiągnąć minimalny poziom dotkliwości[8].

Art. 19 ust. 1 Konwencji o prawach dziecka[9] nakłada na Państwa-Strony obowiązek podejmowania wszelkich właściwych kroków w dziedzinie ustawodawczej, administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej, krzywdy lub zaniedbania bądź złego traktowania lub wyzysku, w tym wykorzystywania w celach seksualnych, dzieci pozostających pod opieką rodzica(ów), opiekuna(ów) prawnego(ych) lub innej osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem. Podobnie art. 37 a) Konwencji o prawach dziecka nakłada na państwa obowiązek zapewnienia, aby żadne dziecko nie podlegało torturowaniu bądź okrutnemu, nieludzkiemu czy poniżającemu traktowaniu lub karaniu.

Z kolei art. 16 Konwencji o prawach bierze pod ochronę honor i reputację dziecka stanowiąc:

„1. Żadne dziecko nie będzie podlegało arbitralnej lub bezprawnej ingerencji w sferę jego życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy w korespondencję ani bezprawnym zamachom na jego honor i reputację.

2. Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju ingerencji lub zamachom”.

 

  1. Odpowiedzialność za utrudnianie wykonywania czynności służbowych funkcjonariuszom Straży Granicznej

 

Straż Graniczna jest jednolitą, umundurowaną i uzbrojoną formacją przeznaczoną do ochrony granicy państwowej, kontroli ruchu granicznego oraz zapobiegania i przeciwdziałania nielegalnej migracji[10]. Do jej ustawowych zadań należy m.in. ochrona granicy państwowej na lądzie i morzu, organizowanie i dokonywanie kontroli ruchu granicznego, zapobieganie i przeciwdziałanie nielegalnej migracji[11].

Za znieważanie funkcjonariusza publicznego podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku[12].

Ponadto art. 65a. k.w.[13] stanowi: „Kto umyślnie, nie stosując się do wydawanych przez funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej, na podstawie prawa, poleceń określonego zachowania się, uniemożliwia lub istotnie utrudnia wykonanie czynności służbowych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny”.

Zgodnie z art. 9c ust.1 u.s.o.g. „W związku z wykonywaniem zadań wymienionych w art. 1 ust. 2 Straż Graniczna zapewnia ochronę form i metod realizacji zadań, informacji oraz własnych obiektów i danych identyfikujących funkcjonariuszy”.

  1. Strzeżone ośrodki dla cudzoziemców

Zgodnie z § 2 pkt 16 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2003 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony[14] obiekty organów i jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowanych zaliczane są do obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa. Strzeżone ośrodki i areszty dla cudzoziemców stanowią komórki organizacyjne właściwych miejscowo organów Straży Granicznej[15].

Na mocy art. 9ca ust.1 u.s.o.g. „Straż Graniczna, w celu ochrony obiektów, o których mowa w art. 9c ust. 1, może wprowadzić nadzór nad terenem użytkowanych obiektów lub terenem przyległym do obiektów w postaci środków technicznych oraz urządzeń elektronicznego systemu monitorującego stan bezpieczeństwa obiektu umożliwiających rejestrację obrazu, a także środków organizacyjnych i technicznych zapewniających identyfikację i kontrolę osób przebywających w użytkowanych obiektach, w tym przepustek zawierających wizerunek twarzy, oraz systemów teleinformatycznych przetwarzających informacje o przepustkach, w tym dane osób, którym je wydano”.

Na podstawie art. 420 ust. 1 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach[16] cudzoziemcowi umieszczonemu w strzeżonym ośrodku lub przebywającemu w areszcie dla cudzoziemców zabrania się posiadania, poza depozytem, urządzeń technicznych służących do rejestrowania obrazu, a także przedmiotów, które mogą stanowić zagrożenie porządku lub bezpieczeństwa w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla cudzoziemców.

  1. Podsumowanie

 Zachowanie osoby, która przerzucała różne przedmioty przez ogrodzenie strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w kierunku osób znajdujących się na terenie ośrodka, jak również zachowanie dziennikarzy, którzy nagrywali to zdarzenie, a następnie rozpowszechnili nagranie w środkach masowego przekazu budzi szereg wątpliwości natury prawnej, moralnej oraz etycznej. W szczególności może zostać uznane za poniżające traktowanie. Osoby umieszczone w strzeżonym ośrodku dla cudzoziemców w Michałowie znajdowały się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Strzeżone ośrodki dla cudzoziemców także podlegają prawnej ochronie jako obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa i obronności państwa. Utrudnianie funkcjonariuszom Straży Granicznej wykonywania czynności służbowych jest karalne.

