Ordo Iuris: Projekt ustawy mogący zapewnić świadczenia rodzicom dzieci utraconych

· Brak równego dostępu rodziców dzieci martwo urodzonych do świadczeń socjalnych pozostaje od lat nierozwiązanym problemem.
· Instytut Ordo Iuris przedstawił opinię do projektu Ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, który może rozwiązać tę naglącą kwestię.
· Prawnicy postulują, aby materia projektowanych regulacji objęła także kwestię dzieci martwo urodzonych na wczesnym etapie ciąży, których płci nie ustalono.
· Priorytetową zmianą umożliwiającą uzyskanie świadczeń socjalnych przez rodziców takich dzieci jest modyfikacja treści przepisów Prawa o aktach stanu cywilnego, tak, by możliwe było sporządzenie aktu urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu, gdy płeć dziecka nie była możliwa do ustalenia.
Aktualnie obowiązujące przepisy uzależniają możliwość skorzystania przez rodziców doświadczających straty z przysługujących im praw od wydania aktu urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu. Problem stanowi konieczność umieszczania w nim informacji o płci dziecka, która przy poronieniu na wczesnym etapie ciąży nie zawsze może być ustalona w badaniu wykonywanym przez lekarza. Zachodzi wówczas konieczność ustalenia płci za pomocą badań genetycznych, które rodzice są zmuszeni sami zorganizować i pokryć ich koszt.
Instytut Ordo Iuris włącza się w trwające prace nad projektem ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (numer wykazu UD277) oraz nad projektem przepisów wprowadzających tę ustawę (numer wykazu UD278). Projekty te w sposób kompleksowy odnoszą się do kwestii śmierci człowieka, która jest obecnie uregulowana w szeregu ustaw Obszerna materia projektowanych regulacji może objąć także kwestię dzieci martwo urodzonych na wczesnym etapie ciąży, których płeć nie była możliwa do ustalenia i prawem rodziców do świadczeń pomocowych – zasiłku pogrzebowego, urlopu macierzyńskiego i związanego z nim zasiłku. Wskazane wyżej projekty ustaw są szansą na wprowadzenie zmian ułatwiających rodzicom skorzystanie z przysługujących im praw.
Eksperci Instytutu przygotowali opinię prawną dotyczącą wyłącznie kwestii związanych z problemem martwych urodzeń występujących na gruncie projektu ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz w przepisach wprowadzających. Zaproponowane zmiany opierają się przede wszystkim na wprowadzeniu refundowanych badań genetycznych w celu ustalenia płci dzieci martwo urodzonych na wczesnym etapie ciąży. Natomiast w sytuacji, gdy przeprowadzenie tych badań nie było możliwe, do ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego wprowadza się wyjątek, umożliwiający wydanie aktu urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu, w którym nie wpisuje się płci dziecka.
„Zaproponowane przez nas zmiany w projektach ustaw ułatwiają rodzicom doświadczającym straty dziecka skorzystanie z przysługujących im świadczeń socjalnych, ale także podkreślają podmiotowość człowieka poczętego poprzez wydanie aktu urodzenia w sytuacjach, w których dotąd nie było to możliwe” – zaznacza Anna Wawrzyniak, analityk w Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris.
Omawiany projekt ustawy jest kolejną próbą rozwiązania problemu równego dostępu do świadczeń socjalnych dla rodziców dzieci martwo urodzonych. Instytut komentował wielokrotnie w ostatnich latach propozycje zmian prawnych w tym obszarze, a ostatnim przyczynkiem do tego rodzaju działań stał się projekt ustawy grupy posłów lewicy (druk sejmowy 1610) negatywnie zaopiniowany w listopadzie przez ekspertów Instytutu.
„Projekty ustaw o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz przepisów wprowadzających tę ustawę są próbą kompleksowego uregulowania prawnych aspektów związanych ze śmiercią człowieka – także na wczesnym etapie jego rozwoju. Ten obszerny projekt ma potencjał, by stać się bardzo dobrym prawem powszechnie obowiązującym, które zostanie oparte m.in. na takich wartościach jak godność każdego człowieka czy równość w dostępie do świadczeń gwarantowanych przez państwo. Ufamy, że nasza opinia przyczyni się do właściwego unormowania trudnej sytuacji rodziców tracących swe dziecko na wczesnym etapie ciąży” – wskazał Łukasz Bernaciński, członek Zarządu Instytutu Ordo Iuris.