Maria Podlodowska - Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris

 

[1] Tak prorządowe media kłamały w sprawie filmu Onetu z Michałowa. Wyjaśniamy, M. Baczyński, M. Wyrwał,

https://wiadomosci.onet.pl/opinie/dzieci-z-michalowa-prorzadowe-media-klamaly-w-sprawie-filmu-onetu/vg79esp, (dostęp: 6.10.2021).

[2]Ibidem.

[3] Komunikat Straży Granicznej z dnia 01 października 2021r., https://strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/9463,Komunikat.html?sid=2e47755e57baae1425c6568220e515f8(dostęp: 6.10.2021).

[4] Hipotermia, odwodnienie, liczne infekcje. Z tym dzieci migrantów trafiają do polskich szpitali, K. Górniak, https://fakty.tvn24.pl/ogladaj-online,60/stan-wyjatkowy-dzieci-migrantow-trafiaja-do-polskich-szpitali-hipotermia-odwodnienie-liczne-infekcje,1079493.html, (dostęp: 6.10.2021).

[5] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483), zwana dalej: Konstytucją RP.

[6] Art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, (Dz.U. 1993 nr 61 poz. 284), art. 4 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz.U.U.E. 2012/ C 326/391).

[7] Case of Peers v. Greece, 28524/95).

[8] Ibidem.

[9] Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., (Dz.U.1991.120.526).

[10] Art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, (Dz.U. 1990 nr 78 poz. 462), zwanej dalej: u.o.s.g.

[11] Art. 2 u.o.s.g.

[12] Art. 226§  1ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. , Kodeks karny, (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553), zwanej dalej: k.k.

[13] Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń, (Dz. U. 1971 Nr 12 poz. 114).

[14] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2003 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony, (Dz.U. 2003 nr 116 poz. 1090).

[15] Art. 406 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, (Dz.U. 2013 poz. 1650), Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w Białymstoku (Dz.U. 2015 poz. 286).

[16] Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, (Dz.U. 2013 poz. 1650).


 

POLECANE
Tajemnicze zaginięcie żołnierzy w Norwegii. Służby w pełnej mobilizacji z ostatniej chwili
Tajemnicze zaginięcie żołnierzy w Norwegii. Służby w pełnej mobilizacji

Dziesięciu żołnierzy zniknęło bez śladu na północy Norwegii, a służby ratunkowe ruszyły do akcji. Pięciu udało się odnaleźć w czwartek, ale wciąż trwają poszukiwania pozostałych wojskowych.

List historyków ukraińskich. Jest odpowiedź IPN z ostatniej chwili
List historyków ukraińskich. Jest odpowiedź IPN

Kijów ostrzega przed „negatywną reakcją” i działaniami lustrzanymi wobec AK i Batalionów Chłopskich w odpowiedzi na prezydencką ustawę dotyczącą zbrodniczej organizacji OUN-UPA. Instytut Pamięci Narodowej nie ma wątpliwości: symetryzm w sprawie OUN-UPA i polskich formacji jest całkowicie nieuprawniony.

GIS wydał komunikat: naczynia dla dzieci z Pepco zawierają toksyczną substancję Wiadomości
GIS wydał komunikat: naczynia dla dzieci z Pepco zawierają toksyczną substancję

Ceramiczne kubki, miski i talerze z popularnym motywem bajki dla dzieci zostały wycofane ze sprzedaży. Eksperci alarmują: zagrożenie dla zdrowia jest bardzo istotne!

#CoPoTusku. Patriotyzm pozytywistyczny tylko u nas
#CoPoTusku. Patriotyzm pozytywistyczny

Możemy wyróżnić wiele wizji tego, czym patriotyzm powinien być. Według zapomnianego rzecznika idei narodowej, Zygmunta Balickiego, może być on uznany za uczucie narodowe. Jest to jednak dość ogólna definicja, pod którą możemy odnaleźć wiele diametralnie różnych nurtów ideowych. Z grubsza jednak możemy dostrzec, że polska tradycja intelektualna wykształciła dwa oblicza patriotyzmów: romantyczny i pozytywistyczny. Przyjmy się im po kolei.

Najpierw ostro krytykował, teraz wraca. Celebryta z powrotem w TVN Wiadomości
Najpierw ostro krytykował, teraz wraca. Celebryta z powrotem w TVN

Jeszcze niedawno mówił, że program stracił prestiż i estymę, dziś ogłasza swój wielki powrót. Internauci nie kryją zdziwienia i przypominają jego własne słowa.

PKO BP wydał pilny komunikat Wiadomości
PKO BP wydał pilny komunikat

PKO Bank Polski ostrzega swoich klientów: możesz stracić pieniądze w kilka chwil.

Małgorzata Manowska zawiadamia prokuraturę. Chodzi o działania Waldemara Żurka z ostatniej chwili
Małgorzata Manowska zawiadamia prokuraturę. Chodzi o działania Waldemara Żurka

I prezes SN Małgorzata Manowska złożyła zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez szefa MS Waldemara Żurka. Jak podkreślono, sprawa dotyczy „wywierania groźbą bezprawną wpływu na czynności urzędowe SN”.

W Moskwie otruto Baszara al-Asada? Trafił w stanie krytycznym do szpitala pilne
W Moskwie otruto Baszara al-Asada? "Trafił w stanie krytycznym do szpitala"

Syryjski dyktator Baszar al-Asad, ścigany za zbrodnie wojenne, trafił do szpitala pod Moskwą. Według doniesień próbowano go otruć, a jedyną osobą, która mogła go odwiedzić, był jego brat Maher.

Komunikat dla mieszkańców Radomia z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Radomia

Już w piątek na Rynku w Radomiu rodzice będą mogli przebadać swoje dzieci w ramach ogólnopolskiego programu. To szansa na wczesne wykrycie groźnych chorób, które rozwijają się bezobjawowo.

Segregacja sędziów to terror bezprawia – mocny list Karola Nawrockiego pilne
"Segregacja sędziów to terror bezprawia" – mocny list Karola Nawrockiego

Karol Nawrocki stanął w obronie sędziów wykluczanych przez władzę i oskarżył rząd o chaos w państwie. Zapowiedział powołanie Rady ds. Naprawy Ustroju Państwa.

REKLAMA

Sprawa "rzucania cukierków". Poniżające traktowanie dzieci z ośrodka w Michałowie. Analiza prawna

Internet obiegło nagranie dziennikarzy portalu Onet, na którym widać osobę rzucającą przez ogrodzenie strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców cukierkami nad głowami funkcjonariuszy Straży Granicznej, w kierunku przebywających tam osób. Poważne wątpliwości prawne i etyczne budzi zachowanie osoby przerzucającej różne przedmioty na teren ośrodka, jak i dziennikarzy, którzy wykorzystali tę sytuację do rozpowszechniania nagrania z ośrodka. To postępowanie może zostać uznane za poniżające traktowanie dzieci, zakazane przez Konstytucję RP i prawo międzynarodowe. Zabronione jest także utrudnianie Straży Granicznej wykonywania czynności służbowych. Ponadto, strzeżone ośrodki dla cudzoziemców podlegają szczególnej ochronie jako obiekty ważne dla obronności i bezpieczeństwa państwa.
 Sprawa
/ Screen TT Stavroforos
  1. Sytuacja faktyczna osób ze strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w Michałowie

Dziennikarze Onetu postanowili odnieść się do informacji, które pojawiły się wówczas w sieci i wyjaśnić, że sfilmowali jedynie scenę, „w której pewna osoba rzuca różne artykuły zgromadzonym na podwórku placówki migrantom”[1]. Jak podkreślili, „to nie dziennikarze przywieźli do Michałowa słodycze i inne produkty pierwszej potrzeby, a znajdujący się wówczas przy ogrodzeniu prawnicy, którzy poruszają się po tej okolicy, próbując skontaktować się z migrantami w celu pobrania od nich pełnomocnictw do ewentualnego reprezentowania ich przed polskimi władzami. Prawnicy ci wożą z sobą torby z wodą, jedzeniem i artykułami pierwszej potrzeby, ponieważ ludzie, których spotykają, często są spragnieni, głodni i znajdują się ogólnie w złym stanie”[2].

Straż Graniczna również wydała komunikat[3], w którym poinformowała o czynnościach podjętych wobec osób, które przekroczyły nielegalnie granicę i trafiły do strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w Michałowie. „W związku z tym, że w grupie tej znajdowały się dzieci, funkcjonariusze postanowili przewieźć te osoby do Placówki Straży Granicznej w Michałowie, aby zweryfikować legalność i cel ich pobytu na terytorium naszego kraju. Obywatele Iraku, w tym dzieci, otrzymali od funkcjonariuszy Straży Granicznej napoje i jedzenie. Nikt z tych osób nie potrzebował pomocy medycznej i nie zgłaszał, że takiej pomocy oczekuje. Funkcjonariusze Straży Granicznej poinformowali cudzoziemców o możliwości złożenia wniosku o pomoc międzynarodową, lecz rodzice dzieci odmówili złożenia takiego wniosku w Polsce. Osoby te były zainteresowane wyłącznie złożeniem wniosku o pomoc międzynarodową w Niemczech. W związku z powyższą sytuacją, funkcjonariusze Straży Granicznej zawrócili te osoby na linię granicy z Białorusią, tj. państwem, w którym przebywają legalnie” – brzmi treść komunikatu. Ze względów bezpieczeństwa Straż Graniczna nie podaje informacji, gdzie dokładnie cudzoziemcy są doprowadzani[4].

  1. Prawna ochrona dzieci. Zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania

Zachowanie osoby, która przerzucała różne przedmioty przez ogrodzenie strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w Michałowie nad głowami funkcjonariuszy Straży Granicznej w kierunku osób znajdujących się na terenie ośrodka budzi szereg wątpliwości natury prawnej, moralnej i etycznej. To samo dotyczy dziennikarzy, którzy wykorzystali zaistniałą sytuację do nagrywania tego zdarzenia i rozpowszechniania w środkach masowego przekazu nagrania dzieci, które podchodziły do ogrodzenia ośrodka i zbierały z ziemi cukierki.

Warto wskazać, że zgodnie z art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej „Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”[5]. Na mocy art. 72 ust. 1 Konstytucji RP „Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją”.

Zakaz nieludzkiego, poniżającego traktowania został zawarty w art. 40 Konstytucji RP oraz w szeregu aktach prawa międzynarodowego[6]. Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka „poniżające traktowanie” może w szczególności prowadzić do upokorzenia, uszczuplenia godności człowieka, poniżenia oraz uczucia niższości[7]. Nie musi być ono umyślne, jednak musi osiągnąć minimalny poziom dotkliwości[8].

Art. 19 ust. 1 Konwencji o prawach dziecka[9] nakłada na Państwa-Strony obowiązek podejmowania wszelkich właściwych kroków w dziedzinie ustawodawczej, administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej, krzywdy lub zaniedbania bądź złego traktowania lub wyzysku, w tym wykorzystywania w celach seksualnych, dzieci pozostających pod opieką rodzica(ów), opiekuna(ów) prawnego(ych) lub innej osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem. Podobnie art. 37 a) Konwencji o prawach dziecka nakłada na państwa obowiązek zapewnienia, aby żadne dziecko nie podlegało torturowaniu bądź okrutnemu, nieludzkiemu czy poniżającemu traktowaniu lub karaniu.

Z kolei art. 16 Konwencji o prawach bierze pod ochronę honor i reputację dziecka stanowiąc:

„1. Żadne dziecko nie będzie podlegało arbitralnej lub bezprawnej ingerencji w sferę jego życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy w korespondencję ani bezprawnym zamachom na jego honor i reputację.

2. Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju ingerencji lub zamachom”.

 

  1. Odpowiedzialność za utrudnianie wykonywania czynności służbowych funkcjonariuszom Straży Granicznej

 

Straż Graniczna jest jednolitą, umundurowaną i uzbrojoną formacją przeznaczoną do ochrony granicy państwowej, kontroli ruchu granicznego oraz zapobiegania i przeciwdziałania nielegalnej migracji[10]. Do jej ustawowych zadań należy m.in. ochrona granicy państwowej na lądzie i morzu, organizowanie i dokonywanie kontroli ruchu granicznego, zapobieganie i przeciwdziałanie nielegalnej migracji[11].

Za znieważanie funkcjonariusza publicznego podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku[12].

Ponadto art. 65a. k.w.[13] stanowi: „Kto umyślnie, nie stosując się do wydawanych przez funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej, na podstawie prawa, poleceń określonego zachowania się, uniemożliwia lub istotnie utrudnia wykonanie czynności służbowych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny”.

Zgodnie z art. 9c ust.1 u.s.o.g. „W związku z wykonywaniem zadań wymienionych w art. 1 ust. 2 Straż Graniczna zapewnia ochronę form i metod realizacji zadań, informacji oraz własnych obiektów i danych identyfikujących funkcjonariuszy”.

  1. Strzeżone ośrodki dla cudzoziemców

Zgodnie z § 2 pkt 16 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2003 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony[14] obiekty organów i jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowanych zaliczane są do obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa. Strzeżone ośrodki i areszty dla cudzoziemców stanowią komórki organizacyjne właściwych miejscowo organów Straży Granicznej[15].

Na mocy art. 9ca ust.1 u.s.o.g. „Straż Graniczna, w celu ochrony obiektów, o których mowa w art. 9c ust. 1, może wprowadzić nadzór nad terenem użytkowanych obiektów lub terenem przyległym do obiektów w postaci środków technicznych oraz urządzeń elektronicznego systemu monitorującego stan bezpieczeństwa obiektu umożliwiających rejestrację obrazu, a także środków organizacyjnych i technicznych zapewniających identyfikację i kontrolę osób przebywających w użytkowanych obiektach, w tym przepustek zawierających wizerunek twarzy, oraz systemów teleinformatycznych przetwarzających informacje o przepustkach, w tym dane osób, którym je wydano”.

Na podstawie art. 420 ust. 1 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach[16] cudzoziemcowi umieszczonemu w strzeżonym ośrodku lub przebywającemu w areszcie dla cudzoziemców zabrania się posiadania, poza depozytem, urządzeń technicznych służących do rejestrowania obrazu, a także przedmiotów, które mogą stanowić zagrożenie porządku lub bezpieczeństwa w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla cudzoziemców.

  1. Podsumowanie

 Zachowanie osoby, która przerzucała różne przedmioty przez ogrodzenie strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w kierunku osób znajdujących się na terenie ośrodka, jak również zachowanie dziennikarzy, którzy nagrywali to zdarzenie, a następnie rozpowszechnili nagranie w środkach masowego przekazu budzi szereg wątpliwości natury prawnej, moralnej oraz etycznej. W szczególności może zostać uznane za poniżające traktowanie. Osoby umieszczone w strzeżonym ośrodku dla cudzoziemców w Michałowie znajdowały się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Strzeżone ośrodki dla cudzoziemców także podlegają prawnej ochronie jako obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa i obronności państwa. Utrudnianie funkcjonariuszom Straży Granicznej wykonywania czynności służbowych jest karalne.

Maria Podlodowska - Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris

 

[1] Tak prorządowe media kłamały w sprawie filmu Onetu z Michałowa. Wyjaśniamy, M. Baczyński, M. Wyrwał,

https://wiadomosci.onet.pl/opinie/dzieci-z-michalowa-prorzadowe-media-klamaly-w-sprawie-filmu-onetu/vg79esp, (dostęp: 6.10.2021).

[2]Ibidem.

[3] Komunikat Straży Granicznej z dnia 01 października 2021r., https://strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/9463,Komunikat.html?sid=2e47755e57baae1425c6568220e515f8(dostęp: 6.10.2021).

[4] Hipotermia, odwodnienie, liczne infekcje. Z tym dzieci migrantów trafiają do polskich szpitali, K. Górniak, https://fakty.tvn24.pl/ogladaj-online,60/stan-wyjatkowy-dzieci-migrantow-trafiaja-do-polskich-szpitali-hipotermia-odwodnienie-liczne-infekcje,1079493.html, (dostęp: 6.10.2021).

[5] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483), zwana dalej: Konstytucją RP.

[6] Art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, (Dz.U. 1993 nr 61 poz. 284), art. 4 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz.U.U.E. 2012/ C 326/391).

[7] Case of Peers v. Greece, 28524/95).

[8] Ibidem.

[9] Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., (Dz.U.1991.120.526).

[10] Art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, (Dz.U. 1990 nr 78 poz. 462), zwanej dalej: u.o.s.g.

[11] Art. 2 u.o.s.g.

[12] Art. 226§  1ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. , Kodeks karny, (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553), zwanej dalej: k.k.

[13] Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń, (Dz. U. 1971 Nr 12 poz. 114).

[14] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2003 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony, (Dz.U. 2003 nr 116 poz. 1090).

[15] Art. 406 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, (Dz.U. 2013 poz. 1650), Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców w Białymstoku (Dz.U. 2015 poz. 286).

[16] Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, (Dz.U. 2013 poz. 1650).



 

Polecane
Emerytury
Stażowe